Ciecze hydrauliczne
ATLAS INTERAKTYWNY
Zadaniem cieczy hydraulicznej jest przeniesienie energii z napędu hydraulicznego (najczęściej jest to pompa hydrauliczna) do odbiorników takich jak: cylindry i silniki hydrauliczne, które wykonują czynności wymagane przez użytkownika. Ciecz pełni następujące funkcje:
odprowadza ciepło,
przenosi energię i sygnały sterujące,
uszczelnia układ,
odprowadza zanieczyszczenia stałe z układu,
smaruje ruchome elementy,
zmniejsza zużycia części układu hydraulicznego,
chroni przed korozją.
Aby układ hydrauliczny działał prawidłowo, ciecz hydrauliczna powinna spełniać następujące warunki:
musi mieć odpowiednią lepkość, a tym samym posiadać jak najwyższy wskaźnik lepkości (najmniejsza zależność lepkości od temperatury),
nie powinna się pienić,
powinna posiadać dobre właściwości przeciwkorozyjne,
wysoka temperatura wrzenia i zapłonu (wyższa wtedy temp. pracy układu),
niska temperatura krzepnięcia (najniższy punkt temperatury, w którym olej jest jeszcze płynny),
powinna być odporna na utlenianie, degradację termiczną i ścinanie (wysoka odporność na starzenie)
powinna posiadać bardzo dobre właściwości przeciwzużyciowe.
Ciecz hydrauliczna w zależności od zastosowania musi mieć określone właściwości fizykochemiczne. Najważniejszą z nich jest lepkość będąca pewną miarą sił tarcia wewnątrz cieczy.
Lepkość jest charakteryzowana różnymi współczynnikami, np. lepkości dynamicznej lub lepkości kinematycznej . Między nimi istnieje zależność:
Im większa jest wartość współczynnika lepkości dynamicznej , tym większe straty związane z przetłaczaniem cieczy.
Jednym ze środków pomiaru lepkości dynamicznej jest wiskozymetr, w którym pomiar polega na zmierzeniu czasu opadania kulki w rurce wypełnionej badaną cieczą. Czas opadania jest proporcjonalny do lepkości dynamicznej danej cieczy.
Pod względem lepkości kinematycznej ciecze hydrauliczne dzieli się na klasy: , , , , , , gdzie liczba oznacza średnią lepkość kinematyczną w przy .
Lepkość kinematyczna wzrasta wraz ze wzrostem ciśnienia oraz maleje ze wzrostem temperatury, co przedstawiają wykresy na poniższym rysunku.
Pierwszą cieczą hydrauliczną do użytkowania w układach hydraulicznych była woda. Niestety, nie spełniała swojej funkcji należycie. Powodowała korozję, łatwo odparowywała, osadzał się kamień tłokowy, była mało lepka i miała bardzo złe właściwości niskotemperaturowe. W czasach obecnych cieczą hydrauliczną są oleje. Skład chemiczny tych olejów dopracowany jest zgodnie do warunków pracy i elementów konstrukcyjnych układu hydraulicznego. Do cieczy hydraulicznych należą:
rafinowane oleje mineralne,
oleje syntetyczne,
trudnopalne ciecze hydrauliczne: emulsje wodno‑olejowe, wodne roztwory polimerów, emulsje olejowo‑wodne i wodne roztwory glikoli i poliglikoli.
Rafinowane nieinhibitowane oleje mineralne | Nie zawierają dodatków, podatne na starzenie |
---|---|
Rafinowane oleje mineralne z poprawionymi właściwościami przeciwkorozyjnymi i przeciwutleniającymi | Przeznaczone do pracy w wysokich temperaturach |
Oleje HL z poprawionymi właściwościami przeciwzużyciowymi | Przeznaczone do pracy w wysokich temperaturach |
Oleje HL z poprawionymi właściwościami lepkościowo‑temperaturowymi | |
Oleje HM z poprawionymi właściwościami lepkościowo‑temperaturowymi | Budownictwo i zastosowania morskie |
Oleje HM z poprawionymi właściwościami zapobiegającymi drganiom ciernym (stick/slip) | Systemy hydrauliczne prowadnic, do maszyn z wspólnym systemem smarowania hydrauliki i łożysk, przy występowaniu niewielkich drgań ciernych |
Ciecze syntetyczne, nie specyfikowane jako trudnopalne | Specjalne zastosowania |
---|---|
Trójglicerydy (oleje roślinne) | Tam gdzie są potrzebne ciecze przyjazne dla środowiska. Do układów hydraulicznych przewoźnych. Minimalna zawartość cieczy bazowej nie powinna być mniejsza niż |
Poliglikole | |
Syntetyczne estry | |
PAO (poli‑alfa‑olefiny) i inne produkty węglowodorowe |
Emulsje oleju w wodzie, zawierające ponad wody | Zastosowania wymagające cieczy niepalnych, w górnictwie, gazownictwie |
---|---|
Roztwór związków chemicznych w wodzie, ponad wody | |
Emulsje typu woda w oleju (ok. wody) | |
Roztwór polimeru w wodzie, zawierający ponad wody | |
Ciecze syntetyczne, nie zawierające wody, estry fosforanowe | |
Ciecze syntetyczne o innym składzie, nie zawierające wody |
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści