Rzeki i ich wpływ na zmianę krajobrazu
Rzeki i ich wpływ na zmianę krajobrazu
1. Cele lekcji
Wiadomości
Uczeń:
wie, co to jest potamologia,
potrafi zdefiniować pojęcia: system rzeczny, dorzecze, zlewisko, obszar bezodpływowy, delta,
potrafi przedstawić klasyfikację ustrojów rzecznych,
umie podać przykłady największych rzek świata**.**
Umiejętności
Uczeń:
potrafi wyjaśnić jak tworzą się rzeki,
umie scharakteryzować dany ustrój rzeczny.
2. Metoda i forma pracy
Praca z całą klasą, prace indywidualne, pogadanka, opis.
3. Środki dydaktyczne
Karta pracy ucznia, kserokopie materiałów dla ucznia, kolorowe pisaki, mapa fizyczna świata, podręcznik
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel wita się z uczniami, podaje temat lekcji: Rzeki i ich wpływ na zmianę krajobrazu. Nauczyciel rozdaje uczniom kserokopie materiałów.
b) Faza realizacyjna
Czym zajmuje się potamologia? Nauczyciel wyjaśnia pojęcia związane z tematem lekcji: rzeka, system rzeczny, rzeka główna, delta (estuarium), dorzecze, zlewisko, obszary bezodpływowe. Uczniowie zapisują notatki w zeszycie.
Nauczyciel zadaje pytania uczniom, odpowiadają ochotnicy:
Która rzeka jest największą na Ziemi?
Wymień największy system rzeczny?
Która rzeka na świecie ma największe dorzecze?
Po krótkiej pogadance uczniowie wymieniają największe rzeki na każdym z kontynentów (załącznik 1).
Zlewiska oceanów i obszary bezodpływowe. Nauczyciel, wykorzystując mapę fizyczną świata, przedstawia zlewiska oceanów. Uczniowie określają wielkość poszczególnych zlewisk. Nauczyciel wyjaśnia występowanie obszarów bezodpływowych. Wprowadzane jest pojęcie ustroju rzecznego. Uczniowie ustalają, co ma wpływ na dany ustrój rzeczny (burza mózgów), uzyskane informacje zapisują w zeszycie, a następnie rozwiązują zadanie 2 (załącznik1). Nauczyciel kontroluje pracę uczniów.
c) Faza podsumowująca
Nauczyciel podsumowuje pracę uczniów. Podaje treść zadania domowego (załącznik).
5. Bibliografia
Flis J., Szkolny słownik geograficzny, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1985.
Modzelewska B., Piełowska E., Podstawy geografii fizycznej i geologii dla klasy I i II liceum ogólnokształcącego, Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, Toruń 1999.
Stankowski W., Geografia fizyczna z geologią, Podręcznik dla szkoły średniej, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1994.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia
Załącznik 1.
Zadanie 1.
Tabela 1. Największa rzeka na danym kontynencie
kontynent | największa rzeka |
Azja | |
Afryka | |
Ameryka Północna | |
Ameryka Południowa | |
Europa | |
Australia |
Zadanie 2.
Uzupełnij tabelę, wpisz nazwy rzek, dla których typowy jest dany ustrój rzeczny
Tabela 2. Rzeka danego ustroju rzecznego
ustrój rzeczny | rzeka danego ustroju rzecznego |
deszczowy oceaniczny | |
deszczowy monsunowy | |
deszczowy międzyzwrotnikowy | |
deszczowy równikowy | |
lodowcowy | |
śnieżny | |
złożony |
b) Karta pracy nauczyciela
Zadanie 1.
Tabela 1. Największa rzeka na danym kontynencie.
kontynent | największa rzeka |
Azja | Jangcy |
Afryka | Nil |
Ameryka Północna | Missisipi |
Ameryka Południowa | Amazonka |
Europa | Wołga |
Australia | Murray - Darling |
Zadanie 2.
Uzupełnij tabelę, wpisz nazwy rzek dla danego ustroju rzecznego
Tabela 2. Rzeka danego ustroju rzecznego.
ustrój rzeczny | rzeka danego ustroju rzecznego |
deszczowy oceaniczny | Tamiza, Sekwana |
deszczowy monsunowy | Ganges, Brahmaputra |
deszczowy międzyzwrotnikowy | rzeki okresowe (obszary bezodpływowe płn. Afryki i centralnej Australii) |
deszczowy równikowy | Kongo, Amazonka |
lodowcowy | Ren, Rodan |
śnieżny | rzeki Syberii i Kanady: Lena |
złożony | Wisła, Odra |
c) Zadanie domowe
Objaśnij pojęcia: obszar bezodpływowy, rzeka okresowa, rzeka epizodyczna.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak