Ilustracja przedstawia budynek położony na terenie porośniętym drzewami. Budynek widoczny jest z boku, ma żółty kolor oraz białe wykończenia. Wejście zdobią cztery białe kolumny. Przed budynkiem znajduje się kamienny plac.
Palladianizm w architekturze angielskiej
Źródło: online skills.
Ważne daty
1508‑1580 – lata życia i tworzenia Andrea Palladia
ok. 1567‑1605 – budowa Villa Rotonda
1619‑1622 – budowa Banqueting House
ok. 1616‑1636 – budowa Queen’s House, Greenwich
1715 – wydanie Vitruvius Britannicus i druga fala zainteresowania Palladiem
1723‑1729 – budowa Chiswick House
mdb80c5652d6449a6_0000000000023
1
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
Rigdn6Kf7RhmP
Scenariusz zajęć do pobrania.
Plik PDF o rozmiarze 132.02 KB w języku polskim
I. Rozwijanie zdolności rozumienia przemian w dziejach sztuki w kontekście ich uwarunkowań kulturowych, środowiskowych, epok, kierunków, stylów i tendencji w sztuce. Uczeń:
10. formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat epok, kierunków, stylów i tendencji w sztuce oraz środowisk artystycznych.
1. wykazuje się znajomością chronologii dziejów sztuki, z uwzględnieniem:
d) sztuki nowożytnej (renesans, manieryzm, barok, rokoko, klasycyzm),
3. rozumie konteksty kulturowe i uwarunkowania przemian w dziejach sztuki (w tym historyczne, religijne, filozoficzne);
7. łączy najistotniejsze dzieła ze środowiskiem artystycznym, w którym powstały;
8. porównuje style i kierunki oraz ich wzajemne oddziaływania; uwzględnia źródła inspiracji, wpływ wydarzeń historycznych i kulturalnych oraz estetyki na cechy tych stylów;
II. Zapoznawanie z najwybitniejszymi dziełami w zakresie architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:
1. wymienia i rozpoznaje najbardziej znane dzieła sztuki różnych epok, stylów oraz kierunków sztuk plastycznych;
13. dokonuje opisu i analizy, w tym porównawczej, dzieł z uwzględnieniem ich cech formalnych:
a) w architekturze: planu, układu przestrzennego, opisu fasady i elewacji, wnętrza,
2. wskazuje twórców najbardziej reprezentatywnych dzieł;
4. zna plany i układy przestrzenne najbardziej znanych dzieł architektury oraz dzieł charakterystycznych dla danego stylu i kręgu kulturowego;
III. Zapoznawanie z dorobkiem najwybitniejszych twórców dzieł architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:
1. wymienia najistotniejszych twórców dla danego stylu lub kierunku w sztuce;
IV. Kształcenie w zakresie rozumienia i stosowania terminów i pojęć związanych z dziełami sztuki, ich strukturą i formą, tematyką oraz techniką wykonania. Uczeń:
1. definiuje terminy związane z opisem formy i struktury dzieła architektonicznego, w tym określenia dotyczące typów i elementów planów budowli, elementów konstrukcyjnych i dekoracyjnych (dekoracji fasady i wnętrza) oraz układu przestrzennego;
5. analizując i opisując dzieła architektoniczne, właściwie stosuje terminy i pojęcia dotyczące struktury architektury;
V. Zapoznanie ze zbiorami najważniejszych muzeów i kolekcji dzieł sztuki na świecie i w Polsce, a także z funkcją mecenatu artystycznego oraz jego wpływem na kształt dzieła sztuki. Uczeń:
3. łączy dzieło z muzeum lub miejscem (kościoły, pałace, galerie), w którym się ono znajduje.
mdb80c5652d6449a6_0000000000032
Nauczysz się
charakteryzować cechy stylu Palladia;
wskazywać rolę traktatów architektonicznych jako źródła stylu palladiańskiego;
opisywać cechy neopalladianizmu;
omawiać twórczość i główne dzieła architektów angielskich czerpiących z idei Palladia.
mdb80c5652d6449a6_0000000000037
Geneza palladianizmu
Palladianizm to klasycyzujący nurt w architekturze europejskiej XVIII w. Rozwinął się pod wpływem teorii, projektów i budowli Andrea Palladia (1508‑1580), włoskiego architekta, jednego z najwybitniejszych przedstawicieli klasycyzującego kierunku w architekturze późnego renesansu, działającego od 1546 r. głównie w Vicenzy i Wenecji, czerpiącego wzory ze sztuki starożytnej. Artysta zredukował dekorację fasady, stworzył typ podmiejskiej willi, wzorowanej na antycznych rezydencjach, zaprojektował też budynki użyteczności publicznej (palazzi), kościoły i mosty. Stosował tzw. wielki porządek, polegający na ozdobieniu fasady kolumnami lub pilastrami na kilku kondygnacjach. Styl palladiański cechują: monumentalizm, szlachetna prostota, oszczędność dekoracji i doskonałość proporcji.
R1USbtLiJpdvO1
lustracja interaktywna przedstawia renesansową rezydencję "Villa Rotonda" zaprojektowaną przez włoskiego architekta Andrea Palladia. Ilustracja składa się z trzech części. Pierwsza to zdjęcie rezydencji, która została wzniesiona na rzucie kwadratu. Do rezydencji prowadzą z każdej z czterech stron portyki - na zdjęciu widoczne dwie strony. Na daszku portyki wspartej oczywiście kolumnami znajdują się trzy rzeźby rozmieszczone na środku i na skrajach dachu. Centralną częścią dachu jest okrągła kopuła z czerwoną dachówką. Do wejść prowadzą schody z murkiem. Na murkach na ich początku stoją posągi. Elewacja jest biała jednak widać, że jest miejscami brudna. Budynek został przedstawiony w porze letniej. Widać przed nim zielony, przystrzyżony trawnik, z boku drzewa, a u góry jasne niebieskie bezchmurne niebo. Druga część ilustracji to plan architektoniczny budynku pokazany z góry z zaznaczonymi na planie pomieszczeniami. Trzecia część ilustracji przedstawia szkic ołówkiem budynku, przedstawiający jedną z jego stron. Szkic jest wykonany tak, że jedna jego połowa to szkic zewnętrznej strony budynku, natomiast druga połowa nie ma frontowej ściany i widać jak kształtują się pomieszczenia wewnątrz budynku. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty, zawierające dodatkowe informacje:
Punkt 1: Bryła budowli jest harmonijna, zwarta, oparta na wzorcach antycznych.
Punkt 2: Wyeksponowane są symetrycznie rozmieszczone z każdej strony portyki.
Punkt 3: W zewnętrznej elewacji panuje porządek i umiar w dekoracji.
Punkt 4: Centralny plan oparty jest na krzyżu greckim.
Punkt 5: Nad wpisanym w krzyż kwadratem znajduje się kopuła.
Punkt 6: Do pomieszczenia pod kopułą prowadzą symetrycznie rozłożone korytarze.
Punkt 7: Pomieszczenia rozplanowane są symetrycznie.
lustracja interaktywna przedstawia renesansową rezydencję "Villa Rotonda" zaprojektowaną przez włoskiego architekta Andrea Palladia. Ilustracja składa się z trzech części. Pierwsza to zdjęcie rezydencji, która została wzniesiona na rzucie kwadratu. Do rezydencji prowadzą z każdej z czterech stron portyki - na zdjęciu widoczne dwie strony. Na daszku portyki wspartej oczywiście kolumnami znajdują się trzy rzeźby rozmieszczone na środku i na skrajach dachu. Centralną częścią dachu jest okrągła kopuła z czerwoną dachówką. Do wejść prowadzą schody z murkiem. Na murkach na ich początku stoją posągi. Elewacja jest biała jednak widać, że jest miejscami brudna. Budynek został przedstawiony w porze letniej. Widać przed nim zielony, przystrzyżony trawnik, z boku drzewa, a u góry jasne niebieskie bezchmurne niebo. Druga część ilustracji to plan architektoniczny budynku pokazany z góry z zaznaczonymi na planie pomieszczeniami. Trzecia część ilustracji przedstawia szkic ołówkiem budynku, przedstawiający jedną z jego stron. Szkic jest wykonany tak, że jedna jego połowa to szkic zewnętrznej strony budynku, natomiast druga połowa nie ma frontowej ściany i widać jak kształtują się pomieszczenia wewnątrz budynku. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty, zawierające dodatkowe informacje:
Punkt 1: Bryła budowli jest harmonijna, zwarta, oparta na wzorcach antycznych.
Punkt 2: Wyeksponowane są symetrycznie rozmieszczone z każdej strony portyki.
Punkt 3: W zewnętrznej elewacji panuje porządek i umiar w dekoracji.
Punkt 4: Centralny plan oparty jest na krzyżu greckim.
Punkt 5: Nad wpisanym w krzyż kwadratem znajduje się kopuła.
Punkt 6: Do pomieszczenia pod kopułą prowadzą symetrycznie rozłożone korytarze.
Punkt 7: Pomieszczenia rozplanowane są symetrycznie.
mdb80c5652d6449a6_0000000000046
Palladianizm w budowlach Inigo Jonesa
Przeciwwagą dla dominującego w XVII‑wieku baroku był na protestanckich Wyspach Brytyjskich były klasycystyczne budowle Palladia, które stały się inspiracją dla Inigo Jonesa (1573 – 1652), nadwornego architekta księcia Walii – Henryka. Artysta odbywał podróże do Włoch, gdzie spotkał się z architekturą późnego renesansu, zgłębił teorie Palladia z jego dzieła Cztery księgi o architekturze. Po powrocie do Anglii, został mianowany przez Jakuba I nadintendentem budynków królewskich (nadwornym architektem). Funkcję tę sprawował do 1642 r. Zrewolucjonizował angielską myśl architektoniczną, ograniczoną formami późnośredniowiecznymi i manierystycznymi. Nadchodzący przełom w angielskiej architekturze zapowiadał projekt Queen’s House w Greenwich, pierwszy projekt poza Włochami, inspirowany założeniami Palladia.
Rsg2Ya7C419dh1
Ilustracja interaktywna przedstawia rezydencję "Queen’s House". Ilustracja podzielona jest na dwie części. Pierwsza to zdjęcie budynku z zewnątrz. Jest to biały budynek o prostokątnej bryle. Ma dwa piętra, przy czym elewacja na pierwszym z nich jest wykonana z cegieł. Na każdym piętrze jest osiem okien. Do rezydencji prowadzi para półokrągłych schodów. Przed budynkiem są balustrady. Na dachu zamontowano balustrady oraz dwa białe kominy po lewej i prawej stronie. Po bokach budynku widać zadaszenia odchodzące na zewnątrz, które wsparte są na kolumnach. Do budynku prowadzi pisakowa droga, a po jej bokach rośnie zielona, krótko ścięta trawa. Druga część ilustracji to dwa rysunki przedstawiające plan pomieszczeń obu pięter. Jest to rzut z góry, gdzie zaznaczone są wszystkie pomieszczenia i najważniejsze elementy budynku. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty, zawierające dodatkowe informacje:
Punkt 1: Bryła budowli jest symetryczna, o klasycznych proporcjach.
Punkt 2: Dekoracja bryły jest oszczędna - kondygnacje dzieli gzyms, a łączy je ten sam układ okien.
Punkt 3: Budowlę wieńczy dekoracyjna balustrada.
Punkt 4: Wejście do wewnątrz budynku znajduje się w punkcie centralnym, prowadzą do niego symetryczne, podwójne schody, a po obu stronach na wysokim fundamencie znajduje się balustrada.
Punkt 5: We wnętrzu znajdują się spiralne schody, pierwsze tego typu zastosowane przez architekta.
Spiralne schody w budynku, wikimedia.org, CC BY 3.0
Punkt 6: Budowla założona jest na planie centralnym kwadratu.
Punkt 7: Układ obydwu kondygnacji powtarza się.
Punkt 8: Wewnątrz zastosowano symetryczny układ pomieszczeń.
Ilustracja interaktywna przedstawia rezydencję "Queen’s House". Ilustracja podzielona jest na dwie części. Pierwsza to zdjęcie budynku z zewnątrz. Jest to biały budynek o prostokątnej bryle. Ma dwa piętra, przy czym elewacja na pierwszym z nich jest wykonana z cegieł. Na każdym piętrze jest osiem okien. Do rezydencji prowadzi para półokrągłych schodów. Przed budynkiem są balustrady. Na dachu zamontowano balustrady oraz dwa białe kominy po lewej i prawej stronie. Po bokach budynku widać zadaszenia odchodzące na zewnątrz, które wsparte są na kolumnach. Do budynku prowadzi pisakowa droga, a po jej bokach rośnie zielona, krótko ścięta trawa. Druga część ilustracji to dwa rysunki przedstawiające plan pomieszczeń obu pięter. Jest to rzut z góry, gdzie zaznaczone są wszystkie pomieszczenia i najważniejsze elementy budynku. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty, zawierające dodatkowe informacje:
Punkt 1: Bryła budowli jest symetryczna, o klasycznych proporcjach.
Punkt 2: Dekoracja bryły jest oszczędna - kondygnacje dzieli gzyms, a łączy je ten sam układ okien.
Punkt 3: Budowlę wieńczy dekoracyjna balustrada.
Punkt 4: Wejście do wewnątrz budynku znajduje się w punkcie centralnym, prowadzą do niego symetryczne, podwójne schody, a po obu stronach na wysokim fundamencie znajduje się balustrada.
Punkt 5: We wnętrzu znajdują się spiralne schody, pierwsze tego typu zastosowane przez architekta.
Spiralne schody w budynku, wikimedia.org, CC BY 3.0
Punkt 6: Budowla założona jest na planie centralnym kwadratu.
Punkt 7: Układ obydwu kondygnacji powtarza się.
Punkt 8: Wewnątrz zastosowano symetryczny układ pomieszczeń.
Podczas projektowania Banqueting House w Whitehall architekt umiejętnie zastosował koncepcję planu opracowanego na podstawie opisu Witruwiusza, a zrekonstruowanego przez Palladia. W oparciu o rzymską bazylikę z zaakcentowanymi podziałami kondygnacji w elewacjami i konstrukcji pałaców Palladia z Vicenzy powstała budowla o monumentalnej bryle i klasycznej harmonii.
RVwBg4EeqPEre1
Ilustracja interaktywna przedstawia rezydencję "Banqueting House". Ilustracja podzielona jest na dwie części. Pierwsza to zdjęcie budynku o prostokątnej bryle i białej, lekko zabrudzonej elewacji. Budynek jest dwupiętrowy z piwnicą. Zrobiony jest z cegieł. Na elewacji od strony ulicy, widać kolumny, pierwsze stoją na szczycie wysokiej piwnicy i dzielą siedem przęseł okien pierwszego piętra. Nad nimi kolejne kolumny i okna drugiej kondygnacji. Nad oknami drugiego piętra znajdują się zdobienia z motywami roślinnymi i twarzą ludzką po środku. Dach jest zasadniczo płaski, a linia dachu zakończona jest balustradą. Przed budynkiem widać grupkę ludzi. Druga część ilustracji to plan pomieszczeń pokazany z góry. Jest to prostokątny plan z wejściem i frontem do budynku. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty, zawierające dodatkowe informacje:
Punkt 1: Fasadę charakteryzuje powaga i symetria.
Punkt 2: Dekorację stanowią kolumny i pilastry jońskie w dolnej i korynckie w górnej kondygnacji, ułożone rytmicznie.
Punkt 3: Po brzegach fasadę zamykają podwójne pilastry.
Punkt 4: Okna dolnej kondygnacji zwieńczone są trójkątnymi i półokrągłymi naczółkami, ułożonymi naprzemiennie.
Punkt 5: Górny gzyms dekorują kwiatony.
Punkt 6: Podłużny plan ma kształt prostokąta.
Punkt 7: W planie akcentowany jest podział naprzeciwległych ścian.
Ilustracja interaktywna przedstawia rezydencję "Banqueting House". Ilustracja podzielona jest na dwie części. Pierwsza to zdjęcie budynku o prostokątnej bryle i białej, lekko zabrudzonej elewacji. Budynek jest dwupiętrowy z piwnicą. Zrobiony jest z cegieł. Na elewacji od strony ulicy, widać kolumny, pierwsze stoją na szczycie wysokiej piwnicy i dzielą siedem przęseł okien pierwszego piętra. Nad nimi kolejne kolumny i okna drugiej kondygnacji. Nad oknami drugiego piętra znajdują się zdobienia z motywami roślinnymi i twarzą ludzką po środku. Dach jest zasadniczo płaski, a linia dachu zakończona jest balustradą. Przed budynkiem widać grupkę ludzi. Druga część ilustracji to plan pomieszczeń pokazany z góry. Jest to prostokątny plan z wejściem i frontem do budynku. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty, zawierające dodatkowe informacje:
Punkt 1: Fasadę charakteryzuje powaga i symetria.
Punkt 2: Dekorację stanowią kolumny i pilastry jońskie w dolnej i korynckie w górnej kondygnacji, ułożone rytmicznie.
Punkt 3: Po brzegach fasadę zamykają podwójne pilastry.
Punkt 4: Okna dolnej kondygnacji zwieńczone są trójkątnymi i półokrągłymi naczółkami, ułożonymi naprzemiennie.
Punkt 5: Górny gzyms dekorują kwiatony.
Punkt 6: Podłużny plan ma kształt prostokąta.
Punkt 7: W planie akcentowany jest podział naprzeciwległych ścian.
Inigo Jones, Banqueting House, bryła i plan, 1622, Whitehall, tudortimes.co.uk CC BY 3.0 (bryła); british-history.ac.uk. CC BY 3.0 (plan)
mdb80c5652d6449a6_0000000000059
Neopalladianizm angielski
W 1715 roku ukazało się dzieło Colena Campbella Vitruvius Britannicus – publikacja zawierająca ryciny angielskich rezydencji z XVII i XVIII wieku oraz przekład I quattro libri dell'architettura Palladia. Obie pozycje wydał Colen Campbell. W 1727r., opublikowano rysunki Inigo Jonesa w opracowaniu Williama Kenta. Zarówno Campbell jak i Kent stali się pionierami palladianizmu w Wielkiej Brytanii oraz przywódcami ruchu neopalladiańskiego. W zaprojektowanej przez Campbella Merewoth Castle w Kent z 1723 r. widoczne są inspiracje Palladiem i jego Villa Rotonda z Vicenzy. Architekt powiela zarówno plan jak i bryłę włoskiego poprzednika.
