E-materiały do kształcenia zawodowego

Kontrola urządzeń i systemów mechatronicznych

ELM.06. Eksploatacja i programowanie urządzeń i systemów mechatronicznych – Technik mechatronik 311410

bg‑gold

Słownik pojęć dla e‑materiału

R1CpdIaTg0Rgm
Instrukcja korzystania ze słownika Słownik pojęć do e-zasobu zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑zasobu, w których zostały użyte. Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli Ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej w e-zasobie.
1
algorytm
algorytm

(z łac. algorithmus)

ciąg czynności prowadzących do wykonania określonego zadania lub rozwiązania problemu; sposób postępowania

Instalacja oprogramowaniaDtZxhtsQaInstalacja oprogramowania

alternatywa
alternatywa

inaczej suma logiczna; działanie dwuargumentowe określone w dowolnym zbiorze zdań; alternatywa jest prawdziwa wtedy, gdy spośród zdań p i q prawdziwe jest przynajmniej jedno

Instalacja oprogramowaniaDtZxhtsQaInstalacja oprogramowania

cyklogram
cyklogram

to wykres, przedstawiający w formie graficznej kolejne etapy, przebieg czynności lub cykle pracy dla danego procesu  technicznego (np. technologicznego, produkcyjnego)

Działania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznychDDubw0rSVDziałania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznych

dioda elektroluminescencyjna (dioda świecąca, dioda emitująca światło, LED)
dioda elektroluminescencyjna (dioda świecąca, dioda emitująca światło, LED)

(ang. Light Emitting Diode) – dioda zaliczana do półprzewodnikowych przyrządów optoelektronicznych, emitujących promieniowanie w zakresie światła widzialnego, podczerwieni i ultrafioletu. W aspekcie układów mechatronicznych może pełnić funkcję sygnalizacyjną

Działania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznychDDubw0rSVDziałania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznych

graf
graf

graficzne przedstawienie rozwiązania danego problemu, struktury przedstawiającej relacje i powiązania między obiektami lub zbiór elementów, najczęściej przedstawiony w dowolnej formie rysunkowej np. przypominającej drzewo; w teorii modeli graf jest szczególnym przypadkiem struktury matematycznej

Działania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznychDDubw0rSVDziałania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznych

język FBD
język FBD

(ang. Function Block Diagram) jest to edytor bloków funkcjonalnych FBD, który cieszy się obecnie bardzo dużą popularnością wśród projektantów i konstruktorów układów elektronicznych analogowych i cyfrowych;

Działania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznychDDubw0rSVDziałania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznych

język LAD lub LD
język LAD lub LD

(ang. LADder Diagram): jest to język drabinkowy LAD stworzony specjalnie dla projektantów i serwisantów tradycyjnych układów przekaźnikowych

Działania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznychDDubw0rSVDziałania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznych

język SFC
język SFC

(ang. Sequential Function Chart) jest to wizualny język programowania dla sterowników PLC

Działania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznychDDubw0rSVDziałania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznych

język STL
język STL

(ang. STatement List) jest bardzo podobny do asemblera;

Działania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznychDDubw0rSVDziałania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznych

kompilacja
kompilacja

tłumaczenie kodu przez kompilator; tłumaczenie przez kompilator języka programu źródłowego na język programu docelowego, w którym możliwa jest np. praca komputera czy sterownika PLC

Instalacja oprogramowaniaDtZxhtsQaInstalacja oprogramowania

oprogramowanie
oprogramowanie

(ang. software) zestawienie zintegrowanych informacji umożliwiających sprawną pracę z komputerem, uruchomienie w nim aplikacji, programów użytkowych bądź zabezpieczeń; do oprogramowania należą: system operacyjny, sterowniki kart sieciowych, a także protokoły komunikacyjne sterujące, nadzorujące i umożliwiające komunikację pomiędzy urządzeniami

Instalacja oprogramowaniaDtZxhtsQaInstalacja oprogramowania

kwalifikator
kwalifikator

element bloku akcji języka SFC (ang. Sequential Function Chart), nośnik informacji na temat zmiennych lub jednostek, z którymi jest używany; określa sposób oddziaływania na flagę kroku skojarzonego z akcją; są różne rodzaje kwalifikatorów np. N (none), S (set), R (reset), P (pulse)

Działania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznychDDubw0rSVDziałania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznych

programowanie
programowanie

proces ten polega na tworzeniu algorytmu sterowania dla danego obiektu; programowaniem można też nazwać pisaniem programów komputerowych, które mają na celu stworzenie prostych lub skomplikowanych aplikacji

Instalacja oprogramowaniaDtZxhtsQaInstalacja oprogramowania

Działania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznychDDubw0rSVDziałania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznych

przekaźnik
przekaźnik

urządzenie, które steruje obwodem elektrycznym, zmieniając stan jego styków. Przekaźnik zbudowany jest z cewki, rdzenia magnetycznego oraz zestawu styków. Cewka przekaźnika, pod wpływem przepływającego przez nią prądu elektrycznego, wytwarza pole magnetyczne, które przyciąga rdzeń magnetyczny. Powoduje to zmianę stanu styków – ich zamknięcie lub otwarcie. Przekaźniki są przeznaczone do sterowania innymi urządzeniami, takimi jak silniki, zawory, pompy itp. Mają za zadanie łączenie obwodów pomocniczych, np. sygnalizacyjnych lub sterowniczych

Działania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznychDDubw0rSVDziałania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznych

RAM
RAM

(ang. Random Access Memory) pamięć urządzenia elektronicznego umożliwiająca tymczasowe przechowywanie danych, potrzebnych np. do działania programu w dowolnym momencie

Instalacja oprogramowaniaDtZxhtsQaInstalacja oprogramowania

RJ‑45
RJ‑45

złącze modułowe 8P8C (ang. 8 Position 8 Contact) wykorzystywane w telekomunikacji i sprzęcie komputerowym; rodzaj złącza (gniazdo, wtyk) używanego do zakończenia przewodów elektrycznych lub jako podstawowe złącze do budowy przewodowych sieci komputerowych w standardzie Ethernet

Instalacja oprogramowaniaDtZxhtsQaInstalacja oprogramowania

schemat blokowy
schemat blokowy

graficzne przedstawienie działania danego programu; pozwala na dokładniejsze zrozumienie algorytmu programu; dodatkowo schematy blokowe możemy stosować jako opisy graficzne różnych procesów produkcyjnych

Działania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznychDDubw0rSVDziałania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznych

stan awarii
stan awarii

sytuacja, w której dany system, proces lub np. urządzenie przestaje działać prawidłowo (zakłócany lub niemożliwy jest normalny tryb pracy)

Działania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznychDDubw0rSVDziałania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznych

stan pracy
stan pracy

aktywność urządzenia, systemu lub procesu

Instalacja oprogramowaniaDtZxhtsQaInstalacja oprogramowania

step
step

(ang. step – krok)

np. przejście z jednego etapu (kroku) do kolejnego w danym programie, procesie lub sekwencji

Instalacja oprogramowaniaDtZxhtsQaInstalacja oprogramowania

sterownik PLC
sterownik PLC

(z ang. Programmable Logic Controller)

programowalny sterownik logiczny; uniwersalne urządzenie elektroniczne, które steruje pracą specjalistycznego urządzenia (np. silnika, pompy, oświetlenia, wentylatora, wyłącznika automatycznego)

Instalacja oprogramowaniaDtZxhtsQaInstalacja oprogramowania

Działania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznychDDubw0rSVDziałania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznych

stycznik
stycznik

urządzenie, którego główną funkcją jest załączanie i wyłączanie obwodów elektrycznych w zależności od określonych warunków i potrzeb. Zbudowany jest z trzech podstawowych elementów: cewki elektromagnesu, która ma postać obwodu magnetycznego wykonanego z materiału ferromagnetycznego, zestawu styków prądowych, który może mieć różną liczbę i układ połączeń styków. Styki prądowe są połączone mechanicznie z ruchomą zworą elektromagnesu, ale są także izolowane od siebie elektrycznie; oraz obudowy, która pełni funkcje ochronne. Na zewnątrz obudowy wyprowadzone są zaciski cewki stycznika i jego styków prądowych. Zadaniem stycznika może być załączanie obwodów głównych, np. silników

Działania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznychDDubw0rSVDziałania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznych

tranzycja
tranzycja

(z łac. transitio)

inaczej przejście; argument logiczny, który pozwala na przejście między blokami funkcyjnymi; jest powiązana z warunkami przejść, czyli wyrażeniami logicznymi, których wartość może być logicznie prawdziwa bądź fałszywa; jeśli dany warunek przejścia jest spełniony, wówczas kończy się wykonywanie kroków poprzedzających tranzycję, a rozpoczyna wykonywanie kroków następujących po niej

Działania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznychDDubw0rSVDziałania kontrolne urządzeń i systemów mechatronicznych

wejście analogowe
wejście analogowe

jeden z podstawowych bloków wejściowych urządzeń i przyrządów, np. pojedyncze wejście sterownika PLC, na które podawane są analogowe sygnały prądowe (w zakresie od 0 do 20 mA lub od 4 do 20 mA) oraz analogowe sygnały napięciowe (w zakresie od 0 do 10 V)

Instalacja oprogramowaniaDtZxhtsQaInstalacja oprogramowania

wejście/wyjście cyfrowe
wejście/wyjście cyfrowe

również moduły wejść/wyjść; wejście/wyjście cyfrowe to ogólnie przyjęta nazwa pojedynczego wejścia lub wyjścia binarnego urządzenia np. sterownika PLC; binarne wejścia/wyjścia mogą przyjąć wartość jednego ze stanów „0” lub „1”; najczęściej spotykane poziomy napięć sygnałowych to: 0 - 24V DC, 0 - 12V DC, 0 - 5V DC (dla układów TTL), 0 - 120V AC, 0 - 240V AC

Instalacja oprogramowaniaDtZxhtsQaInstalacja oprogramowania

wyjście analogowe
wyjście analogowe

jeden z podstawowych bloków wyjściowych urządzeń i przyrządów, np. pojedyncze wyjście sterownika PLC, na którym pojawiają się sygnały analogowe prądowe (w zakresie od 0 do 20 mA lub od 4 do 20 mA) oraz analogowe napięciowe (w zakresie od 0 do 10 V)

Instalacja oprogramowaniaDtZxhtsQaInstalacja oprogramowania