Czy informatyka ma płeć?
Czy płeć ma znaczenie dla kariery w dziedzinie informatyki? Jak tradycyjne podejście do edukacji dziewcząt wpływało na ich zainteresowania i rozwój? Dlaczego wciąż mamy tak mało kobiet w informatyce, choć tak wiele z nich osiąga w tej branży znakomite wyniki?
Interaktywna treść merytorycznaInteraktywna treść merytoryczna
MultimediumMultimedium
Zestaw ćwiczeń interaktywnychZestaw ćwiczeń interaktywnych
SłownikSłownik
BibliografiaBibliografia
Przeanalizujesz powody stosunkowo niskiej reprezentacji kobiet w informatyce.
Wyjaśnisz niebezpieczeństwa dla rozwoju kobiet w informatyce wynikające ze stereotypowego postrzegania ich zdolności i ról społecznych.
Opiszesz wkład kobiet w historię polskiej i światowej informatyki.
Sformułujesz argumenty uzasadniające tezę, że płeć nie ma znaczenia w informatyce.
Od kilku lat wyraźnie rośnie liczba kobiet pracujących w IT i wiele z nich odnosi spektakularne sukcesy. Jak w każdej branży, w sektorze nowych technologii liczą się przecież wiedza, ambicja i osobowość. Przez długi czas panował jednak pogląd, że jest to dziedzina męska. To przekonanie było wynikiem uprzedzeń. Stereotypowe postrzeganie płci wzmacniało nierówności – kobiety uważane były za mniej uzdolnione w naukach ścisłych i w procesie edukacji raczej zniechęcano je do rozwijania zainteresowań w tym kierunku.
Podejście podkreślające brak zdolności matematycznych u dziewcząt przez długie lata wyjaśniano czynnikami biologicznymi i środowiskowymi. Wskazywano na odmienności w zakresie zdolności przestrzennych oraz lateralizacji mózgu u dziewcząt i chłopców, co wpływało na formułowanie różnych oczekiwań wobec uczennic i uczniów. Dziewczynkom stawiano mniejsze wymagania i zdarzało się, że były wręcz demotywowane przez nauczycieli. Czynniki społeczne także działały na ich niekorzyść – aktywności związane z komputerem, jako osiągnięciem techniki były obszarem tradycyjnie zarezerwowanym dla ojców i synów, sposobem budowania relacji i utrwalania tradycyjnych ról w rodzinie.
Zarówno system edukacji szkolnej, jak i edukacja domowa wzmacniały motywację i ambicje chłopców, dlatego informatyka długo zdominowana była przez płeć męską. W roku 2018 na dziesięciu informatyków w zespole nadal przypadały jedynie trzy kobiety. Dzisiaj w branży IT systematycznie ich przybywa, a dziewczynki często uzyskują lepsze wyniki w testach wówczas, gdy kategoria płci w żaden sposób nie wpływa na ocenę. Stereotyp kobiety i dziewczyny, która nie radzi sobie z nowymi technologiami i nie jest nimi zainteresowana, powoli odchodzi w niepamięć. Nowe technologie stały się zresztą elementem życia codziennego i wykorzystywane są także w dziedzinach, które tradycyjne uznawano za kobiece. Wciąż mamy jednak niewielki odsetek kobiet na kierunkach informatycznych. Wynosi on około 15%. Przyczyną takiego stanu jest prawdopodobnie zaniżona samoocena własnych kompetencji u młodych kobiet, co wynika z uwarunkowań społecznych i stanu edukacji szkolnej.
Aktywizacja kobiet w IT
Wyrównywanie szans zapewniają oryginalne projekty edukacyjne, np. przeznaczone dla uczennic szkół średnich konkursy młodych talentów i programy popularyzujące informatykę.
Jednym z nich jest „ITGrA”, czyli IT Girls rEvolution Academy (2021). Projekt ten miał za zadanie wspierać dziewczęta w odkrywaniu swojego potencjału i dać im nowe perspektywy wyboru kierunku studiów. Projekt uzyskał dofinansowanie z funduszu grantowego na działania społeczne w ramach konkursu „Inwestujemy w dobre pomysły” zorganizowanego przez firmę Capgemini. Wsparcie merytoryczne programu zapewniał Uniwersytet Śląski. Uczestniczki miały również możliwość porozmawiania z programistkami, testerkami, konsultantkami i managerkami projektów informatycznych, co pozwoliło im się przekonać, że świat IT jest otwarty dla kobiet i może stanowić dla nich drogę kariery.
Inny tego typu projekt to Women in Tech Summit, czyli spotkanie kobiet nauki i biznesu, podczas którego można podzielić się swoimi doświadczeniami i zainspirować do działania.
