Tajemnica śpiących rycerzy
Tajemnica śpiących rycerzy
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń:
zna treść podania Jana Kasprowicza „O śpiących rycerzach w Tatrach”
wie, jak skonstruowane jest to podanie
zna definicję wątku
b) Umiejętności
Uczeń:
rozumie treść podania „O śpiących rycerzach w Tatrach”
odczytuje przesłanie utworu
charakteryzuje bohaterów podania, opisuje ich uczucia i zachowania
dostrzega związek między zachowaniami bohaterów a zjawiskami występującymi w przyrodzie
odnajduje wątki w utworze
2. Metoda i forma pracy
Praca z tekstem
Drama
Pokaz
Rozmowa
Praca indywidualna, grupowa i zbiorowa
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik, wybrane fotografie Giewontu
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Uczniowie oglądają różne fotografie Giewontu i opowiadają o swoich skojarzeniach z kształtami tej góry. Jeśli wymieniają postać śpiącego rycerza, nauczyciel prosi, aby odpowiedzieli, skąd się wzięło takie określenie. Jeśli uczniowie nie wymieniają takiej nazwy, nauczyciel informuje uczniów, że często używa się takiego określenia. Uczniowie wymyślają historie, które tłumaczyłyby, dlaczego Giewont nazywany jest śpiącym rycerzem.
b) Faza realizacyjna
Uczniowie czytają w podręczniku tekst Jana Kasprowicza „O śpiących rycerzach w Tatrach” i odpowiadają na pytania:
Kto jest narratorem tego tekstu?
Czego możemy dowiedzieć się o tej postaci?
Jak poznaje historię o śpiących rycerzach?
Kto opowiada o śpiących rycerzach?
Nauczyciel rysuje na tablicy diagram, w którym pokazuje, że opowieść starego górala zawiera się w opowiadaniu turysty.
Uczniowie odpowiadają, kto jest głównym bohaterem tego tekstu i przedstawiają w punktach plany wydarzeń opowieści o śpiących rycerzach i o pastuszku.
Nauczyciel zwraca uwagę, że w tym tekście jest kilka historii, które tworzą wydarzenia skoncentrowane wokół jednej postaci lub grupy osób. Wskazuje uczniom, że są to „wątki”. Uczniowie zapisują definicję „wątku” w zeszytach.
Uczniowie określają emocje, jakie towarzyszą pastuszkowi, kiedy pojawia się przed nim rycerz i opisują zjawiska przyrody, które temu zdarzeniu towarzyszyły.
Uczniowie uzupełniają tabelę, wymieniając zjawiska, które nastąpią w przyrodzie po przebudzeniu się rycerzy ze snu.
Najpierw | Potem |
szum ogromny, łamanie świerków, ze szczytów spadną głazy, wyleją wody jezior i potoków, pojawią się gęste mgły, zatrzęsie się ziemia, pioruny będą walić | ucichną gromy, potoki i jeziora ułożą się w błękity, mgły zmienią się w rosę, będzie świecić słońce |
Uczniowie zastanawiają się, co będą odczuwać zwykli ludzie podczas takich zjawisk i odpowiadają, jak na zapowiedź rycerza zareagował pastuszek.
Uczniowie opisują jaskinię i śpiących w niej rycerzy i opowiadają o zachowaniu chłopca po wyjściu z jaskini. Określają, jaką misję ma spełnić pastuszek, a jaką śpiący rycerze.
Uczniowie odpowiadają, czy chłopcu udało się spełnić swoją misję. Nauczyciel powinien zwrócić uwagę na czas, w którym powstał utwór i opowiedzieć uczniom o sytuacji politycznej przełomu XIX i XX wieku, aby spróbowali odnaleźć znaczenie symboliczne tej sceny.
Uczniowie próbują określić czas, w którym rycerze wreszcie się przebudzą.
Uczniowie zastanawiają się, czy utwór Kasprowicza jest realistyczny, jakie jest jego przesłanie.
c) Faza podsumowująca
Uczniowie pracują w dwóch grupach. Pierwsza grupa zastanawia się nad tym, co powinno się zmienić na świecie, aby rycerze mogli się wreszcie przebudzić, druga próbuje opisać, jak świat po ich przebudzeniu będzie wyglądał. Uczniowie przygotowują scenki, ilustrujące ich pomysły.
Grupy przedstawiają swoje propozycje. Po przedstawieniu scenek uczniowie – aktorzy wyjaśniają, dlaczego zaprezentowali takie zachowania.
5. Bibliografia
A Łuczak, A. Murdzek, Między nami. Podręcznik dla klasy szóstej szkoły podstawowej, Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, Gdańsk 2003.
6. Załączniki
a)Karta pracy ucznia
brak
b) Zadanie domowe
Narysuj ilustrację, która będzie ilustrowała moment przebudzenia się rycerzy ze snu. Postaraj się pokazać różne emocje oraz zjawiska przyrody towarzyszące temu zdarzeniu.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak