Ilustracja przedstawia górna częśc monumentalnego budynku w żółtym kolorze. Na ścianach liczne zdobienia, w środkowej części znajduje się zegar a po jego obu stronach rzeźby postaci. Szczyt ozdobiony jest wieżyczkami, dookoła obiektu znajduje się balustrada z kamiennymi kolumnami.
Monumentalność architektury barokowej w Hiszpanii
Ważne daty
ok. 1636 – Pałac Santa Cruz w Madrycie
1664 - kościół San Isidoro del Real w Madrycie
1669 – początek budowy kościoła San Cayetano w Madrycie
1693 - Ratusz na Placu de la Villa w Madrycie
1755 – Plac Mayor w Salamanca
1
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
R1I2z7yZVTeq7
Scenariusz zajęć do pobrania.
Plik PDF o rozmiarze 102.39 KB w języku polskim
I. Rozwijanie zdolności rozumienia przemian w dziejach sztuki w kontekście ich uwarunkowań kulturowych, środowiskowych, epok, kierunków, stylów i tendencji w sztuce. Uczeń:
10. formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat epok, kierunków, stylów i tendencji w sztuce oraz środowisk artystycznych.
1. wykazuje się znajomością chronologii dziejów sztuki, z uwzględnieniem:
d) sztuki nowożytnej (renesans, manieryzm, barok, rokoko, klasycyzm),
2. wymienia cechy sztuki poszczególnych epok, kierunków i tendencji;
3. rozumie konteksty kulturowe i uwarunkowania przemian w dziejach sztuki (w tym historyczne, religijne, filozoficzne);
8. porównuje style i kierunki oraz ich wzajemne oddziaływania; uwzględnia źródła inspiracji, wpływ wydarzeń historycznych i kulturalnych oraz estetyki na cechy tych stylów;
II. Zapoznawanie z najwybitniejszymi dziełami w zakresie architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:
12. wskazuje w dziele sztuki symbol i alegorię, potrafi wytłumaczyć ich znaczenie;
9. identyfikuje najbardziej reprezentatywne i najsłynniejsze dzieła na podstawie charakterystycznych środków warsztatowych i formalnych oraz przyporządkowuje je właściwym autorom;
III. Zapoznawanie z dorobkiem najwybitniejszych twórców dzieł architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:
1. wymienia najistotniejszych twórców dla danego stylu lub kierunku w sztuce;
4. łączy wybrane dzieła z ich autorami na podstawie charakterystycznych środków formalnych;
IV. Kształcenie w zakresie rozumienia i stosowania terminów i pojęć związanych z dziełami sztuki, ich strukturą i formą, tematyką oraz techniką wykonania. Uczeń:
5. analizując i opisując dzieła architektoniczne, właściwie stosuje terminy i pojęcia dotyczące struktury architektury;
V. Zapoznanie ze zbiorami najważniejszych muzeów i kolekcji dzieł sztuki na świecie i w Polsce, a także z funkcją mecenatu artystycznego oraz jego wpływem na kształt dzieła sztuki. Uczeń:
4. łączy dzieło z fundatorem, mecenasem lub marszandem, dla którego powstało.
Nauczysz się
określać tendencje w architekturze barokowej Hiszpanii;
rozpoznawać obiekty architektoniczne reprezentatywne dla baroku hiszpańskiego;
opisywać wskazane przykłady architektury;
charakteryzować styl zw. churrigueryzmem.
Geneza baroku w XVII wiecznej Hiszpanii
Na potęgę polityczno‑gospodarczą w Hiszpanii wpłynęły XVI wieczne odkrycia geograficzne, rozwój handlu. Wraz z nimi rosła potęga militarna. W rękach Habsburgów znajdowały się także Niderlandy, część Włoch i wschodnie tereny Francji. Znaczącą rolę odebrało też podbicie Portugalii. Ogromne znaczenie dla potęgi Hiszpanii odegrał także Kościół, prężnie wprowadzający postanowienia kontrreformacyjne. Znacząca rola dworu królewskiego i Kościoła miała silny wpływ na rozwój sztuki. Instytucje te wspierały jako główni mecenasi. Do połowy XVII wieku w architekturze Hiszpanii widoczne były jeszcze trendy renesansowe i manierystyczne przybyłe z Włoch. Właściwy jej rozwój nastąpił w drugiej połowie stulecia.
R1GlBFAxuYPbi
Mapa Hiszpanii i Portugalii opublikowana przez Nicolaasa Visschera II (1649-1702), wydrukowana w 1631 r. przez Willema Janszoona Blaeu (1571-1638) jako „Region Hiszpanii”, wikimedia.org, domena publiczna
Mapa Hiszpanii i Portugalii opublikowana przez Nicolaasa Visschera II (1649-1702), wydrukowana w 1631 r. przez Willema Janszoona Blaeu (1571-1638) jako „Region Hiszpanii”, wikimedia.org, domena publiczna
Początki architektury w XVII wieku
Za prekursora architektury barokowej w Hiszpanii uznaje się Juana Gómeza de Mory, nadwornego projektanta Filipa III. Artysta w swoich pracach inspirował się włoskim renesansem. Do jego słynnych prac należą: budynek sądu Corte de Madrid i ratusz na placu Casa de la Villa, jednej z siedzib Madryckiej Rady Miejskiej. Estetyka pierwszego budynku kontynuuje tradycję Juana de Herrery, opartą na oszczędnym i surowym stylu.
