E-materiały do kształcenia zawodowego

Określanie parametrów instalacji i urządzeń chłodniczych

ELE.04. Eksploatacja i organizacja robót związanych z montażem instalacji i urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych i pomp ciepła – Technik chłodnictwa i klimatyzacji 311929

bg‑pink

Słownik pojęć dla e‑materiału

RDnmpq2OLn2y7
Instrukcja korzystania ze słownika Słownik pojęć do e-zasobu zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑zasobu, w których zostały użyte. Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli Ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej w e-zasobie.
1
ciśnienie cząsteczkowe pary wodnej (prężność pary wodnej)
ciśnienie cząsteczkowe pary wodnej (prężność pary wodnej)

suma ciśnienia powietrza suchego i ciśnienia pary wodnej, cząstkowe ciśnienie, jakie wywiera para wodna znajdująca się w powietrzu, wyrażane w paskalach [Pa], po przekroczeniu poziomu nasycenia powietrza przez parę wodną dalsze zwiększanie ciśnienia powoduje kondensację pary wodnej; na wykresie Molliera przedstawiane jako linia horyzontalna, równoległa do osi wilgotności bezwzględnej x

czynnik chłodniczy
czynnik chłodniczy

substancja podlegająca przemianom termodynamicznym w urządzeniu chłodniczym. Pod niskim ciśnieniem i w niskiej temperaturze czynnik chłodniczy wrze i pobiera ciepło, które następnie oddaje w procesie skraplania pod wyższym ciśnieniem i w wyższej temperaturze. Dawniej stosowano freon, obecnie ze względu na ochronę środowiska stosuje się zamienniki freonu, na przykład izobutan lub propan

dochłodzenie czynnika chłodniczego
dochłodzenie czynnika chłodniczego

różnica między temperaturą nasycenia cieczy przy określonym ciśnieniu oraz temperaturą rzeczywistą czynnika opuszczającego skraplacz w punkcie pomiaru ciśnienia. Pomiaru dokonuje się w ten sam sposób jak w przypadku przegrzania, lecz po stronie wysokiego ciśnienia w układzie. Różnica zmierzonych temperatur to wartość dochłodzenia czynnika chłodniczegoczynnik chłodniczyczynnika chłodniczego

entalpia
entalpia

(zawartość ciepła) – w termodynamice wielkość fizyczna będąca funkcją stanu, mająca wymiar energii, będąca też potencjałem termodynamicznym, oznaczana przez H, h, I lub chi, którą definiuje zależność: H = U + pV, gdzie: H – entalpia układu, U – energia wewnętrzna układu, p – ciśnienie, V – objętość; w termodynamice istotna nie jest wartość całkowitej entalpii, lecz jej przyrost lub spadek w danym procesie

instalacja chłodnicza jednostopniowa
instalacja chłodnicza jednostopniowa

najprostszy obieg chłodniczy. Zachodzą w nim podstawowe procesy termodynamiczne, czyli: sprężanie, skraplanie, rozprężanie i parowanie czynnika chłodniczego. Procesy te następują kolejno w: sprężarce, skraplaczu, zaworze rozprężnym oraz parowniku

izoterma
izoterma

linia o stałej temperaturze powietrza, na wykresie Mollierawykres Mollierawykresie Molliera są to linie proste przebiegające od strony lewej do prawej

lepkość kinematyczna
lepkość kinematyczna

właściwość płynów charakteryzująca ich tarcie wewnętrzne wynikające z przesuwania się względem siebie warstw płynu podczas przepływu; parametr ten decyduje o rodzaju przepływu i wymianie ciepła w wymiennikach, a także o hydraulicznym oporze przepływu w rurociągach i elementach armaturowych, np. kolanach

liczba Reynoldsa
liczba Reynoldsa

pozwala oszacować występujący podczas ruchu płynu stosunek sił bezwładności do sił lepkości. Liczba Reynoldsa stosowana jest jako podstawowe kryterium stateczności ruchu płynów

manometr
manometr

przyrząd do pomiaru ciśnienia w zamkniętej przestrzeni względem ciśnienia otoczenia

manometr próżniowy (wakuometr)
manometr próżniowy (wakuometr)

przyrząd do mierzenia ciśnień gazu niższych od ciśnienia atmosferycznego

moc cieplna
moc cieplna

ilość ciepła odebranego z nośnika ciepła (np. czynnika roboczego w instalacji chłodniczej) w ciągu godziny

