Projekt instalacji wentylacji mechanicznej powinien zawierać:

• obliczenia dotyczące zapotrzebowania na powietrze, zwykle zależne od kubatury,

• dane na temat średnic kanałów wentylacyjnych i sposobu ich prowadzenia,

• parametry centrali wentylacyjnej,

• lokalizację poszczególnych elementów składających się na instalację.

Dobry projekt uwzględnia również dane techniczne urządzeń, sposób i zasadę działania systemu wentylacji oraz rodzaj i typ wykorzystywanych materiałów. Planowany odzysk ciepła powinien być dostosowany do indywidualnego zapotrzebowania budynku na ciepło – system ma możliwość zaprogramowania intensywności i sposobu wymiany powietrza, dzięki czemu można sporo zaoszczędzić, szczególnie w sezonie grzewczym.

Do zaprojektowania instalacji wentylacyjnej można wykorzystać specjalistyczne programy komputerowe, np. ArCADia albo Ventpack.

Montaż instalacji wentylacji mechanicznej w domu, w którym wcześniej działała wentylacja grawitacyjna, jest dużym wyzwaniem. Wiąże się zazwyczaj z generalnym remontem i koniecznością zastosowania rozwiązań niestandardowych. Konieczne może się okazać np. uwzględnienie w projekcie lokalizacji kanałów wentylacji grawitacyjnej, które powinny być usunięte lub wyłączone z funkcjonowania. Wkomponowanie centrali wentylacyjnej w obiekt pierwotnie nieprzystosowany do wentylacji mechanicznej oraz poprowadzenie przewodów wentylacyjnych w sposób bezkolizyjny może przysporzyć wielu problemów natury technicznej.

W domu z rekuperacją okna muszą być szczelne, a drzwi wewnętrzne powinny mieć podcięcia (oferowane standardowo przez producentów) bądź otwory wentylacyjne. Rekuperator powinien być zamontowany w ogrzewanym  garażu, pomieszczeniu gospodarczym lub na strychu, z możliwością łatwego dostępu w celach serwisowych. Kanały wentylacyjne prowadzące od czerpni i wyrzutni do rekuperatora powinny być zaizolowane. Rury wentylacyjne mogą być układane na stropie, prowadzone w szybach instalacyjnych lub podwieszane pod sufitem. W nowych budynkach elementy te uwzględnia się już na etapie projektu budowlanego.

Projektując instalację wentylacyjną, należy zadbać o jej odpowiednie zaplanowanie. Pomocny jest w tym schemat ideowy, który będzie w uproszczony sposób przedstawiał rozkład elementów instalacji, uwzględniając rozmieszczenie elementów instalacji, kierunek przepływu powietrza (kanały nawiewne i wywiewne) i czasami również wymagany strumień powietrza. Jego sporządzanie jest istotne z wielu powodów, do których można zaliczyć:

• wstępne rozplanowanie rozkładu elementów instalacji wentylacyjnej i porównanie go z technicznymi możliwościami zastosowania w budynku,

• zobrazowanie planu instalacji, który będzie czytelny również dla osoby nietechnicznej, najczęściej klienta zainteresowanego montażem instalacji wentylacyjnej w swoim budynku,

• możliwość łatwego skorygowania planu niewielkim kosztem z uwagi na prostotę wykonania takiego schematu w stosunku do schematu montażowego,

• ułatwienie tworzenia schematu montażowego oraz trasowania dzięki wstępnemu ustaleniu położenia poszczególnych elementów instalacji: kanałów nawiewnych, kanałów wywiewnych, kratek wentylacyjnych i anemostatów, a dla instalacji mechanicznej również rekuperatora, czerpni i wyrzutni.

