Od nasienia do owocu
Scenariusz zajęć „od nasienia do owocu”
BIOLOGIA, III etap edukacyjny
Temat: Od nasienia do owocu.
Treści kształcenia
Podstawa programowa: Punkt (5.4) [uczeń] rozróżnia elementy budowy kwiatu (okwiat: działki kielicha i płatki korony oraz słupkowie, pręcikowie) i określa ich rolę w rozmnażaniu płciowym.
Cele zoperacjonalizowane
UCZEŃ | definiuje pojęcia: zapylenie, zapłodnienie, pokolenie płciowe, pokolenie bezpłciowe; |
odróżnia kwiaty promieniste i grzbieciste; | |
określa rolę kwiatu; | |
przedstawia na modelu lub rysunku budowę kwiatu rośliny okrytonasiennej z wyróżnieniem elementów okwiatu; | |
wskazuje przystosowania kwiatów do zapylenia; | |
wymienia elementy budowy kwiatu rośliny okrytonasiennej; | |
wymienia funkcje poszczególnych elementów budowy kwiatu; | |
wymienia różnice między wiatropylnością i owadopylnością; | |
zna cykl życiowy rośliny okrytonasiennej; |
Nabywane umiejętności
UCZEŃ | podaje przykłady roślin wiatropylnych i owadopylnych; |
podaje przykłady roślin o kwiatach promienistych i grzbiecistych; | |
przedstawia na schemacie cykl życiowy rośliny; | |
wyróżnia pokolenie płciowe i pokolenie bezpłciowe w cyklu życiowym rośliny; | |
omawia cykl życiowy rośliny okrytonasiennej na przykładzie; | |
potrafi udokumentować obserwację schematycznym rysunkiem; | |
samodzielnie obsługuje mikroskop; | |
wie, na czym polega zapylenie; |
Kompetencje kluczowe
kompetencje informatyczne
myślenie matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne
porozumiewanie się w języku ojczystym
umiejętność uczenia się
Etapy lekcji
Wstęp:
Zapoznanie uczniów z tematem.
Przypomnienie wiadomości dotyczących rozmnażania roślin.
Przebieg zajęć:
W trakcie burzy mózgów uczniowie wraz z nauczycielem opracowują schemat przedstawiający cykl życiowy rośliny. Zaznaczają pokolenie płciowe i bezpłciowe.
Nauczyciel prezentuje ilustrację interaktywną „Budowa kwiatu”.
Uczniowie odtwarzają ilustrację interaktywną na komputerach. Korzystając z dostępnych źródeł informacji (podręczniki, Internet) określają funkcje poszczególnych elementów budowy kwiatu. Wyróżniają okwiat.
Podczas dyskusji uczniowie wraz z nauczycielem wykazują przystosowania kwiatu do rozmnażania.
Nauczyciel prezentuje schematy przedstawiające budowę kwiatów o różnej symetrii.
Uczniowie podają przykłady gatunków roślin o kwiatach promienistych i grzbiecistych.
Uczniowie dokonują obserwacji.
Instrukcja przeprowadzenia obserwacji
Opis teoretyczny omawianego zjawiska: Ziarna pyłku są męskimi elementami rozrodczymi roślin nasiennych. Ich ściana komórkowa złożona jest z dwóch warstw: intyny i egzyny. Wewnętrzna warstwa ściany (intyna) zawiera enzymy potrzebne do kiełkowania łagiewki pyłkowej i wzrostu łagiewki w głąb szyjki słupka. Warstwa zewnętrzna (egzyna) pełni funkcje ochronną. Pyłek powstaje z tkanki archesporialnej w woreczkach pyłkowych pręcików. Ziarna pyłku przedstawiają ogromną rozmaitość form, różniących się kolorem, kształtem, wielkością oraz urzeźbieniem zewnętrznej warstwy.
Ustalenie celu i obiektu prowadzonych badań: Celem obserwacji jest dostrzeżenie przez mikroskop różnorodności ziaren pyłku różnych gatunków roślin.
Sposób przygotowania obserwacji (czas, miejsce itd.): Obserwacje są prowadzone podczas zajęć w klasie. Uczniowie posługują się mikroskopami i preparatami trwałymi.
Sposób przeprowadzenia obserwacji: Uczniowie pracują w parach. Umieszczają preparat na stoliku, nastawiają oświetlenie i regulują ostrość obrazu. Obserwują ziarna pyłku różnych gatunków roślin.
Inne informacje, np. analiza obserwacji, sposób wyciągania wniosków, karta pracy, drzewka decyzyjne, formularze itd.: Uczniowie wykonują szczegółowe rysunki oglądanych preparatów.
Podsumowanie:
Nauczyciel odtwarza film „Skąd się biorą jabłka?”
Uczniowie odpowiadają na pytanie zawarte w tytule filmu.
Zadanie domowe
Wyszukaj informacje na temat kwiatów wiatropylnych i owadopylnych. Podaj przykłady roślin wiatropylnych i owadopylnych.
Środki dydaktyczne
materiały multimedialne: ilustracja interaktywna „Budowa kwiatu”
materiały multimedialne: film „Skąd się biorą jabłka?”
preparaty mikroskopowe z ziarnami pyłku różnych gatunków roślin
mikroskop
schematy przedstawiające budowę kwiatów o różnej symetrii
encyklopedia, podręcznik
komputery połączone z Internetem
Metody nauczania
dyskusja
dyskusja dydaktyczna - burza mózgów
obserwacja
pokaz
Formy pracy
indywidualna
zbiorowa
Dodatkowe propozycje wykorzystania
Multimedialne zasoby edukacyjne wykorzystywane w tym scenariuszu nadają się również do wykorzystania na IV etapie edukacyjnym w zakresie nauczania biologii.
