Adaptacja filmowa i jej znaczenie w kulturze

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• rozumie pojęcie adaptacji filmowej,

• zna przykłady adaptacji dzieł literackich.

b) Umiejętności

Uczeń:

• potrafi dokonywać samodzielnych refleksji i przemyśleń,

• potrafi dokonywać oceny,

• potrafi bronić swojego zdania,

• zdobywa umiejętności pracy indywidualnej i zespołowej.

2. Metoda i forma pracy

dyskusja, burza mózgów, pokaz

3. Środki dydaktyczne

przedmioty potrzebne do zaaranżowania sali lekcyjcej w salę rozpraw, należy tu wykorzystać pomysłowość uczniów

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

1. Nauczyciel pyta uczniów, czy podobał im się oglądany na poprzednich lekcjach film Pan Tadeusz w reżyserii Andrzeja Wajdy? Uczniowie wypowiadają swoje opinie.

2. Następnie nauczyciel prosi o wyjaśnienie terminu adaptacja i podanie innych przykładów adaptacji dzieł literackich (załącznik 1 – notatka dla nauczyciela).

b) Faza realizacyjna

1. Nauczyciel pyta uczniów czy ich zdaniem adaptacja filmowa jest zjawiskiem pozytywnym czy negatywnym? Uczniowie określają swoje stanowiska**.**

2. Nauczyciel dzieli uczniów na dwa obozy – I – obóz zwolenników adaptacji, II – przeciwnicy.

Sytuacja ma się jak w sądzie – zwolennicy są oskarżeni przez przeciwników. Uczniowie wcielają się w rolę sędziego, oskarżycieli, obrońców i świadków. Wykorzystujemy tu inwencje twórczą uczniów, nie narzucamy sposobu prowadzenia rozprawy.

3. Odbywa się rozprawa. Uczniowie odgrywają swoje role. Nauczyciel obserwuje uczniów.

c) Faza podsumowująca

1. Następuje odczytanie wyroku sprawy. Uczeń, który wciela się w rolę sędziego podejmuje decyzję czy adaptacja filmowa to zjawisko pozytywne, czy negatywne. Swoje stanowisko popiera argumentami, będącymi wnioskami z rozprawy.

2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji. Uczniów wykazujących się szczególnym zaangażowaniem i umiejętnościami można nagrodzić oceną bardzo dobrą.

5. Bibliografia

Poloniści o filmie, praca zbiorowa pod red. Marka Hendrykowskiego, WiS, Poznań 1997.

Wierzewski Wojciech, Film i literatura, COK, Warszawa 1983.

Wokół problemów adaptacji filmowej, praca zbiorowa pod red. Eweliny Nurczyńskiej‑Fidelskiej i Zbigniewa Batki, Centralny Gabinet Edukacji Filmowej Dzieci i Młodzieży, Łódź 1997..

Z książki na ekran, pod red. Władysława Orłowskiego, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1974.

6. Załączniki

załącznik 1. – notatka dla nauczyciela

adaptacja – przekształcenie czegoś i przystosowanie do innego celu. W praktyce filmowej polega na modyfikacji pierwowzoru za pomocą usunięcia lub dodania niektórych scen i dialogów, przestawiania pierwotnego układu elementów. Oznacza to, że dzieło literackie zostaje wykonane od nowa w języku filmu, w wyniku czego dzieło jest coraz mniej reprodukcją swego pierwowzoru. W książce za słowo odpowiedzialny jest pisarz, a za film odpowiedzialni są różni ludzie. Adaptacja filmowa to wyzwanie dla reżysera, gdyż po setkach interpretacji danego dzieła, musi własną przedstawić widzowi – i widz musi się do niej przekonać.

Przykłady adaptacji filmowych dzieł literackich:

Lalka B. Prusa – w reż. W. J. Hesa

Ziemia obiecana Wł. Reymonta – w reż. A. Wajdy]

Pan Tadeusz – w reż. Andrzeja Wajdy

Popiół i diament - w reż. Andrzeja Wajdy

Ziemia obiecana - w reż. Andrzeja Wajdy

Wesele - w reż. Andrzeja Wajdy

Trylogia – w reż. Jerzego Hoffmana

Romeo i Julia – w reż. Baza Luhrmana

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Należy dzień wcześniej zapowiedzieć uczniom, że będziemy na lekcji odgrywać rozprawę sądową i poprosić ich o aranżację wnętrza sali lekcyjnej.