R1TmRy4wrKJK8
Ilustracja interaktywna przedstawia Pałac Santa Cruz w Madrycie. Budynek ma trzy kondygnacje, w tym poddasze. Fasada jest horyzontalna, symetryczna, z wieloma prostokątnymi otworami okiennymi rytmicznie rozmieszczonymi wzdłuż całej budowli. W narożach budynku znajdują się wieże o przekroju kwadratu, zakończone iglicami. Front główny, zakończony trójkątnym tympanonem, zawiera trzy otwory wejściowe, pomiędzy którymi są umieszczone podwójne kolumny. Podwójne kolumny są powtórzone na dwóch wyższych kondygnacjach frontu głównego. Na ilustracji znajdują się interaktywne punkty. Po kliknięciu w punkt pojawiają się dodatkowe informacje: 1. Budowla zbudowana jest na rzucie prostokąta z wieżami w narożach., 2. W fasadach architekt połączył cegłę i granit, znajdujący się w narożnikach, drzwiach, nadprożach i progach.
Ilustracja interaktywna przedstawia Pałac Santa Cruz w Madrycie. Budynek ma trzy kondygnacje, w tym poddasze. Fasada jest horyzontalna, symetryczna, z wieloma prostokątnymi otworami okiennymi rytmicznie rozmieszczonymi wzdłuż całej budowli. W narożach budynku znajdują się wieże o przekroju kwadratu, zakończone iglicami. Front główny, zakończony trójkątnym tympanonem, zawiera trzy otwory wejściowe, pomiędzy którymi są umieszczone podwójne kolumny. Podwójne kolumny są powtórzone na dwóch wyższych kondygnacjach frontu głównego. Na ilustracji znajdują się interaktywne punkty. Po kliknięciu w punkt pojawiają się dodatkowe informacje: 1. Budowla zbudowana jest na rzucie prostokąta z wieżami w narożach., 2. W fasadach architekt połączył cegłę i granit, znajdujący się w narożnikach, drzwiach, nadprożach i progach.
Juan Gómez de Mora, Pałac Santa Cruz, ok. 1629‑1736, Madryt, Hiszpania, wikimedia.org, CC BY 3.0
R1eJ8XGlXH0cW
Ilustracja interaktywna przedstawia Ratusz na Placu de la Villa w Madrycie. Budynek jest trzykondygnacyjny, włącznie z poddaszem. Fotografia jest wykonana od strony naroża budynku: elewacja główna znajduje się po lewej stronie od naroża, elewacja boczna – po prawej od naroża. Otwory okienne są rytmicznie rozmieszczone wzdłuż całej elewacji. Na ilustracji znajdują się interaktywne punkty. Po kliknięciu w punkt pojawiają się dodatkowe informacje: 1. Ratusz to budynek położony przy Plaza de la Villa w Madrycie, który został otwarty w 1693 roku. Był siedzibą Rady, a następnie Rady Miejskiej Madrytu., 2. Bryła budowli posiada dużą, granitową podstawę i ceglane ściany., 3. Ratusz zwieńczony jest wieżyczkami w narożnikach., 4. W narożach, nad balkonami znajdują się dekoracje w postaci trójkątnych frontonów.
Ilustracja interaktywna przedstawia Ratusz na Placu de la Villa w Madrycie. Budynek jest trzykondygnacyjny, włącznie z poddaszem. Fotografia jest wykonana od strony naroża budynku: elewacja główna znajduje się po lewej stronie od naroża, elewacja boczna – po prawej od naroża. Otwory okienne są rytmicznie rozmieszczone wzdłuż całej elewacji. Na ilustracji znajdują się interaktywne punkty. Po kliknięciu w punkt pojawiają się dodatkowe informacje: 1. Ratusz to budynek położony przy Plaza de la Villa w Madrycie, który został otwarty w 1693 roku. Był siedzibą Rady, a następnie Rady Miejskiej Madrytu., 2. Bryła budowli posiada dużą, granitową podstawę i ceglane ściany., 3. Ratusz zwieńczony jest wieżyczkami w narożnikach., 4. W narożach, nad balkonami znajdują się dekoracje w postaci trójkątnych frontonów.
punktów
brak wartości edukacyjnych w opisie alternatywnym dla osób z dysfunkcjami - proszę uszczegółowić opis tak aby znalazły się w nim zwroty omawiające szczegółowo ilustracje
W latach 1632–1636 de Mora był odpowiedzialny za przebudowę pawilonu myśliwskiego, ówczesnego króla Hiszpanii, Filipa IV, Torre de la Parada. Obiekt nie przetrwał do czasów współczesnych – spłonął w XVIII wieku.
RWcKl7QTI3iCT
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Félixa Castello „Widok na Torre de la Parada”. W centrum obrazu znajduje się tytułowy obiekt, otoczony murem, na pierwszym planie drzewa i droga. W tle las i wzgórza. Wokół budynku znajdują się ludzie oraz zwierzęta: psy i konie. Cała scena jest namalowana w ujęciu nieco z góry. Na ilustracji znajdują się interaktywne punkty. Po kliknięciu w punkt pojawiają się dodatkowe informacje: 1. Pałacyk na planie kwadratu z usytuowaną pośrodku wieżą położony był wewnątrz obszernego placu., 2. De Mora w typowy dla siebie sposób łączy elementy cegły z granitowymi okładzinami.
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Félixa Castello „Widok na Torre de la Parada”. W centrum obrazu znajduje się tytułowy obiekt, otoczony murem, na pierwszym planie drzewa i droga. W tle las i wzgórza. Wokół budynku znajdują się ludzie oraz zwierzęta: psy i konie. Cała scena jest namalowana w ujęciu nieco z góry. Na ilustracji znajdują się interaktywne punkty. Po kliknięciu w punkt pojawiają się dodatkowe informacje: 1. Pałacyk na planie kwadratu z usytuowaną pośrodku wieżą położony był wewnątrz obszernego placu., 2. De Mora w typowy dla siebie sposób łączy elementy cegły z granitowymi okładzinami.
