E-materiały do kształcenia zawodowego

Sporządzanie kosztorysów robót budowlanych

BUD.14. Organizacja i kontrola robót budowlanych oraz sporządzanie kosztorysów - Technik budownictwa 311204

bg‑green

Słownik pojęć dla e‑materiału

Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik pojęć do e‑materiału zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑materiału, w których zostały użyte. Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli Ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej w e‑materiale.

1
cena kosztorysowa
cena kosztorysowa

Wartość wynikająca z opracowanych kosztorysów. Cena kosztorysu inwestorskiego stanowi podstawę oszacowania wartości zamówienia i ustalana jest na podstawie katalogów cen. W kosztorysie ofertowym Wykonawca ustala cenę w oparciu o katalogi, oferty Podwykonawców lub na bazie doświadczenia. Cena kosztorysu powykonawczego jest adekwatna do rzeczywiście poniesionych wydatków (wartości wystawionych faktur).

dokumentacja budowy
dokumentacja budowy

Dokument regulowany Ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. W dokumentacji budowy powinny się znaleźć: pozwolenie na budowę wraz z projektem budowlanym, dziennik budowy, protokoły odbiorów częściowych i końcowych. Dodatkowo: rysunki i opisy potrzebne do wykonania obiektu, operaty geodezyjne, książka obmiarów, dziennik montażu (dla inwestycji realizowanych tą metodą).

dziennik budowy
dziennik budowy

Urzędowy dokument przeznaczony do zapisu przebiegu robót i zdarzeń na budowie oraz notowania okoliczności zaistniałych w trakcie realizacji robót. Zapisy w dzienniku budowy należy prowadzić na bieżąco w porządku chronologicznym. Wpisów dokonuje się kolejno, bez pozostawienia pustych miejsc. Przy każdym zapisie umieszcza się datę oraz podpis osoby dokonującej zapisu z podaniem imienia i nazwiska, stanowiska służbowego i nazwy instytucji, którą reprezentuje. Każdy pobyt inspektora nadzoru, jego wskazówki oraz decyzje wymagają odnotowania w dzienniku budowy.

Inwestor
Inwestor

Uczestnik procesu budowlanego, zobligowany do zorganizowania procesu budowy z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Obowiązkiem Inwestora jest wyznaczenie osób o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych w celu opracowania projektu budowlanego oraz w zależności od potrzeb innych projektów, a także planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Inwestor odpowiada również za objęcie kierownictwa budowy przez kierownika budowy oraz wykonanie i odbiór robót budowlanych. W przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania robót budowlanych lub warunkami gruntowymi, Inwestor odpowiada za ustanowienie nadzoru nad wykonywaniem robót budowlanych. W celu rozpoczęcia działań zmierzających do inwestycji, Inwestor musi posiadać tytuł prawny do nieruchomości przeznaczonej na cele budowlane (zazwyczaj akt notarialny) i zgodność zamierzenia budowlanego z obowiązującymi przepisami.

inwestycja
inwestycja

Ponoszenie nakładów na czynności mające na celu zwiększenie stanu ilościowego i wartości (lub tylko wartości) posiadanych przez daną jednostkę środków trwałych. Inwestycja może zatem polegać na zakupie środków trwałych w postaci gotowych do eksploatacji obiektów (budynków i budowali), środków transportu i urządzeń technicznych. Inwestycją jest również budowa i montaż nowych oraz ulepszanie już istniejących środków trwałych poprzez ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację.

jednostka przedmiarowa
jednostka przedmiarowa

Jednostka miary odpowiadająca poszczególnym pozycjom w przedmiarze robót, np. metr bieżący, metr kwadratowy, metr sześcienny, sztuka, kilogram, komplet, roboczogodzina.

jednostkowe nakłady rzeczowe
jednostkowe nakłady rzeczowe

Nakłady rzeczowe czynników produkcji: robocizny, materiałów oraz pracy sprzętu i środków transportu technologicznego ujęte w katalogach lub ustalone na podstawie analizy indywidualnej.

katalog nakładów rzeczowych (KNR)
katalog nakładów rzeczowych (KNR)

Usystematyzowany zbiór norm ilościowych, określający specyfikację i ilości nakładów rzeczowych koniecznych do wykonania elementów lub robót. KNR stanowi podstawę sporządzania kosztorysów szczegółowych.

kosztorys dodatkowy (uzupełniający)
kosztorys dodatkowy (uzupełniający)

Kosztorys sporządzany w przypadku zmiany ustalonego w umowie zakresu robót lub zmian w dokumentacji technicznej.

kosztorys generalny (ZZK)
kosztorys generalny (ZZK)

