Rr0n2FjPJRVKP
Grafika przedstawia paletę z farbami akrylowymi (wymieszane wszystkie podstawowe barwy) oraz pędzel z farbą żóltą

Grafika komputerowa. Wprowadzenie

Źródło: Pixabay, domena publiczna

Rozwój technologii umożliwił łatwe przygotowywanie różnego typu cyfrowych materiałów np. prezentacji, plakatów, ulotek, pism, gazetek. Ważnym elementem składowym każdego z nich są obrazki, zdjęcia, grafiki.  Można je wykonać samodzielnie lub skorzystać z bogatych zasobów internetowych.

Sposoby pozyskiwania zdjęć

Wyróżniamy trzy podstawowe sposoby pozyskiwania elementów graficznych, zdjęć, animacji:

  1. Otwarte zasoby internetu.

  2. Samodzielne wykonywanie zdjęć.

  3. Tworzenie własnych kompozycji przy wykorzystaniu edytorów grafiki.

Otwarte zasoby

Do pozyskiwania fotografii będzie potrzebny nam wyłącznie komputer oraz dostęp do internetu. Można korzystać z banków zdjęć. Są to specjalne strony internetowe, gdzie gromadzone są gotowe produkty, takie jak zdjęcia, grafiki, ilustracje czy klipy wideo. Mogą one być wykorzystywane do celów marketingowych, przez wydawnictwa w swoich książkach oraz podręcznikach lub chociażby przy projektowaniu sklepów internetowych, czy też stron WWW. W zależności od banku jaki wybierzemy, pliki udostępniane są bezpłatnie lub za opłatą, a sposób i możliwości ich wykorzystania reguluje licencja.

Creative Commons to międzynarodowy projekt oferujący narzędzia i rozwiązania prawne, które pomagają zarządzać prawami autorskimi przez twórców.

Organizacja Creative Commons umożliwia użycie następujących głównych licencji:

  • Licencja CC 0 - Creative Commons zero - Można dowolnie modyfikować zdjęcia, używać ich prywatnie, komercyjnie, udostępniać nawet bez konieczności podpisywania autora zdjęcia.

  • Creative Commons Użycie niekomercyjne (CC‑NC).

  • Creative Commons Uznanie autorstwa (CC BY) -  Można korzystać ze zdjęć lecz warunkiem jest podanie autora.

  • Creative Commons Uznanie autorstwa‑Na tych samych warunkach (CC BY‑SA).

  • Creative Commons Uznanie autorstwa‑Użycie niekomercyjne (CC BY‑NC).

  • Creative Commons Uznanie autorstwa‑Bez utworów zależnych (CC BY‑ND)

  • Creative Commons Uznanie autorstwa‑Użycie niekomercyjne‑Na tych samych warunkach (CC BY‑NC‑SA).

  • Creative Commons Uznanie autorstwa‑Użycie niekomercyjne‑Bez utworów zależnych (CC BY‑NC‑ND).

Dokładny opis licencji można znaleźć na stronie projektu:  https://creativecommons.pl/poznaj-licencje-creative-commons/.

Każdy materiał na licencji CC (z wyjątkiem CC0) powinien zawierać:

  • autora,

  • tytuł utworu lub zdjęcia (jeśli istnieje) łącznie z linkiem do pliku źródłowego,

  • rodzaj licencji Creative Commons.

Jednym z popularnych oraz darmowych banków zdjęć jest Pixabay. Fotografie są tam przesyłane przez użytkowników oraz są udostępnione na swobodnej licencji Pixabay. Zezwala ona na modyfikację, użytek komercyjny oraz niekomercyjny. Uwzględnianie autora nie jest konieczne, aczkolwiek jest mile widziane przez społeczność. Zabroniono natomiast sprzedaży oryginalnych, niezmodyfikowanych dzieł ze strony. Nie wolno również przedstawiać osób na zdjęciach w złym świetle.

Strona znajduje się pod adresem: https://pixabay.com/pl/.

R16PCvvUtAGNA
Ilustracja przedstawiająca stronę główną Pixabay.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.

Innym popularnym bankiem zdjęć jest serwis Flickr, a jego stronę znajdziesz po wpisaniu w pasku adresowym przeglądarki adresu http://www.flickr.com. Flickr posiada duży zestaw materiałów objętych domeną publiczną, a do ich przeglądania nie jest potrzebne zakładanie konta.

R1UqFhwpiIZTc
Zrzut ekranu z serwisu internetowego Flickr.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.

Szukając zdjęcia w widocznym u góry strony okienku wyszukiwania, możesz wpisać słowa charakteryzujące je, na przykład, żeby znaleźć zdjęcia psów, możesz wpisać słowo „dog” (pies) i kliknąć klawisz Enter lub widoczną obok lupkę. W ukazanym oknie zobaczysz wiele zdjęć, z których możesz wybrać to, które będzie twoim zdaniem najbardziej przydatne do wzbogacenia tworzonego projektu.

RasTFZYT2wArX
Zrzut ekranu z serwisu internetowego Flickr.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.

Za pomocą filtrów dostępnych na środku strony pod wyszukiwarką, możesz określić w jakiej kolorystyce oraz na jakiej licencji mają być udostępnione wyszukane zdjęcia. Klikając zakładkę Advanced (Zaawansowane), możesz również określić orientację, rozmiar oraz datę i format znalezionych materiałów.

R14BFgUWKt4YH
Zrzut ekranu z serwisu internetowego Flickr.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.

Aby pobrać zdjęcie z serwisu, kliknij w nie, a następnie wybierz ikonę strzałki u dołu ekranu obrazującej możliwość zapisania zdjęcia. W ukazanym okienku możesz określić wielkość pobieranego zdjęcia, a w następnym kroku zapisać je w wybranej lokalizacji, na twoim komputerze. Pod zdjęciem znajdziesz autora, datę wykonania i szczegóły zdjęcia, komentarze oraz licencję. Zwróć szczególną uwagę na jakich zasadach fotografia została udostępniona i czy masz prawo do jej modyfikacji i rozpowszechniania.

R1SA934gXKtfr
Zrzut ekranu z serwisu internetowego Flickr.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.

Obecnie istnieje jeszcze kilka innych rozwiązań, które ułatwiają dotarcie do zasobów na wolnych licencjach. Materiały, z których możemy korzystać bez obawy o naruszenie prawa autorskiego, a posiadające licencje Creative Commons znajdują się w serwisach, które można znaleźć na przykład poprzez wyszukiwarkę  https://oldsearch.creativecommons.org, jej nową wersję dla fotografii https://wordpress.org/openverse/, wyszukiwarkę https://www.google.pl/ wyposażoną w dodatkowe możliwości pozwalające na przeglądanie wyników według typu licencji

RVMOARFFmUY6N
Zrzut ekranu z wynikami wyszukiwania hasła "pies" w wyszukiwarce internetowej Google.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.

lub strony zbudowane specjalnie do gromadzenia tego rodzaju zasobów, na przykład https://otwartezasoby.pl/.

R29SYW0ar7Fx3
Zrzut ekranu ze strony Otwarte Zasoby.
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 1

Wyszukaj w podanych powyżej wyszukiwarkach zdjęcia na licencji Creative Commons, o wybranej przez siebie tematyce. Zwróć uwagę, czy te materiały mają takie same czy różne oznaczenia licencji. Pamiętaj, że możesz wykorzystać je tylko w taki sposób, na jaki zezwala licencja. Określ, na co pozwalają licencje:

  • CC BY‑NC‑SA

  • CC BY‑NC‑ND

Rku6SOwvOPPug
Wersja alternatywna: (Uzupełnij).
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.

Fotografia cyfrowa - samodzielne wykonanie zdjęć

Wyobraź sobie, że możesz stać się twórcą wielu bardzo ciekawych fotografii. Czy znasz urządzenia, które ci w tym pomogą? Na pewno tak. Przede wszystkim możesz użyć aparatu cyfrowego, tabletu, a nawet aparatu w twoim telefonie. Wiele urządzeń, w momencie robienia zdjęcia, zarejestrowany obraz zapisuje w pamięci urządzenia. Efekt, czyli wykonane zdjęcie, można bezpośrednio po jego wykonaniu obejrzeć na wyświetlaczu lub ekranie urządzenia i ewentualnie usunąć.

W każdym aparacie fotograficznym znajduje się obiektyw. Jest to układ optyczny, który tworzy na matrycy obraz widzianych obiektów. Ze względu na konstrukcję, fotograficzne aparaty cyfrowe można podzielić na aparaty z wymiennymi obiektywami - ILC (ang. Interchangeable Lens Camera) i aparaty bez możliwości zmiany obiektywu - non‑ILC. Do pierwszej grupy należą lustrzanki cyfrowe i bezlusterkowce, a do drugiej aparaty kompaktowe, aparaty mostkowe (ang. bridge - rodzaj aparatów między lustrzanką a kompaktem) i telefony komórkowe z aparatem fotograficznym.

„Aparat nie ma znaczenia” - to najbardziej popularne zdanie w środowisku profesjonalnych fotografów. Choć nie wszyscy z tym zdaniem się zgadzają, to z pewnością znakomite zdjęcia można wykonać bez najnowszego lub najdroższego profesjonalnego modelu aparatu fotograficznego. Zdjęcia zrobione aparatem cyfrowym posiadają, tak jak twoje rysunki, strukturę rastrową, to znaczy składają się z bardzo dużej liczby różnokolorowych pikseli. Ich liczba zależy od matrycy aparatu, czyli układu elektronicznego, na którym znajdują się światłoczułe elementy. To właśnie one przetwarzają padający przez obiektyw obraz na sygnał cyfrowy. Liczba pikseli, powstającego w ten sposób obrazu, określa bardzo ważną cechę aparatu. Jest to rozdzielczośćRozdzielczośćrozdzielczość.  Obecnie funkcjonujące urządzenia osiągają rozdzielczość od kilku do kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu milionów pikseli. Zdjęcia, które samodzielnie wykonaliśmy, dadzą nam z pewnością sporo satysfakcji i są jednocześnie najprostszym i w pełni legalnym źródłem pozyskiwania fotografii.

Ćwiczenie 2

Wejdź na stronę Pixabay oraz wyszukaj zdjęcia, które kojarzą ci się z wakacjami. Utwórz folder na swoim komputerze o nazwie „Wymarzone wakacje” oraz umieść tam pobrane fotografie.

Ciekawostka

Czy wiesz, że pierwsza skonstruowana w 1969 roku matryca posiadała tylko 8 elementów światłoczułych. Nie miała ona oczywiście zastosowania w aparatach fotograficznych. Pierwsze urządzenie, które potrafiło zarejestrować obraz cyfrowy zostało wyprodukowane w 1975 roku przez firmę Kodak. Matryca liczyła wówczas 100 na 100 (10 000 elementów światłoczułych). Pierwsze aparaty cyfrowe pojawiły się w sprzedaży, dopiero w 1988 roku. Były to aparaty japońskiej firmy Fuji. W latach dziewięćdziesiątych wszystkie firmy produkujące aparaty fotograficzne, zaczęły prześcigać się, oferując coraz nowsze modele aparatów cyfrowych. Były one jednak bardzo drogie, a jakość fotografii nie była na tyle doskonała, aby można je było drukować. Wyświetlano je głównie na monitorach komputerów.

Często, podczas uroczystości rodzinnych, ty i twoi najbliżsi sięgają po fotografie, te nowsze zrobione aparatem cyfrowym ale i te starsze, często już pożółkłe, znajdujące się w starych albumach. Oglądając ze wzruszeniem stare rodzinne zdjęcia, możesz zadać pytanie: W jaki sposób one powstały i co można zrobić, aby je odnowićDbkDOWGnKodnowić i zapisać, jako zdjęcia cyfrowe?

Ciekawostka

Pierwszym aparatem była Camera Obscura, która powstała ok. IV w p.n.e. Pierwsze częściowo udane zdjęcie na papierze pokrytym chlorkiem srebra wykonał Joseph Nicéphore Niepcé ok. 1816 r. (lecz obrazy powstałe w ten sposób znikały). Dopiero w 1826 lub 1827 roku udało mu się zachować obraz na kawałku cynowo‑ołowiowej płytki - to pierwsza fotografia w historii - „Widok z okna Le Grass”.

Pierwszy aparat fotograficzny o nazwie „Kodak” z błoną zwojową został skonstruowany w latach 1887‑1889. Jego twórcami byli Hannibal GoodwinGeorge Eastman. W roku 1929 powstała pierwsza lustrzanka dwuobiektywowa Rolleiflex. Era cyfrowych aparatów zaczęła się w 1981 wraz z pojawieniem się pierwszego aparatu elektronicznego firmy Sony, który został nazwany Mavica.

R11PtVPuWFGBC
Fotografia przedstawiająca aparat skrzynkowy.
Źródło: A.Koludo, K.Koludo-Durkiewicz, licencja: CC BY 3.0.

Jeżeli posiadasz wywołane zdjęcie, plakat lub wydrukowany fragment tekstu i chcesz go zachować w formie cyfrowej to pomoże Ci w tym skaner. Jest to urządzenie zewnętrzne komputera. Możesz  je podłączyć do złącza USB i zainstalować. Każde tego typu urządzenie pozwala szybko wprowadzić do pamięci komputera tekst i grafikę, przetwarzając obraz na zapis cyfrowy. Wystarczy umieścić skanowaną fotografię, obraz, dokument tekstowy w urządzeniu, ustawić odpowiednie parametry i uruchomić skanowanie. Podczas skanowania wykorzystasz program, który został zakupiony wraz ze skanerem. Należy w nim określić, między innymi: rozdzielczość obrazka, czy jest to obrazek kolorowy, czy w odcieniach szarości, czy też czarno‑biały, dokonać jego skadrowania (wydzielić obszar, jaki powinien zostać zeskanowany) oraz wybrać format pliku, w jakim zostanie on zapisany.

Wykorzystaj poniższy dzienniczek do zapisania swoich notatek lub przemyśleń:

R8t7B6KIJhaAu
Wersja alternatywna: (Uzupełnij).
Źródło: GroMar, licencja: CC BY 3.0.

Edytory grafiki

W kolejnych lekcjach poznasz wybrane programy służące do tworzenia własnych obrazów cyfrowych i obróbki tych już istniejących. Zobaczysz, że też możesz zostać grafikiem komputerowym. Liczy się pomysł, kreatywność i oczywiście staranność wykonania.

Rozdzielczość