RU9xr1Xmc8r1T1
Ilustracja interaktywna przedstawia rezydencję "Mereworth Castle". Ilustracja jest szkicem w czarno-białych odcieniach. Na rysunku budynek o podstawie kwadratu, którego dach jest lekko ścięty i zakończony półokrągłą kopułą z jednym, małym okrągłym oknem. Widać na nim dwie kondygnacje okien. Pierwsza ma duże prostokątne okna. skrajne z nich są ozdobione niewielkim daszkiem. Druga kondygnacja ma mniejsze, kwadratowe okna. Do budynku prowadzą schody. Wejście zdobi portyka z sześcioma kolumnami. Trójkątny daszek portyki zdobią trzy rzeźby umiejscowione na środku i po bokach. Na frontowej części jest również płaskorzeźba. Po obu stronach budynku bokiem widać również portyki adekwatne wyglądem tej opisanej z frontu budynku. Po bokach na wysokości schodów widać dwa małe kwadratowe okienka piwniczne. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty, zawierające dodatkowe informacje:
Punkt 1: Budowla jest powieleniem Villi Rotonda Andrea Palladia.
Andrea Palladio, Villa Rotonda, Vincenza, pinimg.com, CC BY 3.0
Punkt 2: Budynek dekoruje portyk joński współgrający z naczółkami okien.
Punkt 3: Bryłę wieńczy wysoka kopuła z latarnią.
Ilustracja interaktywna przedstawia rezydencję "Mereworth Castle". Ilustracja jest szkicem w czarno-białych odcieniach. Na rysunku budynek o podstawie kwadratu, którego dach jest lekko ścięty i zakończony półokrągłą kopułą z jednym, małym okrągłym oknem. Widać na nim dwie kondygnacje okien. Pierwsza ma duże prostokątne okna. skrajne z nich są ozdobione niewielkim daszkiem. Druga kondygnacja ma mniejsze, kwadratowe okna. Do budynku prowadzą schody. Wejście zdobi portyka z sześcioma kolumnami. Trójkątny daszek portyki zdobią trzy rzeźby umiejscowione na środku i po bokach. Na frontowej części jest również płaskorzeźba. Po obu stronach budynku bokiem widać również portyki adekwatne wyglądem tej opisanej z frontu budynku. Po bokach na wysokości schodów widać dwa małe kwadratowe okienka piwniczne. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty, zawierające dodatkowe informacje:
Punkt 1: Budowla jest powieleniem Villi Rotonda Andrea Palladia.
Andrea Palladio, Villa Rotonda, Vincenza, pinimg.com, CC BY 3.0
Punkt 2: Budynek dekoruje portyk joński współgrający z naczółkami okien.
Punkt 3: Bryłę wieńczy wysoka kopuła z latarnią.
Colen Campbell, Mereworth Castle, 1723, Kent, pinimg.com, CC BY 3.0
Villa Rotonda stała się także wzorem dla Lorda Burlingtona, który wykorzystał rysunki Palladia i Jonesa. Efektem była niezwykła, z przesadną artykulacją budowla, zawierająca mnóstwo architektonicznych cytatów. Chiswick House był wzorowany na Villa Rotonda Palladia, ale nie stanowiła jej imitacji, a oryginalną palladiańską interpretację. Dekoracja stanowiła akademickie połączenie motywów zapożyczonych od m.in. Palladia, Jonesa, Witruwiusza.