Félix Castello, Widok na Torre de la Parada, ok. 1640, Museo de Historia de Madrid, Madyt, Hiszpania, wikimedia.org, domena publiczna
Z czasów Filipa IV pochodzi także zaprojektowany przez Pedro Sancheza kościół San Isidro del Real w Madrycie, ukończony w 1644 roku, a wzorowany na rzymskim Il Gesù. Założony został na planie krzyża łacińskiego z pojedynczym transeptemTransepttranseptem, bocznymi kaplicamiKaplicakaplicami i kopułąKopułakopułą. Pierwotnie kościół znajdował się w posiadaniu jezuitów i był poświęcony hiszpańskiemu misjonarzowi, Franciscusowi Xaveriusowi. Po tym, jak jezuici zostali wypędzeni z Hiszpanii w 1676 roku, kościół stał się oficjalnie kościołem kolegiackim.
R1MsugViNnuD2Luis Garcia (fot.), Pedro Sanchez, 1620, kościół San Isidro del Real, Madryt, Hiszpania, wikimedia.org, CC BY 3.0
lustracja interaktywna przedstawia kościół San Isidoro del Real w Madrycie. Na fotografii znajduje się monumentalna fasada. Na ilustracji znajdują się interaktywne punkty. Po kliknięciu w punkt pojawiają się dodatkowe informacje: 1. Dwuwieżowa, granitowa fasada dekorowana jest symetrycznie usytuowanymi kolumnami oraz pilastrami w stylu korynckim, zamieszczonymi na wysokich cokołach., 2. Wieże na planie kwadratu; pomiędzy nimi znajduje się balustrada oraz kopuła, która wznosi się nad transeptem.; 3. Nad wejściem głównym zostały zamieszczone we wnęce rzeźby przedstawiające Izydora wraz z małżonką.
lustracja interaktywna przedstawia kościół San Isidoro del Real w Madrycie. Na fotografii znajduje się monumentalna fasada. Na ilustracji znajdują się interaktywne punkty. Po kliknięciu w punkt pojawiają się dodatkowe informacje: 1. Dwuwieżowa, granitowa fasada dekorowana jest symetrycznie usytuowanymi kolumnami oraz pilastrami w stylu korynckim, zamieszczonymi na wysokich cokołach., 2. Wieże na planie kwadratu; pomiędzy nimi znajduje się balustrada oraz kopuła, która wznosi się nad transeptem.; 3. Nad wejściem głównym zostały zamieszczone we wnęce rzeźby przedstawiające Izydora wraz z małżonką.
Luis Garcia (fot.), Pedro Sanchez, 1620, kościół San Isidro del Real, Madryt, Hiszpania, wikimedia.org, CC BY 3.0
W bogato dekorowanym wnętrzu kościoła Ventura Rodriguez zaprojektował chór i ołtarz główny.
R17JEmrWlIcxu
Ilustracja przedstawia wnętrze kościoła San Isidro del Real w Madrycie. Na fotografii znajduje się nawa główna, na końcu której znajduje się ołtarz. Tuż przed prezbiterium z ołtarzem i transeptem, znajdują się łuki międzynawowe, nad którymi widoczny jest fragment kopuły. Nawy boczne są oddzielone od nawy głównej bogato zdobionymi łukami arkadowymi.
Pedro Sánchez, Francisco Bautista, Melchor de Bueras, kościół San Isidro del Real, 1620-1664, Madryt, Hiszpania, wikimedia.org, CC BY 3.0
Rozwój stylu barokowego, churrigueryzm
W połowie XVII wieku architekci dużą wagę przywiązywali do dekoracji fasadFasadafasad, coraz większą rolę odgrywał detal architektoniczny. Pojawiają się na nich tarcze, medalionyMedalionmedaliony, wolutyWolutawoluty. W baroku przebudowano fasadę zachodnią założonej na planie krzyża, trzynawowej, romańskiej katedry Santiago de Compostela. Pielgrzymkowego charakteru nadały schody, na których organizowano nabożeństwa. Bogata dekoracja nawiązuje do rozwiązań Borrominiego.
Rcr0vGNv73iJLMichał Bulsa (fot.), Santiago de Compostela, widok na fasadę zachodnią, przebudowa fasady – 1740 – Fernando de Casas y Nóvoa, wikimedia.org, CC BY 4.0
Ilustracja interaktywna przedstawia fasadę Katedry w Santiago de Compostela w Hiszpanii. Monumentalna fasada, przebudowana w baroku jest flankowana dwiema wieżami na planie kwadratu. Przed katedrą znajduje się kilka ciągów szerokich schodów, które prowadzą do wejścia do górnego kościoła. Reprezentacyjna fasada oraz schody są bogato dekorowane. Przed katedrą znajduje się ogromny plac po którym spacerują ludzie. Na ilustracji znajdują się interaktywne punkty. Po kliknięciu w punkt pojawiają się dodatkowe informacje: 1. Barokową fasadę del Obradoiro, nazwaną od placu Praza do Obradoiro, wykonał Fernando de Casas y Nóvoa, w latach 1738-1749., 2. Charakteryzuje ją dekoracyjne i ikonograficzne bogactwo (m.in. rzeźby przedstawiające postaci Św. Jakuba, jego dwóch uczniów oraz scenę związaną z cudownym odkryciem ich grobów)., 3. Po obu stronach usytuowane są masywne wieże na planie kwadratu., 4. Pielgrzymkowego charakteru nadają dwa rzędy schodów.
Ilustracja interaktywna przedstawia fasadę Katedry w Santiago de Compostela w Hiszpanii. Monumentalna fasada, przebudowana w baroku jest flankowana dwiema wieżami na planie kwadratu. Przed katedrą znajduje się kilka ciągów szerokich schodów, które prowadzą do wejścia do górnego kościoła. Reprezentacyjna fasada oraz schody są bogato dekorowane. Przed katedrą znajduje się ogromny plac po którym spacerują ludzie. Na ilustracji znajdują się interaktywne punkty. Po kliknięciu w punkt pojawiają się dodatkowe informacje: 1. Barokową fasadę del Obradoiro, nazwaną od placu Praza do Obradoiro, wykonał Fernando de Casas y Nóvoa, w latach 1738-1749., 2. Charakteryzuje ją dekoracyjne i ikonograficzne bogactwo (m.in. rzeźby przedstawiające postaci Św. Jakuba, jego dwóch uczniów oraz scenę związaną z cudownym odkryciem ich grobów)., 3. Po obu stronach usytuowane są masywne wieże na planie kwadratu., 4. Pielgrzymkowego charakteru nadają dwa rzędy schodów.
