E-materiały do kształcenia zawodowego

Sporządzanie schematów instalacji elektrycznych

ELE.02 Montaż, uruchamianie i konserwacja instalacji, maszyn i urządzeń elektrycznych – Elektryk 741103, Technik elektryk 311303

bg‑green

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik pojęć do e‑zasobu zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑zasobu, w których zostały użyte.

Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej w e‑materiale.

1
faza
faza

globalna nazwa dla źródła napięcianapięcienapięcia lub prądu elektrycznego pracującego w sieci elektrycznej jedno- lub wielofazowej

gniazdo
gniazdo

element instalacji elektrycznej każdego budynku, niezbędny do przyłączania odbiorników energii elektrycznej

impedancja
impedancja

wielkość opisująca zależność między natężeniemnatężenienatężeniem prądu i napięciemnapięcienapięciem w obwodachobwód elektrycznyobwodach prądu przemiennego

indukcyjność
indukcyjność

mierzona w henrach zdolność elementu obwoduobwód elektrycznyobwodu do wytwarzania strumienia pola magnetycznego wskutek przepływ prądu

kabel
kabel

izolowany przewód elektryczny, złożony z jednej lub kilku żył chronionych specjalną powłoką przed uszkodzeniem mechanicznym, substancjami szkodliwymi (np. wilgocią) lub porażeniem prądem elektrycznym

moc
moc

ilość energii przekazanej między układami lub pracy wykonanej przez obiekt w jednostce czasu

napięcie
napięcie

różnica potencjałów między dwoma punktami obwoduobwód elektrycznyobwodu lub pola elektrycznego; napięcie elektryczne w obwodzie jest więc wielkością charakteryzującą możliwość przepływu prądu między dwoma punktami tego obwodu; przyłożenie napięcia w obwodzie powoduje, że wewnątrz przewodników lub odbiorników powstaje pole elektrostatyczne, działające siłą i zmuszające ładunki do ruchu, czyli powodujące przepływ prądu elektrycznego; jeśli przyłożone do obwodu napięcie równe jest zero, prąd nie płynie; im większa jest wartość napięcia przyłożonego do końców elementu obwodu, tym szybciej płyną w nim ładunki elektryczne

natężenie
natężenie

ilość ładunku elektrycznego przepływającego przez przekrój poprzeczny przewodnika w jednostce czasu; natężenie prądu informuje o tym, czy dany prąd może być dla człowieka niebezpieczny, czy jest wystarczający, żeby zaświeciła się żarówka, a może na tyle duży, żeby się spaliła

obwód elektryczny
obwód elektryczny

(ang. electrical circuit) – układ elementów tworzących drogę zamkniętą dla prądu elektrycznego; obwód elektryczny tworzą: źródła prądowe i napięciowe, przewody elektryczne, wyłączniki oraz odbiornik; odwzorowaniem graficznym obwodu jest schemat

oprawa oświetleniowa
oprawa oświetleniowa

urządzenie służące do zamocowania i ochrony jednego lub wielu źródeł światła (świetlówki, żarówki itp.) w sposób umożliwiający rozsyłanie, filtrowanie i przekształcanie światła emitowanego przez te źródła

Elementy i urządzenia wchodzące w skład instalacji elektrycznychDLxTAcTNuElementy i urządzenia wchodzące w skład instalacji elektrycznych

plan instalacji elektrycznej
plan instalacji elektrycznej

rysunek, na którym na planie budowlanym obiektu zaznaczone są symbolicznie elementy instalacji elektrycznej oraz trasy przewodów

pojemność
pojemność

zdolność obwoduobwód elektrycznyobwodu (układu) lub jego elementu do gromadzenia i magazynowania energii w postaci ładunku elektrycznego

przeciążenie elektryczne
przeciążenie elektryczne

zjawisko, które powoduje wydzielanie się ciepła i polega na przepływie przez dany element (zwany także obiektem elektrycznym) prądu elektrycznego, który jest większy niż znamionowy tego elementu

przekaźnik
przekaźnik

urządzenie służące do wywołania w jednym lub kilku obwodachobwód elektrycznyobwodach wyjściowych ustalonej nagłej zmiany stanu przy spełnieniu odpowiednich warunków wejściowych; przekaźnik odpowiada więc za otwieranie i zamykanie obwodu elektrycznego

przełącznik
przełącznik

element umożliwiający komunikację pomiędzy urządzeniami sieciowymi

przewód
przewód

element obwoduobwód elektrycznyobwodu elektrycznego służący do przeprowadzenia prądu elektrycznego w określonych miejscach między źródłem a odbiornikiem energii elektrycznej

przewód fazowy
przewód fazowy

(ang. phase wire) – w elektrotechnice: przewód zasilający, w którym panuje napięcienapięcienapięcie elektryczne (względem przewodu neutralnego); w przypadku prądu trójfazowego są trzy takie przewody, w których napięcie ma różny przebieg w czasie (jest przesunięte w fazie)

przycisk
przycisk

element urządzenia powodujący uruchomienie, zmianę lub wyłączenie danej funkcji

rezystancja
rezystancja

wielkość oporu, jaki dany przedmiot stawia zjawiskom elektrycznym i przepływającemu prądowi. W obwodachobwód elektrycznyobwodach prądu stałego charakteryzuje relację między napięciemnapięcienapięciem a natężeniemnatężenienatężeniem prądu elektrycznego, a w obwodach prądu przemiennego stanowi część rzeczywistą impedancji zespolonej

rozdzielnica
rozdzielnica

część instalacji elektrycznej służąca do łączenia, przerywania lub rozdzielania obwodówobwód elektrycznyobwodów elektrycznych

rozłącznik
rozłącznik

rodzaj połącznika, służący do włączania i wyłączania prądów roboczych (także przeciążeniowych) o wartości nieprzekraczającej 10‑krotności prądu znamionowego

schemat instalacji elektrycznej
schemat instalacji elektrycznej

rysunek, na którym przedstawione są obwodyobwód elektrycznyobwody instalacji i wzajemne powiązania między nimi oraz występujące w instalacji urządzenia zabezpieczające, liczniki energii elektrycznej i odbiorniki energii elektrycznej

stycznik
stycznik

łącznik mechaniczny, przeznaczony do łączenia obwodówobwód elektrycznyobwodów głównych; styczniki w przeciwieństwie do przekaźników ogólnego zastosowania, są zaprojektowane do bezpośredniego podłączania urządzeń obciążeniowych o wysokim natężeniunatężenienatężeniu prądu

symbol graficzny elektryczny
symbol graficzny elektryczny

znak graficzny oznaczający obiekt elektryczny lub określający jego podstawowe cechy fizyczne; wygląd każdego symbolu graficznego elektronicznego powinien spełniać warunki określone polskimi normami (PN)

świetlówka
świetlówka

lampa fluorescencyjna, która dzięki odpowiedniej mieszance gazów wytwarza światło emitowane przez luminofor wzbudzony wskutek promieniowania ultrafioletowego, jakie powstaje w efekcie wyładowania jarzeniowego w rurze wypełnionej gazem

układ jednofazowy
układ jednofazowy

układ obwodówobwód elektrycznyobwodów elektrycznych, który składa się tylko z dwóch przewodów – fazowego i neutralnego; napięcienapięcienapięcie występujące pomiędzy przewodem fazowym, a przewodem neutralnym wynosi 230 woltów, co pozwala na przesył mocymocmocy do 6 kW

układ trójfazowy
układ trójfazowy

układ obwodówobwód elektrycznyobwodów elektrycznych, który składa się z 3 obwodów elektrycznych prądu przemiennego; w obwodach tych napięcianapięcienapięcia przemienne źródeł o jednakowej wartości i częstotliwości są przesunięte względem siebie w fazie o 1/3 okresu

uziemienie
uziemienie

podstawowy element każdej instalacji elektrycznej, montowany dla ochrony użytkowników i sprzętów zasilanych energią elektryczną; przewód łączący z ziemią ciało naelektryzowane, aby uległo zobojętnieniu poprzez oddanie lub pobranie optymalnej ilości ładunków

wyłącznik
wyłącznik

elektryczny łącznik mechanizmowy, który sygnalizuje przerwy w obwodzieobwód elektrycznyobwodzie oraz rozłącza i załącza zasilanie w warunkach normalnych (znamionowych) i przy wystąpieniu prądu przeciążeniowego lub zwarciowego

zabezpieczenie nadprądowe
zabezpieczenie nadprądowe

podstawowa ochrona instalacji elektrycznej i podłączonych do niej urządzeń przed następstwami potencjalnych zwarć i przeciążeń

zabezpieczenie przepięciowe
zabezpieczenie przepięciowe

element ochrony odgromowej budynku; instalacja piorunochronna zabezpieczająca sieć i podpięte do niej odbiorniki przed skutkami wyładowań atmosferycznych

zabezpieczenie różnicowo‑prądowe
zabezpieczenie różnicowo‑prądowe

dodatkowa ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym, polegająca na odłączeniu zasilania w sytuacji nadmiernego prądu doziemnego w obwodzieobwód elektrycznyobwodzie

zapłonnik Z
zapłonnik Z

jeden z podstawowych elementów układu świetlówki, niezbędny do zapoczątkowania jej świecenia

zwarcie
zwarcie

zjawisko polegające na nagłym obniżeniu rezystancji obwoduobwód elektrycznyobwodu elektrycznego do minimalnej wartości; powstaje zazwyczaj z powodu zetknięcia się przewodów obwodu lub uszkodzenia izolacji elektrycznej; w wyniku powstania zwarcia najczęściej przewody i urządzenia elektryczne ulegają zniszczeniu

żarówka
żarówka

źródło światła, w którym elementem emitującym światło jest żarnik (najczęściej z domieszkowanego wolframu) rozgrzany pod wpływem przepływu prądu elektrycznego; W celu zwiększenia trwałości włókna bańki żarówek wypełnione są gazem (przy wyższych mocachmocmocach żarówek) lub pozbawione go (w żarówkach mniejszych mocy)

źródło LED
źródło LED

LED (z ang. Lighting Emitting Diode) – dioda elektroluminescencyjna emitująca światło; energooszczędne źródło światła, pobierające znacznie mniej prądu niż tradycyjna żarówka

obwód elektryczny
napięcie
natężenie
moc
Interaktywne materiały sprawdzające
Przewodnik dla nauczyciela