E-materiały do kształcenia zawodowego

Metody oczyszczania kopalin wydobywanych metodami otworowymi

Eksploatacja otworowa złóż - Górnik eksploatacji otworowej 811301, Technik górnictwa otworowego 311702

bg‑gold

Słownik pojęć dla e‑materiału

Aby wyszukać pojęcie lub frazę występujące w słowniku, wpisz je w poniższą ramkę.

1
abrazja
abrazja

erozyjny proces ścierania skały poprzez okruchy skalne poruszane falami morskimi lub jeziornymi, prąd rzeczny, wiatr lub lodowiec

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

absorpcja
absorpcja

wchłanianie jednej substancji przez inną substancję/ośrodek. Obejmuje usuwanie cieczy poprzez kapilarność, w procesie osmozy, w reakcjach chemicznych lub reakcję rozpuszczania w substancji

RL0D8NDUb9ma2
Graficzne przedstawienie absorpcji
Źródło: GroMar sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

adsorbat
adsorbat

substancja ulegająca zagęszczeniu na powierzchni adsorbentu

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

adsorpcja
adsorpcja

przyciąganie cząsteczek cieczy lub gazów na powierzchni ciał stałych. Jest wykorzystywana do usuwania płynów z atmosfery lub rozdziału zmieszanych gazów i cieczy

RYQvQi3uzHs9w
Graficzne przedstawienie adsorpcji
Źródło: GroMar sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

deflektor perforowany
deflektor perforowany

urządzenie, które zmienia kierunek lub rozprasza strumień powietrza, gazu lub cieczy. Deflektor perforowany ma otwory lub szczeliny, przez które przepływa część strumienia. Służy on do tworzenia turbulencji i zmniejszania ciśnienia w strumieniu

Galeria zdjęć Wyposażenie instalacji do adsorpcyjnego osuszania gazu ziemnegoDb3zRgQniGaleria zdjęć Wyposażenie instalacji do adsorpcyjnego osuszania gazu ziemnego

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

erozja
erozja

ogół procesów niszczenia powierzchni terenu, najczęściej zachodzących wskutek wypłukiwania lub wywiewania drobnego materiału powierzchniowej warstwy gleby lub podłoża skalnego

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

gaz mokry
gaz mokry

gaz ziemny zawierający wodę

Film instruktażowy - Tutorial Charakterystyka adsorbentów stosowanych do osuszania gazu ziemnegoDKsBJfZUCFilm instruktażowy - Tutorial Charakterystyka adsorbentów stosowanych do osuszania gazu ziemnego

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

gaz osuszony
gaz osuszony

gaz, który nie zawiera pary wodnej

Film instruktażowy - Tutorial Charakterystyka adsorbentów stosowanych do osuszania gazu ziemnegoDKsBJfZUCFilm instruktażowy - Tutorial Charakterystyka adsorbentów stosowanych do osuszania gazu ziemnego

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

gaz ziemny
gaz ziemny

jest to paliwo kopalne w formie gazowej składający się w większości z metanu. Poza nim składnikami mogą być m.in. inne alkany lekkie (etan, propan, butan). Wydobywany jest z odwiertu i może być wtedy zanieczyszczony lotnymi związkami siarki, wodą (parą wodną) i mieszaniną węglowodorów ciekłych (gazoliną)

Film instruktażowy - Tutorial Charakterystyka adsorbentów stosowanych do osuszania gazu ziemnegoDKsBJfZUCFilm instruktażowy - Tutorial Charakterystyka adsorbentów stosowanych do osuszania gazu ziemnego

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

gazociąg
gazociąg

rurociąg wraz z wyposażeniem, służący do przesyłania i dystrybucji paliw gazowych norma

R1LHJVY1y57bu
Gazociąg z układem wydmuchowym, przepływomierz masowy Coriolisa oraz automatyczny zawór odcinający
Źródło: GroMar sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Galeria zdjęć Wyposażenie instalacji do adsorpcyjnego osuszania gazu ziemnegoDb3zRgQniGaleria zdjęć Wyposażenie instalacji do adsorpcyjnego osuszania gazu ziemnego

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

hydrat
hydrat

to nietrwałe połączenia chemiczne węglowodorów z wodą, które w określonych warunkach ciśnienia i temperatury mogą wydzielać się na odwiercie gazowym lub w gazociągach z gazu wilgotnego, powodując zaburzenia w ruchu, zmniejszenie prześwitu, a nawet całkowite jego zatkanie

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

hydrokompleks
hydrokompleks

jedną z grup związków kompleksowych są hydroksokompleksy, czyli związki kompleksowe, w których rolę ligandów (cząsteczki które otaczają atom centralny) pełnią aniony wodorotlenkowe

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

kolumna adsorpcyjna
kolumna adsorpcyjna

urządzenie przemysłowe, w którym zachodzi osuszanie gazu w procesie adsorpcji. To wieża, przez którą przepływa gaz przez półki pokryte adsorbentem, którego zadaniem jest usuwanie cieczy z gazu. Reakcja jest procesem okresowym. Adsorbent może zwykle być regenerowany przez ogrzewanie

RPS9AGo9G3QJd
Gaz przepływający przez kolumnę adsorpcyjną wypełnioną tabletkami chlorkowo wapniowymi
Źródło: GroMar sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Film instruktażowy - Tutorial Charakterystyka adsorbentów stosowanych do osuszania gazu ziemnegoDKsBJfZUCFilm instruktażowy - Tutorial Charakterystyka adsorbentów stosowanych do osuszania gazu ziemnego

Galeria zdjęć Wyposażenie instalacji do adsorpcyjnego osuszania gazu ziemnegoDb3zRgQniGaleria zdjęć Wyposażenie instalacji do adsorpcyjnego osuszania gazu ziemnego

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

korozja
korozja

proces stopniowego niszczenia materiałów, zachodzący między ich powierzchnią i otaczającym środowiskiem

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

ligand
ligand

atom, cząsteczka lub anion w związkach kompleksowych, który jest przyłączony bezpośrednio do atomu centralnego lub kationu centralnego, zwanego centrum koordynacji albo rdzeniem kompleksu

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

makropory
makropory

pory o średnicach większych od 50 nm. Dla takich porów ze względu na wielkość menisku adsorbatu zanika zjawisko histerezy kapilarnej i gałąź adsorpcyjna i desorpcyjna izotermy mają ten sam przebieg

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

manometr
manometr

przyrząd do pomiaru ciśnienia względem ciśnienia otoczenia, zazwyczaj ciśnienia atmosferycznego. Przyrząd do pomiaru ciśnienia (ciśnieniomierz)

RVZJPSSH5zJJI
Manometr
Źródło: GroMar sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Film instruktażowy - Tutorial Charakterystyka adsorbentów stosowanych do osuszania gazu ziemnegoDKsBJfZUCFilm instruktażowy - Tutorial Charakterystyka adsorbentów stosowanych do osuszania gazu ziemnego

Galeria zdjęć Wyposażenie instalacji do adsorpcyjnego osuszania gazu ziemnegoDb3zRgQniGaleria zdjęć Wyposażenie instalacji do adsorpcyjnego osuszania gazu ziemnego

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

mikropory
mikropory

pory o średnicy mniejszej niż 2 nm. Pory te z reguły silniej oddziałują z adsorbatami. Mikropory zapełniają się adsorbatem gazowym przy ciśnieniach znacznie poniżej ciśnienia pary nasyconej

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

montmoryllonit
montmoryllonit

szeroko rozpowszechniony minerał z gromady krzemianów, zaliczany do minerałów ilastych (grupa smektytów). Nazwa pochodzi od miejscowości Montmorillon we Francji

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

odgazolinowanie gazu ziemnego
odgazolinowanie gazu ziemnego

usuwanie węglowodorów o masie molowej większej niż etanu z gazu ziemnego

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

odsiarczanie gazu ziemnego
odsiarczanie gazu ziemnego

usuwanie siarkowodoru z gazu ziemnego

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

osuszanie gazu ziemnego
osuszanie gazu ziemnego

usuwanie wody z gazu ziemnego w celu spełnienia normy transportowej i zapobiegania formowaniu się hydratów

R1EcTSClyYLa6
Schemat instalacji osuszania gazu metodą adsorbcyjną - chlorek wapnia (tabletki):
1, 2 – kolumna adsorpcyjna,
3 – zawór sterujący,
4 – poziomowskaz,
5 – odgazowanie poszczególnych kolumn,
6 – wypełnienie tabletkami kolumn,
7 – manometr,
8 – dopływ gazu wilgotnego,
9 – zawór bezpieczeństwa,
10 – spust wody do zbiornika roboczego,
11 – odprowadzenie gazu osuszonego.
Źródło: GroMar sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Film instruktażowy - Tutorial Charakterystyka adsorbentów stosowanych do osuszania gazu ziemnegoDKsBJfZUCFilm instruktażowy - Tutorial Charakterystyka adsorbentów stosowanych do osuszania gazu ziemnego

Galeria zdjęć Wyposażenie instalacji do adsorpcyjnego osuszania gazu ziemnegoDb3zRgQniGaleria zdjęć Wyposażenie instalacji do adsorpcyjnego osuszania gazu ziemnego

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

sieć gazowa
sieć gazowa

gazociągi wraz ze stacjami gazowymi, układami pomiarowymi, tłoczniami gazu, magazynami gazu, połączone i współpracujące ze sobą, służące do przesyłania i dystrybucji paliw gazowych, należące do przedsiębiorstwa gazowniczego

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

skroplenie gazu ziemnego
skroplenie gazu ziemnego

zmiana stanu skupienia gazu ziemnego z gazowego na ciekły pod wpływem ciśnienia i bardzo niskiej temperatury około -160°C

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

sorbent
sorbent

jest to substancja stała lub ciekła zdolna do pochłaniania w wyniku absorpcji lub adsorpcji innych substancji znajdujących się w fazie ciekłej lub gazowej

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

temperatura punktu rosy lub punkt rosy
temperatura punktu rosy lub punkt rosy

temperatura, w której może rozpocząć się proces skraplania gazu lub wybranego składnika mieszaniny gazów przy ustalonym ciśnieniu, a w przypadku mieszaniny gazów również przy określonym składzie

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

zawór bezpieczeństwa
zawór bezpieczeństwa

zadaniem zaworu bezpieczeństwa jest zabezpieczenie urządzeń ciśnieniowych lub zbiorników przed nadmiernym wzrostem ciśnienia powyżej wartości granicznej. W przypadku, gdy siła pochodząca od ciśnienia i działająca na grzyb zrówna się z ustawioną siłą nacisku sprężyny, następuje początek otwierania się zaworu

R1LRAQGA2mJly
Zawór bezpieczeństwa
Źródło: GroMar sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Film instruktażowy - Tutorial Charakterystyka adsorbentów stosowanych do osuszania gazu ziemnegoDKsBJfZUCFilm instruktażowy - Tutorial Charakterystyka adsorbentów stosowanych do osuszania gazu ziemnego

Galeria zdjęć Wyposażenie instalacji do adsorpcyjnego osuszania gazu ziemnegoDb3zRgQniGaleria zdjęć Wyposażenie instalacji do adsorpcyjnego osuszania gazu ziemnego

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego

ziemia Fullera
ziemia Fullera

dowolny materiał gliniasty, który ma zdolność odbarwiania oleju lub innych płynów bez stosowania ostrej obróbki chemicznej

E‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnegoD17EyCJxRE‑book Adsorbenty stosowane w procesach osuszania gazu ziemnego