E‑BOOK

Spis treści

• Kamienie i minerały stosowane w jubilerstwie

• Barwa kamieni jubilerskichD1AFP9Lj6Barwa kamieni jubilerskich

• Skala Mohsa twardości minerałów/kamieni jubilerskichD9rahBMmlSkala Mohsa twardości minerałów/kamieni jubilerskich

• Oprawianie kamieni jubilerskichDU9McC4ZOOprawianie kamieni jubilerskich

• BibliografiaD1FHy5yTlBibliografia

Podział kamieni jubilerskich

Kamienie jubilerskie dzielimy na:

1. Naturalne

Kamienie jubilerskie naturalne to minerały lub substancje organiczne występujące w przyrodzie. Wyróżniamy kamienie mineralne szlachetne i ozdobne oraz kamienie pochodzenia organicznego. Gemmologia nie zna pojęcia kamieni półszlachetnych. Kamienie szlachetne to takie minerały, które niezwykle rzadko występuję w przyrodzie i mają silne właściwości zdobnicze, np.: korund, topaz, rubin, diament, szmaragd, opal, turkus. Kamienie ozdobne, podobnie jak szlachetne, cechują się właściwościami zdobniczymi, ale występują w przyrodzie często i w znacznych ilościach, np.: kwarc, agat, karneol, malachit, onyks, chalcedon, jadeit, obsydian. Kamienie pochodzenia organicznego to np.: koral, perła, bursztyn, lawa wulkaniczna.

2. Syntetyczne

Kamienie jubilerskie syntetyczne wytwarza się przez stworzenie w laboratoriach warunków podobnych, w jakich powstawały minerały w przyrodzie. Dzięki temu otrzymane kamienie mają taki sam skład chemiczny jak kamienie naturalne oraz identyczne własności fizyczne. Odróżnienie ich od kamieni naturalnych bywa trudne. Kamienie syntetyczne to np.: rubin syntetyczny, szmaragd syntetyczny.

3. Imitacje

Imitacje kamieni jubilerskich to tworzywa sztuczne wyglądem naśladujące kamienie naturalne.

4. Rekonstrukcje

Kamienie jubilerskie rekonstruowane uzyskuje się przez sprasowanie lub stopienie w wysokiej temperaturze drobnych kamieni naturalnych. Po powolnym schłodzeniu bryłki otrzymuje się masę z naturalnego minerału.

5. Składane (dublet, tryplet)

Kamienie jubilerskie, które składają się z dwóch lub więcej części sklejonych lub stopionych ze sobą, przy czym poszczególne części mogą być kamieniami naturalnymi, syntetykami lub innymi substancjami, np. szkłem. Połączenie dwóch materiałów to dublet, trzech – tryplet. Kamienie składane powstają z dwóch powodów: po pierwsze w celu wprowadzenia w błąd, gdzie dublet lub tryplet udają inny kamień; po drugie w celu zabezpieczenia cennego kamienia przed zniszczeniem, np. czasami zabezpiecza się opale, jeśli są w formie bardzo płaskiego plastra, wtedy umieszcza się kamień pomiędzy dwoma kawałkami szkła.

Żeby poprawić naturę (wygląd i własności fizyko‑chemiczne) kamieni jubilerskich opracowano różne metody obróbki minerałów. Są to m.in.:

1. Impregnowanie

Impregnowanie kamieni to barwienie substancjami chemicznymi, np. nasycenie olejem barwnym, dzięki czemu poprawia się barwę, maskuje skazy i spękania (często stosowane w szmaragdach).

2. Napromieniowanie

Napromieniowanie minerałów stosuje się w celu poprawienia ich przejrzystości i połysku, np. diamentu, topazu. Napromieniowany kryształ górski staje się kwarcem dymnym.

3. Podgrzewanie

Przez podgrzanie kamienia jubilerskiego można uzyskać jego wzmocnienie, większą klarowność, przejrzystość lub zmianę barwy. Podgrzany ametyst staje się cytrynem. Podgrzany kryształ górski – kwarcem dymnym. Podgrzany szafir przyjmuje nasyconą barwę niebieską, a szaroniebieski tanzanit – barwę niebieskofioletową.

4. Szlifowanie

Surowe kamienie naturalne od razu po wydobyciu nie mają dobrze wykształconych form nadających się do zastosowania w jubilerstwie, dlatego poddawane są procesowi szlifowania.

Podstawowe rodzaje szlifów to szlif gładki stosowany głównie do kamieni nieprzeźroczystych oraz szlif fasetowy do kamieni przeźroczystych. Szlifem gładkim płytkim szlifuje się kamienie na płasko. Stosowany jest głównie do oprawy w sygnetach. Szlif kaboszonowy charakteryzuje się tym, że kamienie mają płaską podstawę, a koronę w formie kopuły. Szlify kaboszonowe mogą mieć kształt owalny, okrągły lub eliptyczny. Najczęściej stosuje się go przy kamieniach nieprzezroczystych, takich jak koral, trukus, bursztyn. Szlif fasetowy polega na symetrycznym uporządkowaniu małych ścianek (fasetek) przy zachowaniu należytych kątów proporcji między poszczególnymi częściami kamienia. Każda szlifowana powierzchnia musi być ułożona symetrycznie i pod odpowiednim kątem do innej powierzchni szlifowanej. Szlif fasetowy stosowany jest najczęściej przy obróbce diamentów. Szlif brylantowy (rodzaj szlifu fasetowego) ma $32$ fasetki w koronie i $24$ w podstawie, co zapewnia optymalną brylancję diamentu. Przy szlifowaniu diamentów stosuje się różne rodzaje szlifów m.in.: bagietowy, szmaragdowy, brylantowy, typu serce, markiza, łezka (gruszka), princessa i owal.

R1eINlThPbtBZ

Ilustracja przedstawia tablice szlifów kamieni jubilerskich, na tablicy znajdują się szlify fasetkowe. Szlify diamentów w dwóch widokach z góry i z boku są to szlify brylantowe, ósemkowe, rozetowe, schodkowe, nożycowe oraz szmaragdowe. Szlify gładkie także widok z góry i boku są to kaboszon podwójny i kaboszon wysoki oraz kula. ostatnimi szlifami są szlify mieszane( fantazyjne) widok szlifów z góry oraz boku.

Powrót do spisu treści1Powrót do spisu treści

Powiązane materiały multimedialne

• Oprawki do kamieni jubilerskichDMW1KkFsROprawki do kamieni jubilerskich

• Kamienie i  minerały stosowane w jubilerstwieDx7fYVWueKamienie i  minerały stosowane w jubilerstwie