Nazywany jest zbiorczym zestawieniem kosztów. Obejmuje koszt wszystkich robót i nakładów. Jest sporządzany metodą wskaźnikową w fazie założeń techniczno‑ekonomicznych.

kosztorys inwestorski
kosztorys inwestorski

Sporządzany na zamówienie inwestora w celu ustalenia przewidywanego kosztu inwestycji. W przypadku kilku wariantów  inwestycji pozwala na orientacyjne porównanie przyszłych kosztów budowy i wybranie optymalnego wariantu.

kosztorys inwestycji
kosztorys inwestycji

Kosztorys obejmujący wszystkie roboty i nakłady.

kosztorys nakładczy
kosztorys nakładczy

Kosztorys zawierający zestawienie nakładów rzeczowych, tj. robocizny, pracy sprzętu w układzie jednostkowym i scalonym, i materiałów, ale niezawierający ich wyceny. Kosztorys nakładczy służy do sporządzania kosztorysu inwestorskiego oraz kosztorysu ofertowego.

kosztorys obiektów
kosztorys obiektów

Kosztorys obejmujący całość kosztów obiektów.

kosztorys ofertowy
kosztorys ofertowy

Przygotowywany przez przedsiębiorstwo, które zamierza wykonywać roboty. W tym celu składa się  ofertę cenową w postaci kosztorysu po przeprowadzeniu kalkulacji kosztów własnych i ocenie możliwości realizacji inwestycji.

kosztorys powykonawczy
kosztorys powykonawczy

Jest sporządzany przez wykonawcę robót po ich zakończeniu. Kosztorys ten jest końcowym rozliczeniem  wykonawcy z inwestorem  i podstawą wypłaty wynagrodzenia za wykonane roboty. 

kosztorys rodzajów robót
kosztorys rodzajów robót

Kosztorys podający koszt wykonania określonych robót.

kosztorys szczegółowy
kosztorys szczegółowy

Kosztorys sporządzany w fazie tworzenia dokumentacji technicznej lub w trakcie realizacji robót. Dokładnie określa koszt obiektów i robót.

kosztorys ślepy
kosztorys ślepy

Kosztorys zawierający opis robót, szczegółowy przedmiar oraz podstawy do ustalania nakładów rzeczowych.

kosztorys wstępny (orientacyjny)
kosztorys wstępny (orientacyjny)

Pozwala na zoptymalizowanie kosztów budowy. Daje wstępne informacje o tym, jaka będzie cena robót budowlanych.

kosztorys zamienny
kosztorys zamienny

Jest opracowywany w sytuacji, gdy inwestor dokonał zmian w trakcie wykonywania robót określonych projektem i kosztorysem np. zastosował inne materiały lub wprowadził nowe rozwiązania techniczne.

kosztorysant budowlany
kosztorysant budowlany

Osoba zajmująca się sporządzaniem opracowań służących do wyceny kosztów przedsięwzięcia budowanego.

koszty bezpośrednie
koszty bezpośrednie

Koszty działalności operacyjnej mające bezpośredni związek z wytwarzanym produktem, np. koszty materiałów bezpośrednich, koszty wynagrodzeń bezpośrednich, świadczenia na rzecz pracowników, koszty usług obcych bezpośrednich, zużycie narzędzi i oprzyrządowania specjalnego potrzebnego do bezpośredniej produkcji.

koszty pośrednie
koszty pośrednie

Składnik kalkulacyjny ceny kosztorysowej uwzględniający nieujęte w kosztach bezpośrednich koszty zaliczane zgodnie z odrębnymi przepisami do kosztów uzyskania przychodów, w szczególności koszty ogólne budowy oraz koszty zarządu.

książka obmiarów
książka obmiarów

Dokument służący do rejestrowania ilości faktycznie wykonanych robót. Stanowi podstawowy dokument do obliczania wartości rozliczanych w kosztorysie robót. Jej prowadzenie należy do obowiązków kierownika budowy. Zakłada się ją oddzielnie dla każdego kosztorysu częściowego. Zawiera dane ogólne (obiekt, roboty, określenie kosztorysu) oraz arkusze do opisu i obmiaru ilości robót. Układ treści arkusza książki obmiarów tożsamy z formularzem do sporządzania przedmiaru.

maszynogodzina
maszynogodzina

Jednostka, za pomocą której mierzy się nakłady pracy pojedynczej maszyny.

metoda szczegółowa sporządzania kosztorysów
metoda szczegółowa sporządzania kosztorysów

Polega ona na określeniu wartości poszczególnych jednostkowych nakładów rzeczowych (kosztów bezpośrednich) oraz doliczeniu narzutów kosztów pośrednich i zysku.

metoda uproszczona sporządzania kosztorysów
metoda uproszczona sporządzania kosztorysów

Metoda służąca do oszacowania przybliżonych kosztów planowanej inwestycji. Kalkulacja polega na obliczeniu wartości kosztorysowej robót objętych przedmiarem robót jako sumy iloczynów liczby jednostek przedmiarowych robót podstawowych i cen jednostkowych robót podstawowych bez podatku od towarów i usług.

metoda wskaźnikowa sporządzania kosztorysów
metoda wskaźnikowa sporządzania kosztorysów

Metoda służąca do obliczenia planowanych kosztów robót budowlanych, jako sumy iloczynów wskaźnika cenowego i liczby jednostek odniesienia.

normy czynnościowe (jakościowe)
normy czynnościowe (jakościowe)

Normy jakościowe określające jednolite metody przeprowadzania badań kontroli jakości materiałów i wyrobów masowych.

normy ilościowe
normy ilościowe

Normy nakładów rzeczowych, jakie trzeba ponieść na wytworzenie jednostki produkcji na stanowisku roboczym. Normy nakładów dotyczą nakładów robocizny, materiałów budowlanych i pracy sprzętu. normy nakładów rzeczowych.

normy klasyfikacyjne (jakościowe)
normy klasyfikacyjne (jakościowe)

Zawierają ustalenia dotyczące słownictwa, a także nazewnictwa jednostek technicznych, symboli graficznych wyrobów oraz definicje pojęć technicznych (np. normę oznaczeń graficznych stosowaną na rysunkach budowlanych).

normy zużycia materiałów (ilościowe)
normy zużycia materiałów (ilościowe)

Normy określające rodzaj i ilość materiałów (dla każdego materiału oddzielnie)  niezbędnych do wykonania jednostki produkcji. Przy produkcji mamy do czynienia z nakładami materiałowymi. Przy robotach rozbiórkowych powstają odzyski.

norma pracy ludzi (ilościowe)
norma pracy ludzi (ilościowe)

Określają nakład pracy zespołu robotników lub pojedynczego robotnika o przeciętnych umiejętnościach przy normalnym wysiłku, potrzebny do wykonania określonego zadania, w przeciętnych warunkach, według ustalonej metody pracy i zgodnie z określonymi wymogami jakościowymi; określane w roboczogodzinach.

norma pracy sprzętu i maszyn (ilościowe)
norma pracy sprzętu i maszyn (ilościowe)

Norma będąca połączeniem normy czasu i wydajności; określane w maszynogodzinach.

normy przedmiotowe (jakościowe)
normy przedmiotowe (jakościowe)

Określają cechy i wymagania techniczne dotyczące materiałów i wyrobów: wymiary, gatunki, sposób wykonania itp. W jakościowej normie określone są typy, klasy i gatunki cegieł, klasy i gatunki stali zbrojeniowej czy rodzaje i klasy cementu. Normy przedmiotowe opisują też sposoby wykonania i projektowania elementów budowli, np. ścian, słupów, belek, stropów, a także obliczeń statycznych.

normy znaczeniowe (jakościowe)
normy znaczeniowe (jakościowe)

Zawierają ustalenia dotyczące słownictwa, a także nazewnictwa jednostek technicznych, symboli graficznych wyrobów oraz definicje pojęć technicznych (np. normę oznaczeń graficznych stosowaną na rysunkach budowlanych).

obmiar robót
obmiar robót

Podstawa do sporządzenia kosztorysu powykonawczego i niekiedy zamiennego; dokonywany po wykonaniu robót (dot. stanu rzeczywistego po wykonaniu robót), na podstawie zapisów w książce obmiarów prowadzonej na budowie. Zapisy te prowadzone są sukcesywnie po zakończeniu wykonania robót każdego elementu. W niektórych przypadkach obmiar robót jest wykonywany poprzez fizyczny pomiar istniejących elementów (w przypadku kosztorysów robót remontowych) – stanowi on wówczas podstawę sporządzenia kosztorysu inwestorskiego.

projekt budowlany
projekt budowlany

Opracowanie planów inwestycji budowlanej tworzone na potrzeby m.in. uzyskania pozwolenia na budowę. Jego układ i zawartość regulowana jest Ustawą z dnia 2 października 2013 r. Prawo budowlane oraz Rozporządzeniem Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego. Projekt budowlany danego obiektu powinien być przygotowany na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub obowiązujących warunków zabudowy, a także spełniać wymogi urzędowe. Opracowanie powinno mieć formę rysunków i opisów i dzielić się na dwie części – projekt zagospodarowania terenu i projekt architektoniczno budowlany. Niektóre inwestycje będą wymagały również dodatkowych dokumentów i opracowań, takich jak: dokumentacja geologiczno inżynierska, opinia i projekt geotechniczny, informacja o obszarze oddziaływania inwestycji. Projekt budowlany wykonywany jest w czterech egzemplarzach – dwa z nich powinien posiadać inwestor, jeden z nich przechowywany jest przez organ, który zatwierdził opracowanie, natomiast ostatni trafia do organu nadzoru budowlanego.

przedmiar robót
przedmiar robót

Podstawa do sporządzenia kosztorysu inwestorskiego i ofertowego; wykonywany przed przystąpieniem do prac na podstawie dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót oraz założeń wyjściowych do kosztorysowania. Zawiera liczbę robót do wykonania wraz ze sposobem technologicznego ich wykonania. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 20 grudnia 2021 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno użytkowego przedmiar robót składa się z następujących elementów: strony tytułowej przedmiaru robót; spisu działów przedmiaru robót; tabeli przedmiaru robót.

roboczogodzina
roboczogodzina

Jednostka, za pomocą której mierzy się nakłady pracy pojedynczego robotnika.

roboty wykończeniowe
roboty wykończeniowe

Prace obejmujące: tynki i gładzie, sztablatury i okładziny wewnętrzne, tynki, gładzie i okładziny zewnętrzne, stolarkę okienną i drzwiową, roboty malarskie, podłogi i posadzki.

specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych
specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych

Opracowanie zawierające informacje niezbędne do sporządzenia prawidłowego kosztorysu, tj. wymagania w zakresie sposobu wykonania robót budowlanych, standardy i wymagania jakościowe oraz sposoby obmiaru i odbioru robót. W zakres specyfikacji technicznych wchodzą:

• ogólna charakterystyka techniczna obiektu,

• dane dotyczące warunków lokalnych na placu budowy,

w szczególności:

• położenie, schemat i dostępność placu budowy,

• opis warunków geotechnicznych,

• opis infrastruktury istniejącej na placu budowy,

• szczególne wymagania dotyczące urządzenia placu budowy,

• szczególne wymagania dotyczące środowiska naturalnego i komfortu publicznego, • szczegółowe specyfikacje techniczne odnoszące się do poszczególnych rodzajów robót, w tym:

• zakres stosowania danej specyfikacji (określenie rodzaju robót, których dotyczy) z krótkim opisem poszczególnych asortymentów robót,

• szczegółowe wymagania techniczne w zakresie własności materiałów i surowców,

• szczegółowe wymagania techniczne w zakresie jakości oraz metod wykonania poszczególnych asortymentów robót,

• szczegółowe wymagania dotyczące zakresu badań kontrolnych, których wyniki należy przedstawić wraz ze zgłoszeniem gotowości robót do odbioru,

• opis sposobu obliczenia wynagrodzenia za wykonanie danego asortymentu robót ze wskazaniem jednostki obmiarowej, zasad obmiaru oraz zakresu robót pomocniczych, które powinny być ujęte w cenie danego rodzaju roboty.

tabela wartości elementów scalonych
tabela wartości elementów scalonych

Tabela zawierająca zestawienie wartości poszczególnych elementów obiektu i rodzajów robót z wyszczególnieniem składników kalkulacyjnych (R, M, K, S, Kp Z). W następstwie tego oblicza się w tej tabeli wartość kosztorysową dla całego obiektu. Jest to skrótowe przedstawienie całego kosztorysu.

Wykonawca
Wykonawca

Osoba fizyczna, prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, oferująca wykonanie robót budowlanych lub obiektu budowlanego, dostawę produktów lub świadczenia usług lub ubiegająca się o udzielenie zamówienia, która złożyła ofertę lub zawarła umowę w sprawie zamówienia publicznego (art. 7 pkt 30 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych, Dz.U. 2019 poz. 2019).

założenia wyjściowe do kosztorysowania
założenia wyjściowe do kosztorysowania

Ustalone przez Zamawiającego dane techniczne, technologiczne i organizacyjne nieokreślone w dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych, a mające wpływ na wysokość ceny kosztorysowej oraz ustalone przez Zamawiającego wymagania dotyczące metod i podstaw opracowania kosztorysu, w szczególności w zakresie formuły kalkulacyjnej oraz podstaw ustalania cen jednostkowych lub jednostkowych nakładów rzeczowych i podstaw cenowych.

Zamawiający
Zamawiający

Osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, zobowiązana na podstawie ustawy prawo zamówień publicznych do jej stosowania (art. 7 pkt 31 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych, Dz.U. 2019 poz. 2019). Zgodnie z treścią art. 37 Prawa zamówień publicznych Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia i przeprowadza konkurs.