E-materiały do kształcenia zawodowego

Mycie i dezynfekcja narzędzi

MED.12. Wykonywanie dekontaminacji sprzętu i wyrobów medycznych - Technik sterylizacji medycznej 321104

bg‑azure

Substancje aktywne w środkach myjących i dezynfekcyjnych

PLANSZA INTERAKTYWNA

4

Spis treści

1

Środki myjące, dezynfekujące i myjąco‑dezynfekujące

Są to substancje chemiczne, których zadaniem jest zmniejszenie zabrudzenia oraz liczby mikroorganizmów na powierzchni narzędzi i wyrobów medycznych, do poziomu umożliwiającego dalsze etapy procesu dekontaminacji lub użycie. Substancje te stosowane są zarówno do ręcznego, jak i maszynowego, procesu mycia i dezynfekcji.

Do substancji aktywnych stosowanych najczęściej w środkach myjąco‑dezynfekujących należą:

  • Alkohole

  • Aldehydy

  • Związki tlenowe i nadtlenowe

  • Czwartorzędowe związki amon(i)owe

  • Związki chloru

  • Enzymy

  • Fenole

  • Związki halogenoforowe

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

5

Alkohole

1
R1O3Mn0zpCt0i
Alkohole
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, licencja: CC BY-SA 3.0.

Plansza interaktywna pod tytułem: Środki myjące, dezynfekujące i myjąco‑dezynfekujące.

Na planszy zamieszczono trzy zdjęcia:

  1. zdjęcie plastikowego pojemnika na żel dezynfekcyjny. Na pojemniku znajduje się etykieta z opisem substancji w różnych językach, informacją o pojemności pojemnika i dacie ważności produktu;

  2. zdjęcie plastikowego pojemnika na spirytus medyczny. Na pojemniku znajduje się etykieta z informacją o przeznaczeniu preparatu, składzie i środkach ostrożności oraz pojemności pojemnika i dacie ważności produktu;

  3. zdjęcie etykiety preparatu do dezynfekcji powierzchni sprzętu medycznego. Etykieta zawiera opis substancji w różnych językach, informację o pojemności pojemnika, temperaturze przechowywania i dacie ważności produktu.

Na planszy znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem oraz rozbrzmiewa tożsame z tekstem nagranie dźwiękowe.

Alkohole

Przykłady związków: alkohol etylowy, alkohol propylowy, alkohol butylowy.

Działanie

Skuteczność alkoholu zależy od jego stężenia, skutecznie działa w zakresie od sześćdziesięciu procent do dziewięćdziesięciu procent.

Alkohole działają bójczo na formy wegetatywne bakterii, w czasie dziesięciu sekund, oraz na grzyby, prątki i wirusy otoczkowe, na przykład wirus grypy, adenowirus, rotawirus, nie niszczą jednak spor bakteryjnych.

Zastosowanie i przeznaczenie:

Alkohole najlepiej nadają się do punktowego stosowania, na przykład do szybkiej dezynfekcji skóry, rąk oraz szybkiej dezynfekcji małych, twardych powierzchni, na przykład blatu, czy powierzchni trudno dostępnych. Większość instrumentów medycznych charakteryzuje się dobrą tolerancją na działanie alkoholu w temperaturze pokojowej, jednak nie stosuje się go do dezynfekcji termicznej z uwagi na możliwość uszkodzenia części narzędzi, na przykład endoskopów giętkich. Po nadmiernym rozcieńczeniu lub w obecności substancji białkowych aktywność alkoholi gwałtownie spada. Z tego względu powinny być używane na uprzednio umyte powierzchnie, to znaczy bez widocznych zabrudzeń fizycznych.

Zalety: szybkie działanie, nie pozostawiają resztek.

Wady: duże zużycie, obciążenie powietrza w trakcie stosowania.

Aktywność przeciwdrobnoustrojowa alkoholi — drobnoustroje i ich aktywność:

  • bakterie gram‑dodatnie: +++,

  • bakterie gram‑ujemne: +++,

  • przetrwalniki: -,

  • prątki: +,

  • Grzyby: +,

  • Wirusy bezosłonkowe: +/-,

  • Wirusy osłonkowe: ++.

Żel do dezynfekcji na bazie alkoholu:

  1. Zdjęcie przedstawia plastikowy pojemnik na żel dezynfekcyjny. Na pojemniku jest umieszczona etykieta z opisem substancji w różnych językach, informacją o pojemności pojemnika i dacie ważności produktu.

  2. Zdjęcie przedstawia plastikowy pojemnik na żel dezynfekcyjny. Na pojemniku jest umieszczona etykieta z opisem środków ostrożności w różnych językach oraz ze znakiem bezpieczeństwa informującym o tym, że znajdujący się w pojemniku preparat jest środkiem łatwopalnym.

Preparat na bazie spirytusu siedemdziesięcioprocentowego przeznaczony do dezynfekcji powierzchni:

  1. Zdjęcie przedstawia plastikowy pojemnik na spirytus medyczny. Na pojemniku znajduje się etykieta z informacją o przeznaczeniu preparatu, składzie i środkach ostrożności oraz pojemności pojemnika i dacie ważności produktu.

  2. Zdjęcie przedstawia plastikowy pojemnik na spirytus medyczny. Na etykiecie naklejonej na pojemnik są umieszczone znaki bezpieczeństwa informujące o tym, że znajdujący się w pojemniku preparat jest substancją drażniącą, uczulającą, toksyczną oraz że jest środkiem łatwopalnym. Podano tu również numer rozpoznawczy niebezpieczeństwa UN 1770.

Preparat na bazie etanolu z dodatkiem amin i związków chloru przeznaczony do mycia i dezynfekcji powierzchni:

  1. Zdjęcie przedstawia etykietę preparatu do dezynfekcji powierzchni sprzętu medycznego. Etykieta zawiera opis substancji w różnych językach, informację o pojemności pojemnika, temperaturze przechowywania i dacie ważności produktu.

  2. Zdjęcie przedstawia etykietę preparatu do dezynfekcji powierzchni sprzętu medycznego. Etykieta zawiera opis składu i środków ostrożności, a także znaki bezpieczeństwa informujące o tym, że znajdujący się w pojemniku preparat jest substancją drażniącą, uczulającą, toksyczną i niebezpieczną dla środowiska.

  3. Zdjęcie przedstawia etykietę preparatu do dezynfekcji powierzchni sprzętu medycznego. Etykieta zawiera tabelę z opisem i instrukcją zastosowania, a także znaki bezpieczeństwa informujące o tym, że znajdujący się w pojemniku preparat jest substancją drażniącą, uczulającą, toksyczną i niebezpieczną dla środowiska.

  4. Zdjęcie przedstawia etykietę preparatu do dezynfekcji powierzchni sprzętu medycznego. Na etykiecie znajduje się tabela z opisem i instrukcją zastosowania.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

6

Aldehydy

1
R1JRL92jjNnC8
Aldehydy
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, licencja: CC BY-SA 3.0.

Plansza interaktywna pod tytułem: Środki myjące, dezynfekujące i myjąco‑dezynfekujące. Na planszy zamieszczono zdjęcie plastikowego pojemnika z płynem do dezynfekcji narzędzi. Na pojemniku znajduje się etykieta z informacją o jego pojemności.

