E-materiały do kształcenia zawodowego

Budowa maszyn ogrodniczych

OGR.02. Zakładanie i prowadzenie upraw ogrodniczych – ogrodnik 611303

OGR.02. Zakładanie i prowadzenie upraw ogrodniczych – technik ogrodnik 314205

Słownik pojęć dla e‑materiału

Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik zawiera pojęcia ułożone w kolejności alfabetycznej. Pojęcia zawierają odnośniki do elementów składowych e‑materiału, w których zostały zastosowane. Za pomocą wyszukiwarki „Filtruj pojęcie” można wyszukać odpowiednie pojęcie w słowniku.

1
aeracja trawnika
aeracja trawnika

zabieg regeneracyjny polegający na głębokim pionowym nakłuwaniu trawnika, a potem na płytkim nacinaniu podłoża i likwidacji filcu. Ma na celu lepsze dotlenienie korzeni i usprawnienie pobierania przez rośliny wody oraz składników pokarmowych. Tzw. filc to włóknista mieszanina martwych źdźbeł trawy oraz ścinków po koszeniu; jest szczególnie problematyczny podczas suszy, bo woda nie wnika w głąb ziemi, ale zalega na murawie. Warstwa filcu ogranicza też skuteczność nawożenia, sprzyja rozwojowi chwastów i mchu.

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

aerator
aerator

urządzenie do aeracji (napowietrzania) trawników z ostro zakończonymi rurkami lub zębami umieszczonymi na obracającym się wale; przyspiesza regenerację trawnika

R1MvVYeRZN4FT
Aerator
Źródło: Lovesgreenlawn, Wikimedia Commons, domena publiczna.

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

agrofagi
agrofagi

szkodniki, chwasty i patogeny zmniejszające plony uprawianych roślin; na świecie średnio powodują straty dochodzące do 35% zasiewów (w Polsce nie więcej niż 15%)

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

agronom
agronom

(gr. agronomos - zarządzający majątkiem rolnym) specjalista w dziedzinie agronomii, czyli wiedzy o rolnictwie, zarządzaniu gospodarstwem wiejskim oraz hodowli roślin i zwierząt

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

aminoplasty
aminoplasty

termoutwardzalne (utwardzone nieodwracalnie pod wpływem temperatury powyżej 200°C, w wyniku reakcji chemicznej albo napromieniowania) tworzywa sztuczne, odporne na działanie alkoholi, eteru, benzyny, tłuszczów roślinnych, olejów. Charakteryzują się twardością, sztywnością, odpornością na działanie wody i rozpuszczalników.

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

BHP
BHP

skrót oznaczający bezpieczeństwo i higienę pracy; to przepisy (zawarte w Kodeksie pracy) i działania mające na celu zapobieganie wypadkom podczas pracy

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

bieg jałowy
bieg jałowy

ruch maszyny, kiedy nie wykonuje ona użytecznej pracy

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

brona pazurowa
brona pazurowa

narzędzie rolnicze, służy do usuwania suchej trawy i mchu

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

cewka zapłonowa
cewka zapłonowa

transformator w układzie zapłonowym silnika; przetwarza niskie napięcie z akumulatora na wysokie; służy do wywołania przeskoku iskry elektrycznej w świecy zapłonowej

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

cięgło
cięgło

sztywny element przenoszący siły rozciągające

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

cylinder
cylinder

(łac. cylindrus, gr. kylindros - walec) walcowaty otwór w kadłubie maszyny (np. silnika), w którym porusza się tłok

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

denko (w siewniku)
denko (w siewniku)

szczelina w siewniku, przez którą ziarno wydostaje się ze zbiornika

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

dolne martwe położenie tłoka (DMP)
dolne martwe położenie tłoka (DMP)

skrajne dolne położenie tłoka w cylindrze, odpowiadające największej objętości przestrzeni roboczej; kiedy do niego dochodzi, kończy się zasysanie i rozpoczyna się sprężanie powietrza

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

duroplasty
duroplasty

termoutwardzalne (twardniejące w wyniku działania temperatury lub środków chemicznych) tworzywa sztuczne, bardziej wytrzymałe od termoplastów, nie poddają się powtórnemu przetwarzaniu

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

elektroda
elektroda

(gr. elektron - bursztyn, hodos - droga) element przewodzący prąd, w urządzeniach elektrycznych jest przewodnikiem wysyłającym ładunek elektryczny lub odbierającym go z otoczenia

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

energia kinetyczna
energia kinetyczna

(gr. energeia - czynność, kinetikos - związany z ruchem) jedna z form energii mechanicznej – energia ciała związana z jego ruchem; zależy ona od masy danego ciała oraz wartości jego prędkości, podstawową jednostką jest dżul [J]

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

fenoplasty
fenoplasty

tworzywa sztuczne powstałe na bazie żywic fenolowo‑formaldehydowych; ich zaletami są: sztywność, stabilność wymiarów, nierozpuszczalność, nietopliwość oraz własności elektroizolacyjne, wadami – m.in. kruchość oraz niemożliwość powtórnego formowania

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

filtr powietrza (silnika)
filtr powietrza (silnika)

część układu zasilania silnika; służy do oczyszczania powietrza z pyłu

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

gaźnik
gaźnik

urządzenie służące do wytwarzania i dozowania mieszanki powietrza i paliwa; wykorzystywane w silnikach spalinowych tłokowych o zapłonie iskrowym; zapewnia odpowiednie rozdrobnienie ciekłego paliwa w strumieniu powietrza

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

gąska
gąska

bloczek surówki hutniczej przeznaczony do dalszej produkcji

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

głowica (silnika)
głowica (silnika)

jego końcowa część, zamyka przestrzeń roboczą nad blokiem cylindra w silniku

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

impregnacja powierzchniowa drewna
impregnacja powierzchniowa drewna

nasycenie drewna specjalnym środkiem w celu jego ochrony przed różnorodnymi czynnikami fizycznymi i biologicznymi

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

iskrownik
iskrownik

urządzenie do wytwarzania prądu elektrycznego w instalacji zapłonowej spalinowych silników tłokowych

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

izolator świecy
izolator świecy

część świecy zapłonowej, zazwyczaj ceramiczna, z tlenku gliny; pomaga w zapobieganiu przegrzaniu świecy, zapewnia odpowiednią przewodność cieplną, odporność na zmiany temperatury i odporność mechaniczną

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

kadłub (silnika)
kadłub (silnika)

element konstrukcji silnika łączący wszystkie jego części, zespoły i podzespoły w całość

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

koła podporowe
koła podporowe

koła podporowe służą do przyczep i lawet, pomagają zdjąć przyczepę z haka, zapewniają stabilizację

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

koło kopiujące
koło kopiujące

odpowiada za głębokość pracy pługa

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

koło zamachowe
koło zamachowe

koło lub tarcza o dużym momencie bezwładności; służy jako akumulator energii kinetycznej, oddaje ją w okresach braku energii; wykorzystywane w maszynach, gdzie ilość energii ulega chwilowym zmianom

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

kompozyt
kompozyt

(łac. compositus - złożony) materiał z przynajmniej dwóch składników, który po połączeniu ma lepsze właściwości niż te komponenty osobno

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

kondycjoner
kondycjoner

urządzenie do kondycjonowania ziarna (zabiegu mającego na celu poprawienie zdolności nasion do kiełkowania i ich żywotności, a także przygotowania ich do przechowywania)

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

konwertor tlenowy
konwertor tlenowy

zbiornik, w którym odbywa się proces otrzymywania stali z ciekłej surówki; proces ten polega na usuwaniu z surówki domieszek, takich jak: krzem, mangan, węgiel, fosfor, siarka, poprzez ich utlenianie w wysokiej temperaturze

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

korbowód
korbowód

część mechanizmu korbowego maszyny, wykonuje ruchy zwrotne prostoliniowe lub krzywoliniowe, przenosi ruch elementu na ruch obrotowy wału korbowego

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

korek upustowy
korek upustowy

śruba z uszczelnieniem z metalu lub tworzywa sztucznego; służy do zlania oleju z miski olejowej do pojemnika

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

korpus płużny
korpus płużny

zespół roboczy pługa, składa się z lemiesza, odkładnicy i płozy

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

krawędziarka
krawędziarka

maszyna służąca do obróbki boków desek, listew itp., także do gięcia blach

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

krój tarczowy
krój tarczowy

element pługa, służy do pionowego odcinania skiby (wąskiego pasa gleby) od calizny (niezaoranej części pola); ułatwia pracę odkładnicy

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

krzyżaki wału przekaźnika mocy
krzyżaki wału przekaźnika mocy

elementy wałów przekazujących napęd

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

kultywator
kultywator

inaczej drapacz; narzędzie służące do spulchniania gleby na głębokości 5–40 cm bez jej odwracania oraz do usuwania niektórych chwastów

RdSrHbBMRUPBL
Kultywator
Źródło: Pixabay, domena publiczna.

