Na ilustracji na czarnym tle widać narysowane żółtą , cienką kreską wachlarze jeden obok drugiego.
Tendencje funkcjonalistyczne stylu Art Deco
Źródło: online-skills.
Ważne daty
1923 – Jacques‑Emile Ruhlmann, Szafka narożna
1925 – Międzynarodowa Wystawa Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu - kulminacja stylu art déco
1925 – Tamara Łempicka, Autoportret (Tamara Łempicka w zielonym bugatti)
1927‑1929 – Dawny Bank Polski, Gdynia, schody w stylu art déco
1927‑1945 – Bazylika św. Rocha w Białymstoku
1928‑1931 – Chrysler Building
1931 – Empire State Building
m11302cd6543230b9_0000000000019
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
RyHIgh6brZUwg1
W prostokątnym polu znajduje się strzałka skierowana w dół symbolizująca pobieranie pliku. Obok strzałki umieszczony jest napis „Pobierz załącznik”. Jest to przycisk pozwalający na wyświetlenie, pobranie i zapisanie pliku zawierającego scenariusz lekcji - dokument w formacie pdf.
W prostokątnym polu znajduje się strzałka skierowana w dół symbolizująca pobieranie pliku. Obok strzałki umieszczony jest napis „Pobierz załącznik”. Jest to przycisk pozwalający na wyświetlenie, pobranie i zapisanie pliku zawierającego scenariusz lekcji - dokument w formacie pdf.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
m11302cd6543230b9_0000000000022
I. Rozwijanie zdolności rozumienia przemian w dziejach sztuki w kontekście ich uwarunkowań kulturowych i środowiskowych, epok, kierunków, stylów i tendencji w sztuce. Uczeń:
I.10. formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat epok, kierunków, stylów i tendencji w sztuce oraz środowisk artystycznych.
I.1.g) sztuki 1 połowy XX wieku (fowizm, ekspresjonizm, kubizm, futuryzm, formizm, koloryzm, abstrakcjonizm geometryczny i niegeometryczny, dadaizm, surrealizm, konstruktywizm, École de Paris, styl art déco,
I.3. rozumie konteksty kulturowe i uwarunkowania przemian w dziejach sztuki (w tym historyczne, religijne, filozoficzne);
I.7. łączy najistotniejsze dzieła ze środowiskiem artystycznym, w którym powstały;
I.8. porównuje style i kierunki oraz ich wzajemne oddziaływania; uwzględnia źródła inspiracji, wpływ wydarzeń historycznych i kulturalnych oraz estetyki na cechy tych stylów;
II. Zapoznawanie z najwybitniejszymi osiągnięciami w zakresie architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:
II.10. określa funkcję dzieła i wskazuje jej wpływ na kształt dzieła;
II.18. formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat dzieł sztuki.
II.2. wskazuje twórców najbardziej reprezentatywnych dzieł;
II.8. wymienia różne funkcje dzieł sztuki, takie jak: sakralna, sepulkralna, estetyczna i dekoracyjna, dydaktyczna, ekspresywna, użytkowa, reprezentacyjna, kommemoratywna, propagandowa, kompensacyjna, mieszkalna i rezydencjonalna, obronna, magiczna;
II.9. identyfikuje najbardziej reprezentatywne i najsłynniejsze dzieła na podstawie charakterystycznych środków warsztatowych i formalnych oraz przyporządkowuje je właściwym autorom;
III. Zapoznawanie z dorobkiem najwybitniejszych twórców dzieł architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:
III.1. wymienia najistotniejszych twórców dla danego stylu lub kierunku w sztuce;
III.4. łączy wybrane dzieła z ich autorami na podstawie charakterystycznych środków formalnych;
IV. Kształcenie w zakresie rozumienia i stosowania terminów i pojęć związanych z dziełami sztuki, ich strukturą i formą, tematyką, techniką wykonania. Uczeń:
V. Zapoznanie ze zbiorami najważniejszych muzeów i kolekcji dzieł sztuki na świecie i w Polsce, a także z funkcją mecenatu artystycznego oraz jego wpływem na kształt dzieł
IV.1. definiuje terminy związane z opisem formy i struktury dzieła architektonicznego, w tym określenia dotyczące typów i elementów planów budowli, elementów konstrukcyjnych i dekoracyjnych (dekoracji fasady i wnętrza) oraz układu przestrzennego;
IV.4.d) techniki zdobnicze: emalia, intarsja i inkrustacja;
IV.5. analizując i opisując dzieła architektoniczne, właściwie stosuje terminy i pojęcia dotyczące struktury architektury.
