Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
E-materiały do kształcenia zawodowego

Anatomia z fizjologią i patologią

MED.14. Świadczenie usług medyczno‑pielęgnacyjnych i opiekuńczych osobie chorej i niesamodzielnej - Opiekun medyczny 532102

bg‑azure

Fizjologia narządów

INFOGRAFIKA

1
Schemat układu krążenia
R9M25UmOc9nWU
Ilustracja interaktywna przedstawiająca schemat budowy układu krążenia. Centralnie ułożone serce, otoczone z jednej strony układem żylnym, a z drugiej tętniczym. Powyżej serca połączone naczynia żylne i tętnicze są zaliczone do krążenia płucnego, a poniżej do krążenia systemowego. W naczyniach zawierających krew nienatlenowaną wyróżniono (od góry): tętnie płucne, żyłę główną dolną oraz układ żylny. W naczyniach zawierających krew natlenowaną wyróżniono (od góry): żyły płucne, aortę, tętnice, tętniczki i naczynia kapilarne.
Na ilustracji są punkty interaktywne, pod którymi znajdują się nazwy lub opis procesów związanych z układem krążenia wraz z nagraniami tożsamymi z treścią, lub grafiki ze schematyczną budową wskazanej struktury.
  1. Układ krążenia składa się z dwóch układów: krążenia płucnego i krążenia systemowego.
  2. Drogę krwi z prawej komory do lewego przedsionka serca nazywamy krążeniem płucnym, inaczej małym. Odtlenowana krew z prawej komory poprzez tętnice płucne wpływa do płuc. Tętnice płucne rozgałęziają się do drobnych naczyń włosowatych oplatających pęcherzyki płucne. Następnie utlenowana krew poprzez system żył płucnych wraca do lewego przedsionka.
  3. Drogę z lewej komory do prawego przedsionka serca nazywamy krążeniem systemowym, inaczej dużym. Utlenowana krew dużą tętnicą zwaną aortą wypływa z lewej komory i tętnicami płynie do narządów i tkanek, zaopatrując je w tlen i substancje odżywcze. Odtlenowana krew z tkanek płynie żyłami do prawego przedsionka.
  4. Grafika schematycznnie przedstawiająca serce. Otoczone workiem osierdziowym, serce jest zbudowane z mięśnia sercowego. Składa się z lewej i prawej komory (podzielonych przegrodą), oraz lewego i prawego przedsionka. Krew wpływa do prawego przedsionka serca żyłą główną, jest wyprowadzana do prawej komory poprzez zastawkę trójdzielną, a następnie poprzez zastawkę pnia płucnego do gałęzi tętnic płucnych. Krew z płuc wraca do lewego przedsionka serca żyłami płucnymi. Następnie, przemieszcza się poprzez zastawkę mitralną do lewej komory, a z niej opuszcza serce poprzez aortę, na wejściu do której występuje zastawka aorty.
  5. Tętnice płucne.
  6. Żyły płucne.
  7. Aorta.
  8. Tętnice.
  9. Naczynia układu systemowego.
  10. Układ żylny.
  11. Żyła główna dolna.
Schemat układu krążenia
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, licencja: CC BY-SA 3.0.
Schemat układu oddechowego i wymiany gazowej w płucach
R1Y1yFkxPIlVx
Ilustracja interaktywna przedstawiająca schemat budowy układu oddechowego. Układ oddechowy rozpoczyna się jamą nosową, oddzieloną od jamy ustnej poprzez podniebienie twarde i miękkie. Następnie, poprzez gardło, które poprzez nagłośnie przechodzi w krtań i zbudowaną z chrząstek tchawicę, oraz oskrzela główne lewe i prawe doprowadza wdychane powietrze do płuca lewego i prawego, w których znajdują się pęcherzyki płucne.
Na ilustracji są punkty interaktywne, pod którymi znajdują się nazwy lub opis procesów związanych z układem oddechowym wraz z nagraniami tożsamymi z treścią, lub grafiki ze schematyczną budową wskazanej struktury.
  1. Wentylacja to proces, podczas którego powietrze dostaje się do płuc i jest z nich usuwane. Podczas wdechu powietrze poprzez drogi oddechowe jest wciągane do płuc. Podczas wydechu powietrze biernie opuszcza płuca.
  2. Jama nosa.
  3. Gardło.
  4. Głośnia.
  5. Nagłośnia.
  6. Krtań.
  7. Tchawica.
  8. Pęcherzyki płucne.
  9. W pęcherzykach płucnych dochodzi do wymiany gazów oddechowych między powietrzem a krwią przepływającą przez płuca. Ta wymiana odbywa się na zasadzie dyfuzji, czyli samorzutnego rozprzestrzeniania się cząsteczek gazów z obszarów o ich wysokim stężeniu do obszarów o stężeniu niskim. Krew, przechodząc przez włośniczki, oddaje dwutlenek węgla, a pobiera tlen. Tlen jest transportowany we krwi głównie w postaci związanej z hemoglobiną w krwinkach czerwonych, a dwutlenek węgla w formie wodorowęglanów i formie rozpuszczonej.Grafika przedstawiająca schemat wymiany gazowej pomiędzy pęcherzykiem, a włośniczkami. Krew zawierająca dużo dwutlenku węgla i mało tlenu przepływa przez włośniczki płucne w pobliżu pęcherzyka płucnego. Dwutlenek węgla jest odprowadzany do pęcherzyka płucnego a tlen przechodzi z pęcherzyka do włośniczków.
Schemat układu oddechowego i wymiany gazowej w płucach
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, licencja: CC BY-SA 3.0.
Schemat trawienia i wchłaniania substancji odżywczych w przewodzie pokarmowym
R1JS2qQvklxWm
Ilustracja interaktywna przedstawiająca schemat budowy układu pokarmowego. Układ pokarmowy zaczyna się od przełyku, łączącego narządy znajdujące się jamie brzusznej z jamą ustną znajdującą się w rejonie głowy oraz żołądka znajdującego się w górnej części jamy brzusznej. Kolejnymi elementami układu są położone poniżej żołądka jelito cienkie i jelito grube. Jelito cienkie jest silnie poskręcane i zajmuje większą część dolnej jamy brzusznej. Jelito grube okrąża jelito cienkie, składając się z następujących części: kątnicy, okrężnicy wstępującej, zgięcia wątrobowego, poprzecznicy, zgięcia śledzionowego, okrężnicy zstępującej i okrężnicy esowatej. Do tego układu należą również gruczoły, takie jak wątroba, położna w jamie brzusznej obok żołądka, pęcherzyk żółciowy, położony za wątrobą czy trzustka, położona pomiędzy żołądkiem a jelitami.
Na ilustracji są punkty interaktywne, pod którymi znajdują się nazwy lub opis procesów związanych z układem pokarmowym wraz z nagraniami tożsamymi z treścią.
  1. Pokarmy są wykorzystywane dzięki procesom trawienia, wchłaniania, wydzielania i transportu. Trawienie to proces prowadzący do rozpadu pokarmu do łatwo przyswajalnych związków. W układzie pokarmowym produkty pokarmowe, czyli białko, tłuszcze i cukry, zostają rozłożone na substancje proste i wchłonięte wraz z solami mineralnymi i wodą ze światła jelita do krwi.
  2. Wchłanianie wody, soli mineralnych i witamin z treści jelitowej zachodzi głównie w jelicie cienkim.
  3. Jama ustna. Jej funkcja to przyjmowanie, żucie i zwilżanie pokarmu.
  4. Gruczoły ślinowe. Ich funkcja to wydzielanie śliny.
  5. Przełyk. Jego funkcja to połykanie.
  6. Żołądek. Jego funkcja to przechowywanie pokarmu po przyjęciu, mieszanie i trawienie.
  7. Wątroba. Jej funkcja to wydzielanie żółci.
  8. Trzustka. Jej funkcja to wydzielanie soków trawiennych.
  9. Jelito cienkie. Jego funkcja to trawienie i wchłanianie.
  10. Wyrostek robaczkowy.
  11. Jelito grube. Jego funkcja to wchłanianie wody i jonów, przechowywanie, formacja kału.
  12. Prostnica. Jej funkcja to przechowywanie kału.
  13. Odbyt. Jego funkcja to wypróżnianie.
Schemat trawienia i wchłaniania substancji odżywczych w przewodzie pokarmowym
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, licencja: CC BY-SA 3.0.
Trawienie i wchłanianie węglowodanów
R1aIRak0PApQO
Ilustracja interaktywna przedstawiająca schemat układu pokarmowego z wyszczególnionymi gruczołami trawiennymi oraz ich produktami trawiącymi węglowodany. Ślinianka, znajdująca się w pobliżu jamy ustnej, wydziela alfa-amylazę. Dwunastnica, znajdująca się w jamie brzusznej przy ujściu żołądka, wydziela ektoenzymy rąbka szczoteczkowego. Trzustka, znajdująca się za żołądkiem, wydziela alfa amylazę.
Wchłanianie węglowodanów odbywa się w siedemdziesięciu procentach w dwunastnicy, w dwudziestu procentach w górnym odcinku jelita cienkiego, w pięciu procentach w niższych odcinkach jelita cienkiego. W jelicie grubym węglowodany są wchłaniane w ilości od zera do dziesięciu procent.
Na ilustracji jest punkt interaktywny, pod którym znajdują się informacje na temat trawienia i wchłaniania węglowodanów w ludzkim organizmie, wraz z nagraniami tożsamymi z treścią.
Trawienie i wchłanianie węglowodanów zachodzą wstępnie w jamie ustnej, gdzie pod wpływem amylazy zawartej w ślinie dochodzi do rozłożenia skrobi na cukry proste. W dwunastnicy i górnym odcinku jelita cienkiego pod wpływem soku trzustkowego, enzymów dwunastniczych i jelitowych.
Trawienie i wchłanianie węglowodanów
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, licencja: CC BY-SA 3.0.
Trawienie i wchłanianie białek
Ri0AgMe0gB7S5
Ilustracja interaktywna przedstawiająca schemat układu pokarmowego z wyszczególnionymi gruczołami trawiennymi oraz ich produktami trawiącymi białka. Żołądek, znajdujący się w jamie brzusznej, wydziela pepsynę. Dwunastnica i jelito czcze, znajdująca się przy ujściu żołądka, wydziela peptydy jelitowe. Trzustka, znajdująca się za żołądkiem, wydziela trypsynę, chymotrypsynę i karboksypeptydazę A i B.
Wchłanianie białek odbywa się w pięćdziesięciu procentach w dwunastnicy. W górnym odcinku jelita cienkiego wchłaniane są w oligopeptydy, a w jego niższych odcinkach aminokwasy. W jelicie grubym białko nie jest wchłaniane.
Na ilustracji jest punkt interaktywny, pod którym znajdują się informacje na temat trawienia i wchłaniania białek w ludzkim organizmie, wraz z nagraniami tożsamymi z treścią.
Trawienie i wchłanianie białek odbywają się w żołądku, dwunastnicy i jelicie cienkim. W żołądku pepsyny żołądkowe rozkładają białko na peptydy i aminokwasy. W dwunastnicy enzymy trzustkowe, takie jak trypsyna i chymotrypsyna, rozkładają białka na aminokwasy, które wchłaniane są w jelicie cienkim.
Trawienie i wchłanianie białek
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, licencja: CC BY-SA 3.0.
Trawienie i wchłanianie tłuszczów
R1X1v0hYbOoAC
Ilustracja interaktywna przedstawiająca schemat układu pokarmowego z wyszczególnionymi gruczołami trawiennymi oraz ich produktami trawiącymi tłuszcze. Żołądek, znajdujący się w jamie brzusznej, wydziela lipazę. Wątroba, znajdująca się po lewej stronie żołądka, wydziela kwasy żółciowe. Trzustka, znajdująca się za żołądkiem, wydziela lipazę.
Wchłanianie tłuszczy odbywa się w pięćdziesięciu procentach w dwunastnicy, a w dziesięciu procentach w jelicie cienkim. W jelicie grubym tłuszcze nie są wchłaniane.
Na ilustracji jest punkt interaktywny, pod którym znajdują się informacje na temat trawienia i wchłaniania tłuszczów w ludzkim organizmie, wraz z nagraniami tożsamymi z treścią.
Trawienie i wchłanianie tłuszczów zachodzi w dwunastnicy oraz w jelicie cienkim. W dwunastnicy pod wpływem lipazy trzustkowej i żółci tłuszcze rozkładane są na małe cząsteczki, które są wchłaniane w jelicie cienkim.
Trawienie i wchłanianie tłuszczów
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powiązane ćwiczenia