Infrastruktura transportowa to zespół obiektów i urządzeń związanych z transportem, które zapewniają niezbędne warunki do przemieszczania się osób, towarów i pojazdów. W skład infrastruktury transportowej wchodzą m.in. drogi, autostrady, linie kolejowe, lotniska, porty, rurociągi oraz stacje paliw i serwisowe. Infrastruktura ta ma kluczowe znaczenie dla funkcjonowania systemów transportowych, ponieważ zapewnia odpowiednie warunki do poruszania się pojazdów i przewożenia ładunków na różne odległości i w rozmaitych kierunkach.

Infrastruktura drogowa

• Infrastruktura liniowa – podstawą jest sieć drogowa w danym państwie.

• Infrastruktura punktowa – składają się na nią wyodrębnione przestrzennie obiekty, które służą stacjonarnej obsłudze.

RgVJsvgQOQSya

Ilustracja przedstawia mapę Programu Budowy Dróg Krajowych na lata od 2014 do 2023 z perspektywą do 2025. Na mapie Polski zaznaczone są odcinki już istniejące, ale również te w realizacji, w przetargu, w przygotowaniu ujęte w limicie finansowym, w przygotowaniu spoza limitu finansowego, w przygotowaniu przeznaczone do realizacji w formule pe pe pe. Również zaznaczone są obwodnice w realizacji, przetargu i przygotowaniu w ramach pe be 100 obwodnic.

Infrastruktura wodna

Infrastruktura wodna obejmuje szereg różnych elementów i struktur, które pełnią kluczową rolę w zarządzaniu zasobami wodnymi, transporcie wodnym, dostarczaniu wody pitnej, kontroli powodzi i innych aspektach związanych z wodą.

1. Zbiorniki wodne i tamy – Sztuczne zbiorniki wodne utworzone przez tamy służą do magazynowania wody, kontrolowania przepływu rzek, nawadniania rolnictwa i generowania energii elektrycznej.

2. Elektrownie wodne– Instalacje generujące energię elektryczną z energii wodnej, zazwyczaj z wykorzystaniem upadku wody. Mogą być zarówno elektrowniami szczytowymi, jak i elektrowniami pompowymi.

3. Kanały i śluzy – Systemy kanałów służące do przemieszczania wody oraz ułatwiania transportu śródlądowego. Śluzy umożliwiają podnoszenie lub opuszczanie jednostek pływających na różne poziomy wody.

4. Porty i nabrzeża – Obszary nadbrzeżne, zapewniające miejsce dla załadunku i rozładunku statków. W pełni wyposażone porty obsługują różnorodne aspekty transportu morskiego.

5. Filtracja i oczyszczanie wody – Systemy i urządzenia służące do usuwania zanieczyszczeń z wody pitnej, zapewniające bezpieczeństwo zdrowotne społeczeństwa.

6. Przepompownie wodne – Urządzenia pompujące wodę z jednego obszaru do drugiego, wspomagające regulację poziomu wód, nawadnianie rolnictwa czy dostarczanie wody do obszarów podgórskich.

7. Budowle hydrotechniczne – Struktury inżynierskie, takie jak groble czy grodzice, które wpływają na kształtowanie krajobrazu wodnego i kontrolują przepływ wód.

8. Systemy irygacyjne – Infrastruktura nawadniająca obszary rolnicze, wspomagająca uprawy na obszarach, gdzie opady deszczu są niewystarczające.

9. Systemy odprowadzania deszczówki – Infrastruktura skonstruowana w celu efektywnego odprowadzania wody deszczowej z obszarów miejskich, zapobiegająca zalaniom i osuwiskom

10. Systemy ochrony przed powodziami – Budowle i urządzenia, takie jak wały przeciwpowodziowe, mające na celu ochronę obszarów nadrzecznych przed skutkami powodzi.

11. Systemy dostarczania wody pitnej – Sieci rurociągów i ujęcia wody, dostarczające wodę pitną do społeczności i przedsiębiorstw.

Śródlądowe drogi wodne w Polsce

• Żegluga śródlądowa:

  • droga wodna E30 – łącząca Morze Bałtyckie z Dunajem w Bratysławie,

  • droga wodna E40 – łącząca Morze Bałtyckie z Morzem Czarnym,

  • droga wodna E70 – łącząca Odrę z Zalewem Wiślanym, równocześnie będąca częścią europejskiego szlaku komunikacyjnego.

R1GeGnugsPBew

Ilustracja przedstawia drogi wodne w Polsce. Na mapie Polski zaznaczone są kolorami drogi wodne w Polsce. Dzielą się na sześć klas. Klasa pierwsza, od dwustu pięćdziesięciu do czterystu ton. Klasa druga, od czterystu do sześciuset pięćdziesięciu ton. Klasa trzecia, od sześciuset pięćdziesięciu do tysiąca ton. Klasa czwarta, od tysiąca do tysiąca pięciuset ton. Klasa piąta, od tysiąca pięciuset do trzech tysięcy ton. Klasa szósta, od trzech tysięcy dwustu do osiemnastu tysięcy ton.

Infrastruktura lotnicza

• Infrastruktura liniowa – stanowią ją drogi lotnicze, które mają szerokość $10$ mil morskich (w przypadku korytarzy krajowych) i $20$ mil morskich (w przypadku korytarzy międzynarodowych), przy czym obszar wokół lotniska, w którym samoloty naprowadzane są do lądowania, nie jest zaliczany do infrastruktury liniowej.