m11302cd6543230b9_0000000000028
Nauczysz się
rozpoznawać cechy stylu art déco;
rozpoznawać dzieła i przyporządkowywać je właściwym twórcom;
określać, czym jest wzornictwo przemysłowe;
rozróżniać polską i francuską odmianę art déco.
m11302cd6543230b9_0000000000030
Geneza i cechy stylu art déco
W chwili jej zakończenia wielkiej wojny w 1918 roku wraz z nowym porządkiem politycznym nastąpiła potrzeba odnowy sztuk, nowego języka plastycznego. Niektóre środowiska artystyczne opowiadały się za minimalizmem i odejściem od dekoracyjności, ale pojawiły się też zdania o konieczności dekoracyjności po okresie ograniczeń wojennych. Rozwiązaniem było ustalenie nowej stylistyki określanej mianem art déco, który przyjął się w architekturze, rzeźbie, malarstwie, grafice użytkowej i rzemiośle artystycznymRzemiosło artystycznerzemiośle artystycznym. Szczytowy rozwój stylu przypada na lata 20. I 30. XX wieku, natomiast widoczne są w nim powiązania z ideą odrodzenia rzemiosła, głoszoną przez Arts and Crafts oraz ze związkiem z przemysłem w myśl szkoły Bauhausu. Termin „art déco” pojawił się po raz pierwszy w artykule napisanym przez Le Corbusieraw czasopiśmie L’Esprit nouveau– architekt w recenzji paryskiej wystawy sztuki dekoracyjnej użył tytułu: 1925 Expo: Arts Déco. Jednak termin ten używany był po roku 1966 jako określenie tendencji w sztuce dwudziestolecia międzywojennego. Do cech stylu należy łączenie tradycyjnych form eklektycznych okresu historycznego z wpływami modernistycznymi. Art déco czerpał także inspiracje z różnych kultur: sztuki ludowej, sztuki Chin, sztuki afrykańskiej, egipskiej, a także do folkloru i tradycji antycznych oraz kierunków współczesnych – neoplastycyzmu, kubizmu, fowizmu, konstruktywizmu. Podstawowymi środkami stosowanymi w sztuce były uproszczenia i skłonność do syntezy oraz geometryzacja, prostolinijność, synteza, symetria. Stosowano kontrastową kolorystykę i wzory geometryczne. Styl najpełniej rozwinął się w rzemiośle artystycznym, dekoracji wnętrz, ale wiele jego przykładów pojawiło się także w architekturze, rzeźbie, malarstwie, grafice, modzie. Przykłady art déco obecne były również w biżuterii oraz scenografiach artystycznych, zarówno teatralnych jak i filmowych.
m11302cd6543230b9_0000000000047
Znaczenie Polski podczas Międzynarodowej Wystawy Sztuk Dekoracyjnych w Paryżu
Od 28 kwietnia do października 1925 w Paryżu trwała Międzynarodowa Wystawa Sztuki Dekoracyjnej i WzornictwaWzornictwoWzornictwa (l'Exposition internationale des Arts décoratifs et industriels modernes). Polskę reprezentowali: Józef Czajkowski, Wojciech Jastrzębowski oraz Zofia Stryjeńska. Perspektywa wystąpienia na międzynarodowej wystawie była niezwykle ważna dla Polski, która parę lat wcześniej w 1918 roku odzyskała niepodległość. Frontalny budynek zaprojektował Józef Czajkowski.
R959BjgvRpZuO1
Ilustracja interaktywna. Międzynarodowa Wystawa Sztuk Dekoracyjnych i Nowoczesnego Przemysłu, Paryż, 1925 Pawilon Polski projekt Józefa Czajkowskiego - ogólny widok strona od atrium.Na ilustracji umieszczone są dwa aktywne punkty zawierające dodatkowe informacje:
Punkt 1: Biały budynek był zrytmizowany rytmicznym, przypominający dekoracje zakopiańskie
Punkt 2: Pawilon posiadał 23-metrową szklaną, podświetlaną wieżą o metalowej konstrukcji i łamanej bryle składającej się z ostrosłupów, zwieńczonych jodełkami, nawiązującymi do tatrzańskiego krajobrazu.
Ilustracja interaktywna. Międzynarodowa Wystawa Sztuk Dekoracyjnych i Nowoczesnego Przemysłu, Paryż, 1925 Pawilon Polski projekt Józefa Czajkowskiego - ogólny widok strona od atrium.Na ilustracji umieszczone są dwa aktywne punkty zawierające dodatkowe informacje:
Punkt 1: Biały budynek był zrytmizowany rytmicznym, przypominający dekoracje zakopiańskie
Punkt 2: Pawilon posiadał 23-metrową szklaną, podświetlaną wieżą o metalowej konstrukcji i łamanej bryle składającej się z ostrosłupów, zwieńczonych jodełkami, nawiązującymi do tatrzańskiego krajobrazu.
Międzynarodowa Wystawa Sztuk Dekoracyjnych i Nowoczesnego Przemysłu, Paryż, 1925 Pawilon Polski projektu Józefa Czajkowskiego - widok ogólny od strony wejścia do atrium, cyfrowe.mnw.art.pl, CC BY 3.0
Wystrój salonu podczas paryskiej wystawy zaprezentował Wojciech Jastrzębowski. Artysta chętnie wykorzystywał w projektowanych przez siebie meblach i kilimach figury trójkątów i rombów. Również eksponowane w pawilonie polskim meble do gabinetu podporządkowane zostały geometrycznej rytmice.
R1YSt5vBYNDih1
Ilustracja interaktywna. Międzynarodowa Wystawa Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu, Pawilon Polski, salon projektu Wojciecha Jastrzębowskiego ,, 1925 rok. Ilustracja przedstawia wnętrze salony, w którym znajdują się dekoracyjne sprzęty: waza, soja i krzesła z gobelinowymi obiciami oraz gobelin umieszczony na ścianie. Na ilustracji znajdują się dwa aktywne punkty zawierające dodatkowe informacje:
Punkt 1: W wystroju widoczne są cechy kubistyczne., ostre załamania płaszczyzn, efekty światłocieniowe, geometryzacja.
Punkt 2: Uzupełnieniem kompozycji wnętrza jest zaprojektowany przez Zofię Stryjeńską gobelin Sobótka.
Ilustracja interaktywna. Międzynarodowa Wystawa Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu, Pawilon Polski, salon projektu Wojciecha Jastrzębowskiego ,, 1925 rok. Ilustracja przedstawia wnętrze salony, w którym znajdują się dekoracyjne sprzęty: waza, soja i krzesła z gobelinowymi obiciami oraz gobelin umieszczony na ścianie. Na ilustracji znajdują się dwa aktywne punkty zawierające dodatkowe informacje:
Punkt 1: W wystroju widoczne są cechy kubistyczne., ostre załamania płaszczyzn, efekty światłocieniowe, geometryzacja.
Punkt 2: Uzupełnieniem kompozycji wnętrza jest zaprojektowany przez Zofię Stryjeńską gobelin Sobótka.
Międzynarodowa Wystawa Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu, Pawilon Polski, salon projektu Wojciecha Jastrzębowskiego, , 1925, cyfrowe.mnw.art.pl, CC BY 3.0
Uzupełnieniem Pawilonu była ekspozycja działu polskiego w pomieszczeniach Galerii Inwalidów. Tu na szczególną uwagę zasługuje hall projektu Wojciecha Jastrzębowskiego. Koncepcja pozbawionego mebli pomieszczenia została oparta na dekoracjach wykorzystujących figury geometryczne. Plastykę wnętrza wydobywał bardzo bogaty światłocień, odgrywający zasadniczą rolę w kompozycji i w partiach dekoracji. Całość podporządkowana jest bardzo rygorystycznie zaplanowanemu porządkowi, tworząc tzw. GesamtkunstwerkGesamtkunstwerkGesamtkunstwerk (dzieło totalne).
R1Pp3VW4xirCV1
ilustracja interaktywna. Wojciech Jastrzębowski, sala, Ekspozycja polska w Galerii Inwalidów na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu, 1925 rok. Na ilustracji widoczna jest sala z białymi ścianami. Na ścianach znajdują się rzeźbienia oraz na środkowej ścianie trójkątne lustra ułożone w rąb. Na ilustracji znajdują się trzy aktywne punkty zawierające dodatkowe informacje:
Punkt 1: W centralnym, kryształowym, romboidalnym zwierciadle powtarzanym motywem stał się trójkąt.
Punkt 2: Figura trójkąta powtarza się w podstawie ławy znajdującej się pod lustrem.
Punkt 3: Dekoracyjne fryzy biegnące po obu stronach pomieszczenia, zostały również zakomponowane z figur geometrycznych w które wkomponowany jest polski orzeł.
ilustracja interaktywna. Wojciech Jastrzębowski, sala, Ekspozycja polska w Galerii Inwalidów na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu, 1925 rok. Na ilustracji widoczna jest sala z białymi ścianami. Na ścianach znajdują się rzeźbienia oraz na środkowej ścianie trójkątne lustra ułożone w rąb. Na ilustracji znajdują się trzy aktywne punkty zawierające dodatkowe informacje:
Punkt 1: W centralnym, kryształowym, romboidalnym zwierciadle powtarzanym motywem stał się trójkąt.
Punkt 2: Figura trójkąta powtarza się w podstawie ławy znajdującej się pod lustrem.
Punkt 3: Dekoracyjne fryzy biegnące po obu stronach pomieszczenia, zostały również zakomponowane z figur geometrycznych w które wkomponowany jest polski orzeł.
Wojciech Jastrzębowski, hall, Ekspozycja polska w Galerii Inwalidów na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu, 1925, cyfrowe.mnw.art.pl, CC BY 3.0
W Galerii Inwalidów wyeksponowano także drewnianą Kapliczkę Bożego Narodzenia projektu Jana Szczepkowskiego. Artysta operuje uproszczeniami, stosując kubistyczne formy i budując napięcie poprzez stosowanie różnych kierunków, które wpływają na bogactwo faktury i dynamikę formy.
R11L7MGpIniJ31
Ilustracja interaktywna. Międzynarodowa Wystawa Sztuki Dekoracyjnej i Przemysłu Współczesnego w Paryżu, 1925. Ekspozycja w pawilonie polskim. Kaplica autorstwa rzeźbiarza, prof. Jana Szczepkowskiego, Na ilustracji widać wnętrze kaplicy z położonym centralnie ołtarzem. Po lewej stronie umieszczone są drewniane ławki przykryte tkaniną gobelinową. Nad ławami znajduje się okno podzielone na trzy części. Na ilustracji znajduje się aktywny punkt zawierający dodatkowe informacje:
Punkt 1: Centralną część ołtarza kaplicy dekoruje płaskorzeźba ze sceną Bożego Narodzenia, kompozycyjnie zamieszczoną w trójkącie, zwieńczonym płaskim, kolistym kształtem, kontrastującym z dynamiczną formą całości.
Jan Szczepkowski, Kapliczka Bożego Narodzenia, 1925, drewno sosnowe, 116 x 114 cm, wł. Muzeum Narodowe w Warszawie (replika oryginału znajdującego się w kościele parafialnym p.w. św. Stanisława w Dourges, Francja), fot MNW, culture.pl, CC BY 3.0
Ilustracja interaktywna. Międzynarodowa Wystawa Sztuki Dekoracyjnej i Przemysłu Współczesnego w Paryżu, 1925. Ekspozycja w pawilonie polskim. Kaplica autorstwa rzeźbiarza, prof. Jana Szczepkowskiego, Na ilustracji widać wnętrze kaplicy z położonym centralnie ołtarzem. Po lewej stronie umieszczone są drewniane ławki przykryte tkaniną gobelinową. Nad ławami znajduje się okno podzielone na trzy części. Na ilustracji znajduje się aktywny punkt zawierający dodatkowe informacje:
Punkt 1: Centralną część ołtarza kaplicy dekoruje płaskorzeźba ze sceną Bożego Narodzenia, kompozycyjnie zamieszczoną w trójkącie, zwieńczonym płaskim, kolistym kształtem, kontrastującym z dynamiczną formą całości.
Jan Szczepkowski, Kapliczka Bożego Narodzenia, 1925, drewno sosnowe, 116 x 114 cm, wł. Muzeum Narodowe w Warszawie (replika oryginału znajdującego się w kościele parafialnym p.w. św. Stanisława w Dourges, Francja), fot MNW, culture.pl, CC BY 3.0
Międzynarodowa Wystawa Sztuki Dekoracyjnej i Przemysłu Współczesnego w Paryżu, 1925. Ekspozycja w pawilonie polskim. Kaplica autorstwa rzeźbiarza, prof. Jana Szczepkowskiego, culture.pl, CC BY 3.0
m11302cd6543230b9_0000000000063
Architektura w stylu art déco
W stanach Zjednoczonych architektura art déco, w związku z długo utrzymującym się trendem historyzmu, przejawiała charakter eklektyczny. Artystyczna nowoczesność objawiła się w budowie drapacza chmur Empire State Building w Nowym Jorku. Obłożony kamiennymi płytami z szarego wapienia z Indiany budynek, posiada cechy klasycznej fasady.
RGEo4CTMzZzTy1
Zdjęcie przedstawia Empire State Building. Między wieżowcami i innymi budynkami miasta widać bardzo wysoki budynek z licznymi oknami oraz zwieńczony wysoką iglicą.
Empire State Building , 1931, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, wikimedia.org, CC BY 2.0
Typowy eklektyczny charakter pojawia się w nowojorskim Chrysler Building. Dekoracje wieżowca są utrzymane w stylu art déco, nawiązują do elementów samochodów Chryslera, sztuki gotyckiej.