Poza informacjami dotyczącymi rozmieszczenia elementów wentylacji w skład dokumentacji technicznej wchodzi także lista elementów montażowych wraz ze specyfikacją techniczną. Ich poprawny dobór i montaż  zagwarantuje niezbędne przepływy powietrza. W przypadku kanałów ważny będzie materiał, z jakiego są wykonane (może on wpływać na temperaturę i ciśnienie pracy lub wartość generowanego hałasu), oraz średnica  (musi być dopasowana do pozostałych elementów instalacji i zapewniać wystarczającą przepustowość, nie generując jednocześnie dużych oporów przepływu). Do średnicy kanałów i wielkości przepływów dobrane będą  anemostaty; jeśli w danym pomieszczeniu musi być większa wymiana powietrza, to większa musi być również średnica anemostatu czy kratki wentylacyjnej. Jednocześnie trzeba pamiętać, aby nie przekraczać następujących wartości:

• $\varnothing 100$ – dla przepływu nie przekraczającego 100 $\frac{{\text{m}}^3}{\text{h}}$,

• $\varnothing 130$ – dla przepływu nie przekraczającego 190 $\frac{{\text{m}}^3}{\text{h}}$,

• $\varnothing 160$ – dla przepływu nie przekraczającego 300 $\frac{{\text{m}}^3}{\text{h}}$,

• $\varnothing 200$ – dla przepływu nie przekraczającego 450 $\frac{{\text{m}}^3}{\text{h}}$,

• $\varnothing 250$ – dla przepływu nie przekraczającego 700 $\frac{{\text{m}}^3}{\text{h}}$.

Jeśli następujące wartości są przestrzegane, wtedy można założyć następujące straty ciśnienia w instalacji:

• 2 $\frac{\mathrm{Pa}}{\mathrm{mb}}$ dla odcinka prostego kanału,

• 3 $\mathrm{Pa}$ dla każdego łuku,

• 4 $\mathrm{Pa}$ dla odgałęzienia trójnika,

• 30 $\mathrm{Pa}$ dla każdego z anemostatów nawiewnych lub wywiewnych.

W przypadku doboru anemostatów parametry powinny być następujące:

• $\varnothing 100$ dla strumieni nawiewnych 30–50 $\frac{{\text{m}}^3}{\text{h}}$ (np. dla sypialni),

• $\varnothing 125$ – $\varnothing 160$ dla strumieni nawiewnych 50–100 $\frac{{\text{m}}^3}{\text{h}}$ (np. dla pokoju dziennego),

• $\varnothing 100$ dla strumieni wywiewnych 30–50 $\frac{{\text{m}}^3}{\text{h}}$ (np. dla łazienki, WC),

• $\varnothing 125$ – $\varnothing 150$ dla strumieni wywiewnych 50–70 <$\frac{{\text{m}}^3}{\text{h}}$ (np. dla kuchni).

Oprócz doboru kanałów i anemostatów, ważny jest prawidłowy dobór czerpni i wyrzutni. Muszą one zapewniać odpowiednią przepustowość powietrza oraz nie generować zbyt dużych oporów przepływu.
Dokumentacja techniczna zawiera informacje na temat centrali wentylacyjnej takie jak: rodzaj, wymiary i waga urządzenia, które są istotne z przyczyn konstrukcyjnych, oraz wydajność, czyli strumień objętości powietrza, jaki może przepompować centrala w ciągu godziny – wartość ta powinna przekraczać obliczoną wcześniej wymaganą sprawność wentylacji. Innym istotnym parametrem centrali będzie spręż dyspozycyjny określający, z jaką siłą centrala będzie w stanie wpuszczać powietrze do kanałów wentylacyjnych. Im większa jest ta wartość, tym większe opory przepływu centrala jest w stanie pokonać.
Parametry elementów centrali wentylacyjnej, np. filtrów, wentylatorów, wymiennika ciepła czy nagrzewnicy, również mogą być opisane w dokumentacji. Dla filtrów kluczowa będzie klasa filtrowania, wentylatory będzie charakteryzować ich moc oraz prędkość obrotów (może pojawić się również dodatkowa informacja o strumieniu wywiewanego powietrza), podobnie w przypadku nagrzewnicy będzie można znaleźć informację o jej mocy – im większa, tym efektywniej będzie ona ogrzewać powietrze. Wymiennik ciepła będzie charakteryzować jego sprawność temperaturowa, czyli zdolność do wyrównania temperatury powietrza wchodzącego do budynku z temperaturą powietrza wychodzącego. Powiązana z tym będzie również wartość odzysku energii, jaką może on zapewnić.