1
2
3
4
1. Barokową fasadę del Obradoiro, nazwaną od placu Plaza do Obradoiro, wykonał Fernando de Casas y Nóvoa, w latach 1738-1749.
2. Charakteryzuje ją dekoracyjne i ikonograficzne bogactwo (m.in. rzeźby przedstawiające postaci Św. Jakuba, jego dwóch uczniów oraz scenę związaną z cudownym odkryciem ich grobów).
3. Po obu stronach usytuowane są masywne wieże na planie kwadratu.
4. Pielgrzymkowego charakteru nadają dwa rzędy schodów.
Michał Bulsa (fot.), Santiago de Compostela, widok na fasadę zachodnią, przebudowa fasady – 1740 – Fernando de Casas y Nóvoa, wikimedia.org, CC BY 4.0
Styl barokowym zyskał miano narodowego za sprawą José Benito de Churriguey, który wprowadził tak bogate dekoracje, że przesłaniały elementy konstrukcyjne, doprowadzając do ekstrawagancji w zdobieniach. Te odmianę baroku nazywa się od nazwiska architekta churrigueryzmemChurrigueryzmchurrigueryzmem. Czerpiąc z tradycji włoskich i niderlandzkich churrigueryzm zespala elementy hiszpańskiego późnego gotyku, ornamentykę baroku rzymskiego i stylu wypracowanego w Niderlandach: skręcone kolumnyKolumnakolumny, pilastryPilasterpilastry w kształcie hermHermaherm, rzeźbione kotary, powyginane i skomplikowane, gierowane gzymsyGzyms gierowanygierowane gzymsy, festonyFestonfestony, wici roślinne, medaliony, rzeźby figuralne; płaszczyzny budynku pokrywa przerośnięta, splątana i ruchliwa ornamentyka, liczne motywy roślinne. Elementy churrigueryzmu zostały zastosowane w fasadzie kościoła św. Kajetana w Madrycie, zbudowanej z granitu i zaprojektowanej przez José de Churriguera.
RwmdkzpJEPzOz
lustracja interaktywna przedstawia kościół San Cayetano w Madrycie. Na ilustracji znajduje się fasada sfotografowana w perspektywie ukośnej. W kadrze jest widoczna część naroża budynku oraz część środkowa fasady, w której znajdują się trzy otwory wejściowe zwieńczone półokrągłym łukiem. Budynek jest dwukondygnacyjny, pierwsza kondygnacja jest wysoko usytuowana. Na ilustracji znajdują się interaktywne punkty. Po kliknięciu w punkt pojawiają się dodatkowe informacje: 1. Fasada, zbudowana przez Moradillo, została zbudowana z granitu. Osiem pilastrów w wielkim porządku architektonicznym, jest wykonanych z granitu, a pomiędzy nimi znajduje się elewacja z cegły., 2. Pilastry na dwóch końcach obramowują dwie wieże, a pomiędzy czterema środkowymi znajdują się trzy łuki pół punktu dostępu., 3. Nad arkadami, w bogato dekorowanych niszach znajdują się posągi św. Kajetana, Matki Boskiej Łaskawej i św. Andrzeja Avelino
lustracja interaktywna przedstawia kościół San Cayetano w Madrycie. Na ilustracji znajduje się fasada sfotografowana w perspektywie ukośnej. W kadrze jest widoczna część naroża budynku oraz część środkowa fasady, w której znajdują się trzy otwory wejściowe zwieńczone półokrągłym łukiem. Budynek jest dwukondygnacyjny, pierwsza kondygnacja jest wysoko usytuowana. Na ilustracji znajdują się interaktywne punkty. Po kliknięciu w punkt pojawiają się dodatkowe informacje: 1. Fasada, zbudowana przez Moradillo, została zbudowana z granitu. Osiem pilastrów w wielkim porządku architektonicznym, jest wykonanych z granitu, a pomiędzy nimi znajduje się elewacja z cegły., 2. Pilastry na dwóch końcach obramowują dwie wieże, a pomiędzy czterema środkowymi znajdują się trzy łuki pół punktu dostępu., 3. Nad arkadami, w bogato dekorowanych niszach znajdują się posągi św. Kajetana, Matki Boskiej Łaskawej i św. Andrzeja Avelino
1
2
3
1. Fasada, zbudowana przez Moradillo, została zbudowana z granitu. Osiem pilastrów w wielkim porządku architektonicznym, jest wykonanych z granitu, a pomiędzy nimi znajduje się elewacja z cegły.
2. Pilastry na dwóch końcach obramowują dwie wieże, a pomiędzy czterema środkowymi znajdują się trzy łuki pół punktu dostępu.
3. Nad arkadami, w bogato dekorowanych niszach znajdują się posągi św. Kajetana, Matki Boskiej Łaskawej i św. Andrzeja Avelino.
punktów - spełniają wartość edukacyjną ale opis alternatywny powinien w pierwszej kolejności opisać co przedstawia ilustracja, potem wartości edukacyjne.
Według planów Alberta Churriguery w latach 1729‑1756 powstał Plac Mayor de Salamanca, który z czasem stał się centrum życia społecznego w hiszpańskim mieście Salamanka. Za życia architekta postawiono pawilony Real i San Martín, a całość ukończono po jego śmierci z niewielkimi odniesieniami do jego planów.