Na planszy znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem oraz rozbrzmiewa tożsame z tekstem nagranie dźwiękowe.

Aldehydy

Przykłady związków: aldehyd glutarowy, aldehyd bursztynowy, aldehyd mrówkowy, formaldehyd.

Działanie:

Najczęściej stosowany jest aldehyd glutarowy, który wykazuje aktywność bakteriobójczą, w tym prątkobójczą, wirusobójczą, grzybobójczą i sporobójczą w zakresie stężeń od dwóch procent do ośmiu procent. Preferowane jest jego użycie na ostatnich etapach dezynfekcji w temperaturze do sześćdziesięciu stopni Celsjusza. Aldehyd glutarowy nie ma właściwości myjących.

Zastosowanie i przeznaczenie:

Szeroki zakres kompatybilności tego środka z różnymi materiałami pozwala na jego zastosowanie do dezynfekcji na przykład sprzętu anestezjologicznego, sprzętu do terapii oddechowej czy endoskopów. Jednak ze względu na swoje silne działanie i drażniący zapach jest on stosowany częściej do zwalczania celowego konkretnych mikroorganizmów aniżeli do dekontaminacji dużych powierzchni. Z tego samego względu nie jest też zalecany do dekontaminacji w szpitalnych oddziałach dziecięcych. Dodatkowo powtarzająca się ekspozycja na ten środek może prowadzić do rozwoju astmy oskrzelowej, dlatego też konieczne jest jego używanie w pomieszczeniach z odpowiednią wentylacją.

Zalety:

  • nie powoduje korozji metalowych narzędzi,

  • nie uszkadza wyrobów gumowych, szklanych, tworzyw sztucznych,

  • brak wpływu substancji organicznych na skuteczność jego działania.

Wady:

  • środek chemicznie agresywny, silnie drażniący, uczulający, o nieprzyjemnym zapachu,

  • wymaga dodatkowych środków BHP,

  • ma właściwości utrwalające zanieczyszczenia białkowe, na przykład krew,

  • krótka trwałość roztworów, od czternastu do trzydziestu dni,

  • ma właściwości mutagenne i potencjalnie rakotwórcze.

Aktywność przeciwdrobnoustrojowa aldehydów — drobnoustroje i ich aktywność:

  • Bakterie gram‑dodatnie: +++,

  • Bakterie gram‑ujemne: ++,

  • Przetrwalniki: -,

  • Prątki: -,

  • Grzyby: ++,

  • Wirusy bezosłonkowe: -,

  • Wirusy osłonkowe: ++.

Preparat na bazie aldehydu glutarowego przeznaczony do dezynfekcji narzędzi:

  1. Zdjęcie przedstawia plastikowy pojemnik z płynem do dezynfekcji narzędzi. Na pojemniku znajduje się etykieta z informacją o jego pojemności.

  2. Zdjęcie przedstawia etykietę preparatu do dezynfekcji narzędzi. Etykieta zawiera informacje o zastosowaniu, składzie, skuteczności biobójczej, środkach ostrożności oraz instrukcję użycia. Na etykiecie są umieszczone również znaki bezpieczeństwa informujące o tym, że znajdujący się w pojemniku preparat jest substancją rakotwórczą, drażniącą, uczulającą i toksyczną. Na etykiecie podano także informacje o temperaturze przechowywania, o pojemności pojemnika i terminie przydatności produktu.

Instrukcja użytkowania

Grafika przedstawia instrukcję użytkowania preparatu, jego zastosowanie mikrobiologiczne, skład jakościowy i środki ostrożności dotyczące jego stosowania.

Instrukcja użytkowania:

  1. Etap przeddezynfekcyjny. Wyczyść sprzęt medyczny, używając środka myjącego lub środka przeddezynfekcyjnego. Dokładnie opłucz.
    Urządzenia endoskopowe muszą być umyte na zewnątrz i w środku.

  2. Etap dezynfekcji. Przygotuj roztwór i zakryj pojemnik.
    Czas działania: dziesięć minut lub godzina, w zależności od wymaganej aktywności.
    Maksymalny czas przechowywania roztworu: trzydzieści dni.

  3. Wypłucz dokładnie narzędzia zewnątrz i w środku w wodzie sterylnej lub filtrowanej przez filtry dwie dziesiąte mikrometra.

  4. Osusz narzędzia za pomocą jednorazowego ręcznika. Zachowaj aseptyczne warunki na tyle, na ile to możliwe.

Skład jakościowy

Jest dwuprocentowym roztworem aldehydu glutarowego o pH równym sześć, zbuforowanym w obecności czynnego powierzchniowo katalizatora. Zawiera dwa składniki, które po połączeniu ograniczają parowanie aldehydu glutarowego.

Środki ostrożności dotyczące stosowania

Niebezpieczny. Postępuj zgodnie z instrukcją użytkowania, w zgodzie z Rozporządzeniem 99/45/EC i jego dostosowanymi wersjami. Przechowywanie: od pięciu stopni Celsjusza do trzydziestu pięciu stopni Celsjusza. Klasa wyrobów medycznych IIb, Rozporządzenie 93/42/EEC z późniejszymi zmianami.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

7

Związki tlenowe i nadtlenowe

Nadtlenek wodoru
1
RlIZlLx0Prur8
Nadtlenek wodoru
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, licencja: CC BY-SA 3.0.

Plansza interaktywna pod tytułem: Środki myjące, dezynfekujące i myjąco‑dezynfekujące.

Na planszy zamieszczono dwa zdjęcia:

  • zdjęcie opakowania chusteczek do dezynfekcji powierzchni. Jest to opakowanie z dozownikiem. Na opakowaniu znajduje się opis produktu w różnych językach,

  • zdjęcie plastikowego pojemnika z preparatem do mycia i dezynfekcji. Na pojemniku znajduje się etykieta z opisem produktu w różnych językach i informacją o pojemności pojemnika.

Na planszy znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem oraz rozbrzmiewa tożsame z tekstem nagranie dźwiękowe.

Związki tlenowe i nadtlenowe:

Przykłady związków: nadtlenek wodoru, kwas nadoctowy, nadboran sodu, nadsiarczan potasu, nadwęglan sodu, podchloryn sodu.

Działanie:

Ich właściwości bójcze opierają się na działaniu aktywnego tlenu, powodującego rozkład szczególnie trudnych do usunięcia zanieczyszczeń i pozostałości.

Zastosowanie i przeznaczenie:

Mają szerokie zastosowanie do dezynfekcji narzędzi, inkubatorów, wyrobów i sprzętu anestezjologicznego, endoskopów.

Zalety:

  • bezpieczne pod względem toksykologicznym,

  • brak szkodliwych produktów rozkładu.

Aktywność przeciwdrobnoustrojowa związków tlenowych — drobnoustroje i ich aktywność:

  • Bakterie gram‑dodatnie: +++,

  • Bakterie gram‑ujemne: +++,

  • Przetrwalniki: ++,

  • Prątki: +,

  • Grzyby: ++,

  • Wirusy bezosłonkowe: ++, Wirusy osłonkowe: +++.