Kanały wentylacyjne montuje się zgodnie z projektem określającym ich dokładny przebieg, a wszelkie odstępstwa muszą być uzgodnione z projektantem. Sposób montażu również określa projekt, gdyż musi być on dobrany stosownie do konstrukcji budynku.
Trasowanie rozpoczyna się od wybrania położenia centrali wentylacyjnej. Musi być ona umieszczona w miejscu, do którego jest dostęp, a jednocześnie jej obecność nie będzie przeszkadzać w codziennym funkcjonowaniu m.in. ze względu na generowany przez nią hałas. Idealnym miejscem na umieszczenie centrali będzie np. poddasze. W kolejnym kroku należy określić lokalizację czerpni i wyrzutni i wyznaczyć położenie anemostatów. Należy umieścić je w taki sposób, aby zasięgi strug nawiewnych i wywiewnych nie nakładały się na siebie, a jednocześnie nie było zbyt wielu przestrzeni nieobjętych zasięgiem tych strug. Warto zaznaczyć, że zasięg strug zależy też od rozmiaru kratek lub anemostatów oraz strumienia przepływającego przez nie powietrza. Po dokładnym wyznaczeniu miejsc, gdzie anemostaty mogą być umieszczone, przychodzi czas na określenie położenia rur wentylacyjnych. W przypadku trasowania rur wentylacyjnych trzeba zwrócić szczególną uwagę na to, czy przebieg przewodów nie koliduje z elementami konstrukcyjnymi budynku oraz przebiegiem innych instalacji, czy pionowe i poziome przestrzenie instalacyjne odpowiadają przewidywanej trasie przewodów, a także czy ustalony przebieg kanałów wentylacyjnych nie będzie wpływał na komfort użytkowników budynku z uwagi np. na powodowany przez nie hałas.
Przepusty w stropach i ścianach powinny być o 100 mm większe niż średnica kanału i zaizolowane wełną mineralną. Otwory rewizyjne w kanałach wentylacyjnych powinny być zlokalizowane tak, aby możliwy był do nich dostęp. Liczba, rodzaj i parametry wszystkich stosowanych elementów są ściśle określone w projekcie instalacji wentylacji mechanicznej.

RCQYLuRK68SjP

Rys. 13. Rzut budynku. Ustalanie przebiegu trasy wentylacji nawiewno‑wywiewnej, kanały z tworzywa sztucznego

Po zainstalowaniu i podłączeniu rekuperatora do systemu należy dokonać jego regulacji. Dzięki temu ilość świeżego powietrza dostarczana do pomieszczeń nie będzie zbyt mała ani zbyt duża (co mogłoby generować hałas). Instalator powinien dokonać konfiguracji sterownika, przeprowadzić kontrolę oporów w instalacji poprzez zmierzenie maksymalnych przepływów, zmierzyć wydajność instalacji przy użyciu anemometru. Regulacji przepływu powietrza można dokonać ręcznie na anemostatach.

1. Narzędzia do trasowania: miara zwijana, tzw. metrówka, ołówek, laser krzyżowy ze statywem.

2. Narzędzia do cięcia kanałów wentylacyjnych: piła brzeszczotowa (do rur z tworzywa), przecinarki tarczowe (rury SPIRO).

3. Narzędzia do montażu kanałów wentylacyjnych: wiertarka, wkrętarka, wkrętaki płaskie i krzyżowe, kołki dobrane do podłoża.

4. Narzędzia do wykonywania przepustów: młotowiertarka udarowa SDS z akcesoriami (wiertła do betonu, dłuta).

5. Narzędzia do pomiaru sprawności instalacji: anemometr wiatraczkowy.

W przypadku instalacji wielkoobiektowych, gdzie stosuje się np. centrale dachowe wentylacyjno‑klimatyzacyjne wraz z kanałami stalowymi o dużej średnicy, konieczne może być stosowanie takich narzędzi jak: giętarki do blachy, palniki lutownicze, automaty do spawania, narzędzia ślusarskie.

Po zainstalowaniu i podłączeniu rekuperatora do systemu należy sprawdzić:

• kompletność urządzeń wentylacyjnych oraz ich prawidłowe zainstalowanie;

• poprawność podłączenia urządzeń do sieci wentylacyjnej;

• stan filtrów, ich szczelność i zamocowanie (wkłady filtrowe zakłada się po ostatecznym zakończeniu prac montażowych, aby uniknąć zanieczyszczenia filtrów);

• stan wentylatora:

  • upewnić się, że zabezpieczenia transportowe zostały zdjęte,

  • usunąć z pola działania wentylatora przedmioty, które mogłyby zostać do niego wessane lub spowodować uszkodzenia wentylatora,

  • sprawdzić, czy wirnik obraca się swobodnie, zgodnie z kierunkiem wskazanym na jego obudowie, i nie ociera się o obudowę.

Po uruchomieniu centrali wentylacyjnej należy dokonać regulacji systemu. Dzięki temu ilość świeżego powietrza dostarczana do pomieszczeń nie będzie zbyt mała ani zbyt duża (co mogłoby powodować hałas). Instalator powinien dokonać konfiguracji sterownika, przeprowadzić kontrolę oporów w instalacji, mierząc maksymalne przepływy, zmierzyć wydajność instalacji przy użyciu anemometru. Aby prawidłowo przeprowadzić regulację, warto zacząć pomiary od anemostatu oddalonego najbardziej od centrali wentylacyjnej, a następnie mierzyć strumienie przepływu w anemostatach umieszczonych coraz bliżej centrali. Regulacji przepływu powietrza można dokonać ręcznie na anemostatach.
W celu ułatwienia regulacji można zastosować w centrali wentylacyjnej moduł stałego przepływu, który sprawia, że strumień powietrza pompowany przez centralę jest stały w czasie i można precyzyjnie ustalić jego wartość. W takiej sytuacji wystarczy jedynie ustawić strumień przepływu przewidziany w projekcie, a następnie wyregulować anemostaty tak, aby w każdym z pomieszczeń strumień powietrza odpowiadał założeniom projektowym.

Anemometr wiatraczkowy (skrzydełkowy) służy do precyzyjnego pomiaru prędkości i strumienia przepływu powietrza w małych instalacjach, np. w domach jednorodzinnych. Można nim zmierzyć wydajność wentylacji po zamontowaniu rekuperatora. Używa się go także podczas przeglądów i kontroli instalacji wentylacyjnych.

R1SqGEbz9UvYo

Grafika przedstawia urządzanie pomiarowe, które składa się z tuby na uchwycie. Z nią zintegrowany jest okrągły wiatraczek. Na uchwycie zamontowano panel do odczytu danych ze znajdującymi się na nim przyciskami służącymi do obsługi urządzenia.

Anemometr pozwala ustalić:

• kierunek przepływu powietrza,

• temperaturę powietrza,

• prędkość ($\frac{\text{m}}{\text{s}}$),

• wydajność ($\frac{{\text{m}}^3}{\text{h}}$).

Sposób działania anemometru:

Należy przyłożyć tubę pomiarową do miejsca wpływu lub wypływu powietrza i obserwować parametry na wyświetlaczu.

Wróć do spisu treściDvL99jPmJWróć do spisu treści

Powrót do materiału głównegoDuL5UP4lPPowrót do materiału głównego