napełnianie czynnika chłodniczego
napełnianie czynnika chłodniczego

proces dodawania lub uzupełniania substancji chłodniczych w systemach chłodniczych lub klimatyzacyjnych

obieg Lindego
obieg Lindego

schematyczne przedstawienie przemian fazowych (wrzenia i skraplania) zachodzących w obiegu chłodniczym podczas podstawowych procesów termodynamicznych, czyli: sprężania, skraplania, rozprężania i parowania

parownik
parownik

typ wymiennika ciepła, w którym jeden z czynników roboczych ulega odparowaniu

pompa próżniowa
pompa próżniowa

urządzenie przeznaczone do usuwania gazów z zamkniętej przestrzeni poprzez wytworzenie podciśnienia lub nawet warunków zbliżonych do próżni

próżniowa próba szczelności
próżniowa próba szczelności

metoda sprawdzania szczelności instalacji chłodniczej przy użyciu pompy próżniowej i manometrów; nieszczelność instalacji objawia się stopniowym spadkiem ciśnienia lub nawet niemożnością osiągnięcia próżni

przegrzanie czynnika chłodniczego
przegrzanie czynnika chłodniczego

różnica między temperaturą par nasyconych przy określonym ciśnieniu oraz temperaturą rzeczywistą pary czynnika chłodniczegoczynnik chłodniczyczynnika chłodniczego opuszczającego parownik w punkcie pomiaru ciśnienia. Wartość parametru przegrzania wyraża się w kelwinach lub stopniach Celsjusza

punkt rosy (temperatura nasycenia)
punkt rosy (temperatura nasycenia)

temperatura, w której para wodna zawarta w powietrzu osiąga na skutek schładzania stan nasycenia i ulega wykropleniu na powierzchni lub w postaci mgły

skraplacz
skraplacz

wymiennik ciepławymiennik ciepławymiennik ciepła, w którym czynnik chłodniczy się skrapla (ochładza) i oddaje ciepło do otoczenia (medium chłodzącego)

skraplanie
skraplanie

zmiana stanu skupienia substancji z gazowego na ciekły. Podczas parowania substancja oddaje ciepło

sprężarka
sprężarka

inaczej kompresor, jeden z podstawowych elementów budowy pompy ciepła napędzany silnikiem elektrycznym; zasysa i spręża parę pod wysokim ciśnieniem

temperatura
temperatura

jedna ze standardowych zmiennych przedstawianych na wykresie Mollierawykres Mollierawykresie Molliera, odznaczona na osi pionowej „y”

temperatura termometru mokrego
temperatura termometru mokrego

najniższa temperatura, do której przy danej wilgotności i ciśnieniu można ochłodzić ciało wskutek parowania

temperatura termometru suchego
temperatura termometru suchego

rzeczywista temperatura powietrza, podawana w stopniach C lub F; na podstawie różnicy między temperaturą mokrego powietrza a temperaturą suchego powietrza można określić wilgotność

wilgotność bezwzględna powietrza
wilgotność bezwzględna powietrza

zawartość pary wodnej w powietrzu, w jednostce objętości równej 1 m³, wyrażona w gramach [g/m³]; na wykresie Molliera odznaczona jest na osi poziomej (x)

współczynnik wydajności chłodniczej (EER, ang. energy efficiency ratio)
współczynnik wydajności chłodniczej (EER, ang. energy efficiency ratio)

stosunek mocy chłodniczej do mocy pobieranej przez urządzenie chłodnicze

wykres Molliera
wykres Molliera

przedstawia w formie graficznej relację pomiędzy wielkościami fizycznymi opisującymi stan powietrza wilgotnego. Wykorzystuje się go przy projektowaniu układów chłodniczych – ułatwia dobór urządzeń chłodniczych oraz umożliwia analizę pracy tych systemów w dowolnych warunkach klimatycznych. Podstawowe parametry powietrza wilgotnego, które można odczytać z wykresu Molliera, to: temperatura, zawartość wilgoci, wilgotność względna, entalpiaentalpiaentalpia, ciśnienie pary wodnej, gęstość powietrza wilgotnego

wymiennik ciepła
wymiennik ciepła

urządzenie, za pomocą którego dochodzi do wymiany ciepła pomiędzy dwoma (lub więcej) płynami w układzie chłodniczym