Nadtlenek wodoru

W zależności od stężenia nazywany jest perhydrolem, w stężeniu trzydziestoprocentowym, lub popularnie wodą utlenioną, w stężeniu trzyprocentowym. Wykazuje właściwości utleniające i żrące. Większość bakterii, wirusów i grzybów inaktywowana jest w stężeniu pół procent w czasie pięciu minut, prątki w stężeniu siedem i pół procent w czasie dziesięciu minut, zaś spory bakteryjne w stężeniach dziesięć procent w czasie sześćdziesięciu minut i trzynaście i cztery dziesiąte procent w czasie trzydziestu minut.

Nadtlenek wodoru stosowany jest samodzielnie lub w kombinacji z kwasami nadtlenowymi, w środkach myjąco‑dezynfekujących oraz do procesu sterylizacji niskotemperaturowej. W temperaturze pokojowej roztwory nadtlenku wodoru stosuje się często do materiałów medycznych i powierzchni, a wyjątek stanowią narzędzia z zamkniętym światłem, implanty, celuloza, bawełna, sprzęt jednorazowy. Roztwory o stężeniu od trzech procent do sześciu procent stosuje się również do dezynfekcji przyrządów do pomiaru ciśnienia śródgałkowego czy soczewek. Do procesu sterylizacji używany jest jako para, w pomieszczeniach, na podłogi i blaty, lub jako plazma, zwłaszcza do medycznych wyrobów termolabilnych.

Zalety:

  • bezpieczny pod względem toksykologicznym, rozkłada się do tlenu i wody,

  • duża kompatybilność materiałowa,

  • niskie koszty,

  • łatwość użycia i obsługi.

Wady:

  • wymaga przechowywania w specjalnych pojemnikach,

  • wrażliwy na działanie światła i źródeł ciepła.

Chusteczki na bazie nadtlenku wodoru przeznaczone do dezynfekcji powierzchni

  1. Zdjęcie przedstawia opakowanie chusteczek do dezynfekcji powierzchni. Jest to opakowanie z dozownikiem. Na opakowaniu znajduje się opis produktu w różnych językach.

  2. Zdjęcie przedstawia tył opakowania chusteczek do dezynfekcji powierzchni. Znajdują się tu informacje o składzie, temperaturze i sposobie przechowywania oraz dacie przydatności produktu.

  3. Zdjęcie przedstawia bok opakowania chusteczek do dezynfekcji powierzchni. Znajduje się tu tabela z informacjami o sposobie zastosowania i dacie przydatności produktu.

Preparat na bazie aktywnego tlenu przeznaczony do mycia i dezynfekcji powierzchni i przedmiotów:

  1. Zdjęcie przedstawia plastikowy pojemnik z preparatem do mycia i dezynfekcji. Na pojemniku znajduje się etykieta z opisem produktu w różnych językach i informacją o pojemności pojemnika.

  2. Zdjęcie przedstawia plastikowy pojemnik z preparatem do mycia i dezynfekcji. Na pojemniku znajduje się etykieta z informacjami o składzie i środkach ostrożności podczas stosowania. Na etykiecie jest umieszczony również znak bezpieczeństwa informujący o tym, że znajdujący się w pojemniku preparat jest substancją drażniącą.

Kwas nadoctowy
1
R1TupeCVvCED8
Kwas nadoctowy
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, licencja: CC BY-SA 3.0.

Plansza interaktywna pod tytułem: Środki myjące, dezynfekujące i myjąco‑dezynfekujące. Związki tlenowe i nadtlenowe.

Na planszy zamieszczono dwa zdjęcia:

  • zdjęcie etykiety preparatu do ręcznego mycia i dezynfekcji. Etykieta zawiera informacje o pojemności pojemnika;

  • zdjęcie etykiety znajdującej się na plastikowym pojemniku na paski testowe. Pojemnik ma kształt tuby. Etykieta zawiera napisane w różnych językach informacje na temat zastosowania i instrukcję użycia.

Na planszy znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem oraz rozbrzmiewa tożsame z tekstem nagranie dźwiękowe.

Kwas nadoctowy

Jest nadtlenową pochodną kwasu octowego o silnych właściwościach żrących i utleniających, co powoduje nieodwracalne zmiany zarówno w formach wegetatywnych, jak i przetrwalnikowych drobnoustrojów, nawet w niskich temperaturach. Jego działanie opiera się na denaturacji białek, utlenianiu wiązań w enzymach mikroorganizmów oraz na niszczeniu ich ściany komórkowej. Wykazuje działanie bakterio- i grzybobójcze w temperaturze pokojowej w stężeniu od dwóch dziesiątych procent do trzydziestu pięciu setnych procent w ciągu pięciu minut, wirusobójcze w czasie piętnastu minut, zaś prątko- i sporobójcze od dwudziestu do trzydziestu minut. Z powodu swojej wysokiej toksyczności i reaktywności kwas nadoctowy najczęściej występuje w postaci mieszaniny z kwasem octowym i nadtlenkiem wodoru, a właściwości dezynfekujące i myjąco‑dezynfekujące zależą w głównej mierze od stężenia składników mieszaniny, odczynu pH i temperatury. Kwas nadoctowy i jego sole są podstawowym składnikiem preparatów stosowanych do dezynfekcji wrażliwych wyrobów medycznych, które poddawane są następnie sterylizacji wysokotemperaturowej. Znajduje szczególne zastosowanie przy dezynfekcji endoskopów miękkich oraz aparatury hemodializacyjnej.

Zalety:

  • brak szkodliwych produktów, rozpada się na kwas octowy, nadtlenek wodoru, wodę i tlen,

  • wysoka skuteczność usuwania organicznych zanieczyszczeń,

  • nie pozostawia biofilmu ułatwiającego przetrwanie drobnoustrojom.

Wady:

  • powoduje korozję niektórych metali i stopów, na przykład miedzi, stali, mosiądzu,

  • niestabilność roztworów,

  • w wyższych stężeniach, powyżej pięciu procent, może powodować oparzenia.

Preparat na bazie kwasu nadoctowego z dodatkiem acetylokaprolaktamu i trzech procent nadtlenku wodoru przeznaczony do ręcznego mycia i dezynfekcji endoskopów i innych termolabilnych wyrobów medycznych

  1. Zdjęcie przestawia etykietę preparatu do ręcznego mycia i dezynfekcji. Etykieta zawiera informacje o pojemności pojemnika.

  2. Zdjęcie przestawia etykietę znajdującą się z tyłu plastikowego pojemnika z preparatem do ręcznego mycia i dezynfekcji. Etykieta zawiera napisane w różnych językach informacje o sposobie przechowywania, środkach ostrożności oraz instrukcję użycia. W ściance pojemnika znajduje się również wgłębienie z małą buteleczką preparatu do rozpuszczenia w płynie. Na buteleczce są zamieszczone informacje o składzie chemicznym i środkach ostrożności napisane w różnych językach.

Paski testowe do sprawdzenia aktywności sporządzonego roztworu:

  1. Zdjęcie przedstawia etykietę znajdującą się na plastikowym pojemniku na paski testowe. Pojemnik ma kształt tuby. Etykieta zawiera napisane w różnych językach informacje o zastosowaniu produktu i instrukcję użycia.

