Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt
E-materiały do kształcenia zawodowego

Obróbka ręczna wyrobów z blachy i profili kształtowych

MEC.01. Wykonywanie i naprawa wyrobów z blachy i profili kształtowych - Blcharz 721301

bg‑turquoise

Słownik pojęć dla e‑materiału

Aby wyszukać pojęcie lub frazę występujące w słowniku, wpisz je w poniższą ramkę.

1
blacha
blacha

płaski wyrób hutniczy wykonany ze stali. Jej grubość jest zdecydowanie mniejsza niż pozostałe wymiary. Blachę wykorzystuje się w wielu gałęziach przemysłu

ReFLsyvtX9Vtj
Na grafice przedstawiono prostokątny arkusz stalowej blachy.
Blacha stalowa
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
cięcie
cięcie

podstawowy proces obróbki blach, w którym stosowane są narzędzia tnące, takie jak nożyce do blachy, cięciarki plazmowe czy laserowe

R1eEfNlofhsb5
Grafika przedstawia mężczyznę w stroju roboczym i rękawicach przeprowadzającego proces cięcia za pomocą nożyc.
Cięcie
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
deformacja plastyczna
deformacja plastyczna

trwałe odkształcenie blachy pod wpływem siły. Proces stanowi podstawę wielu technik obróbki blachy, takich jak gięcie czy ciągnienie

frezowanie
frezowanie

proces usuwania materiału z powierzchni blachy za pomocą obracającego się narzędzia zwanego frezem. Frezowanie odbywa się na frezarce (obrabiarce)

gięcie
gięcie

proces kształtowania blachy poprzez nacisk na specyficzne miejsca, zazwyczaj wykonywany za pomocą giętarek

kątownik
kątownik

narzędzie wykorzystywane do sprawdzania i wyznaczania kątów podczas obróbki blachy

kontrola jakości
kontrola jakości

etap produkcji, podczas którego sprawdzane są wymiary i jakość wyrobu zgodnie z wcześniej określonymi normami i specyfikacjami

metal
metal

to twardy i trwały materiał, który może być przewodnikiem prądu elektrycznego i ciepła. Przykłady metali to żelazo, miedź, aluminium i złoto. Metale są używane do produkcji różnych rzeczy, takich jak samochody, narzędzia, czy monety.

młotek blacharski
młotek blacharski

narzędzie używane w blacharstwie do uderzania w blachę. Podczas pracy młotkiem dochodzi do zmiany kształtu blachy

RGlPJvMTp4hQI
Grafika przedstawia młotek blacharski. Na drewnianym trzonku znajduje się głowica, która z jednej strony ma kwadratowy, a z drugiej okrągły tłuczek.
Młotek blacharski
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
nity
nity

elementy mocujące używane do łączenia części w konstrukcjach z blachy

nożyce do blachy
nożyce do blachy

narzędzie używane do cięcia blachy, posiada specjalnie zaprojektowane ostrza

Rcevx1BacLZvT
Na grafice przedstawiono nożyce do blachy. Na uchwytach zamocowane są ostrza służące do cięcia blachy.
Nożyce do cięcia blachy
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
obróbka blachy
obróbka blachy

proces formowania i kształtowania blachy, który obejmuje etapy, takie jak cięcie, gięcie i spawanie

Odporność na korozję
Odporność na korozję

cecha wyrobu, która określa jego odporność na proces korozji

pilniki
pilniki

są narzędziami ręcznymi używanymi do usuwania materiału z metalowych elementów, nadawania im pożądanych kształtów i wymiarów oraz wygładzania ich powierzchni. Posiadają twardą powierzchnię z ząbkowanym ostrzem, które precyzyjnie skrawa metal, pozostawiając gładką i równą powierzchnię. Dostępność pilników w różnych kształtach i rozmiarach umożliwia dopasowanie narzędzia do konkretnego zadania, co pozwala uzyskać oczekiwane efekty podczas obróbki ręcznej metalu (pilniki płaskie, pilniki półokrągłe, pilniki trójkątne itd)

podziałka
podziałka

skala umieszczona na narzędziach pomiarowych, takich jak linijka, miernik głębokości, suwmiarka; pozwala na dokładne wymiarowanie elementów

pogłębiacz
pogłębiacz

zwany również frezem do metalu lub pogłębiaczem stożkowym, to narzędzie skrawające używane do rozszerzania lub pogłębiania otworów w metalowych elementach. Pogłębiacze są często stosowane w obróbce metalu, aby uzyskać precyzyjne i gładkie otwory o określonym stożkowym kształcie lub głębokości.