RSVbOtsZA6Rsh
Ilustracja interaktywna przedstawia Plac Mayor de Salamanca. Na fotografii znajduje się ogromny plac otoczony zwartą zabudową z trzech stron. Na ilustracji znajdują się interaktywne punkty. Po kliknięciu w punkt pojawiają się dodatkowe informacje: 1. Plac jest nieregularny, a żadna ze ścian otaczającej go zabudowy, nie ma takiej samej wysokości., 2. Zabudowa placu z lewej i z prawej, z wyjątkiem głównej fasady, ma cztery kondygnacje, w tym trzy nad poziomem arkadowego parteru., 3. W zabudowie otaczającej plac znajduje się kilka wejść, prowadzących do różnych ulic z przeciwległych części. 4. W głównej fasadzie budynku znajduje się 5 wejść oraz wieża zegarowa., 5. Posiada 88 łuków wspartych na solidnych filarach i zdobionych medalionami.
Ilustracja interaktywna przedstawia Plac Mayor de Salamanca. Na fotografii znajduje się ogromny plac otoczony zwartą zabudową z trzech stron. Na ilustracji znajdują się interaktywne punkty. Po kliknięciu w punkt pojawiają się dodatkowe informacje: 1. Plac jest nieregularny, a żadna ze ścian otaczającej go zabudowy, nie ma takiej samej wysokości., 2. Zabudowa placu z lewej i z prawej, z wyjątkiem głównej fasady, ma cztery kondygnacje, w tym trzy nad poziomem arkadowego parteru., 3. W zabudowie otaczającej plac znajduje się kilka wejść, prowadzących do różnych ulic z przeciwległych części. 4. W głównej fasadzie budynku znajduje się 5 wejść oraz wieża zegarowa., 5. Posiada 88 łuków wspartych na solidnych filarach i zdobionych medalionami.
1
2
3
4
5
1. Plac jest nieregularny, a żadna ze ścian otaczającej go zabudowy, nie ma takiej samej wysokości.
2. Zabudowa placu z lewej i z prawej, z wyjątkiem głównej fasady, ma cztery kondygnacje, w tym trzy nad poziomem arkadowego parteru.
3. W zabudowie otaczającej plac znajduje się kilka wejść, prowadzących do różnych ulic z przeciwległych części.
4. W głównej fasadzie budynku znajduje się 5 wejść oraz wieża zegarowa.
5. Posiada 88 łuków wspartych na solidnych filarach i zdobionych medalionami.
punktów - spełniają wartość edukacyjną ale opis alternatywny powinien w pierwszej kolejności opisać co przedstawia ilustracja, potem wartości edukacyjne.
R1aGHtOG6Al1K
Ilustracja przedstawia Plac Mayor de Salamanca. Na fotografii znajduje się fragment placu i zbliżenie na fasadę głównego budynku otaczającego plac. Trzykondygnacyjna fasada jest znacznie wysunięta do przodu. Dolna kondygnacja zawiera pięć dużych łuków arkadowych, z których środkowy jest najszerszy. Kolejne kondygnacje, oddzielone wyraźnym gzymsem zawierają po pięć dużych okien. Fasada jest zwieńczona balustradą oraz dobudowana w XIX wieku dzwonnicą. Fasada jest bogato zdobiona rzeźbami, kolumnami, pilastrami.
Stef Mec (fot.), Plac Mayor, 1729-1756, Salamanca, Hiszpania, wikimedia.org, CC BY 3.0
R1Ol9aenTT6m2
Ćwiczenie 1
Wskaż miasta, w których znajdują się następujące, trzy zabytki architektury: 1. Kościół San Cayetano. A. Madryt. B. Salamanca. 2. Pałac Santa Cruz. A. Madryt. B. Salamanca. 3. Plac Mayor. Możliwe odpowiedzi: A. Madryt. B. Salamanca.
Wskaż miasta, w których znajdują się następujące, trzy zabytki architektury: 1. Kościół San Cayetano. A. Madryt. B. Salamanca. 2. Pałac Santa Cruz. A. Madryt. B. Salamanca. 3. Plac Mayor. Możliwe odpowiedzi: A. Madryt. B. Salamanca.
RkLiecsyopCKX
Ćwiczenie 2
Rj9MtjqhtEBmT
Ćwiczenie 3
Uzupełnij dane o nieistniejącym obiekcie, przedstawionym na obrazie Félixa Castela. Obraz przedstawia budowlę zwaną Tu uzupełnij, która pełniła funkcję pawilonu Tu uzupełnij, ówczesnego króla Hiszpanii Tu uzupełnij. Za jego przebudowę był odpowiedzialny Juan Gómez de Tu uzupełnij.
Uzupełnij dane o nieistniejącym obiekcie, przedstawionym na obrazie Félixa Castela. Obraz przedstawia budowlę zwaną Tu uzupełnij, która pełniła funkcję pawilonu Tu uzupełnij, ówczesnego króla Hiszpanii Tu uzupełnij. Za jego przebudowę był odpowiedzialny Juan Gómez de Tu uzupełnij.
Uzupełnij dane o nieistniejącym obiekcie, przedstawionym na obrazie Félixa Castela.
Obraz przedstawia budowlę zwaną ...................................., która pełniła funkcję pawilonu .........................., ówczesnego króla Hiszpanii ................... Za jego przebudowę był odpowiedzialny Juan Gómez de .............
R1Z9o63WbGbz5
Ćwiczenie 4
Połącz zabytki z architektami, którzy są z nimi związani. A. Juan Gómez de Mora. Możliwe odpowiedzi: 1. kościół San Isidro del Real, 2. Santiago de Compostela, 3. Plac Mayor de Salamanca, 4. Ratusz na Placu de la Villa. B. Alberto Churriguery. Możliwe odpowiedzi: 1. kościół San Isidro del Real, 2. Santiago de Compostela, 3. Plac Mayor de Salamanca, 4. Ratusz na Placu de la Villa C. Fernando de Casas y Nóvoa. Możliwe odpowiedzi: 1. kościół San Isidro del Real, 2. Santiago de Compostela, 3. Plac Mayor de Salamanca, 4. Ratusz na Placu de la Villa. D. Pedro Sanchez. Możliwe odpowiedzi: 1. kościół San Isidro del Real, 2. Santiago de Compostela, 3. Plac Mayor de Salamanca, 4. Ratusz na Placu de la Villa.
