R1USC7BB80PD5
Na podłodze leży plan budynku narysowany na białej kartce. Na planie leży kask budowlany, klucz, próbnik farb, cyrkiel, ołówek, miara, rulony papieru. Na czarnym pasku napis: Matematyka w otaczającym nas świecie.

Matematyka w otaczającym nas świecie

Źródło: Fotolia, tylko do użytku edukacyjnego na zpe.gov.pl.

4. Liczby ujemne w zastosowaniach

R1WB1YzmLVFYj
Brahmagupta (ur. 598, zm. 670) – indyjski astronom i matematyk.
Źródło: dostępny w internecie https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=37579532, domena publiczna.

Indyjski astronom i matematyk Brahmagupta jako pierwszy traktował zero jak liczbę (a nie symbol zastępczy „niczego”) . Również jako pierwszy wprowadził operacje na liczbach ujemnych. Obecnie z liczbami ujemnymi spotykamy się niemal codziennie, nie zdając sobie sprawy, jak rewolucyjne było ich odkrycie.

W tym materiale ćwiczenia pokazujące zastosowanie liczb ujemnych w sytuacjach z życia codziennego. Liczby ujemne są przydatne na przykład  przy obliczaniu wyników konkursów, obliczaniu różnic temperatur w zadanych okresach, a nawet przy zarządzaniu majątkiem.

Ćwiczenie 1

W finale szkolnego turnieju „Wiem wszystko” spotkali się: Jola, Andrzej i Łukasz. Za odpowiedź można było uzyskać punkty dodatnie lub ujemne. Wyniki pięciu rund podane są w poniższej tabeli.

Zawodnicy

Runda

I

II

III

IV

V

I-V

Jola

-8

6

5

-10

5

-2

Andrzej

2

-5

-4

6

-3

-4

Łukasz

7

-2

5

-4

7

13

RAE54oCMx6Rh5
Oblicz, ile punktów zdobyli zawodnicy, a następnie uzupełnij poniższe zdania odpowiednimi wyrażeniami. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę i wybierz odpowiednie słowo lub liczbę w każdym zdaniu. I miejsce przypadło 1. 20, 2. Andrzejowi, 3. Joli, 4. Łukaszowi, 5. 21, 6. 17, 7. 14.Zawodnik, który zajął I miejsce, miał o 1. 20, 2. Andrzejowi, 3. Joli, 4. Łukaszowi, 5. 21, 6. 17, 7. 14 punktów więcej niż zawodnik z III miejsca.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RyzU8Uq2DoFWO
Ćwiczenie 2
W konkursie matematycznym "Minusy wygrywają" uczeń za prawidłowo rozwiązane zadanie otrzymywał -2 punkty, za brak rozwiązania -4 punkty, a za błędną odpowiedź -7 punków. Uczniowie rozwiązywali 15 zadań. Uzupełnij poniższe zdania, wpisując w luki odpowiednie liczby. Marek rozwiązał poprawnie 11 zadań, na jedno nie udzielił odpowiedzi, a pozostałe rozwiązał błędnie. Marek zdobył łącznie Tu uzupełnij punktów. Dorota nie rozwiązała 2 zadań, na 3 udzieliła błędnej odpowiedzi, a pozostałe zadania rozwiązała poprawnie. Dorota zdobyła łącznie Tu uzupełnij punktów. Iza rozwiązała w sumie 13 zadań, z czego 9 było rozwiązanych poprawnie. Iza zdobyła łącznie Tu uzupełnij punkty.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RuS2DHb6u7maz
Ćwiczenie 3
Uzupełnij poniższe zdania odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę i wybierz odpowiednie liczby w każdym zdaniu. Na początku kwietnia pani Agata miała na koncie bankowym 2500 zł. W ciągu pierwszego tygodnia wypłaciła najpierw 1500 zł, a później 400 zł. Pod koniec tygodnia stan jej konta (saldo) wynosił 1. 600 , 2. 1650 , 3. 1250 , 4. 1550 , 5. 1350 , 6. 1650 , 7. 400 . W drugim tygodniu wpłaciła na konto 750 zł. Pod koniec drugiego tygodnia miała na koncie 1. 600 , 2. 1650 , 3. 1250 , 4. 1550 , 5. 1350 , 6. 1650 , 7. 400 . W trzecim tygodniu wypłaciła 3000 zł. Jej saldo było równe 1. 600 , 2. 1650 , 3. 1250 , 4. 1550 , 5. 1350 , 6. 1650 , 7. 400 . W czwartym tygodniu wpłaciła 1. 600 , 2. 1650 , 3. 1250 , 4. 1550 , 5. 1350 , 6. 1650 , 7. 400 , żeby stan konta wyniósł 0 zł.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RGdydc1UE2PoM
Ćwiczenie 4
Mówimy, że dług rośnie, gdy liczba ujemna, która go określa maleje. Pan Wojtek zadłuża się na 24 euro miesięcznie. Uzupełnij poniższe zdania odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę i wybierz odpowiednie liczby w każdym zdaniu. W styczniu stan konta pana Wojtka wynosił 0 euro.
Po 2 miesiącach dług pana Wojtka wynosił 1. -288, 2. -144, 3. 48, 4. -48, 5. -432, 6. 108 euro, a jego stan konta 1. -288, 2. -144, 3. 48, 4. -48, 5. -432, 6. 108 euro.
Po 6 miesiącach stan konta był równy 1. -288, 2. -144, 3. 48, 4. -48, 5. -432, 6. 108, a po roku 1. -288, 2. -144, 3. 48, 4. -48, 5. -432, 6. 108 euro.
Po 18 miesiącach saldo konta pana Wojtka wynosiło 1. -288, 2. -144, 3. 48, 4. -48, 5. -432, 6. 108.
Pan Wojtek zamierza spłacić swój dług w 4 równych ratach po 1. -288, 2. -144, 3. 48, 4. -48, 5. -432, 6. 108 euro.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 5