R1TjS9lSng8t7
Na ekranie przedstawiono świder przyłożony do blachy. Na drugim planie znajduje się miara stalowa zwijana.
Pogłębiacz
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
prasa krawędziowa
prasa krawędziowa

maszyna do gięcia blach, która działa poprzez nacisk na blachę między górnym a dolnym narzędziem

R1IGUx4xGghBO
Na grafice przedstawiona została prasa krawędziowa. Jest to sporych rozmiarów maszyna z szufladami i stołem roboczym, na którym obrabiana jest blacha.
Prasa krawędziowa
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
profil kształtowy
profil kształtowy

wyrób hutniczy o określonym przekroju poprzecznym, takim jak kształtownik, rura czy pręt

projektowanie
projektowanie

początkowy etap obróbki blach, podczas którego tworzy się szkice i plany wyrobu

przyrządy kontrolne
przyrządy kontrolne

Obejmują różne specjalistyczne przyrządy, które pomagają w precyzyjnym pomiarze i sprawdzaniu wymiarów oraz jakości wykończenia elementów blacharskich (pionki,wysokościomierze,cieniomierze itd)

spawanie
spawanie

proces łączenia elementów blachy za pomocą ciepła, podczas którego tworzy się spoina

R1IIR14Y2tved
Na grafice znajduje się spawacz spawający elementy z blachy w spawalni. W tle znajduje się kotara, wiatrak, stolik i narzędzia pomocnicze.
Spawanie profili kształtowych
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
suwmiarki
suwmiarki

są precyzyjnymi narzędziami pomiarowymi, które pozwalają na dokładne określenie długości, szerokości i głębokości blachy oraz elementów wykonanych z blachy.

stal
stal

to stop żelaza zawierający mniej niż 2% węgla i inne domieszki, charakteryzujący się wysoką wytrzymałością i odpornością na korozję.

szkic techniczny
szkic techniczny

rysunek, który pokazuje wymiary, kształt i lokalizację poszczególnych elementów wyrobu

ściąganie
ściąganie

technika obróbki blachy, w której blacha ciągnięta jest przez formę w celu uzyskania wymaganego kształtu (grubość blachy itp.)

śruby
śruby

elementy mocujące używane do łączenia części w konstrukcjach z blachy posiadające gwint. 

tłoczenie
tłoczenie

proces formowania blachy poprzez naciskanie na nią matrycy, dzięki czemu uzyskuje ona określony kształt

wkrętak (dawna nazwa- śrubokręt)
wkrętak (dawna nazwa- śrubokręt)

narzędzie wykorzystywane w blacharstwie do manipulacji śrubami i innymi elementami łączącymi

wykrojniki
wykrojniki

narzędzia używane do cięcia określonych kształtów z blachy

zakład blacharski
zakład blacharski

miejsce, w którym specjaliści wykonują obróbkę blachy, produkując różne elementy z blachy i profili kształtowych

R1BEIV4wfqmJL
Na ekranie znajduje się zakład blacharski wyposażony w standardowe narzędzia, maszyny i urządzenia wymieniane w tym e‑materiale.
Zakład blacharski
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
zgłębianie
zgłębianie

technika obróbki blachy polegająca na naciskaniu określonego miejsca blachy w celu stworzenia wgłębienia lub osiągnięcia zamierzonego kształtu

zgrzewanie
zgrzewanie

proces łączenia dwóch kawałków blachy za pomocą ciepła i/lub nacisku bez dodatku materiału spajającego

R3Juy9GYf6E8M
Na ekranie przedstawiona została zgrzewarka. Jest to maszyna na kółkach, która posiada podstawkę, panel, ekran, wysięgnik, na którym zawieszona jest rura.
Zgrzewarka
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
złącze
złącze

punkt, w którym dwa elementy blachy są połączone, na przykład za pomocą spawania

znakowanie
znakowanie

proces nanoszenia oznaczeń na blachę, zazwyczaj za pomocą specjalnych pisaków lub stempli, aby wskazać, gdzie mają być wykonane cięcia lub zgięcia

zszywanie
zszywanie

technika łączenia blachy, w której wykorzystywane są specjalne zszywki lub nity do przytwierdzenia dwóch kawałków blachy razem.

żelazo
żelazo

jest najważniejszym metalem w przemyśle, ponieważ wykorzystuje się je do produkcji stali, żeliwa oraz staliwa – wysokowytrzymałego materiału o bardzo szerokim zakresie właściwości oraz zastosowań.

żłobienie
żłobienie

proces obróbki blachy, który polega na wycięciu rowków lub tworzeniu nacięć na powierzchni blachy

Interaktywne materiały sprawdzające
Przewodnik dla nauczyciela