E-materiały do kształcenia zawodowego

Organizacja procesów produkcji wyrobów ceramicznych

CES.03. Organizacja i kontrolowanie procesów w przemyśle ceramicznym - Technik ceramik 311944

Słownik pojęć dla e‑materiału

Wpisz do poniższego okna słowo lub frazę, w celu ich wyszukania w poniższym słowniku.

1

Poniżej zamieszczono Słownik pojęć, występujących w lekcji „Organizacja procesów produkcji wyrobów ceramicznych”. Pojęcia zostały uszeregowane w kolejności alfabetycznej. Dodatkowo na koniec każdej definicji zamieszczono podświetloną na niebiesko nazwę multimedium, z której pochodzi pojęcie. Kliknięcie na nazwę multimedium umożliwia przeniesienie do odpowiedniego materiału.

Aspirator
Aspirator

Urządzenie do odsysania cząstek (stałych i gazowych) unoszących się w powietrzu.

Materiał multimedialny: Film instruktażowyD1700JtUKFilm instruktażowy (Tutorial): Zdobienie płytek ceramicznych techniką druku cyfrowego.

Centrownik części
Centrownik części

Układ prowadnic regulujący kierunek transportowanych na pasie płytek do druku cyfrowego.

Materiał multimedialny: Film instruktażowyD1700JtUKFilm instruktażowy (Tutorial): Zdobienie płytek ceramicznych techniką druku cyfrowego.

CMYK, RGB
CMYK, RGB

CMYK – zestaw czterech podstawowych kolorów farb drukarskich (C‑cyjan, M‑magenta, Y‑żółty, K- czarny) stosowanych powszechnie w druku wielobarwnym w poligrafii i metodach pokrewnych (atramenty, tonery i inne materiały barwiące w drukarkach komputerowych, kserokopiarkach itp.).
RGB – jeden z modeli przestrzeni barw, opisywanej współrzędnymi RGB. Jego nazwa powstała ze złożenia pierwszych liter angielskich nazw barw: R – red (czerwonej), G – green (zielonej) i B – blue (niebieskiej), z których model ten się składa. Z połączenia barw RGB w dowolnych kombinacjach ilościowych można otrzymać szeroki zakres barw pochodnych, np. z połączenia barwy zielonej i czerwonej powstaje barwa żółta. Model RGB miał pierwotnie zastosowanie do techniki analogowej, obecnie ma również do cyfrowej. Jest szeroko wykorzystywany w urządzeniach analizujących obraz (np. aparaty cyfrowe, skanery) oraz w urządzeniach wyświetlających obraz.

Do urządzeń drukujących (metodą cyfrową) w przemyśle ceramicznym najczęściej stosuje się standard CMYK, oczywiście w wielu wariantach o różnym poziomie rozbudowania. Służą do przygotowania profilu i uzyskania przestrzeni barwnej, która pozwala na wykonanie dekoracji ceramicznej o wysokim stopniu zgodności z oryginalną fotografią.

Materiał multimedialny: Film instruktażowyD1700JtUKFilm instruktażowy (Tutorial): Zdobienie płytek ceramicznych techniką druku cyfrowego.

Ekran sitodrukowy
Ekran sitodrukowy

Ekran sitodrukowy owinięty jest wokół bębna, obracającego się wokół własnej osi, natomiast rakiel umocowany jest w taki sposób, że jego ostrze pozostaje w styczności z ekranem.

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDrInAdmQgPlansza interaktywna: Metody zdobienia wyrobów ceramicznych.

Farby ceramiczne
Farby ceramiczne

Ceramiczne farby metaliczne naszkliwne przeznaczone są do dekorowania porcelany, porcelitu i wyrobów ceramicznych następującymi technikami zdobniczymi: sitodrukiem bezpośrednim, pośrednim (kalką). Temperatura wypalania 820‑860Indeks górny oC. O kolorystyce dekoracji decyduje temperatura wypalania, atmosfera w piecu i rodzaj podłoża, na które jest naniesiona.

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDrInAdmQgPlansza interaktywna: Metody zdobienia wyrobów ceramicznych.

Gęstość pasty
Gęstość pasty

Gęstość jest podstawowym parametrem kontroli właściwości past ceramicznych pod względem zmian parowania i sedymentacji, wyrażona jest jako stosunek masy materiału do jego objętości w określonych warunkach temperatury i oznaczana przy użyciu piknometru. Przygotowywanie farb to jedna z delikatniejszych faz, wymagająca szczególnej staranności, nieprzestrzeganie receptur na etapie przygotowywania i naważania komponentów pasty może narazić na ryzyko obniżonej jakości druku.