  2. Zdjęcie przedstawia etykietę znajdującą się na plastikowym pojemniku na paski testowe. Pojemnik ma kształt tuby. Etykieta zawiera informacje o odczytywaniu wyników.

  3. Zdjęcie przedstawia etykietę znajdującą się na plastikowym pojemniku na paski testowe. Pojemnik ma kształt tuby. Etykieta zawiera informacje o odczytywaniu wyników, terminie przydatności produktu i temperaturze przechowywania.

Nadboran sodu, nadsiarczan potasu, nadwęglan sodu
1
RAXrUTA52mPTz
Nadboran sodu, nadsiarczan potasu, nadwęglan sodu
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, licencja: CC BY-SA 3.0.

Plansza interaktywna pod tytułem: Środki myjące, dezynfekujące i myjąco‑dezynfekujące. Związki tlenowe i nadtlenowe.

Na planszy zamieszczono etykietę preparatu dezynfekcyjno‑myjącego do narzędzi. Na etykiecie znajdują się napisane w różnych językach informacje o przeznaczeniu preparatu, sposobie przygotowania i środkach ostrożności, a także o pojemności pojemnika oraz warunkach i temperaturze przechowywania produktu.

Na planszy znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem oraz rozbrzmiewa tożsame z tekstem nagranie dźwiękowe.

Nadboran sodu, nadsiarczan potasu, nadwęglan sodu

Związki te są rzadziej stosowane do dezynfekcji w porównaniu z kwasem nadoctowym czy nadtlenkiem wodoru. Charakteryzują się dość wysoką aktywnością bakterio-, grzybo- i wirusobójczą z możliwością rozszerzenia zakresu ich działania w przypadku dodania na przykład kwasu fosforowego w funkcji aktywatora. Znajdują zastosowanie głównie przy dezynfekcji narzędzi.

Granulat na bazie nadwęglanu sodu przeznaczony do sporządzania roztworu do mycia i dezynfekcji narzędzi, w tym endoskopów miękkich

  1. Zdjęcie przedstawia etykietę preparatu dezynfekcyjno‑myjącego do narzędzi. Na etykiecie znajdują się napisane w różnych językach informacje o przeznaczeniu preparatu, sposobie przygotowania i środkach ostrożności, a także o pojemności pojemnika oraz warunkach i temperaturze przechowywania produktu.

  2. Zdjęcie przedstawia etykietę preparatu dezynfekcyjno‑myjącego do narzędzi. Na etykiecie znajduje się tabela z napisanymi w różnych językach informacjami o sposobie zastosowania produktu.

  3. Zdjęcie przedstawia etykietę preparatu dezynfekcyjno‑myjącego do narzędzi. Na etykiecie znajdują się napisane w różnych językach informacje o środkach ostrożności oraz znak bezpieczeństwa informujący o tym, że znajdujący się w pojemniku preparat jest substancją drażniącą.

  4. Zdjęcie przedstawia etykietę preparatu dezynfekcyjno‑myjącego do narzędzi. Na etykiecie znajdują się informacje o preparacie i pojemności pojemnika oraz instrukcja jego otwarcia.

  5. Grafika przedstawia instrukcję stosowania preparatu do dezynfekcji narzędzi.

    1. W zależności od pojemności napełnić wanienkę do dezynfekcji narzędzi odpowiednią, odmierzoną ilością zimnej wody.

    2. W celu uzyskania stężenia jednoprocentowego lub dwuprocentowego należy odmierzyć na litr roztworu:

      • dziesięć gramów preparatu, piętnaście mililitrów, roztwór jednoprocentowy,

      • dwadzieścia gramów preparatu, trzydzieści mililitrów, roztwór dwuprocentowy.

      Odmierzoną ilość preparatu wsypać do wody.

    3. Powstały roztwór kilkakrotnie zamieszać. Roztwór jest gotowy do użycia po upływie piętnastu minut.

    4. Włożyć narzędzia do roztworu. Zwrócić uwagę, aby przedmioty były całkowicie zanurzone i wypełnione roztworem. Czas działania – patrz wyniki badań mikrobiologicznych na etykiecie lub ulotce do preparatu.

    5. Po zakończeniu procesu dezynfekcji narzędzia wyjąć, wypłukać i wysuszyć. Przed użyciem poddać właściwym procesom sterylizacji.
      Roztwór dezynfekcyjny należy zmieniać codziennie. W przypadku widocznego zabrudzenia substancjami organicznymi zalecane jest przygotowanie świeżego roztworu. Aktywność roztworu dezynfekcyjnego można kontrolować za pomocą pasków kontrolnych.

    6. Sposób użycia pasków testowych:

      • zanurzyć w roztworze obszar testowy paska na mniej więcej dwie sekundy,

      • strząsnąć nadmiar roztworu z paska,

      • po upływie trzydziestu sekund odczytać wynik, porównując z załączonym wzorem barwnym.

Interpretacja odczytu:

Porównać obszar testowy (odpowiednio do stężenia): kolor identyczny lub intensywniejszy oznacza pełną aktywność, kolor jaśniejszy bądź mniej intensywny oznacza, że trzeba wymienić roztwór.

Stężenie jednoprocentowe — czas dezynfekcji godzina.

Stężenie dwuprocentowe — czas dezynfekcji piętnaście minut.

Dozowanie preparatu za pomocą załączonej miarki:

  • Stężenie jednoprocentowe:

    • ilość roztworu: 2 litry, ilość preparatu: 30 mililitrów,

    • ilość roztworu: 4 litry, ilość preparatu: 60 mililitrów,

    • ilość roztworu: 8 litrów, ilość preparatu: 120 mililitrów,

    • ilość roztworu: 10 litrów, ilość preparatu: 150 mililitrów,

    • ilość roztworu: 20 litrów, ilość preparatu: 300 mililitrów,

    • ilość roztworu: 30 litrów, ilość preparatu: 450 mililitrów.

  • Stężenie dwuprocentowe:

    • ilość roztworu: 2 litry, ilość preparatu: 60 mililitrów,

    • ilość roztworu: 4 litry, ilość preparatu: 120 mililitrów,

    • ilość roztworu: 8 litrów, ilość preparatu: 240 mililitrów,

    • ilość roztworu: 10 litrów, ilość preparatu: 300 mililitrów,

    • ilość roztworu: 20 litrów, ilość preparatu: 600 mililitrów,

    • ilość roztworu: 30 litrów, ilość preparatu: 900 mililitrów.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

8

Czwartorzędowe związki amon(i)owe

1
Roh20zqHpbKDh
Czwartorzędowe związki amon(i)owe
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, licencja: CC BY-SA 3.0.

Plansza interaktywna pod tytułem: Środki myjące, dezynfekujące i myjąco‑dezynfekujące.