Połącz zabytki z architektami, którzy są z nimi związani. A. Juan Gómez de Mora. Możliwe odpowiedzi: 1. kościół San Isidro del Real, 2. Santiago de Compostela, 3. Plac Mayor de Salamanca, 4. Ratusz na Placu de la Villa. B. Alberto Churriguery. Możliwe odpowiedzi: 1. kościół San Isidro del Real, 2. Santiago de Compostela, 3. Plac Mayor de Salamanca, 4. Ratusz na Placu de la Villa C. Fernando de Casas y Nóvoa. Możliwe odpowiedzi: 1. kościół San Isidro del Real, 2. Santiago de Compostela, 3. Plac Mayor de Salamanca, 4. Ratusz na Placu de la Villa. D. Pedro Sanchez. Możliwe odpowiedzi: 1. kościół San Isidro del Real, 2. Santiago de Compostela, 3. Plac Mayor de Salamanca, 4. Ratusz na Placu de la Villa.
Połącz zabytki z architektami, którzy są z nimi związani.
Ratusz na Placu de la Villa, Santiago de Compostela, kościół San Isidro del Real, Plac Mayor de Salamanca
Juan Gómez de Mora
Alberto Churriguery
Fernando de Casas y Nóvoa
Pedro Sanchez
R1bLhN69d8DpX
Ćwiczenie 5
Napisz, kto zaprojektował fasadę, która jest częścią zabudowy wokół Placu Mayor w Salamance.
Napisz, kto zaprojektował fasadę, która jest częścią zabudowy wokół Placu Mayor w Salamance.
Uzupełnij informacje o obiekcie.
Fasada jest częścią zabudowy wokół placu ............. Znajduje się w .................. i została zaprojektowana przez .........................................
R71WF6M3yC0rJ
Ćwiczenie 6
Połącz zabytki z miejscem, w którym są znajduje. A. Kościół San Isidro del Real . Możliwe odpowiedzi: 1. Madryt. 2. Salamanca. B. Ratusz na Placu de la Villa. Możliwe odpowiedzi: 1. Madryt. 2. Salamanca. C. Pałac Santa Cruz. Możliwe odpowiedzi: 1. Madryt. 2. Salamanca. D. Kościół San Cayetano. Możliwe odpowiedzi: 1. Madryt. 2. Salamanca.
Połącz zabytki z miejscem, w którym są znajduje. A. Kościół San Isidro del Real . Możliwe odpowiedzi: 1. Madryt. 2. Salamanca. B. Ratusz na Placu de la Villa. Możliwe odpowiedzi: 1. Madryt. 2. Salamanca. C. Pałac Santa Cruz. Możliwe odpowiedzi: 1. Madryt. 2. Salamanca. D. Kościół San Cayetano. Możliwe odpowiedzi: 1. Madryt. 2. Salamanca.
R9s2lra1eiv3Q
Ćwiczenie 7
Do pojęć dobierz właściwe definicje. Churrigueryzm Możliwe odpowiedzi: 1. termin stosowany od końca XVIII w. na określenie późnobarokowej architektury hiszpańskiej, 2. sklepienie najczęściej o kształcie czaszy, półkoliste lub półeliptyczne budowane nad pomieszczeniami o planie kolistym, eliptycznym albo wielobocznym, 3. element architektoniczny i motyw ornamentalny w kształcie spirali lub zwoju, 4. wieniec, girlanda, element dekoracyjny w formie podwieszonego po bokach i przewiązanego wstęgami półwieńca z liści, kwiatów i owoców Feston Możliwe odpowiedzi: 1. termin stosowany od końca XVIII w. na określenie późnobarokowej architektury hiszpańskiej, 2. sklepienie najczęściej o kształcie czaszy, półkoliste lub półeliptyczne budowane nad pomieszczeniami o planie kolistym, eliptycznym albo wielobocznym, 3. element architektoniczny i motyw ornamentalny w kształcie spirali lub zwoju, 4. wieniec, girlanda, element dekoracyjny w formie podwieszonego po bokach i przewiązanego wstęgami półwieńca z liści, kwiatów i owoców Woluta Możliwe odpowiedzi: 1. termin stosowany od końca XVIII w. na określenie późnobarokowej architektury hiszpańskiej, 2. sklepienie najczęściej o kształcie czaszy, półkoliste lub półeliptyczne budowane nad pomieszczeniami o planie kolistym, eliptycznym albo wielobocznym, 3. element architektoniczny i motyw ornamentalny w kształcie spirali lub zwoju, 4. wieniec, girlanda, element dekoracyjny w formie podwieszonego po bokach i przewiązanego wstęgami półwieńca z liści, kwiatów i owoców Kopuła Możliwe odpowiedzi: 1. termin stosowany od końca XVIII w. na określenie późnobarokowej architektury hiszpańskiej, 2. sklepienie najczęściej o kształcie czaszy, półkoliste lub półeliptyczne budowane nad pomieszczeniami o planie kolistym, eliptycznym albo wielobocznym, 3. element architektoniczny i motyw ornamentalny w kształcie spirali lub zwoju, 4. wieniec, girlanda, element dekoracyjny w formie podwieszonego po bokach i przewiązanego wstęgami półwieńca z liści, kwiatów i owoców
Do pojęć dobierz właściwe definicje. Churrigueryzm Możliwe odpowiedzi: 1. termin stosowany od końca XVIII w. na określenie późnobarokowej architektury hiszpańskiej, 2. sklepienie najczęściej o kształcie czaszy, półkoliste lub półeliptyczne budowane nad pomieszczeniami o planie kolistym, eliptycznym albo wielobocznym, 3. element architektoniczny i motyw ornamentalny w kształcie spirali lub zwoju, 4. wieniec, girlanda, element dekoracyjny w formie podwieszonego po bokach i przewiązanego wstęgami półwieńca z liści, kwiatów i owoców Feston Możliwe odpowiedzi: 1. termin stosowany od końca XVIII w. na określenie późnobarokowej architektury hiszpańskiej, 2. sklepienie najczęściej o kształcie czaszy, półkoliste lub półeliptyczne budowane nad pomieszczeniami o planie kolistym, eliptycznym albo wielobocznym, 3. element architektoniczny i motyw ornamentalny w kształcie spirali lub zwoju, 4. wieniec, girlanda, element dekoracyjny w formie podwieszonego po bokach i przewiązanego wstęgami półwieńca z liści, kwiatów i owoców Woluta Możliwe odpowiedzi: 1. termin stosowany od końca XVIII w. na określenie późnobarokowej architektury hiszpańskiej, 2. sklepienie najczęściej o kształcie czaszy, półkoliste lub półeliptyczne budowane nad pomieszczeniami o planie kolistym, eliptycznym albo wielobocznym, 3. element architektoniczny i motyw ornamentalny w kształcie spirali lub zwoju, 4. wieniec, girlanda, element dekoracyjny w formie podwieszonego po bokach i przewiązanego wstęgami półwieńca z liści, kwiatów i owoców Kopuła Możliwe odpowiedzi: 1. termin stosowany od końca XVIII w. na określenie późnobarokowej architektury hiszpańskiej, 2. sklepienie najczęściej o kształcie czaszy, półkoliste lub półeliptyczne budowane nad pomieszczeniami o planie kolistym, eliptycznym albo wielobocznym, 3. element architektoniczny i motyw ornamentalny w kształcie spirali lub zwoju, 4. wieniec, girlanda, element dekoracyjny w formie podwieszonego po bokach i przewiązanego wstęgami półwieńca z liści, kwiatów i owoców
Do pojęć dobierz właściwe definicje.
element architektoniczny i motyw ornamentalny w kształcie spirali lub zwoju, sklepienie najczęściej o kształcie czaszy, półkoliste lub półeliptyczne budowane nad pomieszczeniami o planie kolistym, eliptycznym albo wielobocznym, wieniec, girlanda, element dekoracyjny w formie podwieszonego po bokach i przewiązanego wstęgami półwieńca z liści, kwiatów i owoców, termin stosowany od końca XVIII w. na określenie późnobarokowej architektury hiszpańskiej
Churrigueryzm
Feston
Woluta
Kopuła
Polecenie 1
Na podstawie dowolnej budowli Borrominiego i przykładu architektury w stylu hiszpańskiego churrigueryzmu wskaż różnice i podobieństwa w wybranych obiektach.
R2t5I5CDb0aYe
Słownik pojęć
Churrigueryzm
Churrigueryzm
(cziurrigeryzm), termin stosowany od końca XVIII w. na określenie późnobarokowej architektury hiszpańskiej; (od nazwiska rodziny Churriguera).
Fasada
Fasada
elewacja budynku, w której przeważnie znajduje się główne wejście, odróżniająca się od pozostałych bogatszą kompozycją architektoniczną i dekoracją.
Feston
Feston
wł. festone - wieniec, girlanda, element dekoracyjny w formie podwieszonego po bokach i przewiązanego wstęgami półwieńca z liści, kwiatów i owoców.
Gzyms gierowany
Gzyms gierowany
poziomo biegnący profilowany występ ściany.
Herma
Herma
element architektoniczny w formie czworokątnego słupa, zwykle zwężającego się ku dołowi, zwieńczonego rzeźbą głowy lub popiersiem
Kaplica
Kaplica
niewielka budowla sakralna, wolno stojąca lub połączona z większym kompleksem architektonicznym (głównie kościołem), bądź też wydzielone pomieszczenie z ołtarzem, stanowiące część większej budowli.
Kolumna
Kolumna
pionowa podpora architektoniczna o przekroju koła.
Kopuła
Kopuła
sklepienie najczęściej o kształcie czaszy, półkoliste lub półeliptyczne budowane nad pomieszczeniami o planie kolistym, eliptycznym albo wielobocznym.
Medalion
Medalion
relief lub malowidło w owalnym lub okrągłym obramieniu.
Pilaster
Pilaster
płaski filar przyścienny, nieznacznie wysunięty przed lico ściany, pełniący funkcję podpory i dekoracyjnego rozczłonkowania muru.
Transept
Transept
nawa poprzeczna, w kościele chrześcijańskim nawa, której oś jest prostopadła do osi głównej budowli.
Woluta
Woluta
ślimacznica, element architektoniczny i motyw ornamentalny w kształcie spirali lub zwoju.
Galeria dzieł sztuki
RN9579nPDrGic
Ilustracja przedstawia Pałac Santa Cruz w Madrycie. Budynek ma trzy kondygnacje, w tym poddasze. Fasada jest horyzontalna, symetryczna, z wieloma prostokątnymi otworami okiennymi rytmicznie rozmieszczonymi wzdłuż całej budowli. W narożach budynku znajdują się wieże o przekroju kwadratu, zakończone iglicami. Front główny, zakończony trójkątnym tympanonem, zawiera trzy otwory wejściowe, pomiędzy którymi są umieszczone podwójne kolumny. Podwójne kolumny są powtórzone na dwóch wyższych kondygnacjach frontu głównego.