R1KMKIQsPcDPQ1
Ilustracja interaktywna. Budynek Chryslera, 1928–1931, Nowy Jork, Stany Zjednoczone. Na ilustracji umieszczono cztery aktywne punkty zawierające dodatkowe informacje:
Punkt 1: Geometryczne ornamenty w stylu art déco na szczycie budowli.
Punkt 2: Orzeł nawiązujący do sztuki gotyckiej.
Punkt 3: Wnętrze wieżowca w stylu art déco – lobby.
Punkt 4: Lampa w stylu art déco.
Ilustracja interaktywna. Budynek Chryslera, 1928–1931, Nowy Jork, Stany Zjednoczone. Na ilustracji umieszczono cztery aktywne punkty zawierające dodatkowe informacje:
Punkt 1: Geometryczne ornamenty w stylu art déco na szczycie budowli.
Punkt 2: Orzeł nawiązujący do sztuki gotyckiej.
Punkt 3: Wnętrze wieżowca w stylu art déco – lobby.
Punkt 4: Lampa w stylu art déco.
Chrysler Building, 1928-1931, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, wikimedia.org, CC BY 3.0
Art déco w polskiej architekturze reprezentują między innymi: kościół św. Rocha w Białymstoku oraz dawny Bank Polski w Gdyni, nagrodzony złotym medalem polski pawilon na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej i Wzornictwa w Paryżu.
RvLUoEfwJp2Ka1
Ilustracja przedstawia Bazylikę św. Rocha w Białymstoku. Kościół zbudowany został w stylu modernistyczno-ekspresjonistycznym na planie ośmioboku i składa się z trzech stopniowo narastających brył. Pierwsza bryła tworzy zasadniczy element świątyni, na szczycie budynku znajduje się ażurowa wieża z tarasem widokowym. Nad łukowatym wejściem znajduje się się rzeźba Chrystusa.
Bazylika św. Rocha w Białymstoku, 1927-1945, wikimedia.org, CC BY 2.0
RpgEc64u85SZb1
Ilustracja przedstawia Dawny Bank Polski, Gdynia, schody w stylu art déc. Widać przeszklone drzwi, które prowadzą do holu z szaro-czarną posadzką. z holu prowadzą zaokrąglone marmurowe schody. Wzdłuż schodów ciągną się marmurowe, gęsto ułożone obok siebie kolumny.
Dawny Bank Polski, Gdynia, schody w stylu art déco, 1927-1929, d-art.pl, CC BY 3.0
m11302cd6543230b9_0000000000075
Geometryzacja form we wzornictwie użytkowym
Styl art‑déco we wzornictwie łączył ówczesną modę, funkcjonalność i wyszukaną formę. Meble inspirowane były często kulturą Dalekiego Wschodu i starożytnym Egiptem. Te wszystkie elementy można znaleźć w stylizowanych pomieszczeniach, sprawiają wrażenie ciężkich, masywnych, o zgeometryzowanych, często kanciastych formach i wykończonych fornirem, wykonane z hebanu, inkrustowane kością słoniową. Najbardziej znani artyści działali w Paryżu. Stolica Francji była na początku lat 20. XX wieku uważana za centrum wyrafinowanego i eleganckiego życia. To tu kreowano mody, które następnie rozprzestrzeniały się po świecie. Francuskie towary uważano za najbardziej wysmakowane artystycznie i estetycznie. Do jednych z najbardziej znanych projektantów mebli należy Jacques‑Emile Ruhlmann, którego styl cechowały uproszczenia i delikatnej linia. Jego projekty mebli były dekorowane intarsjami z kości słoniowej, pozłacanym brązem i srebrzone. Oprócz geometrycznych wzorów stosował tez motywy kwiatowe, girlandy. Zaprojektowany przez artystę na potrzeby Międzynarodowej Wystawy Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu Dom Kolekcjonera jest kwintesencją stylu art déco w jego zamiłowaniu do przepychu i dekoracji. W dużym salonie zaprezentowano zręcznie połączone dzieła ponad 400 rzemieślników i artystów, którzy pod kierownictwem Ruhlmanna stworzyli harmonijnie zakomponowane wnętrze. Salon epatował luksusem i wyrafinowaniem, stanowił też przykład poszanowania dla tradycji francuskiej sztuki i rzemieślniczego wykonawstwa.
R11hyCaApPVPR1
Ilustracje przedstawia Emile Jacques Ruhlmann, Salon, Dom Kolekcjonera na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu. Na ilustracji widoczny jest duży salon z wysokimi oknami . Na środku salonu stoi niski okrągły stolik. Po prawej stronie salonu znajduje się kominek ze stojąca obok niego ławą. Pod oknem z prawej strony salonu znajduje się fortepian, na którym stoi lampa z białym abażurem. Widać także dwa fotele oraz popiersie trojące na tle okna w środkowej części salonu. Z sufitu zwisa ogromna lampa zbudowana z licznych kryształków.
