1)

wie i wyjaśnia, czym jest etyka;  (0)

2)

charakteryzuje główne typy refleksji etycznej: etyka opisowa, etyka normatywna, etyka ogólna, etyka szczegółowa (etyka praktyczna), metaetyka;  (0)

3)

analizuje i wyjaśnia relacje między etyką, moralnością, obyczajami, prawem i religią;  (0)

4)

objaśnia pojęcia: dobro i zło, wartość, godność, prawda, wolność, odpowiedzialność oraz rozważa rolę tych pojęć w etyce;  (0)

5)

wyjaśnia pojęcie normy moralnej oraz przedstawia genezę norm moralnych;  (0)

6)

zna i objaśnia klasyczną koncepcję osoby;  (0)

7)

charakteryzuje wybrane filozoficzne koncepcje człowieka oraz wyjaśnia zależności między rozstrzygnięciami antropologicznymi a etycznymi;  (0)

8)

definiuje odpowiednie terminy, rekonstruuje argumenty i zajmuje określone stanowisko w sporze absolutyzmu z relatywizmem etycznym;  (0)

1)

identyfikuje główne elementy struktury ludzkiego działania: podmiot (sprawca), adresat, przedmiot (wewnętrzna treść), motyw, intencja, skutki, okoliczności;  (0)

2)

rozpoznaje i nazywa podstawowe emocje oraz uczucia; posługuje się nazwami emocji i uczuć do charakteryzowania przeżyć własnych oraz przeżyć innych osób – rzeczywistych i fikcyjnych;  (0)

3)

zna i wyjaśnia pojęcia sprawstwa i zaniechania, opisuje i wyjaśnia zjawisko trafu moralnego;  (0)

4)

zna różne kryteria moralnego wartościowania i posługuje się nimi przy wyznaczaniu moralnej wartości czynów;  (0)

5)

zna, objaśnia i stosuje główne kategorie deontyczne: działania nakazane, zakazane, dozwolone, chwalebne (supererogacyjne);  (0)

6)

zna, objaśnia i stosuje główne kategorie aretyczne: cnota, wada, charakter, wzór osobowy;  (0)

7)

charakteryzuje roztropność jako zdolność usprawniającą podmiot do podejmowania trafnych decyzji; rozwija cnotę roztropności;  (0)

8)

zna i wyjaśnia klasyczną koncepcję sumienia, kształtuje sumienie;  (0)

9)

wykorzystuje pojęcia dyskursu etycznego do analizowania przeżyć, działań i postaw bohaterów powieści, opowiadań, filmów, spektakli teatralnych, gier komputerowych.  (0)

1)

identyfikuje i analizuje problem sensu życia w kontekście klasycznego pytania etycznego: „jak należy żyć?”;  (0)

2)

identyfikuje i analizuje problem szczęścia, rozważa relację szczęścia do moralności;  (0)

3)

identyfikuje i analizuje moralne aspekty przyjaźni, charakteryzuje przyjaźń jako relację międzyosobową, ocenia wartość przyjaźni;  (0)

4)

identyfikuje i analizuje moralne aspekty miłości, charakteryzuje miłość jako relację międzyosobową, rozważa relację miłości do moralności;  (0)

5)

identyfikuje i analizuje moralne aspekty ludzkiej seksualności, rozpoznaje biologiczne, psychiczne, społeczne i kulturowe uwarunkowania ludzkiej seksualności, formułuje ocenę moralną różnych zachowań seksualnych;  (0)

6)

podaje przykłady działań, które są wyrazem troski o własne zdrowie i życie; wyjaśnia, dlaczego należy odnosić się z szacunkiem do własnego ciała;  (0)

7)

analizuje problem stosowania środków psychoaktywnych i formułuje ocenę moralną dotyczącą tego typu działań (m.in. na przykładzie skutków ich stosowania przez uczestników ruchu drogowego);  (0)

8)

identyfikuje i analizuje moralne aspekty życia rodzinnego, zna i porównuje różne historyczne i kulturowe modele rodziny, wyjaśnia znaczenie relacji rodzinnych w kontekście rozwoju moralnego człowieka, ocenia wartość rodziny;  (0)

9)

wyjaśnia, dlaczego człowiekowi należy okazywać szacunek; kształtuje postawę szacunku wobec każdego człowieka;  (0)

10)

wyjaśnia, na czym polega autonomia człowieka, podaje przykłady postaw autonomicznych i nieautonomicznych;  (0)

11)

analizuje fenomen śmierci, rozpoznaje biologiczne, psychiczne, społecznokulturowe aspekty śmierci i umierania  (0)

1)

początkiem ludzkiego życia (np. sztuczne zapłodnienie, aborcja);  (0)

2)

trwaniem i rozwojem ludzkiego życia (np. transplantacje, inżynieria genetyczna – klonowanie);  (0)

3)

końcem ludzkiego życia (np. uporczywa terapia, opieka paliatywna, eutanazja, samobójstwo).  (0)

1)

charakteryzuje relację: polityka – moralność;  (0)