Na planszy zamieszczono dwa zdjęcia:

  • zdjęcie plastikowego pojemnika z atomizerem na preparat dezynfekcyjno‑myjący w postaci piany. Na pojemniku znajduje się etykieta z napisanymi w różnych językach informacjami o preparacie oraz o pojemności pojemnika, temperaturze przechowywania i dacie przydatności produktu,

  • zdjęcie etykiety preparatu dezynfekcyjno‑myjącego do narzędzi i sprzętu medycznego. Na etykiecie znajdują się napisane w różnych językach informacje o preparacie oraz o pojemności pojemnika, temperaturze, warunkach przechowywania i dacie przydatności produktu.

Na planszy znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem oraz rozbrzmiewa tożsame z tekstem nagranie dźwiękowe.

Czwartorzędowe związki amon(i)owe

Przykłady związków: glukoprotamina, związki guanidynowe.

Działanie:

Wykazują działanie bójcze w stosunku do drożdży i form wegetatywnych bakterii. Z uwagi na korzystne oddziaływanie na proces mycia związki te są szeroko rozpowszechnione jako składniki środków myjąco‑dezynfekcyjnych. Glukoprotamina, jako stosunkowo nowy związek, wykazuje szersze działanie prątko- i wirusobójcze niż pozostałe preparaty z tej grupy.

Zastosowanie i przeznaczenie:

Ze względu na wysoki stopień bezpieczeństwa dla materiałów oraz użytkownika związki te są szeroko stosowane w codziennej praktyce w placówkach medycznych. Nadają się do dezynfekcji zarówno dużych powierzchni, jak i wielu wyrobów medycznych, w tym endoskopów miękkich i stomatologicznych systemów ssących. Jednak dotyczy to jedynie glukoprotaminy. Pozostałych amin czwartorzędowych, z uwagi na ich niekorzystny wpływ na elementy silikonowe, nie można stosować do dezynfekcji endoskopów miękkich. Dłuższy kontakt ze środkiem podczas procesu mycia i dezynfekcji może prowadzić do stwardnienia części narzędzia. Również w połączeniu z alkoholami aromatycznymi związki te mogą uszkadzać spoiny w endoskopach, zwłaszcza podczas końcowych etapów dezynfekcji, które przebiegają w podwyższonej temperaturze.

Zalety:

  • szeroka tolerancja materiałowa,

  • wspomagają proces mycia.

Wady:

  • mogą ulegać adsorpcji na powierzchni tworzyw sztucznych, tworząc nalot, zwłaszcza przy niedostatecznym płukaniu.

Aktywność przeciwdrobnoustrojowa czwartorzędowych związków amon(i)owych — drobnoustroje i ich aktywność:

  • Bakterie gram‑dodatnie: +++,

  • Bakterie gram‑ujemne:++ ,

  • Przetrwalniki: -,

  • Prątki: -,

  • Grzyby: ++,

  • Wirusy bezosłonkowe: -,

  • Wirusy osłonkowe: ++.

Preparat myjąco‑dezynfekcyjny na bazie glukoprotaminy do powierzchni wrażliwych na działanie alkoholi

  1. Zdjęcie przedstawia plastikowy pojemnik z atomizerem na preparat dezynfekcyjno‑myjący w postaci piany. Na pojemniku znajduje się etykieta z napisanymi w różnych językach informacjami o preparacie oraz o pojemności pojemnika, temperaturze przechowywania i dacie przydatności produktu.

  2. Zdjęcie przedstawia plastikowy pojemnik z atomizerem na preparat dezynfekcyjno‑myjący w postaci piany. Na etykiecie są umieszczone informacje o środkach ostrożności i znaki bezpieczeństwa informujące o tym, że znajdujący się w pojemniku preparat jest substancją łatwopalną, drażniącą, uczulającą i toksyczną.

Spektrum i czas działania:

  • Dezynfekcja powierzchni wg VAH, Stowarzyszenie Higieny Stosowanej, z udziałem, jak i bez udziału czynnika mechanicznego, bakteriobójczy, drożdżobójczy, warunki czyste i brudne: 5 minut.

  • Dezynfekcja powierzchni wg VAH, Stowarzyszenie Higieny Stosowanej, bez udziału czynnika mechanicznego, metodyka 2001 rok, prątkobójczy, warunki czyste i brudne: 5 minut.

  • Szybka dezynfekcja powierzchni bez udziału czynnika mechanicznego wg DGHM, Niemieckie Towarzystwo Higieny i Mikrobiologii, metodyka 2001 rok, bakteriobójczy, drożdżobójczy, warunki czyste i brudne: jedna minuta.

  • Działanie wirusobójcze wobec wszystkich wirusów osłonionych, łącznie z HBV, HCV, HIV, zgodnie z zaleceniem RKI, Instytut Roberta Kocha 01/2004: 30 sekund.

  • Adeno, Papova, Rota: jedna minuta 30 sekund.

  • Parametry wg PZH B, F, dezynfekcja poprzez spryskanie, zmywanie: 10 minut.

  • EN 13727 bakteriobójczy: 30 sekund.

  • EN 13624 drożdżobójczy: 30 sekund.

Preparat na bazie glukoprotaminy przeznaczony do mycia i dezynfekcji narzędzi:

  1. Zdjęcie przedstawia etykietę preparatu dezynfekcyjno‑myjącego do narzędzi i sprzętu medycznego. Na etykiecie znajdują się napisane w różnych językach informacje o preparacie, pojemności pojemnika, temperaturze, warunkach przechowywania i dacie przydatności produktu.

  2. Zdjęcie przedstawia etykietę preparatu dezynfekcyjno‑myjącego do narzędzi i sprzętu medycznego. Na etykiecie są umieszczone napisane w różnych językach informacje o preparacie i środkach ostrożności oraz znaki bezpieczeństwa informujące o tym, że znajdujący się w pojemniku preparat jest substancją drażniącą, niebezpieczną dla środowiska, uczulającą i toksyczną.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

9

Związki chloru

1
R1c7Y9WFMY6Oe
Związki chloru
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, licencja: CC BY-SA 3.0.

Plansza interaktywna pod tytułem: Środki myjące, dezynfekujące i myjąco‑dezynfekujące. Na planszy zamieszczono zdjęcie plastikowego pojemnika na tabletki o działaniu dezynfekcyjnym. Na opakowaniu znajduje się etykieta z informacjami o preparacie, pojemności pojemnika i dacie przydatności produktu.

Na planszy znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem oraz rozbrzmiewa tożsame z tekstem nagranie dźwiękowe.

Związki chloru

Przykłady związków: dwutlenek chloru, podchloryn sodu, podchloryn wapnia, chloramina T.

Działanie

Aktywny chlor jest substancją działającą niezwykle skutecznie przeciwko bakteriom, mykoplazmom, wirusom i grzybom. Wolniejsze uwalnianie chloru wydłuża aktywność bójczą preparatu. Nie wszystkie związki chloru wykazują działanie myjące.

Zastosowanie i przeznaczenie

Związki chloru wykorzystywane są do dezynfekcji powierzchni zanieczyszczonych na przykład substancjami organicznymi, takimi jak krew czy płyny ustrojowe, a także odpadów medycznych, wody i instalacji wodnej, sprzętów do hydroterapii czy bielizny szpitalnej. Mogą być również stosowane do dezynfekcji końcowej niektórych narzędzi, na przykład endoskopów miękkich, jednak zazwyczaj jako jeden ze składników mieszaniny.

