E-materiały do kształcenia zawodowego

Materiały kuśnierskie

MOD.04. Wykonywanie i renowacja wyrobów kuśnierskich – kuśnierz 753106, technik technologii wyrobów skórzanych 311926

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik posiada strukturę listy. Znajdują się w nim występujące w e‑materiale pojęcia wraz z ich definicjami. Pod każdym pojęciem znajduje się hiperłącze do odpowiedniego multimedium, w którym występuje dane pojęcie. Po kliknięciu w hiperłącze otworzy się strona z odpowiednim multimedium.

W górnej części słownika znajduje się pole do filtracji pojęć. Aby wyszukać jakieś pojęcie, należy je wpisać w polu filtracji. Po wpisaniu widoczne będzie tylko to pojęcie wraz z definicją. Aby wrócić do listy wszystkich pojęć, należy kliknąć krzyżyk w prawej części pola filtracji.

1
elastyna
elastyna

jest to białko strukturalne, z którego są zbudowane włókna elastylowe; odpowiedzialne za sprężystość skóry i wzmacniają wiązania okrywy włosowej ze skórą właściwą

grzbietobrzuszek
grzbietobrzuszek

to część skóry składająca się z ½ części grzbietu i przylegającej do ½ części brzuszka – np. u nutrii

keratyna
keratyna

jest głównym składnikiem naskórka , włosów i innych zrogowaciałych części skóry

kolagen
kolagen

to podstawowe białko skórne, stanowi podstawowy składnik skóry właściwej

lancetowata forma trzonu włosa
lancetowata forma trzonu włosa

mającą u nasady przekrój kolisty, jednakowy do wysokości ok. 2/3 włosa, dalej spłaszczający się i rozszerzający, a następnie znowu zwężający się, przyjmujący wreszcie ostre zakończenie przypominające lancet. W tym przejściu następuje zwykle lekkie zgięcie włosa. Tę formę mają w większości przypadków włosy ościste

łuska włosa
łuska włosa

kutikula, to bardzo cienka zewnętrzna otoczka trzonu włosa, składająca się ze zrogowaciałych płaskich komórek w postaci łusek. Łuski te przylegają i zachodzą na siebie, podobnie jak łuski rybie. Końce łusek skierowane są do góry, mniej lub bardziej wystają, a czasem jest ich brak i wówczas dwie sąsiednie łuski schodzą się, tworząc wyraźną linię połączenia

okrywa włosowa
okrywa włosowa

to zespół wszystkich włosów wyrastających na powierzchni skóry. Składa się ona z olbrzymiej ilości różnych włosów, które okrywając całe ciało zwierzęcia spełniają wiele fizjologicznych funkcji. Przede wszystkim jest jednym z najważniejszych organów termoregulacji organizmu zwierzęcia. Oprócz tego okrywa włosowa pomaga w zachowaniu wewnętrznej wilgoci tkanek ciała, chroni zwierzę od wpływu różnych czynników mechanicznych, a także – ze względu na przystosowaną do otoczenia barwę - maskuje i chroni je przed człowiekiem lub drapieżnikami

retykulina
retykulina

białko strukturalne , które tworzy rodzaj osłonki pokrywającej właściwe włókna kolagenowe

skóry licowe
skóry licowe

skóry pozbawione okrywy włosowej, wykończone od strony lica (strona użytkowa)

skóry welurowe
skóry welurowe

skóry naturalne wykończone od strony mizdry (strona użytkowa), przez dokładne oszlifowanie w celu skrócenia włókna i uzyskania charakterystycznego „zamszowego” wyglądu

splot atłasowy
splot atłasowy

w splotach atłasowych, podobnie jak w skośnych, wątek przebiega nad lub pod większa liczbą nitek osnowy. Liczba nitek w raporcie wynosi co najmniej 5. Punkty przeplotu nitek nie tworzą ciągłych skośnych linii lecz są rozproszone w określonym porządku i wobec tego mało widoczne, przez co powierzchnia tkaniny jest gładka i zależnie od połysku nitek mniej lub bardziej lśniąca

splot płócienny
splot płócienny

w splocie tym nitka wątku przebiega kolejno pod jedną i nad jedną nitką osnowy. Splot płócienny nadaje tkaninie gładką powierzchnię i pewną sztywność. Wygląd lewej i prawej strony tkaniny jest jednakowy. Splot ten stosuje się do wyrobu tkanin, których wytrzymałość na wyciąganie i wyszarpywanie nitek powinna być duża, np. przeznaczonych na bieliznę, odzież sportową. Jest to splot najczęściej stosowany w tkactwie

splot skośny (rządkowy)
splot skośny (rządkowy)

na powierzchni tkanin o splotach skośnych powstają skośne rządki. Nachylenie ich zależy od gęstości ułożenia nitek wątku i osnowy. Do oznaczania kierunku rządków przyjmuje się litery S i Z. Jeżeli rządki po prawej stronie tkaniny biegną w górę ku prawemu brzegowi, to po stronie lewej biegną w górę ku lewemu brzegowi tkaniny, a zatem prawa strona ma inny wygląd niż lewa strona. Tkaniny o splocie skośnym są bardziej miękkie i porowate niż tkaniny o splocie płóciennym wykonane z tych samych nitek. Splot ten i jego odmiany stosuje się często do tkanin wełnianych i wełnopodobnych

topografia skór
topografia skór

jest to charakterystyka uwzględniająca strukturę i właściwości skóry

włosy ościste
włosy ościste

są nieco krótsze od przewodnich, a dłuższe od puchowych, dlatego też wystają ponad nimi, stanowiąc jakby ich ochronę. Włosy te stanowią ilościowo tylko 1 - 6% okrywy włosowej. Włos ościsty może być prosty lub mieć kształt zgięty. Niekiedy jest on spiralnie skręcony w kształcie loka, jak to ma miejsce u niektórych owiec grubowełnistych. Rdzeń tych włosów u podstawy składa się z 1–2 rzędów komórek

włosy puchowe (podszyciowe)
włosy puchowe (podszyciowe)

są zwykle pozbawione rdzenia i służą głównie do ochrony zwierzęcia przed zimnem. Są one cienkie i delikatne, tworząc najniższą lecz podstawową warstwę okrywy włosowej. Włosy puchowe są mniej lub bardziej faliste, karbikowate. Połysk włosów puchowych jest słaby

włosy przewodnie
włosy przewodnie

naczej zwane kierunkowymi są najdłuższe, proste i głęboko osadzone w tkance skórnej, wystające ponad włosy puchowe i ościste. Ilość włosów przewodnich jest nieznaczna (0,5 - 1%). Najczęściej wokół włosa przewodniego wyrastają włosy ościste i puchowe, tworząc zwartą grupę, dla których jest on osią i podporą. Włosy przewodnie najczęściej wyrastają na stronie grzbietowej, natomiast na brzuchu występują rzadko lub jest ich brak

wrzecionowata forma trzonu włosa
wrzecionowata forma trzonu włosa

mającą u nasady przekrój kolisty, a następnie na wysokości ok. 2/3 długości włosa przybierającą kształt wrzecionowaty