Juan Gómez de Mora, Pałac Santa Cruz, ok. 1629-1736, Madryt, Hiszpania, wikimedia.org, CC BY 3.0
R1DfszKvy5uIb
Ilustracja przedstawia Ratusz na Placu de la Villa w Madrycie. Budynek jest trzykondygnacyjny, włącznie z poddaszem. Fotografia jest wykonana od strony naroża budynku: elewacja główna znajduje się po lewej stronie od naroża, elewacja boczna – po prawej od naroża. Otwory okienne są rytmicznie rozmieszczone wzdłuż całej elewacji.
Juan Gómez de Mora, Ratusz na Placu de la Villa, 1693, Madryt, Hiszpania, wikimedia.org, domena publiczna
R1G4sff5WNIr1
Ilustracja przedstawia obraz Félixa Castello „Widok na Torre de la Parada”. W centrum obrazu znajduje się tytułowy obiekt, otoczony murem, na pierwszym planie drzewa i droga. W tle las i wzgórza. Wokół budynku znajdują się ludzie oraz zwierzęta: psy i konie. Cała scena jest namalowana w ujęciu nieco z góry.
Félix Castello, Widok na Torre de la Parada, ok. 1640, Museo de Historia de Madrid, Madyt, Hiszpania, wikimedia.org, domena publiczna
R1CUzztOkSxtrLuis Garcia (fot.), Pedro Sanchez, 1620, kościół San Isidro del Real, Madryt, Hiszpania, wikimedia.org, CC BY 3.0
lustracja przedstawia kościół San Isidoro del Real w Madrycie. Na fotografii znajduje się monumentalna fasada. Dwuwieżowa, granitowa fasada dekorowana jest symetrycznie usytuowanymi kolumnami oraz pilastrami w stylu korynckim, zamieszczonymi na wysokich cokołach., Fasada jest flankowana wieżami na planie kwadratu; pomiędzy nimi znajduje się balustrada oraz kopuła, która wznosi się nad transeptem. Nad wejściem głównym zostały zamieszczone we wnęce rzeźby przedstawiające Izydora wraz z małżonką
Luis Garcia (fot.), Pedro Sanchez, 1620, kościół San Isidro del Real, Madryt, Hiszpania, wikimedia.org, CC BY 3.0
R17JEmrWlIcxu
Ilustracja przedstawia wnętrze kościoła San Isidro del Real w Madrycie. Na fotografii znajduje się nawa główna, na końcu której znajduje się ołtarz. Tuż przed prezbiterium z ołtarzem i transeptem, znajdują się łuki międzynawowe, nad którymi widoczny jest fragment kopuły. Nawy boczne są oddzielone od nawy głównej bogato zdobionymi łukami arkadowymi.
Pedro Sánchez, Francisco Bautista, Melchor de Bueras, kościół San Isidro del Real, 1620-1664, Madryt, Hiszpania, wikimedia.org, CC BY 3.0
RrcrKkPfeR8ic
Ilustracja przedstawia fasadę Katedry w Santiago de Compostela w Hiszpanii. Monumentalna fasada, przebudowana w baroku jest flankowana dwiema wieżami na planie kwadratu. Przed katedrą znajduje się kilka ciągów szerokich schodów, które prowadzą do wejścia do górnego kościoła. Reprezentacyjna fasada oraz schody są bogato dekorowane. Przed katedrą znajduje się ogromny plac po którym spacerują ludzie. Barokową fasadę del Obradoiro, nazwaną od placu Plaza do Obradoiro, wykonał Fernando de Casas y Nóvoa, w latach 1738-1749. Charakteryzuje ją dekoracyjne i ikonograficzne bogactwo (m.in. rzeźby przedstawiające postaci Św. Jakuba, jego dwóch uczniów oraz scenę związaną z cudownym odkryciem ich grobów). Po obu stronach usytuowane są masywne wieże na planie kwadratu. Pielgrzymkowego charakteru nadają dwa rzędy schodów.
Santiago de Compostela, widok na fasadę zachodnią, przebudowa fasady: 1738-1749 Fernando de Casas y Nóvoa, wikimedia.org, CC BY 4.0
R1QiymWTGfroh
lustracja przedstawia kościół San Isidoro del Real w Madrycie. Na fotografii znajduje się monumentalna fasada. Dwuwieżowa, granitowa fasada dekorowana jest symetrycznie usytuowanymi kolumnami oraz pilastrami w stylu korynckim, zamieszczonymi na wysokich cokołach., Fasada jest flankowana wieżami na planie kwadratu; pomiędzy nimi znajduje się balustrada oraz kopuła, która wznosi się nad transeptem. Nad wejściem głównym zostały zamieszczone we wnęce rzeźby przedstawiające Izydora wraz z małżonką.
Kościół San Cayetano, 1669, Madryt, Hiszpania, flickr.com, CC BY 3.0
RqTbqAz5Rh0bZ
Ilustracja przedstawia Plac Mayor de Salamanca. Na fotografii znajduje się ogromny plac otoczony zwartą zabudową z trzech stron. Plac jest nieregularny, a żadna ze ścian otaczającej go zabudowy, nie ma takiej samej wysokości. Zabudowa placu z lewej i z prawej, z wyjątkiem głównej fasady, ma cztery kondygnacje, w tym trzy nad poziomem arkadowego parteru. W zabudowie . posiadajacej 88 łuków wspartych na solidnych filarach i zdobionych medalionami, znajduje się kilka wejść, prowadzących do różnych ulic z przeciwległych części. W głównej fasadzie budynku znajduje się 5 wejść oraz wieża zegarowa.
Plac Mayor, 1729-1756, Salamanca, Hiszpania , wikimedia.org, CC BY 4.0
R13Kz25Z23V1d
Plac Mayor, 1729-1756, Salamanca, Hiszpania,
Stef Mec (fot.), Plac Mayor, 1729-1756, Salamanca, Hiszpania, wikimedia.org, CC BY 3.0
BIbliografia
Broniewski T., Historia architektury dla wszystkich, Ossolineum, Wrocław 1990