Ich wykorzystanie ogranicza reaktywność z innymi substancjami, związki te działają antagonistycznie, na przykład z detergentami kationowymi, w środowisku kwaśnym, na przykład w kontakcie z moczem, z niektórych związków chloru uwalnia się toksyczny gazowy chlor, zaś w obecności formaldehydu mogą powstawać produkty rakotwórcze.

Zalety:

  • w porównaniu z innymi związkami chloru dwutlenek chloru charakteryzuje się większą stabilnością, szybkim działaniem sporobójczym, dziesięć minut, oraz brakiem produktów szkodliwych i mniej drażniącym działaniem.

Wady:

  • nieprzyjemny, duszący zapach,

  • silne właściwości drażniące skórę, spojówki i drogi oddechowe,

  • mogą powodować przebarwienia,

  • niszczą tworzywa sztuczne, gumę i wpływają negatywnie na trwałość spoin klejowych w narzędziach,

  • powodują korozję metali,

  • brak stabilności w stężeniach użytkowych,

  • ich rozkład przyspieszany jest przez ciepło i światło.

Drobnoustroje i ich aktywność:

  • Bakterie gram‑dodatnie: +++,

  • Bakterie gram‑ujemne: +++,

  • Przetrwalniki: ++,

  • Prątki: +/-,

  • Grzyby: +,

  • Wirusy bezosłonkowe: +/-,

  • Wirusy osłonkowe: ++.

Tabletki na bazie aktywnego chloru przeznaczone do sporządzania roztworu do mycia i dezynfekcji powierzchni i urządzeń:

  1. Zdjęcie przedstawia plastikowy pojemnik na tabletki o działaniu dezynfekcyjnym. Na opakowaniu znajduje się etykieta z informacjami o preparacie, pojemności pojemnika i dacie przydatności produktu.

  2. Zdjęcie przedstawia plastikowy pojemnik na tabletki o działaniu dezynfekcyjnym. Na opakowaniu znajduje się etykieta z napisanymi w różnych językach informacjami o składzie i środkach ostrożności. Są na niej umieszczone również znaki bezpieczeństwa informujące o tym, że znajdujący się w pojemniku preparat jest substancją niebezpieczną dla środowiska, drażniącą, uczulającą i toksyczną.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

10

Enzymy

1
RloJ26mAe5ZQG1
Enzymy
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, licencja: CC BY-SA 3.0.

Plansza interaktywna pod tytułem: Środki myjące, dezynfekujące i myjąco‑dezynfekujące.

Na planszy zamieszczono zdjęcie plastikowego pojemnika z preparatem do mycia manualnego i maszynowego narzędzi. Na opakowaniu znajduje się etykieta z napisanymi w różnych językach informacjami o preparacie, jego składzie, temperaturze i warunkach przechowywania, pojemności pojemnika i dacie przydatności produktu. Na etykiecie jest umieszczony również znak bezpieczeństwa informujący o tym, że znajdujący się w pojemniku preparat jest substancją drażniącą, uczulającą i toksyczną.

Na planszy znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem oraz rozbrzmiewa tożsame z tekstem nagranie dźwiękowe.

Enzymy

Przykłady związków: proteazy, amylazy, lipazy.

Działanie:

Są to enzymy białkowe, które powodują katalityczny rozkład zanieczyszczeń organicznych, takich jak białka, węglowodany i tłuszcze, oraz ich rozpuszczenie w wodzie.

Zastosowanie i przeznaczenie:

Preparaty wieloenzymatyczne charakteryzują się szerokim zastosowaniem przy myciu narzędzi i wyrobów medycznych, między innymi narzędzi chirurgicznych i mikrochirurgicznych, endoskopów miękkich i sztywnych czy sprzętu anestezjologicznego. Związki te skutecznie usuwają wszelkie zanieczyszczenia organiczne, takie jak krew, białka, tłuszcze czy ropa.

Zalety:

  • zapobiegają tworzeniu biofilmu na powierzchni narzędzi,

  • szeroki zakres kompatybilności materiałowej: stal, akryl, silikon, szkło, guma, polistyren.

Preparat na bazie enzymów z dodatkiem surfaktantów niejonowych i kationowych przeznaczony do mycia manualnego i maszynowego narzędzi:

  1. Zdjęcie przedstawia plastikowy pojemnik z preparatem do mycia manualnego i maszynowego narzędzi. Na opakowaniu znajduje się etykieta z napisanymi w różnych językach informacjami o preparacie, jego składzie, temperaturze i warunkach przechowywania, pojemności pojemnika i dacie przydatności produktu. Na etykiecie jest umieszczony również znak bezpieczeństwa informujący o tym, że znajdujący się w pojemniku preparat jest substancją drażniącą, uczulającą i toksyczną.

  2. Zdjęcie przedstawia plastikowy pojemnik z preparatem do mycia manualnego i maszynowego narzędzi. Na opakowaniu znajduje się etykieta z napisanymi w różnych językach informacjami o preparacie, jego zastosowaniu, składzie, a także instrukcja użycia oraz informacje o środkach ostrożności i o pojemności pojemnika.

  3. Grafika przedstawia instrukcję stosowania preparatu na bazie enzymów z dodatkiem surfaktantów niejonowych i kationowych przeznaczonego do mycia manualnego i maszynowego narzędzi. Sposób postępowania:

    1. Koncentrat do użytku profesjonalnego. Stosować do namaczania w wymaganym stężeniu, przestrzegając czasu działania.

    2. Należy całkowicie zanurzyć wyroby medyczne. Przykryć wanienkę. Umyć wyroby przy użyciu szczotki, jeśli są na nich widoczne zabrudzenia.

    3. Dokładnie spłukać wyroby medyczne pod bieżącą wodą, aby usunąć wszelkie ślady produktu i zabrudzenia organiczne.

    4. Roztwór należy wymieniać, gdy tylko jest widocznie zabrudzony oraz przynajmniej raz dziennie, aby zachować skuteczność produktu. Zamoczyć pompkę przed pierwszym użyciem.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

11

Fenole

1
REscjRcwDFhc2
Fenole
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, licencja: CC BY-SA 3.0.

Plansza interaktywna pod tytułem: Środki myjące, dezynfekujące i myjąco‑dezynfekujące.

Na planszy zamieszczono zdjęcie plastikowego pojemnika z przeznaczonym do dezynfekcji skóry preparatem na bazie alkoholu z dodatkiem chlorheksydyny. Na opakowaniu znajduje się etykieta z napisanymi w różnych językach informacjami o preparacie, jego składzie i pojemności pojemnika. Na etykiecie jest umieszczony również znak bezpieczeństwa informujący o tym, że znajdujący się w pojemniku preparat jest substancją drażniącą, uczulającą i toksyczną.

Na planszy znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem oraz rozbrzmiewa tożsame z tekstem nagranie dźwiękowe.

Fenole

Przykłady związków: krezol, metylofenol, lizol, rezorcynol, chlorheksydyna.

Działanie:

Fenol i jego pochodne wykazują działanie bakteriobójcze, w tym przeciwprątkowe, i grzybobójcze, opierające się na zdolności ścinania białek drobnoustrojów. Poza działaniem antyseptycznym fenol ma również właściwości konserwujące. Mieszaniny fenoli oraz fenole zawierające dodatkowe atomy chloru wykazują najsilniejsze działanie antyseptyczne i bakteriobójcze.

Zastosowanie i przeznaczenie:

Fenole w stężeniu od półtora procent do pięciu procent znajdują zastosowanie w preparatach przeznaczonych przede wszystkim do odkażania pomieszczeń sanitarnych, śmietników, mniejszych powierzchni, na przykład blatów, stolików, ram łóżek. Mogą mieć także zastosowanie we wstępnym odkażaniu narzędzi medycznych oraz przy myciu rąk przed zabiegami chirurgicznymi.

Zalety:

  • silne działanie antyseptyczne i bakteriobójcze.

Wady:

  • nie działają wirusobójczo,

  • mogą ulegać absorbcji przez materiały porowate,

  • działają drażniąco na tkanki.

Aktywność przeciwdrobnoustrojowa fenoli — drobnoustroje i ich aktywność:

  • Bakterie gram‑dodatnie: +++,

  • Bakterie gram‑ujemne: +++,

  • Przetrwalniki: -,

  • Prątki: +,

  • Grzyby: +,

  • Wirusy bezosłonkowe: -,

  • Wirusy osłonkowe: ++.

Preparat na bazie alkoholu z dodatkiem chlorheksydyny przeznaczony do dezynfekcji skóry:

  1. Zdjęcie przedstawia plastikowy pojemnik z przeznaczonym do dezynfekcji skóry preparatem na bazie alkoholu z dodatkiem chlorheksydyny. Na opakowaniu znajduje się etykieta z napisanymi w różnych językach informacjami o preparacie, jego składzie i pojemności pojemnika. Na etykiecie jest umieszczony również znak bezpieczeństwa informujący o tym, że znajdujący się w pojemniku preparat jest substancją drażniącą, uczulającą i toksyczną.

  2. Zdjęcie przedstawia etykietę przeznaczonego do dezynfekcji skóry preparatu na bazie alkoholu z dodatkiem chlorheksydyny. Etykieta znajduje się na plastikowym pojemniku. Zawiera ona informacje o składzie preparatu i pojemności pojemnika.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

12

Związki halogenoforowe

1
R6Lcu6PbamIO4
Związki halogenoforowe
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, licencja: CC BY-SA 3.0.

Plansza interaktywna pod tytułem: Środki myjące, dezynfekujące i myjąco‑dezynfekujące.

Na planszy zamieszczono grafikę przedstawiającą etykietę substancji jodyny. Na etykiecie podane są informacje o preparacie oraz środkach bezpieczeństwa. Jest na niej umieszczony również znak bezpieczeństwa informujący o tym, że znajdujący się w pojemniku preparat jest substancją drażniącą, uczulającą, toksyczną, łatwopalną i rakotwórczą.

Na planszy znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem oraz rozbrzmiewa tożsame z tekstem nagranie dźwiękowe.

Związki halogenoforowe

Przykłady związków: jodyna, jodopowidon, chloramina, jodofory.

Działanie:

Związki te stanowią połączenie czynnika aktywnego, jodu, z polimerem rozpuszczalnym w wodzie, będącym jego nośnikiem i uwalniającym go z tego połączenia w odpowiednim momencie. Działają przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo i przeciwgrzybiczo, zaś aktywność prątkobójcza jest ograniczona. Nie likwidują spor bakteryjnych.

Zastosowanie i przeznaczenie:

Mają właściwości antyseptyczne i dezynfekcyjne, wykorzystywane są między innymi do dezynfekcji termometrów czy zbiorników do hydroterapii. Powszechnie znana jodyna, trzyprocentowy roztwór alkoholowy jodu, ma zdolności zarówno do natychmiastowego, jak i przedłużonego odkażania skóry, stosowana jest więc w praktyce chirurgicznej.

Zalety:

  • bezwonne,

  • mało toksyczne.

Wady:

  • aktywność bójcza nie obejmuje form przetrwalnikowych bakterii.

Preparat na bazie alkoholu z dodatkiem chlorheksydyny przeznaczony do dezynfekcji skóry.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

2

Środki neutralizujące

Są to substancje chemiczne o odczynie kwaśnym stosowane do pierwszego płukania podczas mycia maszynowego, po myciu alkalicznym, w celu neutralizacji alkalicznego odczynu i poprawy właściwości samego środka myjącego. Ich stosowanie pomaga również uniknąć plam wodnych oraz wspomaga tworzenie tak zwanej warstwy pasywnej, to jest warstwy tlenku metalu na powierzchni narzędzi, która chroni ich powierzchnię przed korozją.

Do substancji neutralizujących stosowanych najczęściej w środkach myjąco‑dezynfekujących należą:

  • kwasy.

1
RhFoT6Gks6tvH
Kwasy
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, licencja: CC BY-SA 3.0.

Plansza interaktywna pod tytułem: Środki neutralizujące.

Na planszy zamieszczono zdjęcie podłużnych wkładów czyszczących. Na etykietach wkładów znajdują się informacje o składzie preparatu, o pojemności opakowania i terminie przydatności produktu.

Na planszy znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem oraz rozbrzmiewa tożsame z tekstem nagranie dźwiękowe.

Kwasy

Przykłady związków: kwas cytrynowy, kwas fosforowy.

Zastosowanie i przeznaczenie

Kwasy wykorzystywane są najczęściej do neutralizacji odczynu zasadowego, jednak znajdują też zastosowanie jako kwaśne środki podczas maszynowego mycia narzędzi.

Preparat na bazie nadwęglanu sodu z dodatkiem kwasu cytrynowego przeznaczony do mycia i dezynfekcji urządzeń do hemodializy.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3

Środki powierzchniowo czynne

Związki powierzchniowo czynne (inaczej: tenzydy) służą jako substancje do zmniejszania lub usuwania twardości wody podczas procesu mycia i dezynfekcji. Środki te wykazują działanie emulgujące (łączenie dwóch niemieszających się substancji, np. tłuszczu i wody) i dyspergujące (powodujące rozproszenie), a dodatkowo zapobiegają ponownemu osadzaniu się zanieczyszczeń na mytych powierzchniach oraz ograniczają tworzenie się piany. Dodatkowo przyczyniają się do bardziej efektywnego spłukiwania wody, a tym samym do lepszego suszenia. Należą tu związki jonowe (anionowe, kationowe), niejonowe i amfoteryczne.

Drobnoustroje

Aktywność

Bakterie Gran‑dodatnie

+++

Bakterie Gram‑ujemne

+

1
R1J1KNOjkarbb1
Środki powierzchniowo czynne
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, licencja: CC BY-SA 3.0.

Plansza interaktywna pod tytułem: Środki powierzchniowo czynne.