Emile Jacques Ruhlmann, Salon, Dom Kolekcjonera na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu, 1925 r., online-skills, CC BY 3.0
RzPGq7XZZPHSO1
Ilustracja przedstawia Jacques-Emile Ruhlmann, Szafka narożna. Szafka wykonana jest z ciemno - brązowego drewna, na którym widoczna jest duża inkrustacja wykonana z kości słoniowej. Blat szafki wykonany jest z jasnego kamienia.
Jacques-Emile Ruhlmann, Szafka narożna, 1923, Brooklyn Museum, wikimedia.org, CC BY 3.0
Bryły geometryczne były podstawą dla artystów zajmujących się projektowaniem naczyń. Polska artystka, Julia Keilowa samodzielnie wykuwała ze srebra tace, misy, popielniczki, puchary, wazony. Projektowała naczynia i zestawy stołowe do produkcji seryjnej dla wytwórców wyrobów platerowych. W swoich projektach stosowała najprostsze bryły geometryczne kulę, stożek, walec. Rzeźbiarsko potraktowane powierzchnie, dające dodatkowe efekty światłocieniowe sprawiają, że przedmioty te mogą być jednocześnie postrzegane jako małe dzieła sztuki.
RxF9isUmZHdOJ1
ulia Keilowa, Wazon, patera i misa kute ręcznie. Misa ma falowane ściany. Wazon na dole jest pękaty, w środkowej części zwęża się a u góry rozszerza.
Julia Keilowa, Wazon, patera i misa kute ręcznie, lata 30, XX w., w kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie, online-skills, CC BY 3.0
m11302cd6543230b9_0000000000082
Tamara Łempicka – kobiece portrety art déco
Charakterystyczny i śmiały styl Łempickiej z lat 1925‑39. Nawiązuje do koncepcji kubistycznych. Jednak malarka nadała swoim dziełom charakter humanistyczny, jej portrety posiadają akcent portretów psychologicznych – mężczyzn malowała jako stanowczych, a kobietom nadawało zabarwienia erotycznego.
R10Ih3OENcQIN1
Widoczna jest ramka z tekstem: Z usług Łempickiej korzystały arystokratki i żony bogatych przemysłowców, które masowo zamawiały u niej portrety. Łempicka spędzała więc po kilkanaście godzin dziennie przy sztalugach. Jednak pozytywny odbiór odbiorców nie przekładał się na entuzjazm krytyków sztuki, którzy krytykowali jej sztukę za " cielesność graniczącą z kiczem lub przynajmniej grzechem". Co więcej nazywali ją nawet "propagatorką perwersyjnego malarstwa", zauważając homoerotyczny charakter jej twórczości. A ta krytyka przysparzała Łempickiej klienteli. Zachwycone kobiety pragnęły mieć obrazy namalowane ręką Tamary-najlepiej takie naturalnej wielkości. Wszystkie chciały mieć seksapil, jak czarnoskóra tancerka Josephine Baker, o której malarka mówiła, że zniewalała swym ciałem każdego, kto ją zobaczył. Wyglądała, jakby zeszła z jednego z moich płócien, więc nawet nie myślałam jej jej prosić, by mi pozowała. Dziennikarz La Pologne pisał, że modelki Tamary de Łempickiej to kobiety nowoczesne. Nie znają hipokryzji i wstydu w kategoriach moralności burżuazyjnej. Są opalone i ogorzałe od wiatru, a ich ciała sprężyste jak ciała Amazonek.
Źródło: online skills.
R76mN4Ybo48zl1
Ilustracja Tamara Łempicka, „Autoportret” (Tamara Łempicka w zielonym bugatti). Na ilustracji widać okno zielonego samochodu, od strony kierowcy. Za kierownicą siedzi kobieta w czapce na głowie, wokół szyi ma owinięty długi szal. Usta ma pomalowane na czerwony kolor. Na dłonie założyła długie rękawiczki.
Tamara Łempicka, „Autoportret” (Tamara Łempicka w zielonym bugatti), 1925, pinterst.com, CC BY 3.0
m11302cd6543230b9_0000000000177
Zadania
classicmobile
Ćwiczenie 1
RR5E4bCAyzLjU1
Odpowiedz na pytanie. Kto jest autorem misy, wazonu i patery kutych ręcznie?