R37RjRMk4C0km1
Ilustracja przedstawia rezydencję "Chiswick House". Na zdjęciu biały budynek do którego prowadzą dwie pary schodów umiejscowione z lewej i prawej strony budynku. Fasada zbudowana jest z cegły, a główna elewacja jest gładka. Wejście budynku zdobi portyk z sześcioma kolumnami. Po obu stronach widać po dwa okna, jedno duże zdobione trójkątem u góry, drugie mniejsze w części portyku. Dach jest lekko pochylony i wydaje się płaski, zakończony jest ośmiokątną kopułą z widocznym jednym oknem, które zasłonięte jest przez daszek portyku. Po bokach widać po trzy wystające kominy. Przed budynkiem niewielki plac, który po obu stronach zdobiony jest drzewami. Na ilustracji umieszczone są niebieskie pulsujące punkty. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty, zawierające dodatkowe informacje:
Ilustracja przedstawia rezydencję "Chiswick House". Na zdjęciu biały budynek do którego prowadzą dwie pary schodów umiejscowione z lewej i prawej strony budynku. Fasada zbudowana jest z cegły, a główna elewacja jest gładka. Wejście budynku zdobi portyk z sześcioma kolumnami. Po obu stronach widać po dwa okna, jedno duże zdobione trójkątem u góry, drugie mniejsze w części portyku. Dach jest lekko pochylony i wydaje się płaski, zakończony jest ośmiokątną kopułą z widocznym jednym oknem, które zasłonięte jest przez daszek portyku. Po bokach widać po trzy wystające kominy. Przed budynkiem niewielki plac, który po obu stronach zdobiony jest drzewami. Na ilustracji umieszczone są niebieskie pulsujące punkty. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty, zawierające dodatkowe informacje:
Richard Boyle Burlington, William Kent, Chiswick House, 1723-1729, Londyn, Wielka Brytania, wikimedia.org, CC BY 3.0
Z Burlingtonem współpracował przy Chiswick House William Kent, który przyczynił się do sformułowania definicji willi palladiańskiej poprzez projekt ogrodu. Na końcu każdej ścieżki znajdowała się brama, kaskada, staw, obelisk lub inne architektoniczne dodatki, a także niewielkie świątynie wzorowane na antycznych, palladiańskich i jonesowskich prototypach. Kent po raz pierwszy zastosował pomysł umieszczenia domu wiejskiego w wyidealizowanym pejzażu. W odróżnieniu od regularnych, geometrycznych w planie ogrodów barokowych, willom palladiańskim towarzyszyły romantyczne, swobodne parki krajobrazowe.
R1bSJnbrwKklc1
Ilustracja przedstawia budowlę Chiswick House. Jest to niewielki budynek przypominający bardziej kapliczkę usytuowany w parku. Ma białą elewację. Do budynku prowadzą niewielkie schody. Przed wejściem jest portyka wsparta na sześciu kolumnach. Kopuła pokryta jest szarą blachą. Przed budynkiem jest oczko wodne, w środku którego stoi pomnik w formie wysokiego, smukłego słupa o czterobocznej podstawie - obeliks. W tle za budynkiem drzewa i krzewy.
Richard Boyle Burlington, William Kent, Chiswick House, 1723-1729, fragment ogrodów, Londyn, Wielka Brytania, artfund.org, CC BY 3.0
mdb80c5652d6449a6_0000000000153
Zadania
RimqOYFfmLPPQ
Ćwiczenie 1
Dopasuj obiekt do miejsca, w którym się znajduje. Możliwe odpowiedzi: 1 Villa Rotonda. 2. Queen’s House. 3. Banqueting House. A. Greenwich. B. Whitehall. C. Vicenza.
Dopasuj obiekt do miejsca, w którym się znajduje. Możliwe odpowiedzi: 1 Villa Rotonda. 2. Queen’s House. 3. Banqueting House. A. Greenwich. B. Whitehall. C. Vicenza.
R1JKwoLtG7nMD
Ćwiczenie 2
Podaj nazwę i miejscowość obiektu, który stał się inspiracją różnych dzieł architektury, m.in.: Chiswick House
Podaj nazwę i miejscowość obiektu, który stał się inspiracją różnych dzieł architektury, m.in.: Chiswick House
Podaj nazwę i miejscowość obiektu, który stał się inspiracją poniższych dzieł architektury.
Odpowiedz, jaki tytuł posiadało dzieło wydane przez Colena’a Campbell’a w 1715 roku.
O architekturze ksiąg dziesięć
Vitruvius Britannicus
Cztery księgi o architekturze
Źródło: Michał Horbowicz.
R1DdaLAHLQ6c71
Ćwiczenie 4
Gdzie znajduje się Mereworth Castle?
Gdzie znajduje się Mereworth Castle?
Do budowli przyporządkuj miejscowości, w których się znajdują.
Vicenza, Greenwich, Kent, Whitehall
Queen’s House
Banqueting House
Mereworth Castle
Villa Rotonda
Źródło: Michał Horbowicz.
RPfGEchgtUYk21
Ćwiczenie 5
Polecenie do zadania brzmi: Podaj nazwę i miejscowość obiektu, który stał się inspiracją poniższych dzieł architektury. Poniżej umieszczone są nazwy budynków oraz miejsca zawierające pola, w które należy wpisać poprawną odpowiedź. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest klawisz „Sprawdź” służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Polecenie do zadania brzmi: Podaj nazwę i miejscowość obiektu, który stał się inspiracją poniższych dzieł architektury. Poniżej umieszczone są nazwy budynków oraz miejsca zawierające pola, w które należy wpisać poprawną odpowiedź. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest klawisz „Sprawdź” służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Podaj nazwisko architekta, który jako pierwszy zaprojektował obiekt architektoniczny poza Włochami, inspirowany założeniami Palladia.
