E-materiały do kształcenia zawodowego

Instalacje CCTV

ELM.02. Montaż oraz instalowanie układów i urządzeń elektronicznych – Elektronik 742117, Technik elektronik 311408

bg‑azure

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik pojęć do e‑zasobu zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑zasobu, w których zostały użyte.

Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej w e‑materiale.

1
baud rate
baud rate

wartość związana z prędkością transmisji danych, która podaje liczbę oscylacji elektrycznych na sekundę; im wyższa prędkość transmisji, tym więcej bitów na sekundę jest przesyłanych

CCD
CCD

skrót od ang. Charged Coupled Device, typ przetwornikaprzetwornikprzetwornika, który gromadzi ładunek w sensorzesensorsensorze

CMOS
CMOS

skrót od ang. Complementary Metal Oxide Semiconductor, typ przetwornikaprzetwornikprzetwornika, w którym światło kontroluje bramkę pojedynczego sensorasensorsensora, czyli tranzystora

CCTV
CCTV

skrót od ang. Closed‑Circuit Television oznaczającego telewizję o zamkniętym obiegu. Jest to system monitoringu, w skład którego wchodzą kamery, pulpity sterujące, rejestratoryrejestratorrejestratory, dyski, macierze dyskowemacierz dyskowamacierze dyskowe, instalacje (okablowanie)

cyfrowa stabilizacja obrazu
cyfrowa stabilizacja obrazu

funkcja porównująca poszczególne uchwycone klatki, automatycznie dopasowując je do siebie i tworząc możliwie jak najlepszy kadr, przeciwdziała rejestracji poruszania kadru

czujka
czujka

urządzenie służące do informowania centrali alarmowej o potencjalnym naruszeniu strefy bezpieczeństwa lub pojawieniu się zdarzenia alarmowego. Najczęściej wykorzystywane są tzw. czujniki ruchu (podczerwieni, mikrofalowe i ultradźwiękowe), które sygnalizują zmianę sygnału przekazywanego do detektora w wyniku przemieszczania się jakichś obiektów

czujka inercyjna
czujka inercyjna

może być przymocowana do dowolnego podłoża, wychwytuje drgania o wysokiej częstotliwości (10 Hz – 5000 Hz), powstałe np. na skutek forsowania drzwi, okien, krat, ścian – czujnik wysyła wówczas sygnał do centrali alarmowej

czujka magnetyczna
czujka magnetyczna

inaczej kontaktron, podstawowe urządzenie ochrony obwodowej współpracujące z centralą alarmową; zabezpiecza elementy takie jak drzwi, okna, reagując na ich otwarcie; składa się z dwóch części: czujnika magnetycznego oraz magnesu – gdy jedna część oddali się od drugiej, następuje rozwarcie obwodu czujnika, które sygnalizowane jest alarmem

czujka mikrofalowa
czujka mikrofalowa

posiada czujnik odległości, emitujący i odbierający odbite fale elektromagnetyczne wysokiej częstotliwości (najczęściej 24 GHz lub 10,525 GHz), wykrywając tym samym poruszające się obiekty w swojej strefie, w tym obiekty martwe, np. roboty sprzątające

czujka podczerwieni
czujka podczerwieni

urządzenie działające na zasadzie wykrywania zmiany promieniowania cieplnego z zakresu podczerwieni za pomocą czujnika piroelektrycznego, którego sygnał elektryczny jest analizowany przez układ elektroniczny czujki; pozwala wykrywać obiekty emitujące promieniowanie podczerwone o długości fali na poziomie 10 mm (ludzie, niektóre zwierzęta)

czujka stłuczeniowa
czujka stłuczeniowa

urządzenie wykrywające rozbicie szkła; połączona z systemem alarmowym ma zastosowanie w pomieszczeniach z licznymi przeszkleniami w celu ich ochrony

czujka ultradźwiękowa
czujka ultradźwiękowa

posiada czujnik odległości, emitujący i odbierający fale ultradźwiękowe, wykrywający w ten sposób poruszające się obiekty stałe (wykonane z różnych materiałów, w tym z przezroczystego szkła), ale również obiekty płynne czy sproszkowane

czujka wibracyjna
czujka wibracyjna

urządzenie przeznaczone do wykrywania drgań mechanicznych podłoża, do którego jest przymocowana; posiada sensorsensorsensor piezoelektryczny, który przekształca wychwytywane drgania (pojawiające się np. w wyniku próby sforsowania chronionego obiektu) na sygnał elektryczny wyzwalający alarm w systemie alarmowym

czułość kamery
czułość kamery

parametr wskazujący na to, jak dobrze kamera radzi sobie w warunkach niekorzystnego oświetlenia lub w podczerwieni; wyrażana w luksach określa, jakie minimalne natężenie światła jest potrzebne, aby kamera mogła działać efektywnie – im mniejsza wartość w luksach, tym lepsza czułość kamery

detekcja audio
detekcja audio

funkcja, która pozwala na wychwytywanie przez kamerę dźwięku. Kiedy niepożądany dźwięk zostanie wykryty, możliwe jest powiadomienie o sytuacji alarmowej, włączenie alarmu lub rozpoczęcie nagrywania

detekcja ruchu
detekcja ruchu

funkcja, która pozwala na wykrywanie ruchu w monitorowanym obrazie. Kiedy taki ruch zostanie wykryty, możliwe jest powiadomienie o sytuacji alarmowej, włączenie alarmu lub rozpoczęcie nagrywania

dynamika obrazu
dynamika obrazu

stosunek wartości jasności najjaśniejszego (ale nie białego) fragmentu obrazu do wartości jasności najciemniejszego (ale nie czarnego) fragmentu obrazu

focus
focus

funkcja kamery pozwalająca kontrolować ostrość obrazu

głowica kamery
głowica kamery

część kamery pozwalająca na ustalenie osi obrotu obiektywuobiektywobiektywu

głowica PTZ
głowica PTZ

dodatkowe wyposażenie standardowej kamery przemysłowejkamera przemysłowakamery przemysłowej, które umożliwia swobodne sterowanie polem widzenia; posiada określony udźwig, dlatego musi być dopasowana do masy kamery, z którą będzie współpracować; głowice PTZ o dużej prędkości obrotu doskonale sprawdzają się w miejscach takich jak stadiony piłkarskie (gdzie szybkość reakcji układu decyduje o skuteczności prowadzonej obserwacji); ze względu na oś obrotu dzielimy je na jednopłaszczyznowe i dwupłaszczyznowe

IP
IP

unikalne, niepowtarzające się oznaczenie liczbowe nadawane interfejsom sieciowym bądź całej grupie sieci komputerowej w protokole IP, nie identyfikuje jednoznacznie fizycznego urządzenia

IR
IR

dioda podczerwieni wbudowana w kamerę, co pozwala na rejestrowanie monitorowanego obrazu także w trudnych warunkach oświetleniowych

Iris
Iris

funkcja obiektywuobiektywobiektywupulpitu sterowniczegopulpit sterowniczypulpitu sterowniczego, która pozwala na regulację ilości światła w kamerze

kabel światłowodowy
kabel światłowodowy

kabel, w którym znajduje się jedno lub większa liczba włókien szklanych służących do prowadzenia impulsów światła

kamera IP
kamera IP

urządzenie łączące w sobie cechy kamery i komputera, którego zadaniem jest rejestrowanie i przesyłanie obrazu na żywo bezpośrednio przez sieć IP; posiada własny adres IPIPIP

kamera kopułkowa
kamera kopułkowa

kamera z półokrągłą obudową do monitoringu wewnętrznego, jak i zewnętrznego; ze względu na mały rozmiar sprawdza się na obszarach, gdzie monitoring prowadzony jest w sposób dyskretny, dzięki czemu osoby widzące kamerę nie są w stanie określić, jaki obszar jest aktualnie przez nią monitorowany; solidna obudowa w kształcie kopuły sprawia, że kamera ta jest wyjątkowo odporna na akty wandalizmu

kamera narożna
kamera narożna

kamera do montażu narożnego, nawierzchniowego, bez dodatkowych elementów uchwytowych (utrudnia to próby sabotażu i akty wandalizmu); przeznaczona do monitoringu wewnętrznego

kamera przemysłowa
kamera przemysłowa

urządzenie stosowane w monitoringu CCTVCCTVCCTV, którego zadaniem jest zagwarantowanie bezpieczeństwa i ochrona obiektów

kąt widzenia kamery
kąt widzenia kamery

ilość obrazu, jaką jest w stanie objąć kamera podczas jego rejestracji; na kąt widzenia ma wpływ rozmiar matrycy (im większa matryca, tym kąt widzenia jest większy) oraz ogniskowa obiektywuogniskowa obiektywuogniskowa obiektywu (im mniejsza ogniskowa, tym kąt widzenia jest większy)

kontrola parzystości
kontrola parzystości

metoda wykorzystywana do kontroli poprawności przesyłanych informacji poprzez zastosowanie bitów parzystości, np. każde 7 bitów danych może zawierać bit parzystości (łącznie 8 bitów lub jeden bajt). Jeżeli protokół transmisji danych jest ustawiony na parytet nieparzysty, to każda paczka danych musi mieć parytet nieparzysty; jeśli jest ustawiony na parzystość, każdy pakiet musi mieć parzystość. Jeżeli odebrany zostanie pakiet z nieprawidłową parzystością, wystąpi błąd i dane będą musiały zostać przesłane ponownie

macierz dyskowa
macierz dyskowa

system przechowywania dysków fizycznych w zbiorach od kilku do kilkuset sztuk, które pogrupowane są w grupy RAID (macierz dyskowa RAID, złożona z kilku dysków fizycznych, interpretowana jest przez system operacyjny komputera jako pojedynczy dysk logiczny)

migawka
migawka

kluczowa część obiektywuobiektywobiektywu, służąca do odsłaniania na odpowiedni czas, a następnie zasłaniania z powrotem materiału światłoczułego w celu dostarczenia odpowiedniej ilości światła padającego na matrycę

modulator cyfrowy
modulator cyfrowy

urządzenie pozwalające na zamianę sygnału AV na sygnały o wysokiej częstotliwości (RF). Wykorzystywane do połączenia systemu monitoringu CCTVCCTVCCTV z instalacją antenową. Modulator cyfrowy tworzy nowy kanał telewizyjny, transferując dane w postaci cyfrowej

obiektyw
obiektyw

urządzenie, który zbiera i przenosi obraz obserwowanego przedmiotu na światłoczuły przetwornikprzetwornikprzetwornik obrazu

okablowanie
okablowanie

część systemu CCTVCCTVCCTV. Okablowanie to dobór właściwych kabli do wybranej instalacji CCTV

ogniskowa obiektywu
ogniskowa obiektywu

odległość optyczna od punktu, gdzie światło spotyka się wewnątrz obiektywuobiektywobiektywu, do czujnika aparatu

oprogramowanie NVR
oprogramowanie NVR

(od ang. Network Video Recorder) oprogramowanie sieciowe do kamer IPkamera IPkamer IP umożliwiające tworzenie systemu zapisu danych w instalacji CCTV IP z wykorzystaniem serwera PC – nie wymagany jest wówczas rejestratorrejestratorrejestrator NVR; stwarza możliwość m.in. zapisu kilku lub kilkudziesięciu kamer IP, detekcji ruchu czy wyboru metody kompresji nagrań

oświetlacz IR
oświetlacz IR

urządzenie posiadające promiennik podczerwieni, które umożliwia podgląd z kamery przemysłowejkamera przemysłowakamery przemysłowej w ciemności

preset
preset

ustawienia wstępne, predefiniowane kamery; zaprogramowane ustawienia kamery, takie jak: ekspozycja, kontrast, balans bieli, ostrość

przewód koncentryczny
przewód koncentryczny

przewód elektryczny składający się z przewodnika, który otoczony jest współosiowym materiałem przewodzącym (tzw. ekranem), przewodniki te oddzielone są dielektrykiem (izolacja wewnętrzna), a często sam przewodnik zewnętrzny również obleczony jest dielektrykiem (izolacja zewnętrzna)

przetwornik
przetwornik

element budowy kamery przekształcający obraz monitorowanego obiektu na sygnał elektryczny

przysłona
przysłona

kolisty element w obiektywieobiektywobiektywie zbudowany z cienkich, metalowych, nachodzących na siebie listków, których ruch zwiększa lub zmniejsza otwór w osi optycznej obiektywuobiektywobiektywu; regulacja średnicy otworu przysłony zmienia ilość światła przechodzącego przez soczewki obiektywuobiektywobiektywu

pulpit sterowniczy
pulpit sterowniczy

pulpit sterowniczy kamery szybkoobrotowej to urządzenie, które pozwala na intuicyjne sterowanie rejestratoramirejestratorrejestratorami oraz podłączoną do niego kamerą. Łączy się z nimi poprzez specjalny interfejs i może pracować w dość dużym dystansie od nich, zwykle około 1200 metrów

rejestrator
rejestrator

urządzenie z wbudowanym serwerem i pamięcią danych, służące do nagrywania zarejestrowanych obrazów. Bardzo popularny jest rejestrator sieciowy, czyli komputer wyposażony w oprogramowanie NVRoprogramowanie NVRoprogramowanie NVR, z mocą obliczeniową dla wymaganej liczby kamer sieciowych IPkamera IPkamer sieciowych IP

rozdzielczość kamery
rozdzielczość kamery

podstawowy parametr kamer przemysłowychkamera przemysłowakamer przemysłowych, podawany najczęściej jako sumaryczna ilość pikseli, z których składa się dany obraz (np. rozdzielczość 2 MP oznacza 2 miliony pikseli) lub jako wymiary obrazu wyrażone ilością pikseli poziomych oraz pionowych (np. 1920×1080)

sensor
sensor

czujnik, element składowy większego układu, którego zadaniem jest wychwytywanie sygnałów docierających ze środowiska, ich rozpoznawanie i rejestrowanie

System Sygnalizacji Włamania i Napadu
System Sygnalizacji Włamania i Napadu

w skrócie SSWiN. Jest to system zabezpieczający przed naruszeniem obiektu przez nieautoryzowane osoby, pozwalający na kontrolę i sterowanie z wykorzystaniem rozmaitych urządzeń; informacja o potencjalnym zagrożeniu przekazywana jest do centrali alarmowej

ścieżka ruchu kamery
ścieżka ruchu kamery

zaprogramowany w rejestratorzerejestratorrejestratorze ruch kamery, czyli kierunki, po których będzie poruszać się kamera. Ścieżka ruchu kamery zawiera również informacje o czasie zatrzymania się kamery na każdym z punktów oraz prędkości ruchu kamery pomiędzy poszczególnymi pozycjami

topologia
topologia

struktura połączeń kabli, czyli układ okablowaniaokablowanieokablowania

topologia radialna
topologia radialna

układ okablowaniaokablowanieokablowania polegający na doprowadzeniu osobnego okablowania do każdego punktu, w którym mają być zainstalowane kamery

topologia szeregowa z przecinaniem włókien
topologia szeregowa z przecinaniem włókien

układ okablowaniaokablowanieokablowania polegający na połączeniu kilku punktów kamerowych za pomocą jednego kabla światłowodowegokabel światłowodowykabla światłowodowego

trasa patrolowa
trasa patrolowa

funkcja kamer przemysłowychkamera przemysłowakamer przemysłowych umożliwiająca połączenie zaprogramowanych wcześniej presetówpresetpresetów w sekwencje i wywoływanie ich w określonej kolejności, co pozwala na automatyczne zmienianie obserwowanego przez kamerę obszaru w odgórnie ustalonych odstępach czasu

trasowanie
trasowanie

wyznaczenie trasy przebiegu kabli

układ przetwarzania obrazu
układ przetwarzania obrazu

służy do obróbki oraz optymalizacji obrazu i bazuje na procesorze sygnałowym DSP (skrót od ang. Digital Signal Procesor). Układ taki redukuje np. szumy, ma cyfrową stabilizację obrazu, modyfikuje dynamikę obrazu itp.

układ zasilający
układ zasilający

układ, który dostosowuje typy i wartości napięcia zasilającego do tych wymaganych przez kamerę

zoom
zoom

funkcja kamery pozwalająca kontrolować rozmiar obrazu (powiększać go lub zmniejszać) z rejestrowanego obszaru poprzez zmianę ogniskowej obiektywuogniskowa obiektywuogniskowej obiektywu