Nad przepaścią

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• zna treść wiersza T. Różewicza „Przepaść”

• wie, na czym polega znieczulica społeczna

b) Umiejętności

Uczeń:

• rozumie wiersz Różewicza „Przepaść”

• znajduje analogie między uczuciami osoby stojącej nad przepaścią a uczuciami babci przedstawionej w utworze

• nazywa emocje osoby stojącej nad przepaścią

• opisuje bohaterów utworu

• ocenia aktualność wiersza

2. Metoda i forma pracy

Praca z tekstem

Rozmowa

Praca indywidualna, grupowa i zbiorowa

3. Środki dydaktyczne

Podręcznik, kartki

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel prosi uczniów, aby wyobrazili sobie, że znajdują się nad przepaścią i napisali w kilku zdaniach, co widzą i co czują.

Uczniowie czytają swoje prace. Nauczyciel zapisuje na tablicy słowo „przepaść” i słuchając wypowiedzi uczniów dopisuje do niego wyrażenia, np. strach, bezradność, przerażenie, beznadzieja, dystans, poczucie kruchości ludzkiego życia.

Uczniowie próbują „zagrać” człowieka stojącego nad przepaścią.

b) Faza realizacyjna

Nauczyciel informuje uczniów, że przeczytają za chwilę wiersz Tadeusza Różewicza „Przepaść”. Prosi uczniów, aby próbowali zgadnąć, o czym dokładnie będzie opowiadał ten utwór.

Uczniowie czytają wiersz i oceniają, czy mieli rację i czy tytuł utworu jest odpowiedni do zawartej w nim treści.

Uczniowie opisują sytuację liryczną tego wiersza, wymieniają i opisują bohaterów lirycznych, odpowiadając na pytania: Jak wygląda babcia?, Jak zachowuje się przed przejściem przez jezdnię?, Co odczuwa?, Jak reaguje chłopiec, widząc babcię i co z tego wynika?, Dlaczego tylko chłopiec podbiega do babci?

Uczniowie zastanawiają się, dlaczego poeta mówi o „przepaści krawężnika” i odpowiada, kim są źli ludzie z trzeciej zwrotki wiersza.

Uczniowie oceniają, czy w przypadku sytuacji przedstawionej w wierszu można mówić o znieczulicy społecznej. Uczniowie wyjaśniają, jak rozumieją to wyrażenie i co może ono oznaczać w dzisiejszym świecie.

Uczniowie pracują indywidualnie. Każdy ma za zadanie wyobrazić sobie, że jako dziennikarz przeprowadza rozmowę z chłopcem z wiersza Różewicza i zapisuje jej przebieg.

Uczniowie czytają swoje prace. Nauczyciel pyta uczniów, czy ich zdaniem babcia, często w życiu czuła się tak, jakby znajdowała się nad przepaścią.

Uczniowie pracują w grupach. Ich zadanie polega na wymienieniu sytuacji, kiedy ludzie czują się tak, jakby znaleźli się nad przepaścią. Uczniowie powinni zwrócić uwagę na różne grupy wiekowe, sytuacje.

Uczniowie prezentują swoje prace, klasa przedstawia propozycje, jak w takich sytuacjach można by pomóc ludziom.

c) Faza podsumowująca

Uczniowie wykonują w parach zadanie 5. z podręcznika ze s. 247 – rysują plakat, zachęcający do pomagania słabszym, zatytułowany: „I ty możesz rozjaśnić straszliwe ciemności”.

5. Bibliografia

A. Łuczak, A. Murdzek, Między nami. Podręcznik dla klasy szóstej szkoły podstawowej, Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, Gdańsk 2003.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

brak

b) Zadanie domowe

Napisz opowiadanie zatytułowane „Przepaść”.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak