E-materiały do kształcenia zawodowego

E‑book – Zasady doboru maszyn rolniczych do produkcji roślinnej

ROL.10.1 Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej – Technik rolnik 314207

bg‑yellow

Uprawa

6

Spis treści

1

Pług ciągnikowy zawieszany

To jedno z podstawowych narzędzi rolniczych, które umożliwia skuteczną uprawę ziemi w różnych warunkach glebowych i klimatycznych. Dzięki swojej prostocie i skuteczności jest to narzędzie stosowane na całym świecie od setek lat.

Pług ciągnikowy zawieszany jest mocowany trzypunktowo do ciągnika, co umożliwia łatwe montowanie i demontowanie, a także zapewnia odpowiednią siłę ciągnika do pracy pługiem. Składa się z ramy, lemiesza, noża do ruchu ziemi i koła podporowego. Ramę pługa stanowi jego szkielet, na którym umieszczone są pozostałe elementy. Skiby są umieszczone po bokach ramy i służą do przesuwania ziemi w kierunku centrum, gdzie jest ona rozdrabniana i formowana przez lemiesz.

R9bhcLA4LvH6B1
Grafika przedstawia schemat budowy pługa ciągnikowego zawieszanego. Przedstawiony jest widok z boku, a najważniejsze elementy są ponumerowane i opisane w poszczególnych punktach. Treść punktów jest tożsama z nagraniem dźwiękowym (plikiem audio). Z prawej strony na dole widać wystający element. Jest to korpus płużny (punkt pierwszy). Po lewej od niego znajduje się koło kopiujące (punkt dziewiąty) oraz krój tarczowy (punkt dziesiąty). Powyżej widoczna jest podtrzymująca całość rama pługa (punkt drugi), na której znajduje się odejmowana obsada koła kopiującego (punkt siódmy) oraz połączone z nią pokrętło do regulacji koła kopiującego (punkt ósmy). Z ramą połączona jest dalej oś wykorbiona (punkt czwarty). Do osi dołączone jest pokrętło do obracania osi wykorbionej (punkt jedenasty), pokrętło do przesuwania ramy pługa wraz z korpusami (punkt piąty) oraz pionowa część czyli wspornik pługa (punkt trzeci). Wspornik połączony jest następnie z łącznikiem przegubowym (punkt szósty). Szczegółowy opis obiektu znajduje się w zaprezentowanej treści.
Budowa pługa ciągnikowego zawieszanego
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Lemiesz sierpowy to podstawowy element pługa - penetruje ziemię i wraz z nożem do ruchu ziemi tworzy bruzdy, w których są sadzone nasiona. Koło podporowe jest umieszczone na przodzie ramy i służy do kontrolowania głębokości, z jaką lemiesz sierpowy penetruje ziemię.

RjPBY0A0zNDgL1
Grafika przedstawia schemat budowy urządzenia regulacyjnego pługa ciągnikowego zawieszanego. Przedstawiony jest widok pod kątem (przód i bok), a najważniejsze elementy są ponumerowane i opisane w poszczególnych punktach. Treść punktów jest tożsama z nagraniem dźwiękowym (plikiem audio). Główny, pionowy, podłużny element to wspornik pługa (punkt pierwszy). Na górze opiera się na nim łącznik przegubowy (punkt szósty) a na dole rama pługa (punkt trzeci), na której znajduje się oś wykorbiona (punkt czwarty) oraz pokrętło do obracania jej (punkt drugi). Nieco wyżej, do wspornika przyłączone jest pokrętło do przesuwania ramy pługa wraz z korpusami (punkt piąty). Szczegółowy opis obiektu znajduje się w zaprezentowanej treści.
Urządzenia regulacyjne pługa ciągnikowego zawieszanego
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

2

Pług obracalny

Pług obracalny to rodzaj pługa ciągnikowego, który umożliwia obracanie całej jednostki roboczej o 180 stopni. Dzięki temu, jest on w stanie obracać ziemię i formować bruzdy w obie strony, co znacznie przyspiesza proces uprawy pola i zmniejsza liczbę przejazdów ciągnika po polu. W pługu obracalnym, lemiesz składa się z dwóch części: sierpowego i prostego, które są połączone ze sobą przy pomocy łożyska. Lemiesz sierpowy jest umieszczony na bocznej stronie pługa, a lemiesz prosty na przeciwległej. Podczas pracy pługu, lemiesz sierpowy penetruje ziemię i przesuwa ją w stronę centrum, gdzie jest ona rozdrabniana i uformowana przez noże do ruchu ziemi i lemiesz sierpowy. Następnie, ziemia jest przesuwana w kierunku lemiesza prostego, który tworzy kolejną bruzdę.

Po zakończeniu jednej strony pola, pług obracalny może być łatwo obrócony o 180 stopni, dzięki czemu lemiesze skierowane są w drugą stronę, umożliwiając kontynuację pracy. Obracanie pługa może być ręczne lub mechaniczne, w zależności od modelu.

