Poznajemy przyimki

1.Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• wymienia podstawowe części mowy,

• zna zasady tworzenia przyimków złożonych i wyrażeń przyimkowych,

• zna zasady łączenia się przyimków i spójników z innymi częściami mowy.

b) Umiejętności

Uczeń potrafi:

• rozpoznać części mowy,

• utworzyć wyrażenie przyimkowe i przyimek złożony.

c) Postawy

Uczeń doskonali umiejętność współpracy w grupie.

2. Metoda i formy pracy

Praca w grupach, manualne techniki plastyczne.

3. Środki dydaktyczne

Plansze z materiałami ilustracyjnymi (Clip Arty), brystole, kredki, flamastry.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel dzieli klasę na kilka grup trzyosobowych. Uczniowie otrzymują białe brystole, na których mają wykonać prosty rysunek (załącznik 1 – zadanie 1). Znajdą się na nim następujące elementy:

• domek

• płot

• drzewo

• niebo

• słońce

• ptaki

• chmury

• kwiaty

a) Faza realizacyjna

Po wykonaniu rysunku uczniowie otrzymują kartoniki samoprzylepne w dwóch kolorach. Na kartonikach niebieskich zapisane są przyimki proste, a na zielonych przyimki złożone (załącznik 2). Zadaniem uczniów jest umieszczenie kartoników na rysunku wykonanym przez grupę. Dzieci otrzymują tekst pomocniczy, w którym użyte zostały przyimki (załącznik 3).

Na realizację tego zadania należy przeznaczyć ok.10 minut.

Następnie nauczyciel rozdaje kolejne teksty (załącznik 4), w których uczniowie powinni wyszukać wyrazy niesamodzielne – spójniki. Po odnalezieniu podkreślają te wyrazy na czerwono i zapisują w zeszycie.

c) Faza podsumowująca

Na zakończenie nauczyciel razem z uczniami uzupełnia wniosek dotyczący omawianych części mowy (załącznik 5).

5. Bibliografia

1. Materiały wewnętrzne programu Microsoft Word (Clip Art).

2. Przyłubscy E. i F., Język polski na co dzień, Wiedza powszechna, Warszawa 1990.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

załącznik 1

zadanie 1

załącznik 2

załącznik 3

Tekst pomocniczy 1

Spośród domów w naszej okolicy ten był najpiękniejszy. Stał pod urokliwym, ciemnym borem, a tuż za nim szumiał cicho mały strumyk. Koło domu rosły wysokie drzewa, ponad nimi szybowały dostojne jastrzębie i orły. Pomiędzy drzewami kryły się zające i sarny.

Wkoło zabudowań zawsze było gwarno.

załącznik 4

Tekst pomocniczy 2

Jaś i Małgosia poszli do lasu. Razem z nimi wybrał się na wędrówkę ich piesek Azor, który

bardzo lubił biegać po lesie. Kiedy dotarli do zagajnika, nagle zerwał się silny wiatr. Dzieci skryły się więc czym prędzej do szałasu, bo bały się wichury.

załącznik 5

Wniosek:

Spójniki i przyimki są niesamodzielnymi częściami mowy, to znaczy, że nie posiadają żadnego znaczenia, gdy występują pojedynczo. Przyimki mogą łączyć się z innymi przyimkami, tworząc przyimki złożone. Najczęściej łączą się z rzeczownikami, tworząc wyrażenia przyimkowe, które odpowiadają na pytania: jak?, gdzie?, kiedy?

Spójniki łączą części mowy lub zdania składowe w wypowiedzeniach złożonych.

7. Czas trwania lekcji

2 x 45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Scenariusz przeznaczony jest do realizacji w klasie 4.