Antyczna teoria literatury

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• zna założenia antycznej teorii literatury,

• zna podstawowe pojęcia, takie jak: decorum, delectare, docere, imitatio, mimesis, movere, poetyka normatywna.

b) Umiejętności

Uczeń:

• rozumie poznane pojęcia i poprawnie się nimi posługuje,

• umie czytać ze zrozumieniem,

• umie odnaleźć w tekście potrzebne informacje,

• umie uczestniczyć w dyskusji i bronić własnego stanowiska,

• dyskutuje nad realizacją postulatów zawartych w poznanych utworach Arystotelesa i Horacego, w dziełach poetów dawnych i współczesnych.

2. Metoda i forma pracy

Praca zbiorowa, praca z tekstem, heureza, burza mózgów.

3. Środki dydaktyczne

1. Arystoteles, Poetyka, Biblioteka Narodowa, Wrocław 1983.

2. Horacy, List do Pizonów, [w:] Wybór poezji, Biblioteka Narodowa, Wrocław 1967.

3. Karta pracy

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel inicjuje dyskusję pytając uczniów, jakie warunki powinien, ich zdaniem, spełniać utwór literacki, aby uznali go za wartościowy i godny czytania. Propozycje uczniów powinny zostać zapisane na tablicy. Każda z tych propozycji powinna zostać uzasadniona przez pomysłodawcę.

b) Faza realizacyjna

1. Nauczyciel dzieli klasę na połowę. Każdy zespół dostaje tę samą kartę pracy (załącznik 1). (Warto przygotować po kilka kopii dla każdego z zespołów). Jeden zespół pracuje z tekstem Arystotelesa, drugi zaś z tekstem Horacego. Czytając tekst, uczniowie skupiają się tylko na wynotowywaniu informacji dotyczących cech dzieła literackiego i roli twórcy. Nauczyciel powinien zwrócić uczniom uwagę, iż nie muszą pisać pełnymi zdaniami, liczy się najważniejsza informacja. Na wykonanie zadania przeznacza się ok. 25 minut.

2. Na tablicy nauczyciel zapisuje wyniki pracy uczniów. Podaje łacińskie terminy i ich polskie tłumaczenia dla zasad sformułowanych w dziełach Arystotelesa i Horacego.

3. Uczniowie porównują te zasady z podanymi przez siebie na początku lekcji. Wskazują podobieństwa i różnice. Formułują wnioski.

c) Faza podsumowująca

Lekcję kończy dyskusja nad zastosowaniem sformułowanych w starożytności zasad w dziełach współczesnych. Uczniowie wskazują zasady, które są nadal respektowane oraz te, które nie są przestrzegane. Zastanawiają się, dlaczego współcześni autorzy odeszli od części antycznych postulatów.

5. Bibliografia

1. Arystoteles, Poetyka, Biblioteka Narodowa, Wrocław 1983.

2. Horacy, List do Pizonów, [w:] Wybór poezji, Biblioteka Narodowa, Wrocław 1967.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

Załącznik 1

Wypisz z tekstu cechy, jakie powinno posiadać dzieło literackie, oraz uprawnienia, jakie posiada artysta.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Nauczyciel powinien wybrać fragmenty „Poetyki” Arystotelesa, które chciałby omówić na lekcji. Ja wybrałam fragment dotyczący naśladownictwa. W zależności od potrzeb, a także od profilu klasy nauczyciel może zlecić uczniom czytanie „Listu do Pizonów” Horacego w całości lub we fragmentach.

.