Na planszy zamieszczono trzy zdjęcia:

  • zdjęcie etykiety preparatu do zasadniczego mycia ręcznego narzędzi chirurgicznych. Na etykiecie znajdują się napisane w różnych językach informacje o preparacie, temperaturze i sposobie przechowywania, terminie przydatności produktu i o pojemności pojemnika;

  • zdjęcie etykiety preparatu do maszynowego mycia i dezynfekcji narzędzi termostabilnych i termolabilnych. Na etykiecie znajdują się napisane w różnych językach informacje o zastosowaniu preparatu, temperaturze i sposobie przechowywania, terminie przydatności produktu i o pojemności pojemnika;

  • zdjęcie etykiety preparatu do maszynowego płukania narzędzi termostabilnych i termolabilnych. Na etykiecie znajdują się napisane w różnych językach informacje o preparacie, temperaturze i sposobie przechowywania, terminie przydatności produktu i o pojemności pojemnika.

Na planszy znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że pojawia się ramka z tekstem oraz rozbrzmiewa tożsame z tekstem nagranie dźwiękowe.

Fosforany

Stanowią najczęściej stosowane środki powierzchniowo czynne usuwające twardość wody i pochłaniające zabrudzenia.

Substancje zastępcze dla fosforanów

Należą do nich na przykład glukoniany i fosfoniany. Redukują twardość wody, jednak wspieranie procesu mycia nie jest tak efektywne, jak w przypadku fosforanów.

Preparat na bazie fosforanów i tenzydów niejonowych przeznaczony do mycia narzędzi:

  1. Zdjęcie przedstawia etykietę preparatu do zasadniczego mycia ręcznego narzędzi chirurgicznych. Na etykiecie znajdują się napisane w różnych językach informacje o preparacie, temperaturze i sposobie przechowywania, terminie przydatności produktu i o pojemności pojemnika.

  2. Zdjęcie przedstawia etykietę preparatu do zasadniczego mycia ręcznego narzędzi chirurgicznych. Na etykiecie znajdują się napisane w różnych językach informacje o preparacie oraz środkach ostrożności. Jest na niej umieszczony również znak bezpieczeństwa informujący o tym, że znajdujący się w pojemniku preparat jest substancją drażniącą.

Preparat na bazie związków alkalicznych i tenzydów przeznaczony do mycia i dezynfekcji narzędzi:

  1. Zdjęcie przedstawia etykietę preparatu do maszynowego mycia i dezynfekcji narzędzi termostabilnych i termolabilnych. Na etykiecie znajdują się napisane w różnych językach informacje o zastosowaniu preparatu, temperaturze i sposobie przechowywania, terminie przydatności produktu i o pojemności pojemnika.

  2. Zdjęcie przedstawia etykietę preparatu do maszynowego mycia i dezynfekcji narzędzi termostabilnych i termolabilnych. Na etykiecie znajdują się napisane w różnych językach informacje o preparacie oraz środkach ostrożności. Jest na niej umieszczony również znak bezpieczeństwa informujący o tym, że znajdujący się w pojemniku preparat jest substancją drażniącą.

Maszynowe mycie z dezynfekcją termiczną — etapy procesu i parametry:

  1. Mycie wstępne: zimna woda.

  2. Mycie: od jednego do trzech mililitrów na litr, jedna dziesiąta procenta do trzech dziesiątych procenta.

  3. Neutralizacja, opcjonalnie: 1 mililitr na litr, jedna dziesiąta procenta.

  4. Płukanie pośrednie: brak parametów.

  5. Ostatnie płukanie z dezynfekcją termiczną: woda zdemineralizowana 5 minut, 90 stopni Celsjusza.

Stężenie robocze środka zależy od stopnia zabrudzeń wyrobów medycznych poddanych procesowi obróbki.

Maszynowe mycie z destabilizacją prionów oraz dezynfekcją termiczną — etapy procesu i parametry:

  1. Mycie wstępne: zimna woda.

  2. Mycie: 5 mililitrów na litr, pół procenta, 5 minut, 55 stopni Celsjusza.

  3. Neutralizacja, opcjonalnie: 1 mililitr na litr, jedna dziesiąta procenta.

  4. Płukanie pośrednie: brak parametów.

  5. Ostatnie płukanie z dezynfekcją termiczną: woda zdemineralizowana 5 minut, 90 stopni Celsjusza.

Maszynowe mycie z destabilizacją, dezaktywacją i dekontaminacją prionów oraz dezynfekcją termiczną — etapy procesu i parametry:

  1. Mycie wstępne: zimna woda.

  2. Mycie: 10 mililitrów na litr, 1 procent, 10 minut, 55 stopni Celsjusza.

  3. Neutralizacja, opcjonalnie: 1 mililitr na litr, jedna dziesiąta procenta.

  4. Płukanie pośrednie: brak parametów.

  5. Ostatnie płukanie z dezynfekcją termiczną: woda zdemineralizowana 5 minut, 90 stopni Celsjusza.

Maszynowe mycie z destabilizacją, dezaktywacją i dekontaminacją prionów oraz dezynfekcją chemiczno termiczną — etapy procesu i parametry:

  1. Mycie wstępne: zimna woda.

  2. Pierwszy etap mycia: 5 mililitrów na litr, pół procenta, 5 minut, 55 stopni Celsjusza.

  3. Drugi etap mycia włącznie z dezynfekcją chemiczno‑termiczną, bakterie, drożdżaki, wirusy: 10 mililitrów na litr, 1 procent, 10 minut, 55 stopni Celsjusza.

  4. Neutralizacja, opcjonalnie: 1 mililitr na litr, jedna dziesiąta procenta.

  5. Płukanie pośrednie: brak parametów.

  6. Ostatnie płukanie: woda zdemineralizowana od 55 stopni Celsjusza do 70 stopni Celsjusza.

Nie nadaje się do dezynfekcji końcowej semikrytycznych wyrobów medycznych.

Maszynowa dezynfekcja wstępna (np. na bloku operacyjnym) z działaniem na priony przed główną obróbką — etapy procesu i parametry:

  1. Wstępne mycie z dezaktywacją i dekontaminacją prionów oraz dezynfekcją chemiczno - termiczną, bakterie, drożdżaki i wirusy osłonkowe, włącznie z HIV, HBV, HCV: 10 mililitrów na litr, 1 procent, 10 minut, 55 stopni Celsjusza.

  2. Neutralizacja, opcjonalnie: 1 mililitr na litr, jedna dziesiąta procenta.

  3. Ostatnie płukanie: woda zdemineralizowana.

Środek płuczący na bazie tenzydów przeznaczony do maszynowego mycia narzędzi

  1. Zdjęcie przedstawia etykietę preparatu do maszynowego płukania narzędzi termostabilnych i termolabilnych. Na etykiecie znajdują się napisane w różnych językach informacje o preparacie, temperaturze i sposobie przechowywania, terminie przydatności produktu i o pojemności pojemnika.

  2. Zdjęcie przedstawia etykietę preparatu do maszynowego płukania narzędzi termostabilnych i termolabilnych. Na etykiecie znajdują się napisane w różnych językach informacje o preparacie oraz środkach ostrożności. Jest na niej umieszczony również znak bezpieczeństwa informujący o tym, że znajdujący się w pojemniku preparat jest substancją drażniącą, uczulającą i toksyczną.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Miejsce na notatki

R1IrSnYzlooFn

Powiązane ćwiczenia