Alkohole polihydroksylowe

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń zna:

• wzory glikolu etylenowego i glicerolu,

• zastosowanie glikolu etylenowego i glicerolu.

b) Umiejętności

Uczeń potrafi:

• zbadać właściwości glicerolu,

• zapisać równania reakcji charakterystyczne dla glikolu etylenowego i glicerolu,

• określać nazwy systematyczne alkoholi polihydroksylowych,

• podać wzory sumaryczne, strukturalne i grupowe glikolu etylenowego i glicerolu,

• dokonać porównania alkoholi mono- i polihydroksylowych,

• przeprowadzić doświadczenie pozwalające na odróżnienie alkoholu monohydroksylowego od polihydroksylowego.

2. Metoda i forma pracy

Metody:

• eksperyment,

• pokaz,

• pogadanka,

• burza mózgów,

• szkielet ryby.

Formy pracy:

• praca z całym zespołem,

• praca w grupach,

• praca indywidualna.

3. Środki dydaktyczne

Modele, sprzęt i odczynniki niezbędne do wykonania doświadczeń, karty pracy.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

1. Przypomnienie właściwości alkoholi monohydroksylowych.

2. Podanie tematu lekcji.

b) Faza realizacyjna

1. Modelowanie wzorów alkoholi polihydroksylowych.

2. Ustalenie nazw systematycznych glikolu etylenowego i glicerolu.

3. Podział uczniów na grupy - badanie właściwości glicerolu (załącznik 1).

4. Omówienie właściwości fizycznych glicerolu.

5. Rozważenie w grupach metodą burzy mózgów jakim reakcjom powinny ulegać alkohole polihydroksylowe ze względu na obecność grup OH?

6. Weryfikacja hipotez uczniów – pokaz reakcji spalania i reakcji glicerolu z sodem.

7. Sformułowanie obserwacji i wniosków.

8. Zapis odpowiednich równań reakcji.

9. Omówienie reakcji glicerolu z kwasem azotowym (V).

10. Omówienie zastosowania produktu reakcji.

11. Odróżnianie alkoholi polihydroksylowych od monohydroksylowych. Uczniowie w grupach wykonują doświadczenia i wypełniają kartę pracy (załącznik 2).

c) Faza podsumowująca

Uczniowie wymieniają podobieństwa i różnice we właściwościach alkoholi monohydroksylowych i polihydroksylowych.

5. Bibliografia

1. Burewicz A., Jagodziński P. Doświadczenia chemiczne dla szkól średnich - część 2, WSiP, Warszawa 1998.

2. Gielas E., Kluz Z., Krzeczkowska M., Poźniaczek M., Chemia 3. Zeszyt ćwiczeń dla uczniów szkół średnich, WSiP , Warszawa 1993.

3. Czerwiński A., Czerwińska A., Jelińska–Kazimierczuk M., Kuśmierczyk K., Chemia 2, WSiP , Warszawa 2003.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

załącznik 1

Zbadaj właściwości glicerolu i wypełnij kartę pracy.

załącznik 2

Wykonaj doświadczenie zgodnie z instrukcją oraz wypełnij kartę pracy.

Reakcja glicerolu z Cu(OH)Indeks dolny 2₂

Opis doświadczenia

1. Przygotujcie w dwóch probówkach zawiesinę Cu(OH)Indeks dolny 2₂. Do jednej dodajcie 2 cmIndeks górny 3³ alkoholu etylowego, a do drugiej - taką samą ilość glicerolu. Zawartość obu probówek intensywnie wytrząsajcie.

2. Po wykonaniu doświadczenia wypełnijcie kartę pracy:

Obserwacje:

Wnioski:

b) Zadanie domowe

Określ zastosowania alkoholi polihydroksylowych oraz zapisz z jakiej cechy alkoholu one wynikają, wykorzystaj przedstawiony poniżej szkielet ryby.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak