A long way to freedom
what were the most important events of the PRL (Polish People's Republic) period;
about the social protest against the authorities in 1956‑1989;
who Władysław Gomułka, Edward Gierek, Wojciech Jaruzelski and Lech Wałęsa were;
why the martial law was introduced in Poland in 1981 and what were its consequences;
about the importance of the „Solidarity” for Poland and the Eastern Bloc.
Not everyone supported the communist rule in Poland. But quite a big part of Polish society decided to put up with it, as they felt threatened and simply fought for survival. However, every few years the accumulation of unsolved social, economic and political problems led to general discontent, which triggered strikesstrikes and protests (1956, 1968, 1970, 1976). In most cases, they got suppressed by the authorities, for example in Poznań in June 1956. The strikers were mostly workers of metropolitan heavy industry plants, who were also supported by the intellectuals. In 1980 another wave of strikes took place leading to the establishment of the formally recognized by the authorities Independent Self‑governing Labour UnionLabour Union „SolidaritySolidarity”. The head of the Solidarity was an electrician, Lech Wałęsa. This union constituted a sort of a loophole in the political system of the country. Solidarity demanded the improvement of living conditions, the respect for human and citizen rights, initially leaving political issues to the authorities. On 13 December 1981, the communist authorities under General Wojciech Jaruzelski declared the martial law. The Solidarity became delegitimizeddelegitimized and the authority of the country was taken over by the Military Council of National Salvation. The democratic opposition became clandestine again.
Search online and find out who were the cursed soldierscursed soldiers and what were the stories behind them. Try to find out when they started fighting for liberated Poland and what their lives usually looked like. Choose one of them and familiarise yourself with his bio.
Look carefully at the division of the post‑war period in Poland introduced by a historian, professor Andrzej Paczkowski and think why he chose those specific dates.
Classification of the repressiveness of the system
Conquest of the state, or mass terror - 1944‑1947
Conquest of the society, or universal terror - 1948‑1956
Real socialism, a system of selective repression - 1956‑1981
Martial law, or an attempt of mass repression
Truce and surrender, or helplessness - 1986‑1989
Source: Andrzej Paczkowski, Classification of the repressiveness of the system, [w:] Pół wieku dziejów Polski 1939-1989, Warszawa 2007.
Choose the correct sentences.
- The new constitution adopted in 1952 changed the name of the country to the Polish Republic of People.
- In June 1956 some workers strikes took place in Poznań and were violently suppressed by the authorities.
- Polish United Workers' Party (PZPR) formed after the death of Joseph Stalin in 1953.
- As a consequence of many anti-Semitic incidents that took place in 1968, many scholars and doctors of Jewish descent had to leave Poland.
- In December 1970, students demonstrated against the authorities.
- In 1978 Karol Wojtyła was elected pope.
- Wojciech Jaruzelski was the founder of the Solidarity.
- Independent Self-governing Labour Union "Solidarity” was founded in 1980 to demand the improvement of living and working conditions in Poland.
- 10 million of Polish citizens signed up to the "Solidarity" during the first year of its activity.
- The martial law was introduced on 13 December 1981 on the territory of the city of Warsaw.
Compare the attitude of people gathered at the papal elections and those participating in the ceremonies in Warsaw. Drag and drop the words to the corresponding places.
joy, seriousness, concentration, contemplation, fun, enthusiasm
| Papal election | |
|---|---|
| The Homily in Warsaw |
Familiarise yourself with the photograph and find out more about the reasons and events of the martial law.
The picture you can see was taken by a Polish photographer Chris Niedenthal on 14 December 1981. Taking it was quite dangerous, as at that time one could get arrested just due to the fact of owning a camera, not even mentioning taking a picture of the army in the street. Despite the danger, the photographer managed to capture an unusual scenery of the street in Warsaw and the cinema Moskwa advertising the film „Apocalypse Now”. This picture became the most widely recognizable photograph of the martial law period. Now, it is considered one of its symbols and one of the most important photographs in the history of Poland.
Listen to the song of the Polish music band - Kult „Parada wspomnień” (Eng: Parade of memories) (can be found online), read the lyrics and the comments.On this basis, justify the thesis that the authorities of the Polish People's Republic, during the martial law, waged a war with their own society.
Parada wspomnieńSiedziałem sobie w mieszkaniu
Gdy ktoś zapukał do drzwi
Wyjrzałem przez ślepe oko
I wyskoczyłem przez okno
Biegłem przez śnieżne ulice
Słyszałem za mną ich krzyki
Biegłem, się nie oglądałemSiedziałem sobie w mieszkaniu
Gdy ktoś zapukał do drzwi
Wyjrzałem przez ślepe oko
I wyskoczyłem przez okno
Biegłem przez śnieżne ulice
Słyszałem za mną ich krzyki
Biegłem, się nie oglądałem
Ach, jakże było wspanialeDookoła mowa idiotów
Płynęła gdy radio grało
Pobiegłem więc do kolegi
Powiedział mi co się stałoDookoła mowa idiotów
Płynęła gdy radio grało
Pobiegłem więc do kolegi
Powiedział mi co się stało
Popłynął rzeką alkohol
Koledzy mieli metodyPopłynął rzeką alkohol
Koledzy mieli metody
A w wannach ryby pływałyA w wannach ryby pływały
Ach, jaki ja byłem młodyNie, nie, nie, nie, nie, nie, nie, nie, nie | 3x
Te czasy już
Nie powtórzą sięUlice toną w czerwieni
My w rękach mamy kamienie
Majowe słońce tak praży
Chłodzą nas wody strumienieUlice toną w czerwieni
My w rękach mamy kamienie
Majowe słońce tak praży
Chłodzą nas wody strumienie
Z ponurego średniowiecza
Krucjata przeciwko PolsceZ ponurego średniowiecza
Krucjata przeciwko Polsce
Opornik w klapy wpinanyOpornik w klapy wpinany
Ach, jakże było wspanialeI praca ciężka po nocach
Aby nadążyć przed ranemI praca ciężka po nocach
Aby nadążyć przed ranem
Niech tłuszcza w końcu zrozumie
Dla kogo się narażamy
W południe stanąć na baczność
Tysiące kartek papieruTysiące kartek papieru
Gaz dookoła się ściele
Ach, jakże było wspanialeNie, nie, nie, nie, nie, nie, nie, nie, nie | 3x
Te czasy już
Nie powtórzą sięSource: Kult, [w:] Tekst: Kazik Staszewski, Parada wspomnień.
Keywords
protests, Solidarity, martial law
Glossary
PZPR – Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, polska monopartia polityczna powstała w 1948 roku i sprawująca pełnię władzy do 1989 roku. Była partią masową, w której władzę sprawowano w sposób autorytarny.
PEWEX – przedsiębiorstwo eksportu wewnętrznego prowadzące sieć sklepów walutowych. W PEWEX’ach można było kupić niedostępne na co dzień produkty (np. dżinsy, dobre alkohole, artykuły RTV) za walutę wymienialną (dolary i marki) lub bony towarowe. W PRL był symbolem luksusu.
Żołnierze wyklęci – potoczna nazwa antykomunistycznego, niepodległościowego podziemia (partyzantki) sprzeciwiającego się sowietyzacji i dominacji komunistów w życiu społecznym i politycznym po II wojnie światowej w Polsce.
Antysemityzm – niechęć, wrogość, uprzedzenia i dyskryminacja Żydów i osób żydowskiego pochodzenia. Skrajnym przykładem antysemityzmu była ideologia nazistowska dążąca do całkowitego eksterminacji narodu żydowskiego.
Solidarność – ogólnopolski związek zawodowy powstały w 1980 roku by bronić praw pracowników w PRL. Z czasem stał się jednym z głównych ośrodków opozycji przeciwko władzy komunistycznej. Pierwszym liderem i przewodniczącym był Lech Wałęsa.
Związek zawodowy – organizacja zrzeszająca pracowników, której celem jest obrona ich interesów społecznych i ekonomicznych. Pierwsze związki zawodowe powstały w Wielkiej Brytanii w XVIII wieku.
Strajk – forma protestu, najczęściej pracowników wobec pracodawcy, polegająca najczęściej na wstrzymaniu się od wykonywania pracy przez protestujących.
Internowanie – przymusowe aresztowanie i osadzenie osób w miejscu odosobnienia bez możliwości jego opuszczania.
Delegalizacja – zakazanie działalności, pozbawienia możliwości legalnego działania.
Stan wojenny– stan nadzwyczajny ogłaszany na wybranym obszarze lub całym państwie, polegający na przejęciu administracji i zarządu kraju przez wojsko.
Godzina milicyjna – wprowadzane przez władze ograniczenie swobodnego poruszania się w określonych godzinach, najczęściej nocnych, w celu zapanowania nad niebezpieczną sytuacją lub zagrożeniem.