• Infrastruktura punktowa – są to wszelkie lądowiska, lotniska, porty lotnicze, infrastruktura lotniska (terminale pasażerskie, wieża kontroli lotów itd.), pola naziemnego ruchu lotniczego (drogi kołowania, startowe, płyty postojowe, urządzenia do naprowadzania samolotów) oraz obszar wokół lotniska, kontrolowany przez wieżę kontroli, w celu naprowadzenia samolotu na ścieżkę podejścia.

Infrastruktura kolejowa

Infrastruktura kolejowa obejmuje cały kompleks elementów, struktur i urządzeń, które umożliwiają funkcjonowanie systemu transportu kolejowego.

1. Tory kolejowe – Torowisko to fundamentalna część infrastruktury kolejowej. Składa się z dwóch równoległych szyn, na których poruszają się koła pojazdów kolejowych.

2. Perony kolejowe – Platformy przeznaczone dla pasażerów, na których mają miejsce zarówno wsiadanie, jak i wysiadanie z pociągów.

3. Stacje kolejowe – Skupiska peronów, budynków stacyjnych, punktów obsługi podróżnych i innych udogodnień, gdzie pociągi zatrzymują się na dłuższy czas.

4. Budynki stacyjne – Kompleksy budynków na stacjach, zawierające poczekalnie, kasy biletowe, toalety, sklepy, restauracje itp.

5. Systemy zasilania trakcji – Infrastruktura zasilająca pociągi elektryczne, zwykle w postaci linii napowietrznej (przewody trakcyjne) lub trzeciej szyny.

6. Sieci przewodów telekomunikacyjnych – Systemy telekomunikacyjne, takie jak linie telefoniczne, sieci komputerowe czy sygnały dla ruchu kolejowego.

7. Semafory i znaki drogowe kolejowe – Systemy sygnalizacyjne, które kontrolują ruch pociągów, informując o konieczności zatrzymania, zmianie prędkości czy innych warunkach na torze.

8. Mosty i tunele kolejowe – Konstrukcje, które pozwalają na pokonywanie przeszkód terenowych, jak rzeki, doliny czy wzgórza.

9. Wieżowce rozrządowe (stacje towarowe) – Infrastruktura obsługująca przesył towarów, gdzie następuje rozładunek i załadunek towarów z i do pociągów towarowych.

10. Zakłady naprawcze taboru kolejowego – Warsztaty i obiekty, w których dokonuje się konserwacji, naprawy i modernizacji taboru kolejowego.

11. Zakłady produkcyjne elementów torowisk – Fabryki, w których produkuje się szyny, podkłady, łączniki kolejowe i inne elementy torowisk.

12. Magazyny i placówki logistyczne – Infrastruktura służąca do składowania, sortowania i przekształcania ładunków na stacjach towarowych.

13. Systemy kontroli ruchu kolejowego – Systemy monitorowania i zarządzania ruchem kolejowym, w tym systemy bezpieczeństwa.

Infrastruktura liniowa transportu kolejowego

Podział linii kolejowych ustalony przez Międzynarodowy Związek Kolejowy:

• magistralne – są to najważniejsze linie kolejowe o obciążeniu powyżej $25\;\text{mln}$ ton rocznie, ograniczeniu prędkości nie mniejszym niż $120\;\frac{\text{km}}{\text{h}}$ i promieniach łuków nie mniejszych niż $1200\;\text{m}$;

• pierwszorzędne – są to linie, na których panuje duży ruch, ale nie mają aż takiego znaczenia jak linie magistralne. Obciążenie tych linii to $10-20\;\text{mln}$ ton rocznie, ograniczenie prędkości $80-120\;\frac{\text{km}}{\text{h}}$. Podobnie jak w przypadku linii magistralnych promień łuku nie może być mniejszy niż $1200\;\text{m}$;

• drugorzędne – są to linie, które mają na celu połączenie mniejszych miast, ośrodków przemysłu z liniami kolejowymi pierwszorzędnymi. Ich obciążenie to $3-10\;\text{mln}$ ton rocznie, dopuszczalna prędkość $60-80\;\frac{\text{km}}{\text{h}}$, a promień łuku nie może być mniejszy niż $600\;\text{m}$;

• znaczenia miejscowego – są to wszelkie pozostałe linie, na których panuje niewielki ruch kolejowy. Ich obciążenie jest mniejsze niż $3\;\text{mln}$ ton rocznie, dopuszczalne prędkości, tak samo jak w przypadku linii drugorzędnych, czyli $60-80\;\frac{\text{km}}{\text{h}}$, natomiast promień łuku nie powinien być mniejszy niż $300\;\text{m}$.

RG7esLXBZwRn6

Ilustracja przedstawia rozwój sieci kolejowej w Polsce do roku 2020 i później. Na mapie Polski kolorami zaznaczone są linie kolejowe. Zaznaczone są modernizacje do 2006 roku, między 2007 a 2013 rokiem, między 2014 a 2020 rokiem, po 2020 roku oraz planowane nowe linie.

Powiązane materiały multimedialne

• Podstawy transportuDxNksInW3Podstawy transportu

• Dokumentacja niezbędna do wykonywania usług transportowychDJ8X2cYpyDokumentacja niezbędna do wykonywania usług transportowych

Powrót do spisu treściDgKdGsDEhPowrót do spisu treści