E-materiały do kształcenia zawodowego

Choroby pszczół i ich zwalczanie

ROL.03. Prowadzenie produkcji pszczelarskiej – pszczelarz 612302

ROL.03. Prowadzenie produkcji pszczelarskiej – technik pszczelarz 314206

Biologia roztocza Varroa destructor

INFOGRAFIKA

3

Spis treści

  1. Cykl rozwojowy Varroa destructorCykl rozwojowy Varroa destructor

  2. Varroa destructor w różnych stadiach rozwojuVarroa destructor w różnych stadiach rozwoju

bg‑orange

1. Cykl rozwojowy Varroa destructor

1
1
R1CbcQD2yDQHj1
Ilustracja interaktywna 1. Cykl rozwojowy pasożyta odbywa się w zasklepionym czerwiu (trutowym lub pszczelim, rzadziej matecznym). Dorosła samica wchodzi do komórki z larwą na około 15–18 godzin przed zasklepieniem. 2. Roztocze składa pierwsze jajo (męskie) około 30–35 godzin po inwazji na komórkę. 3. Roztocze składa od trzech do czterech jaj (żeńskich) w odstępach około 30 godzin. Każde potomstwo przechodzi przez dwa stadia larwalne, zanim stanie się dorosłym osobnikiem. 4. Męskie osobniki roztocza dorastają szybciej niż żeńskie. 5. Pierwsza córka dojrzewa do dorosłości i kilkukrotnie kopuluje z braćmi. 6. Druga córka po osiągnięciu dorosłości także kopuluje z bratem. Najstarsza córka kontynuuje ciemnienie. 7. Poczwarka pszczoły rozwija skrzydła i około dzień później wyłania się z komórki ciała. 8 Roztocze mateczne i jedna lub dwie dorosłe córki opuszczają komórkę lęgową wraz z wychodzącą pszczołą. Każde z tych roztoczy żyje jako dorosła pszczoła około tygodnia, zanim zaatakuje nową komórkę czerwia w celu rozmnażania.
Cykl rozwojowy Varroa destructor
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Grafika przestawia cykl rozwoju Varroa destructor. Widoczny jest zamknięty cykl, który składa się z ośmiu punktów. Każdy punkt zawiera ilustrację oraz treść, która jest tożsama z nagraniem dźwiękowym (plikiem audio).

Punkt pierwszy. Cykl reprodukcyjny Varroa destructor odbywa się na larwach pszczelich, głównie na czerwiu robotnic i trutowym, rzadziej matecznym. Pasożyty preferują czerw trutowy, ponieważ jest on dłużej zasklepiony. W czasie zimowania rodziny pszczelej samice Varroa destructorznajdują się między segmentami odwłoka dorosłych pszczół. Na wiosnę, gdy temperatura wzrasta, roztocza zaczynają intensywne pobieranie hemolimfy/ciała tłuszczowego żywiciela. Na dobę przed zasklepieniem komórki z czerwiem samica roztocza wchodzi pod larwę znajdującą się w środku i zanurza się w papce miodowo‑pyłkowej.

Punkt drugi. Przez 60 godzin od zasklepienia komórki samica intensywnie żywi się hemolimfą, po czym składa pierwsze jajo. Jaja składane przez pasożyta są owalne i białe, o wymiarach 0,5 × 0,4 mm.

Punkt trzeci. Następne jaja składane są w 30‑godzinnych odstępach. Ostatnie jajo jest składane na dwa dni przed wygryzieniem się dorosłej pszczoły z komórki.

Punkt czwarty. Po 34 godzinach z jaja wylęga się trójnoga larwa, która po pierwszej lince przekształca się w protonimfę (pierwsze stadium larwalne) i opuszcza jajo. Protonimfa posiada cztery pary odnóży. Larwa nie wykazuje znacznej ruchliwości i pod koniec tego stadium pozostaje w bezruchu, który trwa 16 godzin.

Punkt piąty. Przez około pięć dni protonimfa żywi się hemolimfą czerwia, a następnie przechodzi proces kolejnego linienia i przekształca się w deutonimfę (drugie stadium larwalne). Deutonimfa swoim kształtem przypomina postać dorosłą Varroa destructor i jest bardziej ruchliwa.