Queen’s House – ............
Mereworth Castle – ................
Chiswick House – ............
Źródło: Michał Horbowicz, cc0.
R1Wq6Rn6gRfIg
Ćwiczenie 6
Wymień trzy elementy architektoniczne stosowane w palladianizmie.
Wymień trzy elementy architektoniczne stosowane w palladianizmie.
Nazwij zaznaczone elementy architektury.
.................
.................
.................
RtoJU85qZ7GQy
Ćwiczenie 7
Czy to zdanie jest prawdziwe: Czechami charakterystycznymi Villa Rotonda w Vicenzy Andrea Palladia są: symetria i harmonia.
Czy to zdanie jest prawdziwe: Czechami charakterystycznymi Villa Rotonda w Vicenzy Andrea Palladia są: symetria i harmonia.
Wskaż cechy bryły poniższego obiektu.
harmonijna
rytmiczna
rozczłonkowana
zwarta
symetryczna
wieloosiowa
Polecenie 1
R1Rldj844hqNP
mdb80c5652d6449a6_0000000000171
Słownik pojęć
Cinquecento
Cinquecento
w języku włoskim lata 1500, czyli XVI w. termin używany również w literaturze fachowej z zakresu historii sztuki na oznaczenie XVI w., jako okresu dojrzałego i późnego renesansu w sztuce włoskiej.
Łuk triumfalny
Łuk triumfalny
monumentalna budowla w kształcie bramy z otworem przelotowym zamkniętym łukowato, wznoszona dla uczczenia wybitnej osoby lub wydarzenia, opatrzona napisami dedykacyjnymi i przedstawieniami związanymi z przedmiotem czci. Wykształcił się w starożytnym Rzymie. Stosowany w architekturze nowożytnej dla upamiętnienia zwycięstw, uroczystych wjazdów itp. Motyw łuku triumfalnego wywarł wpływ na ukształtowanie elewacji budowli, ołtarzy, nagrobków.
Portyk
Portyk
zewnętrzna część budynku, otwarta przynajmniej z jednej strony kolumnadą lub rzędem filarów, sięgających jednej lub dwu kondygnacji, osłaniająca najczęściej główne wejście, często zwieńczona trójkątnym frontonem, wysunięta ku przodowi lub wgłębiona.
Wielki porządek
Wielki porządek
stosowany często w architekturze nowożytnej (zwany też kolosalnym) w którym kolumny lub pilastry ujmują kilka kondygnacji elewacji. Gdy porządek antyczny ma zastosowanie w jednej kondygnacji bywa zwany małym porządkiem.
Willa
Willa
w starożytnym Rzymie bogate założenie mieszkalne, miejskie lub wiejskie. Oprócz funkcji mieszkalnych, reprezentacyjnych, wypoczynkowych były także centrami produkcji rolnej. Do formy starożytnej nawiązywała architektura świecka renesansu, stąd rozpowszechnił się w całej Europie typ letniej willowej rezydencji.
Źródło:
encyklopedia.pwn.pl
mdb80c5652d6449a6_0000000000186
Galeria dzieł sztuki
RITjRtT5rTLTC1
Ilustracja przedstawia renesansową rezydencję "Villa Rotonda" zaprojektowaną przez włoskiego architekta Andrea Palladia. Rezydencja została wzniesiona na rzucie kwadratu. Do rezydencji prowadzą z każdej z czterech stron portyki - na zdjęciu widoczne dwie strony. Na daszku portyki wspartej oczywiście kolumnami znajdują się trzy rzeźby rozmieszczone na środku i na skrajach dachu. Centralną częścią dachu jest okrągła kopuła z czerwoną dachówką. Do wejść prowadzą schody z murkiem. Na murkach na ich początku stoją posągi. Elewacja jest biała jednak widać, że jest miejscami brudna. Budynek został przedstawiony w porze letniej. Widać przed nim zielony, przystrzyżony trawnik, z boku drzewa, a u góry jasne niebieskie bezchmurne niebo.
Źródło: online skills.
R16Lb8TAThEsc1
Ilustracja przedstawia rezydencję "Queen’s House". Jest to biały budynek o prostokątnej bryle. Ma dwa piętra, przy czym elewacja na pierwszym z nich jest wykonana z cegieł. Na każdym piętrze jest osiem okien. Do rezydencji prowadzi para półokrągłych schodów. Przed budynkiem są balustrady. Na dachu zamontowano balustrady oraz dwa białe kominy po lewej i prawej stronie. Po bokach budynku widać zadaszenia odchodzące na zewnątrz, które wsparte są na kolumnach. Do budynku prowadzi pisakowa droga, a po jej bokach rośnie zielona, krótko ścięta trawa.
