Pisownia wyrazów z „rz” i „ż” na podstawie baśni: „Bracia”
Pisownia wyrazów z „rz” i „ż” na podstawie baśni: „Bracia”
Cele lekcji
Wiadomości
Uczeń:
zna zastosowanie w pisowni polskiej odpowiednich liter odpowiadających tym samym głoskom ,
zna zasady poprawnej pisowni.
Umiejętności
Uczeń:
potrafi poprawnie pisać trudne ortograficznie wyrazy,
potrafi zastosować zasady ortograficzne w pisowni,
potrafi logicznie myśleć,
potrafi czytać ze zrozumieniem.
Metoda i forma pracy
Pokaz, pogadanka, ćwiczenia, praca z całą klasą, praca indywidualna, praca z tekstem.
Środki dydaktyczne
Podręcznik z ćwiczeniami, „lizaki ortograficzne”, ilustracje do loteryjki obrazkowej.
Przebieg lekcji
Faza przygotowawcza
Nauczyciel w formie pogadanki przypomina wraz z uczniami podstawowe zasady pisowni wyrazów z „rz” i „ż”. Uczniowie podają przykłady wyrazów, w których „rz” wymienia się na „r”, a „ż” na „z”, lub „g”.
Faza realizacyjna
Uczniowie uważnie czytają po cichu tekst pt. „ Bracia” (podręcznik, strona 39), podkreślają w nim wszystkie wyrazy z „rz” i „ż”, a następnie wpisują je do odpowiednich rubryk tabeli na tablicy.
Uczniowie przepisują wyrazy z tabelki do zeszytu.
Przerwa śródlekcyjna – prowadzący wypowiada wyrazy: burza, rządzić, jarzębina, żniwa, zboże, zorza, pęcherz, żaba, rzepa, łyżka. Uczniowie podskakują na wyraz z „ż”, a przysiadają na wyraz z „rz”.
Nauczyciel podaje różne wyrazy na przykład: kurz, dyżurny, przyrząd, drożdże, porządek, leży, każdy, rzęsa, rzecz, korytarz. Uczniowie podnoszą „lizaki ortograficzne” (wykonane w domu lub na technice w szkole) z „rz” lub „ż” odpowiednio do danego wyrazu.
Prowadzący rozdaje uczniom kartki papieru. Następnie na tablicy zawiesza ilustracje przedstawiające: orzeszek, talerzyk, żabę, wstążkę, rzeczkę, żelazko, kalendarz. Zadanie uczniów polega na prawidłowym wypisaniu na kartce tych nazw. Po wykonaniu tego zadania uczniowie oddają kartki nauczycielowi do sprawdzenia.
Faza podsumowująca
Nauczyciel czyta zagadki, a uczniowie rozwiązują je (załącznik 1). Na zakończenie prowadzący czyta humorystyczny wiersz J. Tuwima: „Słówka i słufka”(załącznik 2)
i krótko omawia jego treść z uczniami.
Bibliografia
Faliszewska J., Moja szkoła. Podręcznik z ćwiczeniami do kształcenia zintegrowanego, cz. 3, MAC EDUKACJA S.A., Kielce 2000.
Stec J., Zagadki dla najmłodszych, Kielecka Oficyna Wydawnicza PW „MAC” S.A., Kielce 1997.
Tuwim J. Najpiękniejsze wiersze dla dzieci, Wydawnictwo Zielona Szkoła, Kraków 2004.
Załączniki
Zagadki
załącznik 1.
Zagadki ortograficzne:
W rzemieniu mnie spotkasz, w rzodkiewce, w rzepie.
I nawet do rzęsy także się przyczepię.
Z Rzeszowa mnie wygnasz, to rzeką popłynę.
Nawet gdy mnie rzucisz, to jednak nie zginę!
A chociaż mnie w piątce nie znajdziesz kochanie,
Gdy mnie w rzece zgubisz, piątki nie dostaniesz!
(rz)
Pachnę słodko w kwiecie róży
Spotkać można mnie w podróży.
Na księżycu często bywam.
Dżokej zawsze mnie używa.
Ma mnie żuraw i dżdżownica,
Gęś mnie nie ma ani lwica.
Lubię ryż, choć szumię w życie.
Czym ja jestem? Odgadnijcie!
(ż)
c) Wiersz J. Tuwima: „ Słówka i słufka”
załącznik 2.
Słówka i słufka
Dziś po dyktandzie w szkole
Wrócił Jerzyk do domu markotny.
Ziewał, ziewał — i zdrzemnął się przy stole,
Bo i dzień był jakiś senny i słotny.
I przyszły do Jerzyka trzy słówka:
„Brzózka”, „Jabłko” i „Główka”,
I powiedziały:
Jestem Brzózka, nie „bżuska”.
Jestem Jabłko, nie „japko”.
Jestem Główka, nie „głufka”.
Jak można tak znieważać urodę naszą i ród?
Trzeba się uczyć! Uważać! Na pewno opłaci się trud.
Nie pomogą tu żadne wykręty, wymówki.
I rzuciły mu na stół swoje wizytówki,
Żeby wiedział, z kim ma do czynienia,
I wyzbył się takich zwyczajów prostackich:
Jabłko z Jabłońskich,
Brzózka z Brzozowskich,
Główka z Głowackich.
— A gdy i nadal będziesz sadził błąd po błędzie,
To zrobimy z Jerzego — Jeżego,
Złego jeża kolczastego; I co? Przyjemnie ci będzie?
Wystąpiły na Jerzyka siódme poty! Obudził się — i do roboty!
Czas trwania lekcji
45 minut
Uwagi do scenariusza
brak