Punkt szósty. Po tym czasie dochodzi do kolejnego linienia, kiedy larwa przekształca się w postać imago (postać dorosłą). Jest ona najpierw ciemnożółta, a następnie brązowieje.

Punkt siódmy. Pełny rozwój samicy kończy się na dwa dni przed wygryzieniem się dorosłej pszczoły z komórki, wtedy dochodzi do jej unasienienia. Samiec przechodzi na brzuszną stronę samicy i za pomocą szczękoczułków przenosi nasienie do jej otworu płciowego. Z pierwszego zapłodnionego jaja wylęga się samica, a z kolejnych niezapłodnionych – samce.

Punkt ósmy. W komórce czerwia pszczelego zostaje zapłodniona tylko jedna samica, w komórkach trutowych, które są dłużej zasklepione – nawet trzy. Samiec ginie po otwarciu komórki. Tak samo dzieje się z samicami, które nie dokończyły swojego cyklu rozwojowego. Po wyjściu z komórki samice Varroa destructor pasożytują na młodych pszczołach i po upływie kolejnych dwóch tygodni wchodzą do komórek z czerwiem w celu złożenia jaj. Podczas jednego sezonu pasiecznego liczba nowych pokoleń w rodzinie pszczelej może się zwiększyć od 7 do 12 razy, a w sprzyjających pasożytom warunkach – nawet 20 razy.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

bg‑orange

2. Varroa destructor w różnych stadiach rozwoju

2
1
1
Samiec
Samica

Galeria przedstawia Varroa destructor w różnych stadiach rozwoju. Galeria podzielona jest na dwie sekcje. Pierwsza to samiec, a druga to samica.

Pierwsza sekcja. W galerii samca znajduje się pięć zdjęć przedstawiających różne stadia rozwoju lub różne ujęcia.
Pierwsze zdjęcie przedstawia samca pod mikroskopem. Samiec Varroa destructor w pełni dorosłym stadium jest mały i ma kształt owalny. Jego ciało jest pokryte twardym oskórkiem. Na samcu Varroa można zauważyć odnóża oraz przędniec, które pomagają mu przyczepić się do ciała pszczoły.
Drugie zdjęcie przedstawia samca w dalszym stadium rozwoju. Jego ciało jest małe, białe i owalne. Zaczynają wykształcać się  charakterystyczne cechy, takie jak odnóża i przędzieńce.
Trzecie zdjęcie i czwarte zdjęcie przedstawia stadium dorosłego osobnika. Samiec Varroa destructor w pełni dorosłym stadium jest mały i ma kształt owalny. Jego ciało jest pokryte twardym, iglastym oskórkiem. Na dorosłym samcu Varroa można zauważyć odnóża oraz przędniec. Ma przeźroczysto‑brązowy kolor. 
Piąte zdjęcie przedstawi samca zlokalizowanego na ciele pszczoły.

Druga sekcja. W galerii samicy znajduje się dziewięć zdjęć przedstawiających różne stadia rozwoju lub różne ujęcia.
Pierwsze zdjęcie przedstawia samicę pod mikroskopem. 
Drugie i trzecie zdjęcie przedstawia samicę w w dalszym stadium rozwoju. Samica Varroa jest stadium pośrednim między larwą a dorosłym osobnikiem. W tym stadium samica nabiera bardziej wyraźnych cech dorosłego osobnika, takich jak wykształcone odnóża i przędzenie. Jednak nadal jest stosunkowo mała i nieco przezroczysta.
Czwarte, piąte, szóste i siódme zdjęcie przedstawia stadium dorosłego osobnika. Samice Varroa destructor w pełni dorosłym stadium różnią się znacząco od samców. Dorosłe samice są większe niż samce i mają owalny kształt ciała. Ich ciała są twardsze niż u samców i bardziej wybarwione. Charakterystyczne dla samic są długie odnóża i przędzeniec, które pozwalają im przyczepić się do ciała pszczół i przenikać do komórki larwalnej, gdzie składają jaja.
Ósme zdjęcie przedstawia samicę Varroa destructor, która znajduje się na tułowiu pszczoły.
Dziewiąte zdjęcie przedstawia samicę Varroa destructor, która znajduje się na głowie pszczoły.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Powiązane ćwiczenia