E-materiały do kształcenia zawodowego

Zasady wymiany elementów w układach automatyki przemysłowej

ELM.04. Eksploatacja układów automatyki przemysłowej – Technik automatyk 311909

bg‑green

Słownik pojęć dla e‑materiału

RDnmpq2OLn2y7
Instrukcja korzystania ze słownika Słownik pojęć do e-zasobu zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑zasobu, w których zostały użyte. Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli Ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej w e-zasobie.
1
aparatura kontrolno‑pomiarowa
aparatura kontrolno‑pomiarowa

zbiór narzędzi i urządzeń, które są stosowane w celu pomiaru, oceny, testowania i zapewnienia zgodności z określonymi standardami lub specyfikacjami (np: wszelkiego rodzaju mierniki, rejestratory, przetworniki, urządzenia do kalibracji, systemy wizyjne, spektrometry, czujniki, itd.)

czujnik
czujnik

urządzenie służące do odbierania i rozpoznawania sygnałów lub bodźców oraz do przekazywania na tej podstawie informacji o danym obiekcie i zachodzących w nim zmianach

czujnik indukcyjny
czujnik indukcyjny

przyrząd służący do wykrywania różnorakich metalowych przedmiotów oraz części maszyn; czujnik tego typu posiada własną strefę wykrywania, więc jeśli dany przedmiot znajdzie się w jej polu, czujnik zmienia stan swojego sygnału wyjściowego; tego typu urządzenia wykorzystywane są w wielu układach automatyki przemysłowej, gdyż kontrolują położenie oraz ruchy mechanizmów sterowanych automatycznie

czujnik rezystancyjny temperatury
czujnik rezystancyjny temperatury

urządzenie, które reaguje na zmiany temperatury zmianą rezystancji wmontowanego w nie rezystora; wraz ze wzrostem temperatury zmienia się rezystancja metalu (najczęściej wykorzystuje się platynę, miedź oraz nikiel), z którego wykonany jest rezystor; czujniki rezystancyjne znajdują zastosowanie w procesach regulacji wielu urządzeń przemysłowych (np. pieców hutniczych) oraz m.in. w laboratoriach, systemach klimatyzacji

dokumentacja techniczna
dokumentacja techniczna

rodzaj dokumentu, który w sposób wyczerpujący opisuje parametry oraz techniczne działanie danej konstrukcji, wyrobu, instalacji, obiektu, dzięki czemu produkty te mogą zostać wykonane (wdrożone do produkcji); dokumentacja techniczna pozwala również określić przybliżony czas realizacji poszczególnych części składowych planowanego projektu oraz określić ich koszt (kosztorys jest istotną częścią dokumentacji technicznej)

elementy nastawcze
elementy nastawcze

urządzenia w obrębie układu regulacji automatycznej, umożliwiające sterowanie danym obiektem dzięki zmianom doprowadzanego strumienia masy lub energii

elementy wykonawcze
elementy wykonawcze

urządzenia, które mają za zadanie odpowiedź na sygnał dostarczony przez system sterowania lub automatyzacji, przekształcając ten sygnał w  działanie fizyczne, które wpływa na warunki środowiskowe w kontrolowanym procesie (np. przepływ, ciśnienie, prędkość, ilość substancji, czy temperaturę w procesie produkcyjnym lub systemie kontrolnym)

kalibrator temperatury
kalibrator temperatury

urządzenie kontrolno‑pomiarowe, które pozwala ustalić wysokość temperatury, według której należy skalibrować dany obiekt

karta wejścia‑wyjścia
karta wejścia‑wyjścia

(I/O card) to podstawowy element w systemach automatyki przemysłowej, umożliwiający komunikację pomiędzy urządzeniami zewnętrznymi a systemem sterowania. Karty I/O są odpowiedzialne za odbieranie sygnałów wejściowych (np. czujników) oraz wysyłanie sygnałów wyjściowych (np. do silników, zaworów) w celu monitorowania i kontrolowania procesów przemysłowych

komputer przemysłowy
komputer przemysłowy

komputer stworzony i przygotowany do działania w warunkach przemysłowych (np. hale produkcyjne lub magazyny), który charakteryzuje się podwyższoną odpornością na uszkodzenia mechaniczne i groźne czynniki zewnętrzne

kontroler temperatury
kontroler temperatury

przyrząd służący do kontroli oraz regulacji temperatury; posiada wbudowany sterownik, który pobiera sygnał płynący z czujnika temperatury, a następnie oblicza różnicę między jej wartością zaprogramowaną (zadaną) a mierzalną w danym momencie

manometr
manometr

urządzenie służące do pomiaru ciśnienia gazów lub cieczy

miernik cęgowy
miernik cęgowy

elektryczne urządzenie pomiarowe będące fuzją multimetru cyfrowego i czujnika prądu; wykorzystywane do pomiaru prądu stałego i przemiennego

multimetr cyfrowy
multimetr cyfrowy

przyrząd do pomiaru dwóch lub więcej wartości elektrycznych: głównie napięcia (mierzonego w woltach), prądu (mierzonego w amperach) i rezystancji (mierzonego w omach)

obiekt regulacji
obiekt regulacji

urządzenie lub cały technologiczny proces, którym w danym momencie sterujemy za pomocą aparatury kontrolno‑pomiarowej; obiektem regulacji może być np. temperatura w pomieszczeniu, której poziom możemy dostosować

proces technologiczny
proces technologiczny

zespół zorganizowanych czynności oraz celowo wykreowanych i przeprowadzanych prawidłowo zjawisk fizycznych oraz chemicznych mających na celu przemianę w danym zakładzie przemysłowym określonego zestawu surowców w żądane produkty; proces technologiczny zazwyczaj złożony jest z szeregu operacji i procesów jednostkowych

protokół pomiarowy
protokół pomiarowy

dokument prawny przygotowywany na podstawie oględzin oraz badania zwanego przeglądem, który poświadcza o stanie danej instalacji, sieci lub urządzenia

prowadnica liniowa
prowadnica liniowa

istotny element linii produkcyjnej, zbudowany z szyn profilowych oraz wózków tocznych, które umożliwiają powtarzalność wytwarzania danego produktu oraz zapewniają odpowiednią precyzję jego wykonania; prowadnice liniowe stosuje się m.in. w drukarkach, obrabiarkach, maszynach pakujących, urządzeniach transportowych czy automatach spawalniczych

przekaźnik bezpieczeństwa
przekaźnik bezpieczeństwa

urządzenie odpowiadające za bezpieczeństwo w miejscach pracy (np. fabrykach, zakładach przemysłowych), które znacząco zmniejsza ryzyko wystąpienia zagrożenia, odłączając zasilanie (czy wymuszając zatrzymanie maszyny z utrzymaniem mocy) w przypadku wystąpienia stanu zagrażającego życiu lub zdrowiu operatora bądź uszkodzenia danej maszyny; typowy przekaźnik bezpieczeństwa jest zbudowany z trzech styczników