Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Doktryny polityczne – charakterystyka

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń zna pojęcia: ideologia, doktryna polityczna, program polityczny, agraryzm, anarchizm, chadecja, ekologizm, faszyzm, feminizm, liberalizm, komunizm, konserwatyzm, nacjonalizm, pacyfizm, rasizm, socjaldemokracja,

b) Umiejętności

Uczeń potrafi:

  • rozumieć zależności (podając przykłady) pomiędzy ideologią, doktryną a programem partii politycznych.

  • układać informacje według określonego kryterium,

  • korzystać z tekstów popularnonaukowych, informacji podawanych przez media w celu opisu doktryn politycznych i zjawisk ideologicznych,

  • dokonywać oceny przydatności różnych źródeł wykorzystywanych do omawiania analizowanych doktryn politycznych,

  • dostrzegać aspekty problemów interpretacyjnych przedstawionych z różnych punktów widzenia,

  • wskazać i zilustrować zagrożenia dla demokracji płynące ze strony zwolenników określonych ideologii.

2. Metoda i forma pracy

Prezentacja multimedialna, pogadanka, praca w grupach.

3. Środki dydaktyczne

Prezentacja multimedialna, podręcznik, ksero tekstów filozoficznych i politologicznych, tabel problemowych i innych informacji związanych z tematem lekcji.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel odwołuje się do wiedzy uczniów na temat podstawowych doktryn politycznych, a następnie wyjaśnia pojęcia: ideologia, doktryna polityczna, program polityczny, agraryzm, anarchizm, chadecja, ekologizm, faszyzm, feminizm, liberalizm, komunizm, konserwatyzm, nacjonalizm, pacyfizm, rasizm, socjaldemokracja.

b) Faza realizacyjna

Uczniowie śledzą tok prezentacji multimedialnej „Przegląd wybranych doktryn politycznych”, wykonują notatki . Następnie uczniowie otrzymują materiały ćwiczeniowe przygotowane przez nauczyciela, wyszukują informacje na postawione przez nauczyciela pytania odnośnie specyfiki poglądów poszczególnych myślicieli, formujących założenia konkretnych doktryn politycznych, grupują te poglądy w szczegółowe działy tematyczne, np. stosunek do mniejszości etnicznych, sposób organizacji społeczeństwa, założenia funkcjonowania najwyższych władz państwowych, itp. Odwołując się do wiedzy uzyskanej z prezentacji multimedialnej, określają czas popularności poszczególnych doktryn politycznych i miejsce występowania partii politycznych realizujących w swoich programach założenia określonych doktryn politycznych.

c) Faza podsumowująca

Poszczególne grupy uczniów prezentują wyniki swoich prac i robią notatki. Uczniowie ustalają, które z omawianych doktryn są dominujące w świecie polityki i dlaczego. Określają, które doktryny zagrażają demokracji i dlaczego. Na koniec zajęć uczniowie otrzymują test sprawdzający celem wypełnienia go jako pracy domowej (załącznik 1).

5. Bibliografia

  1. Historia doktryn politycznych i prawnych, red. K. Chojnicka, H. Olszewski, Wydawnictwo Ars Boni et Aequi, Poznań 2005,

  2. Sobolewska‑Myślik K., Partie i systemy partyjne na świecie, PWN, Warszawa 2004,

  3. Sylwestrzak K., Historia doktryn politycznych i prawnych, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2005.

  4. Wiedza o społeczeństwie, red. M. Bankowicz, M. Grzybowski, J. Stelmach, T. Woś, T. Włudyka, PWN, Warszawa 2001.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

załącznik 1.

  1. Podaj nazwę doktryny:

    1. ideologia uznająca chłopów za główną siłę społeczno – polityczną ..................................

    2. teoria głosząca zniesienie państwa i wszelkiej władzy ..................................

    3. ideologia głosząca konieczność politycznego i społecznego wyzwolenia kobiet ..................................