Odpowiedz na pytanie. Kto jest autorem misy, wazonu i patery kutych ręcznie?
Odpowiedzi: A - Józef Czajkowski B - Julia Keilowa C - Emile Jacques Ruhlmann
1‑A 2‑C 3‑B
Zobacz także
Inna wersja zadania
R1fRyqErQAx2nm11302cd6543230b9_00000000000041
Inna wersja zadania
Inna wersja zadania
Źródło: online skills, cc0.
classicmobile
Ćwiczenie 2
RawUIp10bZj1Y1
Odpowiedz na pytanie. Co zostało pokazane na wystawie polskiej na Międzynarodowej Wystawie Sztuk Dekoracyjnych w Paryżu?
Odpowiedz na pytanie. Co zostało pokazane na wystawie polskiej na Międzynarodowej Wystawie Sztuk Dekoracyjnych w Paryżu?
Źródło: online-skills.
static
Ćwiczenie 2
Wskaż zdjęcia, na których pokazana została wystawa polska na Międzynarodowej Wystawie Sztuk Dekoracyjnych w Paryżu.
RTdPgCkNQDj2T1
Ilustracja do zadania
Źródło: online skills, cc0.
B
C
D
classicmobile
Ćwiczenie 3
R6221QRCwhZno1
Wskaż znaczenie terminu Gesamkunstwerk.
sztuka dekoracyjna
totalne dzieło sztuki
pojedyncze dzieło sztuki
Źródło: online-skills.
static
Ćwiczenie 3
Wskaż znaczenie terminu Gesamkunstwerk.
A - sztuka dekoracyjna B - totalne dzieło sztuki C - pojedyncze dzieło sztuki
B
classicmobile
Ćwiczenie 4
R3t7yAamAIsi61
Wskaż cechy charakterystyczne dla stylu Art Deco.
wyrafinowanie i elegancja
czerpaniem inspiracji z różnych epok
tworzenie przedmiotów użytkowych o randze dzieła sztuki
zerwanie z tradycją
troska o ergonomię
Źródło: online-skills.
static
Ćwiczenie 4
Wskaż cechy charakterystyczne dla stylu Art Deco.
A - wyrafinowanie i elegancja B - czerpaniem inspiracji z różnych epok C - tworzenie przedmiotów użytkowych o randze dzieła sztuki D - zerwanie z tradycją E - troska o ergonomię
A
B
C
classicmobile
Ćwiczenie 5
RMsvKP4fASBhW1
Odpowiedz na pytanie. Dlaczego dzieło misa, wazon i patera kute ręcznie można zaliczyć do stylu Art Deco"?
Odpowiedz na pytanie. Dlaczego dzieło misa, wazon i patera kute ręcznie można zaliczyć do stylu Art Deco"?
Źródło: online-skills.
static
Ćwiczenie 5
Wskaż jakie cechy przedmiotów wskazują na ich przynależność do stylu Art Deco.
RasOsgiiaxwC01
Ilustracja do zadania
Źródło: online skills, cc0.
A - ekspresyjność B - elegancja C - bogata ornamentyka D - geometryzacja form E - funkcja dekoracyjna na równi z użytkową
B
D
E
classicmobile
Ćwiczenie 6
R18vNHwte8rpB1
Odpowiedz na pytanie. W jakim mieście i w jakim budynku znajdują się piękne, półokrągłe marmurowe schody?
Odpowiedz na pytanie. W jakim mieście i w jakim budynku znajdują się piękne, półokrągłe marmurowe schody?
Źródło: online-skills.
static
Ćwiczenie 6
Pod ilustracjami wpisz miasta, w których znajdują się zabytki.
Odpowiedzi: A - Emile Jacques Ruhlmann B - Julia Keilowa C - Józef Czajkowski
Rozwiązanie: 1‑C 2‑A 3‑B
m11302cd6543230b9_0000000000187
Słownik pojęć
Gesamtkunstwerk
Gesamtkunstwerk
całościowe dzieło sztuki; w zakresie usług wnętrzarskich oznacza kompleksowe, jednorodnie i celowo zaprojektowane wszystkie elementy wyposażenia domu. Od mebli i oświetlenia po tkaniny ścienne, tapety i dywany. Często mamy wtedy do czynienia z projektami unikatowymi, wykonywanymi tylko na potrzeby danej realizacji.
Wzornictwo
Wzornictwo
(synonim: design lub dizajn) – termin odnoszący się do przedmiotów użytkowych i dzieł sztuki mogący oznaczać ich wygląd albo projektowanie. Design można zdefiniować jako „ogół działań o charakterze kreatywnym, dotyczącym projektowania dóbr i usług, których celem jest tworzenie wartości dodanej z perspektywy klienta, firmy oraz w wymiarze całego kraju jego powstawania”. Termin powszechnie wiązany ze wzornictwem przemysłowym, grafiką użytkową i sztuką użytkową.
Rzemiosło artystyczne
Rzemiosło artystyczne
dziedzina sztuk plastycznych obejmująca wytwórczość rzemieślniczą o charakterze artystycznym, o wysokich walorach estetycznych. Termin wprowadzony w XIX wieku na określenie przedmiotów wykonywanych ręcznie przez rzemieślnika artystę. Głównie dotyczy to takich wyrobów jak: meble, okucia, złotnictwo, tkanina, ceramika.
m11302cd6543230b9_0000000000191
Galeria dzieł sztuki
RGEo4CTMzZzTy1
Zdjęcie przedstawia Empire State Building. Między wieżowcami i innymi budynkami miasta widać bardzo wysoki budynek z licznymi oknami oraz zwieńczony wysoką iglicą.
Empire State Building , 1931, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, wikimedia.org, CC BY 2.0
RvLUoEfwJp2Ka1
Ilustracja przedstawia Bazylikę św. Rocha w Białymstoku. Kościół zbudowany został w stylu modernistyczno-ekspresjonistycznym na planie ośmioboku i składa się z trzech stopniowo narastających brył. Pierwsza bryła tworzy zasadniczy element świątyni, na szczycie budynku znajduje się ażurowa wieża z tarasem widokowym. Nad łukowatym wejściem znajduje się się rzeźba Chrystusa.
Bazylika św. Rocha w Białymstoku, 1927-1945, wikimedia.org, CC BY 2.0
RpgEc64u85SZb1
Ilustracja przedstawia Dawny Bank Polski, Gdynia, schody w stylu art déc. Widać przeszklone drzwi, które prowadzą do holu z szaro-czarną posadzką. z holu prowadzą zaokrąglone marmurowe schody. Wzdłuż schodów ciągną się marmurowe, gęsto ułożone obok siebie kolumny.
Dawny Bank Polski, Gdynia, schody w stylu art déco, 1927-1929, d-art.pl, CC BY 3.0
R11hyCaApPVPR1
Ilustracje przedstawia Emile Jacques Ruhlmann, Salon, Dom Kolekcjonera na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu. Na ilustracji widoczny jest duży salon z wysokimi oknami . Na środku salonu stoi niski okrągły stolik. Po prawej stronie salonu znajduje się kominek ze stojąca obok niego ławą. Pod oknem z prawej strony salonu znajduje się fortepian, na którym stoi lampa z białym abażurem. Widać także dwa fotele oraz popiersie trojące na tle okna w środkowej części salonu. Z sufitu zwisa ogromna lampa zbudowana z licznych kryształków.
Emile Jacques Ruhlmann, Salon, Dom Kolekcjonera na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu, 1925 r., online-skills, CC BY 3.0
RzPGq7XZZPHSO1
Ilustracja przedstawia Jacques-Emile Ruhlmann, Szafka narożna. Szafka wykonana jest z ciemno - brązowego drewna, na którym widoczna jest duża inkrustacja wykonana z kości słoniowej. Blat szafki wykonany jest z jasnego kamienia.
Jacques-Emile Ruhlmann, Szafka narożna, 1923, Brooklyn Museum, wikimedia.org, CC BY 3.0
RxF9isUmZHdOJ1
ulia Keilowa, Wazon, patera i misa kute ręcznie. Misa ma falowane ściany. Wazon na dole jest pękaty, w środkowej części zwęża się a u góry rozszerza.
Julia Keilowa, Wazon, patera i misa kute ręcznie, lata 30, XX w., w kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie, online-skills, CC BY 3.0
R76mN4Ybo48zl1
Ilustracja Tamara Łempicka, „Autoportret” (Tamara Łempicka w zielonym bugatti). Na ilustracji widać okno zielonego samochodu, od strony kierowcy. Za kierownicą siedzi kobieta w czapce na głowie, wokół szyi ma owinięty długi szal. Usta ma pomalowane na czerwony kolor. Na dłonie założyła długie rękawiczki.
Tamara Łempicka, „Autoportret” (Tamara Łempicka w zielonym bugatti), 1925, pinterst.com, CC BY 3.0
Bibliografia
Polskie Art Déco. Materiały piątej sesji naukowej Polskie art déco. Rzeźba i płaskorzeźba pod przewodnictwem prof. Ireny Huml, prof. Anny Sieradzkiej i prof. Andrzeja K. Olszewskiego w Muzeum Mazowieckim w Płocku 22‑23 kwietnia 2013 roku