R1ARBCuTfxsO4
Pług obracalny
Źródło: BulldozerD11, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Pługi obracalne są popularne w rolnictwie, ponieważ umożliwiają szybszą i bardziej efektywną pracę, a także zmniejszają koszty związane z użyciem ciągnika. Dodatkowo, dzięki możliwości pracy w obie strony, są one szczególnie przydatne na niewielkich polach lub w miejscach, gdzie ciągnik nie może łatwo obrócić się wraz z pługiem.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3

Pług wahadłowy

Rodzaj pługa ciągnikowego, który w przeciwieństwie do pługu obracalnego, wykorzystuje specjalny mechanizm, który umożliwia mu na wychylanie się na boki podczas pracy. Dzięki temu, pług wahadłowy jest w stanie skutecznie pracować na nierównych terenach, a także utrzymać stałą głębokość pracy w różnych warunkach glebowych.

W pługu wahadłowym lemiesze są umieszczone na specjalnych przegubach, które pozwalają im na wychylanie się na boki w czasie pracy. Kąt wychylenia lemieszy zależy od ustawienia mechanizmu wychylnego, który może być dostosowany do indywidualnych potrzeb rolnika. Podczas pracy lemiesze penetrują ziemię i przesuwają ją w bok, formując bruzdy na skos w stosunku do kierunku jazdy ciągnika.

Pługi wahadłowe są szczególnie przydatne w uprawie gleb o dużej zmienności warunków, takich jak pola, na których występują nierówności terenu lub skały. Dzięki ich zdolności do pracy na nierównych powierzchniach mogą one również przyczynić się do zwiększenia plonów roślin, poprzez dokładne przecinanie gleby i usuwanie z niej chwastów.

Wadą pługa wahadłowego jest to, że wymaga on większej siły od ciągnika, ponieważ nie jest w stanie obracać się wraz z kierunkiem jazdy pojazdu. Ponadto, ze względu na skomplikowaną budowę, pługi wahadłowe są zwykle droższe niż pługi obracalne.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

4

Głębosz

Specjalny rodzaj maszyny rolniczej, która służy do uprawy gleby na dużą głębokość (powyżej 40 cm). Głębosze wykorzystywane są przede wszystkim w uprawach, gdzie wymagana jest głęboka uprawa, np. do sadzenia drzew lub innych roślin o dużych wymaganiach glebowych. Głębosz składa się z kilku elementów, w tym z rur głębosza, skrzydeł odrywających ziemię i kół prowadzących, które umożliwiają jej przemieszczanie. Rury głębosza, które są umieszczone z tyłu maszyny, penetrują ziemię na dużą głębokość, a skrzydła odrywają ziemię i umieszczają ją na powierzchni gleby, tworząc bruzdy. Kółka prowadzące umieszczone na przedniej części maszyny zapewniają jej stabilność i umożliwiają precyzyjne prowadzenie.

R1KERHCHjNec3
Głębosz
Źródło: Blonder1984, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Głębosze są szczególnie przydatne w uprawach, gdzie wymagana jest intensywna praca gleby na dużej głębokości, np. w uprawach drzew owocowych czy ziemniaków. Ich użycie pozwala na poprawienie struktury gleby i jej przepuszczalności, co przyczynia się do zwiększenia plonów roślin.

Wadą głęboszy jest to, że wymagają one dużo energii od ciągnika i są zwykle droższe niż standardowe płużyny czy agregaty uprawowe. Ponadto, ze względu na ich duże rozmiary, mogą być trudne w obsłudze na niewielkich polach lub w miejscach, gdzie teren jest nierówny lub trudny do przejechania.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

5

Brona talerzowa

Maszyna rolnicza, która służy do uprawy gleby poprzez rozdrabnianie i przemieszczanie jej na niewielką głębokość. Składa się z kilku talerzy umieszczonych na osiach obrotowych, które w czasie pracy przecinają glebę, odrywają ją i przemieszczają na powierzchni pola.

Talerze na osiach obracają się w przeciwnych kierunkach, dzięki czemu ziemia jest dokładnie przecinana i odrywana, co przyczynia się do poprawy struktury gleby oraz jej przepuszczalności. Ponadto, dzięki rozdrobnieniu ziemi, bronowanie talerzowe ułatwia mieszanie nawozów i innych substancji poprawiających właściwości gleby.

RKkFH8IKB8g7c
Brona talerzowa
Źródło: Gmihail, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Brony talerzowe są szczególnie przydatne w uprawie gleb o dużej zawartości resztek roślinnych, np. po zbiorach zbożowych, kukurydzy czy innych roślin. Dzięki rozdrabnianiu resztek roślinnych, bronowanie talerzowe przyczynia się do ich szybszego rozkładu i uwalniania związków odżywczych do gleby.

Wadą bron talerzowych jest to, że nie są w stanie pracować na dużych głębokościach, co ogranicza ich zastosowanie do upraw warzywnych lub w przypadku upraw zbożowych jako dodatkowa maszyna po uprzednim zastosowaniu bardziej inwazyjnych narzędzi, takich jak pług. Ponadto, ze względu na wymagane duże moce ciągnika oraz wysokie koszty zakupu, mogą być droższe niż niektóre inne narzędzia do uprawy gleby.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Miejsce na notatki

RlA5NEMBDUwJE