Źródło: online skills.
ReWd9aNZwPh1h1
Ilustracja przedstawia rezydencję "Banqueting House". Na zdjęciu budynek o prostokątnej bryle i białej, lekko zabrudzonej elewacji. Budynek jest dwupiętrowy z piwnicą. Zrobiony jest z cegieł. Na elewacji od strony ulicy, widać kolumny, pierwsze stoją na szczycie wysokiej piwnicy i dzielą siedem przęseł okien pierwszego piętra. Nad nimi kolejne kolumny i okna drugiej kondygnacji. Nad oknami drugiego piętra znajdują się zdobienia z motywami roślinnymi i twarzą ludzką po środku. Dach jest zasadniczo płaski, a linia dachu zakończona jest balustradą. Przed budynkiem widać grupkę ludzi.
Inigo Jones, Banqueting House, bryła i plan, 1622, Whitehall, tudortimes.co.uk CC BY 3.0
R1a6UlSxtgbFJ1
Ilustracja przedstawia rezydencję "Mereworth Castle". Rysunek jest szkicem w czarno-białych odcieniach. Na ilustracji budynek o podstawie kwadratu, którego dach jest lekko ścięty i zakończony półokrągłą kopułą z jednym, małym okrągłym oknem. Widać na nim dwie kondygnacje okien. Pierwsza ma duże prostokątne okna. skrajne z nich są ozdobione niewielkim daszkiem. Druga kondygnacja ma mniejsze, kwadratowe okna. Do budynku prowadzą schody. Wejście zdobi portyka z sześcioma kolumnami. Trójkątny daszek portyki zdobią trzy rzeźby umiejscowione na środku i po bokach. Na frontowej części jest również płaskorzeźba. Po obu stronach budynku bokiem widać również portyki adekwatne wyglądem tej opisanej z frontu budynku. Po bokach na wysokości schodów widać dwa małe kwadratowe okienka piwniczne.
Colen Campbell, Mereworth Castle, 1723, Kent, pinimg.com, CC BY 3.0
RcIHkMooHs0d71
Ilustracja przedstawia rezydencję "Chiswick House". Na zdjęciu biały budynek do którego prowadzą dwie pary schodów umiejscowione z lewej i prawej strony budynku. Fasada zbudowana jest z cegły, a główna elewacja jest gładka. Wejście budynku zdobi portyk z sześcioma kolumnami. Po obu stronach widać po dwa okna, jedno duże zdobione trójkątem u góry, drugie mniejsze w części portyku. Dach jest lekko pochylony i wydaje się płaski, zakończony jest ośmiokątną kopułą z widocznym jednym oknem, które zasłonięte jest przez daszek portyku. Po bokach widać po trzy wystające kominy. Przed budynkiem niewielki plac, który po obu stronach zdobiony jest drzewami.
Richard Boyle Burlington, William Kent, Chiswick House, 1723-1729, Londyn, Wielka Brytania, wikimedia.org, CC BY 3.0
R1bSJnbrwKklc1
Ilustracja przedstawia budowlę Chiswick House. Jest to niewielki budynek przypominający bardziej kapliczkę usytuowany w parku. Ma białą elewację. Do budynku prowadzą niewielkie schody. Przed wejściem jest portyka wsparta na sześciu kolumnach. Kopuła pokryta jest szarą blachą. Przed budynkiem jest oczko wodne, w środku którego stoi pomnik w formie wysokiego, smukłego słupa o czterobocznej podstawie - obeliks. W tle za budynkiem drzewa i krzewy.
Richard Boyle Burlington, William Kent, Chiswick House, 1723-1729, fragment ogrodów, Londyn, Wielka Brytania, artfund.org, CC BY 3.0
mdb80c5652d6449a6_0000000000192
Bibliografia
Lewicka‑Morawska A., red.: Sztuka Świata Tom 8, Warszawa: Wydaw. Arkady, 2000
Historia Sztuki Świata, Tom 5 Barok, Warszawa: Wydaw. Muzo S.A., 2000
Koch W., Style w architekturze, Warszawa, 2017
Murray P., Architektura renesansu, Wrocław, 1999
Wzorniki architektoniczne doby klasycyzmu. Rozważania nad prospektywnym charakterem proponowanych rozwiązań, Ryszard Mączyński, Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 2014, R. 62 Nr 4, s. 499‑526