Na diagramie przedstawiono średnią temperaturę powietrza zanotowaną w ciągu jednego tygodnia stycznia.

Rxt7317AWJJx91
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1drpLFjhIHTi
Wykorzystaj dane przedstawione na diagramie i odpowiedz na pytania. Uzupełnij odpowiedzi, wpisując w luki odpowiednie słowa lub liczby. W jakich dniach temperatura była niższa od -1 Celsjusza? Odpowiedź: Te dni tygodnia to Tu uzupełnij, Tu uzupełnij i Tu uzupełnij. O ile stopni temperatura w niedzielę była wyższa niż we wtorek? Odpowiedź: Temperatura w niedzielę była wyższa o Tu uzupełnij°C. Jaka była różnica między najwyższą i najniższą temperaturą w tym tygodniu? Odpowiedź: Różnica między tymi temperaturami wynosiła Tu uzupełnij°C. Jaka była średnia temperatura w ciągu czterech pierwszych dni tego tygodnia? Odpowiedź: Średnia temperatura w ciągu czterech pierwszych dni tego tygodnia wynosiła Tu uzupełnij°C.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 6

W poniższej tabeli podano średnie temperatury  panujące na powierzchni sześciu najbliższych Słońcu planet Układu Słonecznego.

Planeta

Średnia temperatura

Merkury

350°C

Wenus

482°C

Ziemia

17°C

Mars

-63°C

Jowisz

-121°C

Saturn

-125°C

RyQb6Kig41x7A
Rozstrzygnij, czy zdanie jest prawdziwe, czy fałszywe. Zaznacz wszystkie zdania prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Najniższa średnia temperatura jest na Saturnie., 2. Na Ziemi średnia temperatura jest o 465°C niższa niż na Wenus., 3. Na Ziemi średnia temperatura jest o 46°C wyższa niż na Marsie., 4. Średnia temperatura na Jowiszu jest o 58°C niższa niż na Marsie., 5. Średnia temperatura na Marsie jest o 413°C niższa niż na Merkurym., 6. Średnia temperatura na Saturnie jest o 62°C niższa niż na Marsie.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R7F5IR39kyWsT
Ćwiczenie 7
Czy wiesz, że…? Przeczytaj ciekawostki i uzupełnij zdania, wpisując brakujące liczby. Najwyższy szczyt na Ziemi, Mont Everest, ma wysokość 8850 m n.p.m. Najniższym miejscem jest Rów Mariański, położony w zachodniej części Oceanu Spokojnego, który znajduje się na głębokości 10911 m p.p.m. Różnica poziomów między najwyższym i najniższym punktem na Ziemi wynosi 1. 2501, 2. 21762, 3. 2500, 4. - 50 , 5. 2432, 6. - 43 , 7. 3781 m, 8. -795 m, 9. 19661, 10. 3687 m, 11. - 40 , 12. 19761, 13. 1435 m, 14. 1367 metrów.
Najgłębszą jaskinią na świecie jest gruzińska jaskinia Krubera (Jaskinia Wronia) mająca głębokość 2191 metrów. Najgłębsza jaskinia Polski, Wielka Śnieżna, ma 824 m głębokości. Różnica między głębokościami tych jaskiń wynosi 1. 2501, 2. 21762, 3. 2500, 4. - 50 , 5. 2432, 6. - 43 , 7. 3781 m, 8. -795 m, 9. 19661, 10. 3687 m, 11. - 40 , 12. 19761, 13. 1435 m, 14. 1367 metrów.
Słone jezioro w Andach Środkowych w Boliwii położone jest na wysokości 3690 m n.p.m. i ma 3 m głębokości. Dno jeziora znajduje się na wysokości 1. 2501, 2. 21762, 3. 2500, 4. - 50 , 5. 2432, 6. - 43 , 7. 3781 m, 8. -795 m, 9. 19661, 10. 3687 m, 11. - 40 , 12. 19761, 13. 1435 m, 14. 1367 n.p.m.
Najwyższy szczyt Polski - Rysy, ma wysokość 2499 m. Najniższy punkt w Polsce znajduje się w Raczkach Elbląskich na Żuławach Wiślanych około 2 m p.p.m. Różnica wysokości między tymi miejscami wynosi 1. 2501, 2. 21762, 3. 2500, 4. - 50 , 5. 2432, 6. - 43 , 7. 3781 m, 8. -795 m, 9. 19661, 10. 3687 m, 11. - 40 , 12. 19761, 13. 1435 m, 14. 1367 metrów.
Morze Martwe to jezioro znajdujące się w Izraelu i Jordanii. Lustro wody znajduje się na wysokości 418 m p.p.m. Maksymalna głębokość Morza Martwego wynosi 377 m. Najgłębsze miejsce Morza Martwego znajduje się na wysokości 1. 2501, 2. 21762, 3. 2500, 4. - 50 , 5. 2432, 6. - 43 , 7. 3781 m, 8. -795 m, 9. 19661, 10. 3687 m, 11. - 40 , 12. 19761, 13. 1435 m, 14. 1367 n.p.m.
Na pustyni Gobi temperatura w ciągu letniego dnia osiąga 40°C w cieniu. Zimą temperatura bywa niższa nawet o 80°C. Na pustyni Gobi najniższa temperatura może wynosić 1. 2501, 2. 21762, 3. 2500, 4. - 50 , 5. 2432, 6. - 43 , 7. 3781 m, 8. -795 m, 9. 19661, 10. 3687 m, 11. - 40 , 12. 19761, 13. 1435 m, 14. 1367 stopni Celsjusza.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Notatnik

Możesz skorzystać z poniższego pola tekstowego do zapisania swoich notatek, rozwiązań zadań i innych informacji, które uważasz za potrzebne.

R1b8OvSPUG8s3
(Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.