Scenariusz lekcji – Erotyk w XX wieku

Cele lekcji

Uczeń potrafi:

1. wyróżniać i charakteryzować elementy utworu: podmiot liryczny, adresat, sytuacja liryczna;

2. nazywać uczucia podmiotu lirycznego;

3. dostrzegać poetyckie środki wyrazu i określać ich funkcję;

4. interpretować środki wyrazu;

5. porównać utwory literackie z różnych epok o podobnej tematyce;

6. argumentować swoją wypowiedź;

7. wypowiadać się w sposób zgodny z ogólnopolską normą wymowy;

8. dyskutować;

9. współpracować w grupie.

Metoda i forma pracy

praca w grupach, analiza tekstu, dyskusja, przekład intersemiotyczny

1. Uczniowie, przy niewielkiej pomocy nauczyciela, przypominają pojęcie erotyku – jego wyznaczniki gatunkowe oraz przykłady utworów literackich. Następnie zapoznają się z przygotowaną przez nauczyciela definicją.

Erotyk (greckie erôtikós – miłosny, od eros – miłość zmysłowa), miłosny utwór liryczny, często w formie wyznania lub skargi ukochanego. W ciągu wieków wykształciły się liczne konwencje gatunku; największe znaczenie w kształtowaniu erotyków miała liryka trubadurów, którzy poetycko opisali miłość jako radosne, naturalne przeżycie zmysłowe, włączone w krąg dostępnych człowiekowi przyjemnych doznań.
Przykłady erotyków: Wielki Testament F. Villona (1489), w liryce staropolskiej J. Kochanowski, A. Morsztyn, Sz. Zimorowic, F.D. Kniaźnin, w renesansowej liryce włoskiej Sonety do Laury F. Petrarki, w liryce romantycznej Sonety odeskie A. Mickiewicza. W klasycyzmie erotyk był tematem sentymentalnej powieści, dumy, dramatu; rozwija się nadal w poezji współczesnej. [Źródło**:** http://portalwiedzy.onet.pl/]

2. Nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy. Rozdaje po jednym tekście każdej grupie. Grupy zapoznają się z poszczególnymi tekstami. Członkowie każdej grupy wybierają ze swojego grona dwie osoby: pierwsza wyrecytuje wylosowany erotyk, druga zaprezentuje wyniki pracy grupy. W ciągu 15 minut grupy opracowują, na podstawie otrzymanych definicji erotyku, sytuację liryczną podmiotu lirycznego utworów ze wskazaniem na konkretne rozwiązania poetyckie (językowe, formalne i inne), które realizują wymogi erotyku oraz inne pomocne w analizie i interpretacji wiersza.

3. Wybrani reprezentanci grup czytają kolejno utwory. Przedstawiają pozostałym grupom przygotowane omówienia poszczególnych wierszy.

4. Klasa porównuje opracowania i wprowadza ewentualne poprawki w taki sposób, by wszystkie interpretacje były jak najpełniejsze.

5. Dyskusja: które z ujęć poetyckich zdaniem uczniów najbardziej pasuje do erotyku.

6. Rozmowa: uczniowie zastanawiają się jaka ich zdaniem muzyka pasowałaby do danych ujęć i dlaczego (czy ze względu na tematykę, może rodzaj wykorzystywanych instrumentów muzycznych itp.).

7. Prezentacja na odtwarzaczu płyt CD dwóch wykonań muzycznych wierszy: „W malinowym chruśniaku” i „McDonald’s”.

8. Dyskusja: czy piosenki Starego Dobrego Małżeństwa i Świetlików pasują do uczniowski wyobrażeń na temat miłosnej „poezji śpiewanej”.

Bibliografia

1. utwór literacki Bolesława Leśmiana „W malinowym chruśniaku” (a także piosenka w wykonaniu zespołu Stare Dobre Małżeństwo);

2. utwór literacki Marii Pawlikowskiej‑Jasnorzewskiej „Sen”;

3. utwór literacki Stanisława Grochowiaka „Gdy już nic nie zostanie”;

4. utwór literacki Marcina Świetlickiego „McDonald’s” (a także piosenka w wykonaniu zespołu Świetliki).

Znajdź erotyk, który najbardziej przypadł Ci do gustu. Uzasadnij swój wybór.