Po lekturze utworów Norwida i Barańczaka zapisz swoje pierwsze refleksje na ich temat, a także wstępne hipotezy interpretacyjne.
R10kvey5lznMw
Cyprian Kamil NorwidOstatni despotyzm
„Cóż nowego?” – Despotyzm runął!... wraz opowiem: Oto depesza...” „... jakże? Pan cieszy się zdrowiem; Niech Pan siądzie! – depesza?... mówi?... – spocząć proszę – Któś nadchodzi! – to Baron – jakże? cenne zdrowie... Niech siądzie! – cóż? nowego nam Baron opowie...
„Depesza ta... co? mówi... może pomarańczę?... Lub może wody z cukrem?” – – „upadły szarańcze W Grecji – – na Cyprze brzeg się w otchłanie usunął! – W Cyruliku sewilskim występuje Pitta – – Pomarańcza, jak widzę, z Malty – wyśmienita!” „Może drugą?...”
*
„... i jakże Despotyzm ów runął??”
*
Lecz właśnie anonsują eks‑szambelanowę Z synem przybranym – – „cóż Pan mówisz na nepotyzm? Chłopiec starszy od matki o rok i o głowę... Właśnie nadchodzą... ...jakże? runął ów Despotyzm”.
coz Źródło: Cyprian Kamil Norwid, Ostatni despotyzm, dostępny w internecie: https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/ostatni-despotyzm.html [dostęp 7.12.2023].
Stanisław BarańczakGarden party
- Pomarańcza, jak widzę, z Malty – wyśmienita! Cyprian Kamil Norwid
Przepraszam, nie dosłyszałam nazwiska?... Banaczek?... Czy to czeskie nazwisko? A, polskie! To znaczy, pan z Polski? jakże miło. Państwo przyjechali całą rodziną? dawno?”, „No nie, wybacz, Sally, zamęczasz pytaniami, a trzeba, po pierwsze, zaprowadzić do stołu – proszę, tu krakersy, potato chips, sałatka – pan sobie naleje sam, prawda? Witaj, Henry –”, „I co też się dzieje ostatnio w Polsce? Co porabia Wa..., no, ten z wąsami, zna go pan osobiście? nie? Widzę czasami w dzienniku demonstracje – choć czy można wierzyć tej naszej telewizji, koszmar, prawda? jeży się włos od wszystkich tych reklam – cenzury – Europejczycy słusznie twierdzą, że kultury nam brakuje –”, „Cześć, jestem Sam. Mówi mi Billy, że Pan z Polski – znam Polskę, widziałem dwa filmy z Papieżem – ten wasz Papież nic nie wie o świecie, straszny konserwatysta –”, „A jak pańskie dzieci? Mówią już po angielsku? czy chodzą do dobrej szkoły?”, „Te szkoły publiczne to problem numer jeden, niestety –”, „Nie zgadzam się, Sammy, szkoły są lepsze, jeśli rodzice, my sami, dbamy o to –”, „Tak, ale ten budżet federalny –”, „Hej, wy tam, skończcie wreszcie, co to za fatalny obyczaj – dyskutować przy winie, zakąsce na poważne tematy –”, „Więc? co słychać w Polsce?.
prze Źródło: Stanisław Barańczak, Garden party, [w:] Stanisław Barańczak, 159 wierszy, Kraków 1993, s. 150.
Etap drugi: zrozumienie treści
Polecenie 2
Wypisz z wierszy frazy, słowa, obrazy i metafory, które uznajesz za kluczowe do ich poprawnej interpretacji.
R1LVhVJcrgbbJ
Etap trzeci: analiza tekstu – warstwa formalna i treściowa
1
Polecenie 3
Zapoznaj się ze schematem obrazującym funkcjonowanie w wierszach warstwy formalnej oraz warstwy treściowej. Uzupełnij tabelę porządkującą wiedzę o osobie mówiącej, świecie przedstawionym i relacjach osoby i świata. Wypisz z wierszy odpowiednie cytaty i określenia.
R17eDWKU4BNQI
R1SbaiKSE6CVp
RWoAops7fMQRP
RO8waPCVw03x7
1
Polecenie 4
Zapoznaj się ze schematem identyfikującym środki stylistyczne wykorzystane w utworze. Wymień ich funkcje.
R1WybCl5P5e3k
R16w6f9kkH585
R1GoeRvvl5lGH
R1VQc5FqWaHiK
1
Polecenie 5
Powiąż warstwę formalną tekstu ze stroną treściową. Odnieś się kolejno do każdej ze strof. Następnie skonfrontuj swoje spostrzeżenia z zamieszczoną na schemacie propozycją interpretacji.
Postaw hipotezę interpretacyjną, wokół której skonstruujesz interpretację porównawczą wierszy Ostatni despotyzm Cypriana Norwida oraz Garden party Stanisława Barańczaka. Napisz plan pracy.
RE9d68n9sRVHO
1
Ćwiczenie 1
Wyodrębnij z dialogu będącego treścią wierszy kwestie istotne, i te, które są według ciebie nieważne.
RbK67Vgo6DlZe
Za istotne należy uznać kwestie społeczno‑polityczne omawiane przez rozmówców, a za błahe – np. plotki towarzyskie.
Przykładowe odpowiedzi
Kwestie istotne:
- wiersz Norwida: „Despotyzm runął!...”
- wiersz Barańczaka: „Widzę czasami w dzienniku demonstracje”
Kwestie nieważne:
- wiersz Norwida: „W Cyruliku sewilskim występuje Pitta”
- wiersz Barańczaka: „jeży się włos od wszystkich tych reklam”
R10k45Dzuc261
Ćwiczenie 2
Praca domowa
Na podstawie wszystkich wskazanych w lekcji etapów pracy stwórz własną interpretację porównawczą wierszy Ostatni despotyzm Cypriana Kamila Norwida oraz Garden party Stanisława Barańczaka.