Każdy człowiek dąży do wolności

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• wie, o czym traktuje Powszechna Deklaracja Praw Człowieka,

• zna różne definicje wolności,

• wymienia podstawowe wydarzenia historyczne XX w.,

• zna treść bajek Ignacego Krasickiego,

• podaje definicje pojęć deklaracja i morał,

• wymienia okoliczności powstania Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.

b) Umiejętności

Uczeń potrafi:

• swobodnie posługiwać się cytatami i interpretować fakty historyczne,

• interpretować teksty nieliterackie,

• porównywać różne znaki kultury,

• wytłumaczyć motywy powstania Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka,

• wskazać i wyjaśnić morał w bajkach,

• dyskutować na tematy niezwiązane z literaturą.

c) Postawy

Uczeń:

• szanuje uniwersalne wartości,

• szanuje ludzką godność,

• przestrzega praw drugiego człowieka.

2. Metoda i forma pracy

Praca z tekstem, poszukująca, pytania pomocnicze, dyskusja, ciche czytanie.

3. Środki dydaktyczne

Podręcznik do kształcenia literackiego, materiały przygotowane przez nauczyciela.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel prosi uczniów o wnikliwe przeczytanie zamieszczonego w podręczniku fragmentu Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i wskazanie w tekście niezrozumiałych wyrazów. [Kowalczykowa A., Mrowcewicz K., Kto czyta, nie błądzi. Literatura i kultura. Gimnazjum 2, Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 2000, s. 128‑130.]

Nauczyciel objaśnia uczniom wszystkie niezrozumiałe wyrazy oraz tłumaczy inne niejasności.

b) Faza realizacyjna

Następnie wyznacza jednego ucznia, który głośno czyta, przygotowaną przez nauczyciela, informację o Organizacji Narodów Zjednoczonych. Potem podaje polecenia związane z analizą tekstu:

• Określ przyczyny napisania Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Zwróć uwagę na datę powstania oraz wcześniejsze fakty historyczne. Swoje argumenty poprzyj cytatami.

• Jakiemu złu przeciwstawili się autorzy tekstu? Które czyny można określić jako „czyny barbarzyńskie”? Wymień je w kontekście historii XX wieku.

• Wskaż cele i zadania, jakie zostały wyznaczone wszystkim narodom.

• Jakie ludzkie wartości zostały wymienione we wstępie? Wypisz je. Dlaczego uznano je za najważniejsze?

• Wypisz wszystkie prawa człowieka, o których mowa w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.

• Słowo deklaracja tłumaczy się jako oświadczenie woli lub zobowiązanie. Czy
  w związku z tym, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka stanowi jedynie zbiór zasad, których przestrzeganie jest zupełnie dowolne, czy też akt o mocy prawnej, do którego respektowania zobowiązany jest każdy obywatel? Uzasadnij wypowiedź.

• Czy wszyscy przestrzegają zasad i praw zawartych w przeczytanym przez ciebie tekście? Swoją wypowiedź poprzyj przykładami z życia codziennego oraz faktami
  z najnowszej historii ludzkości.

c) Faza podsumowująca

Nauczyciel rozdaje uczniom teksty bajek Żółw i mysz oraz Ptaszki w klatce Ignacego Krasickiego. Zapisuje na tablicy polecenia:

• Przeczytaj głośno treść utworów.

• O jakiej wolności w swoich utworach mówi Ignacy Krasicki?

• Jak odczytasz morał obu bajek?

• Czy dostrzegasz pewne analogie między tym, co zostało napisane w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, a prawdą przekazaną w przeczytanych bajkach?

Zajęcia kończy odczytanie kilku notatek.

5. Bibliografia

1. Kowalczykowa A., Mrowcewicz K., Kto czyta, nie błądzi. Literatura i kultura. Gimnazjum 2, Wydawnictwo STENTOR, Warszawa 2000.

2. Krasicki I., Żółw i mysz, [w:] tegoż, Bajki, Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1983, s.32.

3. Krasicki I., Ptaszki w klatce, [w:] tegoż, Bajki, Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1983, s.34.

6. Załączniki

brak

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak