Jednym z zadań służby porządkowej i informacyjnej, będących w „obsłudze” imprezy masowej, jest właściwa kontrola przepływu tłumu. Ma to na celu ograniczenie gromadzenia się dużej liczby uczestników imprezy w jednym miejscu ciągu komunikacyjnego, a tym samym zapewnienie płynności przemieszczania się osób i zmniejszenia ryzyka wystąpienia zachowań panicznych uczestników imprezy.

Można mówić o dwóch podstawowych sposobach, które mogą zmniejszać ryzyko wystąpienia panicznej reakcji tłumu:

• działanie perspektywiczne, długofalowe, czyli przewidywanie i planowanie infrastruktury z uwzględnieniem zagęszczenia ludzi na danym, potencjalnie zagrożonym obszarze (np. stadion piłkarski), dróg ewakuacji itp.

• oddziaływanie na tłum, który w danej sytuacji już zaistniał, przez personel obsługujący dane wydarzenie lub miejsce, przez służby porządkowe i wszelkie możliwe drogi komunikacji z tłumem.

Oba rozwiązania wzajemnie się uzupełniają i są niezbędne dla właściwego zaplanowania i zarządzania imprezami masowymi. Każdy z powyższych sposobów ma odzwierciedlenie prawne w ustawie z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych. Istotnym rozwiązaniem, proponowanym w ramach rozważania możliwości kontroli sytuacji związanych z tłumem, jest model FIST. Wspomniany model obejmuje najistotniejsze czynniki związane z kontrolowaniem reakcji tłumu:

• Force – siła, z jaką tłum pieszych potrafi oddziaływać na otoczenie, jest wystarczająca duża, aby zdeformować metalową barierkę albo zburzyć ceglaną ścianę. Należy pamiętać, że z taką siłą tłum oddziałuje także na ludzkie ciało przyparte do muru. Śmiercionośny potencjał poruszającego się tłumu może zostać zminimalizowany przy odpowiednim zaplanowaniu terenu lub budynku.

• Information – kluczową kwestią jest przekaz informacji między instytucjami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo i tłumem. Ważna jest zarówno treść komunikatów, jak i sposób, w jaki są przekazywane. Do tłumu należy mówić stanowczo, powoli i wyraźnie. Szczególnie istotne jest, by przedstawiciele służb porządkowych i informacyjnych zachowali spokój – jego brak wśród tych służb wzmaga niepokój uczestników tłumu, czasem także stanowi główną przyczynę wystąpienia paniki. Komunikaty muszą być jasne i krótkie, ponieważ możliwości poznawcze tłumu są znacznie mniejsze niż możliwości jednostki w sytuacji braku stresu. Istotne jest również zwrócenie uwagi na ton, jakim wydaje się komunikaty w tłumie. Osoba odpowiedzialna za werbalne przekazywanie informacji musi zachować spokój i bezwzględnie nie okazywać w swoich komunikatach jakichkolwiek znamion strachu czy niepewności.

• Space – dobrze zorganizowana przestrzeń pozwala łatwiej oddziaływać na tłum. Poprzez ergonomiczne podzielenie terenu na strefy przynależące do poszczególnych wyjść ewakuacyjnych można zapobiec kolizji osób tworzących tłum i poruszających się w przeciwnych kierunkach. Eliminuje to także chaotyczne poszukiwanie drogi ucieczki, które stanowi najbardziej traumatyczny element paniki w tłumie.

• Time – dzięki kontroli i wiedzy o zwiększaniu się liczebności tłumu w czasie łatwiej jest planować potencjalny przebieg wydarzeń. Elementy takie jak stopniowe wpuszczanie i wypuszczanie tłumu z danego budynku lub terenu zapobiegają tworzeniu się zatorów opóźniających ruch, a tym samym wzmagających panikę w tłumie. Istotnym czynnikiem jest także rozplanowanie czasu nadawania komunikatów oraz maksymalne skrócenie czasu, w którym informacje przepływają od personelu do tłumu.

Powrót do spisu treściDNvjOwKfnPowrót do spisu treści