2)

rozważa zagadnienie relacji: jednostka – społeczeństwo w kontekście sporu między indywidualizmem a kolektywizmem;  (0)

3)

rozważa zagadnienie naczelnych wartości w życiu społecznym w kontekście sporu między liberalizmem kulturowym a konserwatyzmem;  (0)

4)

rozważa relację między prawem a moralnością w kontekście sporu między teorią prawa naturalnego a pozytywizmem prawniczym;  (0)

5)

wyjaśnia pojęcie dobra wspólnego oraz podaje jego przykłady; angażuje się w realizację dobra wspólnego;  (0)

6)

wyjaśnia znaczenie zasady solidaryzmu i kształtuje postawę solidarności;  (0)

7)

wyjaśnia pojęcie sprawiedliwości; kształtuje cnotę sprawiedliwości;  (0)

8)

zna i analizuje pojęcie tolerancji, rozważa zagadnienie granic tolerancji, kształtuje postawę otwartości i tolerancji;  (0)

9)

wyjaśnia pojęcie praw człowieka, analizuje wybrane artykuły Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, wskazuje przykłady łamania praw człowieka oraz rozważa różne sposoby ich ochrony;  (0)

10)

identyfikuje źródła totalitaryzmu i rozważa jego moralne aspekty;  (0)

11)

rozważa zalety i ograniczenia demokracji;  (0)

12)

rozważa znaczenie prawdy w życiu społecznym i politycznym; kształtuje postawę uczciwości;  (0)

13)

rozpoznaje różne przejawy kłamstwa, zna społeczne skutki kłamstwa i dokonuje moralnej oceny kłamstwa;  (0)

14)

identyfikuje i analizuje problemy moralne dotyczące kwestii wolności słowa i jej granic;  (0)

15)

analizuje problem relacji między sztuką a moralnością, rozważa zagadnienie wolności artystycznej i jej granic;  (0)

16)

rozważa kwestię różnorodności kulturowej Europy i świata, wartościowania kultur i dialogu międzykulturowego, identyfikuje i analizuje problemy moralne dotyczące kwestii imigrantów i uchodźców;  (0)

17)

rozważa moralne aspekty wojny i pokoju, przedstawia koncepcję wojny sprawiedliwej, rekonstruuje stanowisko pacyfizmu, rozważa zjawisko terroryzmu i formułuje jego ocenę moralną;  (0)

18)

wyjaśnia pojęcie kary kryminalnej, zna główne koncepcje kary kryminalnej, rozważa kwestię uzasadnienia stosowania kary kryminalnej; rozważa argumenty za i przeciw karze śmierci, formułuje ocenę moralną kary śmierci.  (0)

1)

podaje przykłady właściwego i niewłaściwego wykorzystywania nowych technologii, w szczególności technologii informatycznych;  (0)

2)

jest świadomy, że postęp cywilizacyjny dokonuje się dzięki wiedzy; wyjaśnia, dlaczego wiedza jest dobrem (wartością);  (0)

3)

identyfikuje i analizuje wybrane problemy moralne związane z postępem naukowo-technicznym (np. problem ochrony prywatności, ochrony praw autorskich, cyberprzemocy, rozwój sztucznej inteligencji, transhumanizm).  (0)

1)

określa, czym jest bioróżnorodność, uzasadnia potrzebę ochrony bioróżnorodności;  (0)

2)

rozważa zagadnienie moralnego statusu zwierząt;  (0)

3)

formułuje argumenty na rzecz ochrony przyrody, angażuje się w działania na rzecz ochrony środowiska  (0)

1)

wyjaśnia związek między uczeniem się a wykonywaną pracą; wyjaśnia znaczenie pracy zarobkowej;  (0)

2)

zna główne zasady etyk zawodowych i stosuje je do analizy szczegółowych zagadnień z zakresu wybranych etyk zawodowych (np. etyki dziennikarskiej, etyki lekarskiej, etyki menedżerskiej, etyki nauczycielskiej, etyki pracownika PR, etyki prawniczej);  (0)

3)

w analizie wybranych zagadnień z zakresu etyk zawodowych wykorzystuje zapisy stosownych kodeksów etycznych;  (0)

4)

rozważa zalety i wady kodeksów etycznych;  (0)

5)

tworzy kodeks etyczny klasy (szkoły);  (0)

6)

objaśnia, czym jest społeczna odpowiedzialność biznesu.  (0)

1)

Arystoteles, Etyka nikomachejska (fragmenty);  (0)

2)

Epikur, List do Menoikeusa (fragmenty);  (0)

3)

św. Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna (fragmenty);  (0)

4)

I. Kant, Uzasadnienie metafizyki moralności (fragmenty);  (0)

5)

J. S. Mill, Utylitaryzm (fragmenty), O wolności (fragmenty);  (0)

6)

T. Kotarbiński, Medytacje o życiu godziwym (fragmenty);  (0)

7)

R. Ingarden, Książeczka o człowieku (fragmenty);  (0)

8)

K. Wojtyła, Miłość i odpowiedzialność (fragmenty).  (0)