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

lampy zespolone
lampy zespolone

zespół zestawionych ze sobą w jednym kloszu świateł (np. pozycyjnych, stopu i kierunkowskazu), poprawiają widoczność pojazdu

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

lanca (w opryskiwaczu)
lanca (w opryskiwaczu)

element opryskiwacza, wąska rurka z rozpylającą końcówką

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

lemiesz
lemiesz

część pługa, służy do odcinania skiby (wąskiego pasa gleby) i wstępnego kruszenia jej

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

listwa nożowa (kosiarki)
listwa nożowa (kosiarki)

element kosiarki, listwa tnąca z ostrzami, wykonuje ruch posuwisto‑zwrotny, służy do cięcia wysokiej trawy, zboża i roślin

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

manetki sterowania
manetki sterowania

dźwignie ręczne do sterowania urządzeniem

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

manometr
manometr

narzędzie do pomiaru ciśnienia wyższego niż ciśnienie atmosferyczne

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

moment obrotowy (silnika)
moment obrotowy (silnika)

moment siły; to siła wytwarzana przez silnik, mierzona na wale korbowym; jej wartość wpływa pośrednio na dynamikę samochodu (im jest wyższa, tym łatwiej można pokonywać opory pojawiające się podczas poruszania się po drodze); podstawowa jednostka to niutometr [Nm]

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

moment skręcający
moment skręcający

określenie stosowane przy omawianiu wytrzymałości materiałów; skręcanie wywoływane jest przez dwie pary sił działające w dwóch oddalonych od siebie płaszczyznach prostopadłych do osi elementu skręcanego, którym jest najczęściej pręt lub wał; momenty takich sił zwane są momentami skręcającymi

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

moment zginający
moment zginający

algebraiczna suma momentów sił zewnętrznych działających po jednej stronie (lewej lub prawej) danego elementu

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

mulczowanie
mulczowanie

pokrywanie gleby pomiędzy uprawianymi roślinami materiałami ograniczającymi parowanie i wzrost chwastów; także: pozostawianie ściętych i rozdrobnionych roślin na trawniku

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

nieużytek
nieużytek

obszar niezagospodarowany, nienadający się do uprawy

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

obróbka cieplna (stali)
obróbka cieplna (stali)

zabiegi podgrzewania i chłodzenia stali, pod wpływem których zmienia ona swoje własności chemiczne, fizyczne i mechaniczne (w tym wytrzymałościowe)

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

obróbka skrawaniem
obróbka skrawaniem

usuwanie nadmiaru materiału polegające na usuwaniu poszczególnych jego warstw przez zamienianie ich na wióry

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

obsypnik
obsypnik

narzędzie rolne służące do obsypywania ziemią roślin (np. ziemniaków, buraków)

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

odbicie pilarki
odbicie pilarki

zjawisko, w którym ogniwo tnące pilarki po zetknięciu z drewnem gwałtownie zmniejsza swoją prędkość, co skutkuje odrzutem pilarki

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

odkładnica
odkładnica

część pługa, służy do odkładania skib (wąskich pasów gleby) odciętych przez lemiesz

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

odlew
odlew

przedmiot, który powstał w wyniku wypełnienia formy płynną masą i jej zakrzepnięcia

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

odśnieżarka
odśnieżarka

maszyna do usuwania śniegu; może być pługowa lub wirnikowa

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

okres karencji i prewencji
okres karencji i prewencji

okres karencji to czas, jaki powinien minąć od momentu wykonania zabiegu chemicznego do dnia zbioru rośliny, natomiast okres prewencji to czas, w którym ludzie i zwierzęta nie powinni mieć kontaktu z chronionymi roślinami

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

orka
orka

w rolnictwie zabieg mający na celu spulchnienie, pokruszenie i odwrócenie gleby uprawnej

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

część maszyny lub urządzenia, na której osadzone są inne części, obracające się dokoła niej lub wzdłuż niej albo poruszające się ruchem wahadłowym

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

oś wykorbiona (silnikowa)
oś wykorbiona (silnikowa)

oś napędowa, otrzymuje napęd przez korbowód

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

paleozoik
paleozoik

(gr. palaios - stary, zoon - zwierzę) era paleozoiczna, od ok. 540 mln do ok. 250 mln lat temu

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

piec martenowski
piec martenowski

hutniczy wannowy piec płomieniowy, umożliwiający odzyskiwanie ciepła spalin; jego nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego metalurga Pierre’a‑Émile’a Martina, który w 1864 r. opracował proces wytapiania stali

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

płóz pługa
płóz pługa

część pługa stanowiąca element podparcia, zapewniająca maszynie stabilność podczas pracy i ułatwiająca jej prowadzenie

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

pojemność skokowa (silnika)
pojemność skokowa (silnika)

podstawowy parametr silnika spalinowego, zwykle podawany w centymetrach sześciennych; stanowi różnicę między maksymalną a minimalną objętością cylindra, pomnożoną przez liczbę cylindrów; od pojemności skokowej zależy moc motoru danego pojazdu, wysokość momentu obrotowego, jak i prędkość maksymalna pojazdu

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

pompa nurnikowa (w opryskiwaczu)
pompa nurnikowa (w opryskiwaczu)

pompa wyporowa, służąca do transportu cieczy z przestrzeni ssawnej do tłocznej

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

popychacz (w silniku)
popychacz (w silniku)

sztywny człon w silniku; przenosi obciążenia wzdłużne

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

powietrznik (w opryskiwaczu)
powietrznik (w opryskiwaczu)

zbiornik powietrza służący do wyrównania ciśnienia wody w przewodach ssącym i tłoczącym

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

prądnica
prądnica

maszyna elektryczna przetwarzająca energię mechaniczną ruchu obrotowego na energię elektryczną prądu stałego lub zmiennego

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

prowadnica
prowadnica

element służący do nadania określonego kierunku ruchu łańcucha

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

próba kręcona
próba kręcona

jedna z metod próby wysiewu, polega na zważeniu ziarna wysiewowego, wysypanego przez siewnik do rynienek, z uwzględnieniem liczby obrotów koła maszyny, a następnie porównaniu masy z zalecaną normą wysiewu, czyli masą nasion potrzebną do obsiania określonej powierzchni

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

próba wysiewu
próba wysiewu

zważenie ziarna wysypanego przez siewnik do rynienek i porównanie jego masy z normą wysiewu, czyli masą nasion potrzebną do obsiania określonej powierzchni. Wielkość normy zależy od sposobu siewu i jakości nasion, a także od pory siewu i warunków produkcji. Próba wysiewu należy do najważniejszych czynności, które przeprowadza się przed siewem, bo zachowanie odpowiedniej normy wysiewu pozwala na oszczędność materiału siewnego i stwarza optymalną obsadę (wysiew i zagęszczenie) dla roślin.

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

przegub Cardana
przegub Cardana

inaczej: przegub krzyżakowy lub przegub wychylny; rodzaj przegubu asynchronicznego, w którym część napędzająca i napędzana obracają się z tą samą prędkością kątową tylko wówczas, jeśli obydwie części leżą w tej samej osi

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

przełożenie
przełożenie

stosunek prędkości obrotowej koła napędzającego do prędkości obrotowej koła napędzanego; parametr typowy dla przekładni składających się ze współpracujących ze sobą kół zębatych

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

przepływomierz (w opryskiwaczu)
przepływomierz (w opryskiwaczu)

przyrząd do pomiaru natężenia przepływu lub ilości cieczy lub gazu przepływającego w przewodzie otwartym lub zamkniętym

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

przepustnica
przepustnica

urządzenie w silniku tłokowym, służy do regulacji dopływu do cylindrów mieszanki powietrza i paliwa

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

radiator
radiator

rozprasza ciepło; zwiększa intensywność odprowadzania ciepła do otoczenia, zapobiega nadmiernemu nagrzewaniu się silnika

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

redlica (w siewniku)
redlica (w siewniku)

robocza część siewnika, pozwala na żłobienie bruzdek w glebie, w których umieszczane są nasiona lub sadzonki rozsady

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

rozrusznik
rozrusznik

urządzenie do uruchomienia tłokowego silnika spalinowego

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

rozrząd
rozrząd

inaczej mechanizm rozrządu; jest to zespół elementów służących do sterowania napełnianiem i opróżnianiem cylindrów spalinowych i parowych silników tłokowych, a także sprężarek tłokowych

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

rozrząd zaworowy
rozrząd zaworowy

rodzaj rozrządu, gdzie następuje sterowanie zaworami ssącymi i wydechowymi, momentem i czasem ich otwarcia

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

ruch postępowo/posuwisto‑zwrotny
ruch postępowo/posuwisto‑zwrotny

ruch np. tłoka, w którym porusza się on ruchem prostoliniowym po pewnym odcinku, kierunek nie ulega zmianie, ale zwrot zmienia się

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

samozapłon
samozapłon

zapoczątkowanie spalania w silniku bez inicjującego działania iskry elektrycznej lub płomienia; samorzutny zapłon

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

silnik
silnik

urządzenie przetwarzające ciepło, energię mechaniczną lub elektryczną na pracę napędzającą maszyny

R1L7CJYTBvAqs
Silnik
Źródło: ekologiczna-jazda.pl/, tylko do użytku edukacyjnego.

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

silnik asynchroniczny
silnik asynchroniczny

inaczej: silnik indukcyjny; maszyna elektryczna zmieniająca energię elektryczną w energię mechaniczną, w której wirnik obraca się z poślizgiem w stosunku do wirującego pola magnetycznego, wytworzonego przez uzwojenie stojana

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

silnik czterosuwowy
silnik czterosuwowy

silnik spalinowy tłokowy, w którym pełen obieg odbywa się w czasie czterech kolejnych suwów tłoka

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

silnik elektryczny
silnik elektryczny

maszyna do przetwarzania energii elektrycznej w energię mechaniczną

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

silnik o zapłonie iskrowym
silnik o zapłonie iskrowym

cieplny silnik spalinowy o spalaniu wewnętrznym; spalanie zostaje zainicjowane przez iskrę elektryczną powstającą między elektrodami świecy zapłonowej

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

silnik o zapłonie samoczynnym
silnik o zapłonie samoczynnym

inaczej silnik wysokoprężny lub silnik Diesla; cieplny silnik spalinowy tłokowy o spalaniu wewnętrznym; ciśnienie maksymalne jest dużo większe niż w silnikach z zapłonem iskrowym; do zapłonu paliwa nie jest potrzebne zewnętrzne źródło energii, zapłon jest samoczynny

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

silnik trakcyjny
silnik trakcyjny

silnik, z którego moment obrotowy przenoszony jest na zestawy kołowe

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

silnik Wankla
silnik Wankla

silnik spalinowy, w którym tłok obraca się wewnątrz cylindra, nazywany też silnikiem z tłokiem obrotowym

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

skiba
skiba

wąski pas gleby odcinany z pola niezaoranego i odkładany przez płóg w trakcie orki

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

skrzynia biegów
skrzynia biegów

urządzenie w mechanizmie napędowym pojazdu przenoszące napęd z silnika do dalszych mechanizmów napędowych

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

smarownica
smarownica

urządzenie do aplikowania w maszynach smaru stałego lub oleju pod ciśnieniem

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

spoina
spoina

złącze powstające w procesie łączenia materiałów poprzez ich miejscowe stopienie i zestalenie, stosowane np. do łączenia metali (głównie stali) i tworzyw sztucznych

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

sprężarka
sprężarka

inaczej kompresor; służy do zwiększania ciśnienia gazu lub pary oraz do jego transportu

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

sprzęgło
sprzęgło

urządzenie do łączenia dwóch elementów w celu przeniesienia ruchu z jednego na drugi

R19mWLuPSm14g
Sprzęgło, inaczej: koło zamachowe, wykorzystywane do krótkotrwałego magazynowania energii mechanicznej. Jest prostym akumulatorem mechanicznym gromadzącym energię kinetyczną.
Źródło: domena publiczna.

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

sprzęgło cierne
sprzęgło cierne

rodzaj sprzęgła poślizgowego; przenosi ruch wskutek tarcia między członami (połączenie cierne); służy do ograniczania maksymalnego momentu obciążającego maszynę; dzieli się na sprzęgło tarczowe, stożkowe i wielopłytkowe

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

sprzęgło elektromagnetyczne
sprzęgło elektromagnetyczne

przenosi napęd poprzez oddziaływanie pola magnetycznego, które powoduje zaciśnięcie tarczy ciernej pomiędzy elementami napędzającymi i napędzanymi

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

sprzęgło hydrokinetyczne
sprzęgło hydrokinetyczne

sprzęgło, w którym wykorzystuje się ciecz (olej, emulsję lub wodę) do przenoszenia ruchu obrotowego czynnego do biernego; służy do zapewnienia łagodnego rozruchu, zmniejszenia uderzeń i tłumienia drgań momentu obrotowego i zabezpiecza przed przeciążeniem

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

surówka
surówka

stop żelaza z węglem, krzemem, manganem, fosforem i siarką; półprodukt przewidziany do dalszej przeróbki na stal lub żeliwo, czyli surowiec (stąd nazwa)

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

sworzeń
sworzeń

krótki odcinek pręta, element służący do łączenia elementów, umożliwiający ich poruszanie się

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

system sygnalizacji agrofagów
system sygnalizacji agrofagów

internetowy system Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN), który wskazuje, gdzie i jakie opryski mogą i powinny być wykonane

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

szybkobieżność
szybkobieżność

wielkość charakteryzująca maszyny wirnikowe; maszyny szybkobieżne to maszyny mające dużą prędkość obrotową

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

świeca zapłonowa
świeca zapłonowa

urządzenie w silniku spalinowym, wytwarza iskrę niezbędną do uruchomienia silnika

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

termoplasty
termoplasty

termoplastyczne tworzywa sztuczne, w określonej temperaturze i ciśnieniu nabierają własności lepkiego płynu. Można je kształtować przez tłoczenie i wtryskiwanie w podwyższonej temperaturze, a następnie szybkie schłodzenie do temperatury użytkowej.

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

termostat
termostat

urządzenie służące do utrzymania stałej temperatury w zamkniętej przestrzeni

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

tłok
tłok

element m.in. silnika, poruszający się w cylindrze; przenosi nacisk cieczy lub gazu na mechanizm maszyny i odwrotnie

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

tłumik
tłumik

urządzenie, które tłumi hałas podczas pracy silnika

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

tuleja
tuleja

element konstrukcyjny maszyn; krótki odcinek rury

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

turbina spalinowa
turbina spalinowa

rodzaj turbiny cieplnej; czynnikiem roboczym są spaliny wytwarzane w komorze spalania, o wysokim ciśnieniu i temperaturze; turbina spalinowa pędna oddaje napęd na wał zdawczy; turbina niskoprężna ma mały stopień sprężenia, a wysokoprężna działa na skutek wysokiego ciśnienia

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

układ rozrządu
układ rozrządu

elementy w silniku pozwalające na sterowanie doprowadzaniem ładunku do cylindra oraz usuwaniem spalin

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

uprawa pożniwna
uprawa pożniwna

czynności wykonywane po zbiorze roślin, które służą m.in. wyrównaniu pola, przerwaniu parowania wody z gleby oraz ograniczeniu chwastów i samosiewów

uprawa przedsiewna
uprawa przedsiewna

czynności wykonywane przy użyciu narzędzi i maszyn w celu stworzenia roślinom optymalnych warunków do wzrostu i rozwoju; wykonywana przed siewem

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

wał
wał

element maszyny obracający się w łożyskach, mający kształt długiego walca z osadzonymi na nim innymi elementami

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

wał korbowy
wał korbowy

element maszyn, wał z wygięciami, które wraz z drągami tłokowymi umożliwiają zamianę ruchu tłoków na ruch obrotowy

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

wał przegubowo‑teleskopowy
wał przegubowo‑teleskopowy

inaczej wał przekazu mocy; wał służący do przenoszenia napędu z ciągnika do przyłączonej maszyny; zabezpiecza elementy napędowe przed przeciążeniem

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

wał odbioru mocy (WOM)
wał odbioru mocy (WOM)

element pośredniczący w przekazywaniu napędu; oddaje energię mechaniczną z silnika ciągnika na działającą przy nim maszynę, dzięki czemu może się ona poruszać

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

wałek rozrządu
wałek rozrządu

wałek w czterosuwowych silnikach tłokowych; służy do sterowania zaworami

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

wertykulator
wertykulator

urządzenie ogrodnicze tworzące w glebie system podłużnych nacięć – ma to umożliwić lepsze dotarcie wody i powietrza do głębszych warstw ziemi

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

wieniec zębaty
wieniec zębaty

obwodowa część koła w postaci pierścienia z zębami; łączy tarczę koła lub ramiona z piastą

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

wirnik
wirnik

rotor; część maszyny wykonująca ruch obrotowy

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

wkręt
wkręt

gwintowy łącznik z nacięciami o różnym kształcie w łbie lub w trzonie; istnieje wiele rodzajów wkrętów do różnych materiałów

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

współosiowość
współosiowość

położenie, w którym osie dwóch walców nie wykazują odchylenia w osi środkowej (są współosiowe); brak współosiowości może powodować zwiększone wibracje i obciążenia maszyn

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

wulkanizacja
wulkanizacja

proces chemiczny prowadzący do otrzymania gumy; przeprowadza się go, zazwyczaj mieszając rozdrobnioną siarkę rombową z kauczukiem. W zależności od warunków wulkanizacji, rodzaju użytego kauczuku i proporcji siarki do kauczuku można uzyskiwać twardsze lub bardziej miękkie rodzaje gumy.

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

wychwytnik piły łańcuchowej
wychwytnik piły łańcuchowej

element, który zapobiega wyrzuceniu kawałków łańcucha w przypadku jego zerwania lub zeskoczenia z prowadnicy

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

wysięgnik koła
wysięgnik koła

ruchome ramię, może się poruszać w płaszczyźnie pionowej

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

zawór odcinający
zawór odcinający

odcina dopływ paliwa

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

zderzak oporowy (pilarki)
zderzak oporowy (pilarki)

element wbijany w drzewo podczas ścinki; pomaga utrzymać pilarkę na miejscu podczas pracy

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

zgarniacz (siewnika)
zgarniacz (siewnika)

urządzenie do zgarniania np. nasion

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

złącze doczołowe
złącze doczołowe

powstaje przez połączenie końców dwóch części, które leżą na tej samej płaszczyźnie lub obok siebie. Jest to najprostszy rodzaj połączenia stosowany do łączenia części metalowych lub plastikowych. Różne rodzaje spoin w złączu doczołowym to: spoina kwadratowa, z rowkiem ukośnym, z rowkiem w kształcie litery V, z rowkiem w kształcie litery J, z rowkiem w kształcie litery U, doczołowa z rowkiem ukośnym.

R12QNGwqJRs2f
Spoina czołowa
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

złącze zakładkowe
złącze zakładkowe

powstaje, gdy dwie części są umieszczone jedna nad drugą, a następnie spawane; może być jednostronne lub dwustronne. Ten rodzaj połączeń spawanych jest najczęściej używany do łączenia dwóch elementów o różnej grubości. Różne rodzaje spoin w złączu zakładkowym to: spoina pachwinowa, szczelinowa, punktowa.

RwMhEOnFMDPqs
Spoina pachwinowa
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

znacznik pianowy
znacznik pianowy

znacznik ułatwiający wykonywanie oprysków; pozwala na zaznaczenie miejsca, w którym pracuje skrajna dysza opryskiwacza

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

znaczniki przejazdowe i przedwschodowe
znaczniki przejazdowe i przedwschodowe

znaczniki służące do wyznaczenia trasy następnego przejazdu lub założonych ścieżek, widocznych jeszcze przed wzejściem uprawy

Maszyny ogrodnicze i ich budowaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze i ich budowa

żeliwiak
żeliwiak

piec hutniczy stosowany do wytopu żeliwa, służy do przetapiania surówki z dodatkiem złomu żeliwnego lub stalowego

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania

żeliwo
żeliwo

stop żelaza z węglem, zazwyczaj także z krzemem, manganem, fosforem, siarką i innymi składnikami; zawiera 2–3,6% węgla w postaci cementytu lub grafitu

Maszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działaniaD6NJH9iGnMaszyny ogrodnicze – materiały, konstrukcja, zasady działania