    4. doktryna uznająca za najważniejszą sprawę zaprowadzenie bezklasowego społeczeństwa ..................................

    5. ideologia, która uwypukla wagę i znaczenie tradycji w życiu społecznym ..................................

    6. teoria, która dobro narodu uważa za najwyższą wartość ..................................

    7. ruch społeczno – polityczny, który stawia sobie za cel propagowanie pokoju i potępia wszelkie wojny ........................................

  2. Rozpoznaj rodzaj doktryny:

    1. kwestionuje aktualny porządek polityczny i społeczny, dąży do przywrócenia dawnych form ustrojowych ...............................

    2. głosi pogląd, że wszyscy ludzie są równi z natury, w związku z tym państwo i jego organy winny stać na straży powszechnej równości ...............................

    3. przedstawiają postulat ewolucyjnych zmian społecznych i politycznych z wykorzystaniem procedur obowiązujących w danym społeczeństwie ...............................

  3. Jakiej doktryny był twórcą lub reprezentantem:

    1. Vilfredo Pareto –

    2. Julius Evola –

    3. Georges Sorel –

    4. Michaił Bakunin –

    5. Milan Hodża –

    6. Ernest Haeckel –

    7. Edmund Burke –

    8. Milton Friedman –

    9. Roman Dmowski –

    10. Leon XIII –

    11. Mahatma Gandhi –

    12. Joseph Arthur de Gobineau –

  4. Wskaż prawidłową odpowiedź:

    1. Pojęcie „ideologii” nie odnosi się do:

      • wartości społecznie akceptowalne

      • idei politycznych

      • zwyczajów

      • wizji organizacji życia zbiorowego

    2. „Zafałszowaną świadomością polityczną” nazywał Karol Marks:

      • doktryny polityczne

      • ideologie polityczne

      • programy polityczne

    3. Rozróżnienia pomiędzy ideologią a utopią dokonał:

      • Raymond Aron

      • Thomas Moore

      • Karl Mannheim

    4. „Doktrynerstwo” to:

      • ideologia naukowa

      • bezkrytyczne i bezrefleksyjne trzymanie się wskazań doktryny bez uwzględniania zmian społecznych

      • metodyczna refleksja nad różnymi aspektami polityki

    5. Ruralizm to ideologia:

      • agrarna

      • nacjonalistyczna

      • utopijna

    6. Do zasad chrześcijańskiej demokracji nie zaliczamy:

      • solidarności

      • pomocniczości

      • wspólnotowości

      • wolności

    7. Hasło „Wszystko w ramach państwa” rzucił:

      • Benito Mussolini

      • Julius Evola

      • Friedrich Nietzsche

    8. „Przeskok z królestwa konieczności do królestwa wolności” odbywa się w:

      • liberalizmie

      • komunizmie

      • nacjonalizmie

    9. Słowa „Władza polityczna wyrasta z luf karabinów” powiedział:

      • Adolf Hitler

      • Lew Trocki

      • Mao Tse – tung

    10. Do filarów konserwatywnego społeczeństwa nie należy:

      • ekonomia

      • religia

      • tradycja

      • rodzina

    11. Do ideologów liberalizmu socjalnego nie należał:

      • Milton Friedman

      • Gunnar Myrdal

      • John Kenneth Galbraith

    12. Ideologię „państwa bez przemocy” głosił:

      • Jan XXIII

      • Mahatma Gandhi

      • John Stuart Mill

    13. Ideologię państwa dobrobytu stworzył:

      • Herbert Marcuse

      • Friedrich August von Hayek

      • John Maynard Keynes

    14. Czołowym ideologiem niemieckiego rasizmu był:

      • Joseph Arthur de Gobineau

      • Houston Stewart Chamberlain

      • Alfred Rosenberg

    15. Syndykalizm nie rozwinął się w:

      • Stanach Zjednoczonych

      • Rosji Radzieckiej

      • Włoszech

b) Notatki dla nauczyciela

Karta odpowiedzi

1.

