Adam Jarzębski – kompozytor wczesnego baroku (scenariusz lekcji)
Adam Jarzębski – kompozytor wczesnego Baroku
Zapoznanie uczniów z postacią kompozytora, Adama Jarzębskiego. Przedstawienie najważniejszych faktów z jego życia oraz omówienie dzieł będących podporą i przykładem polskiej muzyki barokowej. Przedstawienie cech stylistycznych i charakterystycznych twórczości Adama Jarzębskiego. Omówienie wpływu kompozytora na innych polskich artystów. Wysłuchanie i percepcja wybranych utworów. Analiza muzyczna.
Umiejętności
Uczeń potrafi:
Omówić biografię Adama Jarzębskiego.
Przedstawić znane dzieła Adama Jarzębskiego.
Omówić i przedstawić najważniejsze gatunki muzyczne uprawiane przez Adama Jarzębskiego.
Rozpoznać i nazwać fragmenty wysłuchanych utworów*.*
Wskazać podstawowe cechy stylistyczne w twórczości Adama Jarzębskiego.
Metoda i forma pracy
Metoda opisu z elementami pogadanki. Percepcja muzyczna. Analiza muzyczna – praca w grupach. Forma ćwiczeniowa.
Podręcznik: Janusz Ekiert, Bliżej muzyki. Encyklopedia, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1994.
Stanowisko do odtwarzania płyt.
Nagranie utworu Adama Jarzębskiego.
Canzoni e concerti.
Karta pracy ucznia.
Partytura wyżej wymienionego utworu.
4. Przebieg lekcji
Sprawdzenie obecności.
Powtórzenie wiadomości poprzez odpytanie jednej osoby z trzech ostatnich lekcji.
Podanie tematu do zeszytu.
(10 min.)
Metoda – opisu przedstawienie postaci Adama Jarzębskiego. Omówienie najważniejszych faktów z życia kompozytora.
Notatka:
Adam Jarzębski:
Pierwsze informacje o Jarzębskim pochodzą z września 1612 roku, kiedy zostaje członkiem kapeli elektora brandenburskiego w Berlinie. 30 kwietnia 1615 otrzymuje od elektora zezwolenie na roczny pobyt we Włoszech, zapewne dla dalszego doskonalenia się jako kompozytor i dla lepszego poznania muzyki włoskiej. Do Berlina prawdopodobnie już nie wraca, trafia zatem na dwór Zygmunta III Wazy w Warszawie, gdzie do końca życia będzie muzykiem kapeli królewskiej. Stało się to zapewne w 1616 lub 1617. Poza działalnością muzyczną Jarzębski uczył dzieci senatorów. W latach 30. XVII wieku doglądał budowy królewskiego pałacu w Ujazdowie. Zajęcia te czynią z Jarzębskiego osobę zamożną: poza licznymi kadukami, otrzymuje on prawo do dzierżawy różnych dóbr królewskich, a także wójtostwo wsi Piaseczno. W 1630 żeni się z Elżbietą z majętnego rodu Siennickich, a w 1648 zostaje wpisany do rejestru patrycjuszy miasta Warszawy. Słyszymy o nim po raz ostatni 26 grudnia 1648 kiedy to w obliczu przybliżającej się śmierci spisuje ostatnia wolę. Umiera prawdopodobnie w kilka dni później; pochowany zostaje w podziemiach kościoła świętego Marcina w Warszawie.
Przedstawienie metodą opisu najważniejszych dzieł kompozytora. Omówienie cech stylistycznych i charakteryzujących kompozytora.
Jedyną kompozycją Jarzębskiego wydaną za jego życia był kanon „More Veterum”, opublikowany w dziele Marka Scachiego – „Cribrum musicum” w 1643 roku. W okresie powojennym, w trakcie badania zbiorów klasztornych i kościelnych, odnaleziono szereg nieznanych wcześniej pieśni i koncertów skomponowanych przez tego artystę, których odkrycie postawiło autora w gronie najwybitniejszych kompozytorów polskiej instrumentalnej muzyki barokowej. Najbardziej znanym, zachowanym rękopisem, dziełem Jarzębskiego jest zbiór Canzoni e concerti z 1627 roku, zawierający 27 utworów (w tym popularna „Tamburetta”). Składa się nań 12 utworów na 2 instrumenty, 10 utworów na 3 instrumenty, i 5 utworów na 4 instrumenty. Melodie wszystkich utworów są bogato zdobione i interesujące harmonicznie.
3. Wysłuchanie i percepcja Canzoni e concerti. Analiza muzyczna utworu. Praca w grupach.
(25 min.)
Zapisanie notatki do zeszytu.
(10 min.)
5.Bibliografia
a. J. Ekiert, Bliżej muzyki. Encyklopedia, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1994.
Najważniejsze zagadnienia związane z tematem lekcji Adam Jarzębski – kompozytor wczesnego Baroku.