Absolwenci informatyki nie mają na ogół problemów ze znalezieniem zatrudnienia i uzyskują wysokie dochody. Rosnąca rola nowych technologii stwarza możliwości realizacji interesujących przedsięwzięć i uzyskania stabilności zawodowej. Coraz więcej firm informatycznych wdraża własne programy aktywizowania kobiet do pracy w różnych sektorach branży IT. Według badania przeprowadzonego przez Fundację Carrots w Polsce w roku 2020, kobiety stanowią około 30% wszystkich programistów.
Co dziś oznacza kariera w IT
Specjaliści IT zajmują się zakresem wszystkich dziedzin informatyki, które są potrzebne dla dobrego działania firm i stanowią podstawę ich rozwoju. Praca w IT rozumiana jest jako tworzenie systemów informatycznych i zarządzanie nimi. Obecnie jednak termin ten przestał kojarzyć się jedynie z programowaniem. Rozwój zawodowy w IT możliwy jest także na takich stanowiskach jak analityk biznesowy lub project manager. Firmy chętnie zatrudniają także testerów oprogramowania.
Kobiety w branży IT
Branża IT i związany z nią marketing są niezwykle dynamiczne. Pozwalają na realizację długofalowych i ambitnych planów. Gwarantują nowe wyzwania i zawodową satysfakcję. Kobiety znakomicie sprawdzają się jako programistki, a także w roli managerek zespołów, ponieważ potrafią budować relacje oparte na otwartości, szacunku i zaufaniu. Robią spektakularne kariery jako twórczynie i osoby zarządzające. Zdolności interpersonalne umożliwiają im nawiązywanie szerokich kontaktów i budowanie sieci sprzedaży. Nowoczesne firmy dbają o różnorodność w zatrudnieniu i jest to elementem korporacyjnej polityki.
Poznaj znane postacie kobiet w informatyce
Mary Kenneth Keller (1913–1985) amerykańska zakonnica i naukowczyni, pierwsza osoba, która uzyskała doktorat w informatyce w Stanach Zjednoczonych.
W 1932 Keller wstąpiła do zakonu Sióstr Miłosierdzia Najświętszej Maryi Panny, a następnie uzyskała tytuł magistra w dziedzinie matematyki i fizyki. W 1958 zaczęła pracować dla National Science Foundation, w centrum komputerowym na uczelni, która wówczas dostępna była jedynie dla mężczyzn. Brała udział m.in. w pracach nad językiem programowania BASIC. W 1965 uzyskała doktorat i założyła wydział informatyki w Clarke College w stanie Iowa. Kierowała nim przez dwadzieścia lat, promując zastosowanie komputerów w edukacji i wspierając zaangażowanie kobiet w rozwój informatyki.
Notatnik
Animacja
Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1RmmCZP0A7Ds
Film opowiada o udziale kobiet w sektorze informatycznym.
Źródło: Karolina Wasilewska, Kobiety do algorytmów! Jak polskie informatyczki zbudowały branżę IT w PRL, „Focus.pl” 12.06.2021, [na podstawie:] https://www.focus.pl/artykul/kobiety-do-algorytmow-jak-polskie-informatyczki-zbudowaly-branze-it-w-prl [dostęp 14.07.2022].
Określ przyczyny niskiej reprezentacji kobiet w branży informatycznej.
Stwórz biogram jednej z pierwszych polskich programistek.
Podaj przykład programu promującego udział kobiet w branży IT.
Zestaw ćwiczeń interaktywnych
Przeczytaj poniższe zdania i oznacz je jako prawdę (P) lub fałsz (F).
Zaznacz wszystkie właściwe odpowiedzi na pytanie:
Wybierz właściwe zakończenie zdania tak, by było ono zdaniem prawdziwym.
Podaj przynajmniej dwa nazwiska kobiet, które wniosły wkład w rozwój informatyki polskiej.
Uzupełnij zdanie.
Sformułuj trzy argumenty dowodzące, że płeć nie ma znaczenia w informatyce.
Słownik
(skrót z ang. information technology) technologia informacyjna; oznacza połączenie informatyki z telekomunikacją, dział zajmujący się głównie przetwarzaniem różnego rodzaju informacji
Bibliografia
Działania na rzecz równości płci w nauce. Determinanty nierówności i narzędzia zmiany, https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/156843/krzaklewska_sekula_struzik_ciaputa_dzialania_na_rzecz_rownosci_plci_w_nauce_2019.pdf?sequence=1&isAllowed=y (dostęp 3.11.2022).
Pokrzywa M., Płeć kulturowa a technologie informacyjne i komunikacyjne, Repozytorium UR 2011.