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDrInAdmQgPlansza interaktywna: Metody zdobienia wyrobów ceramicznych.

Granilie
Granilie

Zgranulowane szkło (grys) przeznaczone do zdobienia, przymocowane za pomocą kleju, który naniesiony jest metodą sitodruku płaskiego poprzez ekran wykonany z siatki poliestrowej o oczkach 30‑40 oczek/cmIndeks górny 2. Następnie na zdobiony wyrób ceramiczny za pomocą specjalnego urządzenia usypana jest granilia (grys). Granilia pokrywa miejsca obrazu, które pokrył klej, nadmiar grysu usuwany jest z miejsc pozbawionych kleju nadmuchem strumienia powietrza. Innym rozwiązaniem jest posypywanie grysu na powierzchni płytki pokrytej w całości cienką warstwą kleju, tą metodą uzyskujemy grubszą warstwę oraz rozłożenie granili na całej powierzchni zdobionego wyrobu.

Materiał multimedialny:
Film instruktażowyD1700JtUKFilm instruktażowy (Tutorial): Zdobienie płytek ceramicznych techniką druku cyfrowego,
Plansza interaktywnaDrInAdmQgPlansza interaktywna: Metody zdobienia wyrobów ceramicznych.

Kadź termostatyczna
Kadź termostatyczna

Urządzenie pozwalające na schłodzenie lub ogrzanie tuszy do odpowiedniej temperatury.

Materiał multimedialny: Film instruktażowyD1700JtUKFilm instruktażowy (Tutorial): Zdobienie płytek ceramicznych techniką druku cyfrowego.

Lepkość pasty
Lepkość pasty

Ma znaczenie przy wpłynięciu farby we wgłębienia (oczka) nadane matrycy, wskazane jest stosowanie farb o niskiej lepkości i niskiej granicy plastyczności. Ułatwia to czyszczące działanie rakla na powierzchni zewnętrznej matrycy. Niska granica plastyczności ułatwia także przepływ farby ponad raklem, umożliwiając jej recyrkulację, ponieważ farba nie zatrzymuje się i nie przekształca w żel. W ten sposób zapewniona jest ciągła wymiana, która stanowi zasadniczy warunek uzyskiwania wysokiej jakości druku. Zalecana lepkość używanych farb to 30‑40 sekund wykonując oznaczenie kubkiem Forda o średnicy dyszy 4 mm dla siatek o otworach 62‑120 oczek/cmIndeks górny 2.

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDrInAdmQgPlansza interaktywna: Metody zdobienia wyrobów ceramicznych.

Pasty ceramiczne
Pasty ceramiczne

Pasty do sitodruku bezpośredniego mogą być sporządzane na bazie proszków i pigmentów ceramicznych oraz mediów mieszających się z wodą lub z rozpuszczalnikami organicznymi (potocznie określane jako wodne i organiczne zaprawiacze).

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDrInAdmQgPlansza interaktywna: Metody zdobienia wyrobów ceramicznych.

Pigmenty ceramiczne
Pigmenty ceramiczne

Pigmenty ceramiczne nadają lub modyfikują kolor. Są one powszechnie używany do barwienia i pigmentowania mas ceramicznych, szkliw oraz farb, poprzez dodanie i mieszanie pigmentów ceramicznych uzyskujemy pożądany recepturą i wzorcem kolor do produkcji wyrobów ceramicznych.

Materiał multimedialny:
Film instruktażowyD1700JtUKFilm instruktażowy (Tutorial): Zdobienie płytek ceramicznych techniką druku cyfrowego,
Plansza interaktywnaDrInAdmQgPlansza interaktywna: Metody zdobienia wyrobów ceramicznych.

Rakiel (z niem. rakel, przecierak)
Rakiel (z niem. rakel, przecierak)

Narzędzie do zgarniania farby z elementów niedrukujących w rotograwiurze i wałka rastrowego we fleksografii, usuwania nadmiaru farby z płyty wzorcowej w tampondruku oraz do przeciskania farby przez oczka formy drukowej w sitodruku. Rakiel może być wykonany ze stalowej taśmy sprężynującej, twardego tworzywa sztucznego, twardej gumy.

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDrInAdmQgPlansza interaktywna: Metody zdobienia wyrobów ceramicznych.

Sitodruk bezpośredni
Sitodruk bezpośredni

Technika sitodruku bezpośredniego z zastosowaniem pasty, na każdej powierzchni ceramicznej, wykonanej zarówno z plastycznej, jak i z surowej gliny, a także na wyrobach szkliwionych i wypalonych.

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDrInAdmQgPlansza interaktywna: Metody zdobienia wyrobów ceramicznych.

Sitodruk pośredni
Sitodruk pośredni

Technika sitodruku pośredniego, obraz drukowany jest za pomocą szablonu z grafika wzoru wykonanego na papierze lub materiale pełniącym funkcję nośnika i następnie przenoszony na ceramikę.

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDrInAdmQgPlansza interaktywna: Metody zdobienia wyrobów ceramicznych.

Sole rozpuszczalne
Sole rozpuszczalne

Inaczej zwane solami penetrującymi, wykorzystywane są w technice zdobienia wyrobów ceramicznych, w których komponent barwiący jest rozpuszczony w zaprawiaczu. Farby nanoszone są metodą natrysku na powierzchnię wyrobu surowego, który jest porowaty, ponieważ nie został jeszcze poddany wypalaniu, a jego składniki nie stopiły się. Wskutek porowatości faza ciekła (zaprawiacz + barwnik) wnika w pory rozprzestrzeniając się w masie ceramicznej gdzie uzyskuje się odpowiednie efekty chromatyczne.

Materiał multimedialny:
Film instruktażowyD1700JtUKFilm instruktażowy (Tutorial): Zdobienie płytek ceramicznych techniką druku cyfrowego,
Plansza interaktywnaDrInAdmQgPlansza interaktywna: Metody zdobienia wyrobów ceramicznych.

Szkliwa
Szkliwa

Cienka warstewka szkła lub szkła i kryształów stopiona w trakcie procesu wypalania na powierzchni wyrobu surowego. Warstwa szkliwa podwyższa wytrzymałość mechaniczną wyrobu, nadaje wyrobom odporność na działanie czynników atmosferycznych, stanowi dekoracje, takie jak barwa i połysk.

Materiał multimedialny:
Film instruktażowyD1700JtUKFilm instruktażowy (Tutorial): Zdobienie płytek ceramicznych techniką druku cyfrowego,
Plansza interaktywnaDrInAdmQgPlansza interaktywna: Metody zdobienia wyrobów ceramicznych.

Tusz ceramiczny
Tusz ceramiczny

Stosowany do druku cyfrowego, tworzony na bazie rozpuszczalników organicznych, przeznaczony do nadruku na materiałach nieabsorbujących i porowatych, zapewnia bardzo dobre pokrycie, nadaje różnorodność kolorów i trwałość koloru oraz odporność na wysokie temperatury zdobionych wyrobów ceramicznych.

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDrInAdmQgPlansza interaktywna: Metody zdobienia wyrobów ceramicznych.

Zaprawiacz
Zaprawiacz

Zaprawiacz (medium), dodajemy do farby ceramicznej w celu nadania jej odpowiedniej lepkości i czasu schnięcia.

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDrInAdmQgPlansza interaktywna: Metody zdobienia wyrobów ceramicznych.

Zdobienie drukiem cyfrowym
Zdobienie drukiem cyfrowym

Proces wykonywania zadruku na płytkach ceramicznych w sposób bezdotykowy. Polega na tym, że dane zawarte w pliku graficznym (wzór) za pomocą maszyny drukującej i materiałów specjalnych, tj. metali szlachetnych, tuszy (reaktywnych, matowych) zostają zadrukowywane na wyrób.

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDrInAdmQgPlansza interaktywna: Metody zdobienia wyrobów ceramicznych.

Zdobienie drukiem rotacyjnym
Zdobienie drukiem rotacyjnym

Rodzaj drukowania z zaokrąglonej formy drukowej i cylindrycznego docisku, wykorzystywany do zdobienia wyrobów ceramicznych.

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDrInAdmQgPlansza interaktywna: Metody zdobienia wyrobów ceramicznych.

Zgarniacz łopatkowy
Zgarniacz łopatkowy

Może występować jako zgarniacz na mokro lub konwencjonalny zgarniacz z listwą, służy do czyszczenia pasa transportowego z pozostałości tuszy.

Materiał multimedialny: Film instruktażowyD1700JtUKFilm instruktażowy (Tutorial): Zdobienie płytek ceramicznych techniką druku cyfrowego.

Zdobienie sitodrukiem
Zdobienie sitodrukiem

Technika druku, w której formą drukową jest szablon nałożony na drobną siatkę tkaną, metalową lub wykonaną z włókien syntetycznych. Wykonanie odbitki polega na przetłaczaniu farby przez matrycę.

Materiał multimedialny: Plansza interaktywnaDrInAdmQgPlansza interaktywna: Metody zdobienia wyrobów ceramicznych.