  1. agraryzm

  2. anarchizm

  3. feminizm

  4. komunizm

  5. konserwatyzm

  6. nacjonalizm

  7. pacyfizm

2.

  1. reakcyjne

  2. egalitarne

  3. reformistyczne

3.

  1. Vilfredo Pareto – elitaryzm

  2. Julius Evola – neofaszyzm

  3. Georges Sorel – syndykalizm

  4. Michaił Bakunin – anarchizm kolektywistyczny

  5. Milan Hodża – agraryzm

  6. Ernest Haeckel – ekologizm

  7. Edmund Burke – konserwatyzm

  8. Milton Friedman – liberalizm

  9. Roman Dmowski – nacjonalizm

  10. Leon XIII – katolicka nauka społeczna

  11. Mahatma Gandhi – pacyfizm

  12. Joseph Arthur de Gobineau – rasizm

4.

  1. Pojęcie „ideologii” nie odnosi się do:

    • wartości społecznie akceptowalne

    • idee polityczne

    • zwyczaje

    • wizje organizacji życia zbiorowego

  1. „Zafałszowaną świadomością polityczną” nazywał Karol Marks:

    • doktryny polityczne

    • ideologie polityczne

    • programy polityczne

  2. Rozróżnienia pomiędzy ideologią a utopią dokonał:

    • Raymond Aron

    • Thomas Moore

    • Karl Mannheim

  3. „Doktrynerstwo“ to:

    • ideologia naukowa

    • bezkrytyczne i bezrefleksyjne trzymanie się wskazań doktryny bez uwzględniania zmian społecznych

    • metodyczna refleksja nad różnymi aspektami polityki

  4. Ruralizm to ideologia:

    • agrarna

    • nacjonalistyczna

    • utopijna

  5. Do zasad chrześcijańskiej demokracji nie zaliczamy:

    • solidarności

    • pomocniczości

    • wspólnotowości

    • wolności

  6. Hasło „Wszystko w ramach państwa” rzucił:

    • Benito Mussolini

    • Julius Evola

    • Friedrich Nietzsche

  7. „Przeskok z królestwa konieczności do królestwa wolności” odbywa się w:

    • liberalizmie

    • komunizmie

    • nacjonalizmie

  8. Słowa „Władza polityczna wyrasta z luf karabinów” powiedział:

    • Adolf Hitler

    • Lew Trocki

    • Mao Tse – Tung

  9. Do filarów konserwatywnego społeczeństwa nie należy:

    • ekonomia

    • religia

    • tradycja

    • rodzina

  10. Do ideologów liberalizmu socjalnego nie należał:

    • Milton Friedman

    • Gunnar Myrdal

    • John Kenneth Galbraith

  11. Ideologię „państwa bez przemocy” głosił:

    • Jan XXIII

    • Mahatma Gandhi

    • John Stuart Mill

  12. Ideologię państwa dobrobytu stworzył:

    • Herbert Marcuse

    • Friedrich August von Hayek

    • John Maynard Keynes

  13. Czołowym ideologiem niemieckiego rasizmu był:

    • Joseph Arthur de Gobineau

    • Houston Stewart Chamberlain

    • Alfred Rosenberg

  14. Syndykalizm nie rozwinął się w:

    • Stanach Zjednoczonych

    • Rosji Radzieckiej

    • Włoszech

7. Czas trwania lekcji

45 minut

ewentualnie 2 x 45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Scenariusz może być realizowany podczas zajęć fakultatywnych dla grupy uczniów przygotowujących się do egzaminu maturalnego.

Rk3zXPCuJJKXx

Pobierz załącznik

Plik PDF o rozmiarze 139.91 KB w języku polskim
RH7wfseUFu1TS

Pobierz załącznik

Plik DOC o rozmiarze 36.50 KB w języku polskim