Ten, który rodzi wodę. Rola pary wodnej w powietrzu

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń wie:

• co to jest wodór,

• jak można otrzymać wodór,

• jakimi właściwościami charakteryzuje się wodór,

• co to jest woda,

• jaka jest rola pary wodnej w powietrzu,

• na czym polega zjawisko higroskopijności.

b) Umiejętności

Uczeń potrafi:

• przeprowadzić reakcję otrzymywania wodoru,

• uzasadnić, że woda to tlenek wodoru,

• wykazać obecność pary wodnej w powietrzu.

2. Metoda i forma pracy

Pogadanka, metoda słowno- doświadczalna, praca z klasą

3. Środki dydaktyczne

Sprzęt i szkło laboratoryjne:

• krystalizator,

• probówka,

• korek,

• rurka.

Odczynniki chemiczne:

• kwas solny,

• woda,

• magnez,

• detergent.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel po sprawdzeniu listy obecności, przedstawia drugą część tematu lekcji. Przeprowadza pogadankę na temat roli pary wodnej w powietrzu. Uczniowie pod kierunkiem nauczyciela zastanawiają się w jaki sposób udowonić, że woda w postaci gazu występuje w powietrzu.

b) Faza realizacyjna

1. Nauczyciel przedstawia budowę cząsteczki wody. Informuje uczniów, że jednym z pierwiastków, które budują cząsteczki wody jest wodór. Wyjaśnia uczniom skąd pochodzi nazwa wodoru, a następnie przeprowadza reakcję otrzymywania wodoru.

Doświadczenie 1:

Otrzymywanie wodoru w reakcji magnezu z kwasem solnym.

Obserwacje:

Po dodaniu magnezu do kwasu solnego w probówce intensywnie wydzielają się pęcherzyki gazu. Po zbliżeniu palącego się łuczywka do baniek wypełnionych tym gazem pojawia się charakterystyczny odgłos.

Wnioski:

Wodór jest gazem, bezbarwnym, bezwonnym, palnym.

2. Nauczyciel informuje uczniów, że wodór pali się w tlenie. W wyniku reakcji powstaje woda, która też należy do grupy związków zwanych tlenkami. Nauczyciel przeprowadza kolejne doświadczenie, które jednoznacznie udowadnia, że w powietrzu występuje para wodna, wyjaśnia zjawisko higroskopijności:

Doświadczenie 2:

Pochłanianie pary wodnej z powietrza przez wodorotlenek sodu.

Obserwacje:

Pozostawiony na powietrzu suchy wodorotlenek sodu staje się śliski, błyszczący, rozpływa się.

Wnioski:

Wodorotlenek sodu pochłania parę wodną z powietrza, zjawisko to nazywamy higroskopijnością.

c) Faza podsumowująca

Uczniowie wyjaśniają, na czym polega proces krążenia wody w przyrodzie oraz tłumaczą, jaką rolę odgrywa woda w przyrodzie i w życiu człowieka.

5. Bibliografia

1. Gulińska H., Haładuda J., Smolińska J., Ciekawa chemia, WSiP, Warszawa 2006.

2. Kałuża B., Reych A., Chemia ogólna i nieorganiczna, Wydawnictwo Edukacyjne Zofii Dobkowskiej, Warszawa 2000.

3. Kulawik J., Kulawik T., Litwin M., Chemia Nowej Ery Podręcznik dla gimnazjum, Nowa Era, Warszawa 2006.

4. Łopata K., Warchoł A., Chemia w gimnazjum, WSiP, Warszawa 2001.

5. Pabian J., Chemia nieorganiczna - część 3, Greg, Kraków 2003.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak