Ilustracja przedstawia fotografię „Ruiny greckiego teatru w Taorminie”. Na zboczu górskim wykute są siedziska, które otaczają półkolem placyk. Między siedziskami rosną kępy zielonej trawy. Na środku placyku jest otwór w kształcie odwróconej litery „T”, który jest ogrodzony metalowym płotkiem. Za placykiem znajdują się ruiny budynków w kolorze czerwonej cegły. Z tyłu, po lewej stronie jest niski, szary budynek z białymi oknami i czerwonym dachem oraz zielone drzewa. W tle jest akwen wodny, góry, niebieskie niebo z białymi chmurami.
Nauczysz się
nazywać oraz omawiać elementy teatru greckiego;
tłumaczyć genezę tragedii greckiej;
wymieniać najwybitniejszych tragików greckich;
określać ich wkład w rozwój tragedii greckiej;
opisywać tematykę tragedii greckiej.
Geneza tragedii greckiej
R1URWzCz8Rmoo
Geneza tragedii greckiej nie jest dokładnie znana. Przyjmuje się, że ma ona związek z kultem boga wina Dionizosa i powstała z dytyrambu, pieśni na cześć tego boga. Śpiewał ją chór odziany w koźle skóry, mający wyobrażać składający się z satyrówSatyrsatyrów orszak boga, stąd nazwa tragedii (tragos - kozioł, ode - pieśń). Drugim oryginalnym elementem tragedii greckiej miał być dramat satyrowyDramat satyrowydramat satyrowy. W najwcześniejszej formie składały się na niego występy przebranych za kozły satyrów.
Z obrzędowego chóru kozłów - satyrów - rozwinęła się tragedia, gdy z chóru wyodrębniono aktora, który miał z chórem prowadzić dialog. Pierwszego aktora wprowadził Tespis. Dalszą zmianą było rozszerzenie tematyki. Nie ograniczano się tylko do opowieści o Dionizosie, ale dramatyzowano inne mity. Zmiana ta spowodowała zastąpienie chóru satyrów chórem osób związanych z treścią przedstawianej sztuki. Od 420 r. p.n.e. tragedie, wystawiane dotąd wyłącznie w czasie Wielkich DionizjiDionizje WielkieWielkich Dionizji, zaczęto także wystawiać w czasie innego poświęconego Dionizosowi święta, czyli LenajówLenajeLenajów. Wystawiano sztuki trzech współzawodniczących ze sobą poetów. Każdy z nich prezentował na scenie trzy tragedie, to jest trylogię oraz jeden dramat satyrowy.
Rcog5uN0zvYQB
W tragedii można wyróżnić następujące części: prolog - zapowiadający treść sztuki, epeisodia - partie dialogowe, stasimony - pieśni chóru wykonywane między epeisodiami, eksodos - pieśń chóru schodzącego z orchestry.
Zanim zapoznasz się z ilustracją multimedialną przypomnij sobie jak wyglądał budynek teatralny w starożytnej Grecji. Czy potrafisz wymienić jego najważniejsze elementy?
RwfyTFi8zT0kz
Polecenie 1
Sporządź krótką notatkę na temat znaczenia skene w teatrze starożytnym.
R13bb8lsTYn4h
W swojej notatce uwzględnij funkcje skene. Pamiętaj, że wbrew nazwie, nie była ona miejscem występowania aktorów.
Polecenie 2
Odpowiedz na pytanie. Jak w starożytnej Grecji nazywało się miejsce występowania chóru? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
RBI9SIeHrke2y
Od tego źródłosłowu w języku polskim nosi nazwę wieloosobowy zespół instrumentalny, grający pod kierownictwem dyrygenta.
Polecenie 3
REllQQPctlFnS
Polecenie 3
R21FmODchCvld
Ajschylos
RwYOy48uxAQoA
Ajschylos jest najstarszym tragikiem greckim, którego sztuki zachowały się do naszych czasów. Uczestniczył w walkach z Persami pod MaratonemMaratonMaratonem, SalaminąSalaminaSalaminą i PlatejamiPlatejePlatejami. Z jego 70 tragedii i 20 dramatów satyrowych do naszych czasów zachowało się siedem tragedii: Persowie, Błagalnice, PrometeuszPrometeuszPrometeusz skowany, Siedmiu przeciw Tebom oraz trylogia Oresteja (AgamemnonAgamemnonAgamemnon, Ofiarnice i Eumenidy).
Według tradycji starożytnej Ajschylos miał:
Wprowadzić na scenę drugiego aktora.
Ograniczyć rolę chóru i na planie pierwszym w tragediach umieścić dialog.
Wprowadzić dekorację i za orchestrą umieścić budynek skene.
Postacie sztuk Ajschylosa porównywano często do monumentalnych, ale niewypracowanych w szczegółach rzeźb archaicznych. Przy głębszej analizie utworów tego dramaturga, widać jednak, że, i on posiada zdolność indywidualizowania i budowania postaci scenicznych.
Tragedie Ajschylosa nie zamieniają się jednak w dramaty charakterologiczno - psychologiczne, zachowują zawsze swój charakter misteryjny.
Sofokles
Rx6LZvVUPRZka
Sofokles, za wielu uważany za największego tragika greckiego wprowadził w teatrze greckim wiele innowacji. Powiększył on bowiem w tragedii liczbę aktorów - z dwóch do trzech, zwiększył również liczbę osób w chórze. Wystawiał zgodnie z ustalonym zwyczajem po trzy tragedie, jednak nie musiały one być ze sobą tematycznie związane.
Sofokles brał udział w życiu publicznym Aten, piastował zaszczytne godności państwowe: był przewodniczącym kasy Ateńskiego Związku Morskiego i dwukrotnie strategiem. Jego życie przytaczano w starożytności jako przykład życia szczęśliwego. Ze 123 sztuk, które według tradycji miał napisać, niemal połowa została wyróżniona pierwszą nagrodą. Z twórczości Sofoklesa zachowało się około 70 tytułów, fragmenty dramatu satyrowego Tropiciele oraz siedem tragedii w całości. Są to: AjasAjasAjas,AntygonaAntygonaAntygona, Król EdypEdypEdyp, Trachinki, Elektra, FiloktetFiloktetFiloktet, Edyp w KolonosKolonosKolonos. Tematami utworów, tak jak u Ajschylosa, były mity. Sofokles większy nacisk położył na przeżycia postaci tragedii.
Eurypides
RkVd3Tv5mjq17
Eurypides był synem zamożnego właściciela ziemskiego na Salaminie. W przeciwieństwie do Ajschylosa i Sofoklesa, nie brał udziału w życiu publicznym. Na przeszło 90 sztuk zdobył tylko pięć zwycięstw. Rozgoryczony na niedoceniających go Ateńczyków, na cztery lata przed śmiercią przeniósł się na dwór króla Macedonii. Zmarł na obczyźnie.
W swoich tragediach Eurypides sięgał do mniej znanych mitów, ograniczył też rolę chóru na rzecz akcji. Postacie przedstawiał z całym realizmem, był mistrzem w odmalowywaniu psychiki swoich bohaterów, szczególnie kobiet. Tragedia Eurypidesa obracała się w świecie mitów, jednak wyposażała bohaterów w ludzkie, zwykłe rysy charakteru. Mistrzostwo Eurypidesa polegało także na przedstawianiu skomplikowanych sytuacji. W niektórych sztukach intryga była tak zagmatwana, że rozwiązanie musiało odbywać się za sprawą boga, którego autor sprowadzał na scenę za pomocą specjalnej platformy - maszyny. Niespodziewane zakończenie sztuki następowało więc w wyniku boskiej interwencji (deus ex machina).
Charakterystyczne dla sztuk Eurypidesa były obszerne prologi, w których podana była treść sztuki, by widz mógł bez problemu śledzić akcję i rozumieć sens intrygi. Sztuki Eurypidesa wyróżniały się znakomitym opracowaniem muzycznym.
Z twórczości Eurypidesa zachowało się 17 tragedii i jeden dramat satyrowy, Cyklop. Są to: Alkestis, AndromachaAndromachaAndromacha, Bachantki,Błagalnice, Dzieci Heraklesa, Elektra, Fenicjanki,HekabeHekabeHekabe, Helena, Herakles, HippolytosHippolytosHippolytos, IfigeniaIfigeniaIfigenia w Aulidzie, Ifigenia w Taurydzie, Ijon, Medea, Orestes i Trojanki.
Tytuły tragedii Eurypidesa pochodzą bądź od chórów, bądź od imion głównych bohaterów. Autor wykazuje swobodę w przedstawianiu i interpretacji mitów, co pozwala mu na pogłębienie psychologiczne bohaterów. Mity tracą w jego sztuce wymiar nieziemski, stają się pretekstem do przedstawienia losów ludzkiego życia. Z Eurypidesem kończy się rozkwit tragedii greckiej.
Przed zapoznaniem się z mapą interaktywną wymień znane Ci tragedie Ajschylosa, Sofoklesa i Eurypidesa. Odpowiedz na pytanie. Czy wszystkie tragedie greckie rozgrywają się na terenie Grecji?
RVDuu360f1A6d
Polecenie 4
Na podstawie multimedium podaj tytuły dramatów, których akcja nawiązuje do cyklu trojańskiego. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
R1Kzbyglaa7Tk
Przykładowe dramaty nawiązujące w treści do cyklu trojańskiego, to „Helena”, „Andromacha” i „Trojanki” Eurypidesa, czy „Agamemnon” Ajschylosa.
Polecenie 5
REB7zIAMm2Wnd
Polecenie 6
R1mV6hRhErRVi
R1BwTEXqLxoWc
Polecenie 7
Odpowiedz na pytanie, jaki wpływ na twórczość Ajschylosa miały jego doświadczenie wojenne? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
RE01OSesLSlYb
Ajschylos w swojej twórczości często podejmował tematykę wojenną. Jego tragedie, jak „Persowie”, „Siedmiu przeciw Tebom”, czy „Agamemnon” ukazują zmagania żołnierzy greckich. W dramacie „Persowie” posłaniec przybywający z pola walki, opowiada o bitwie, w której uczestniczył autor dramatu.
Polecenie 8
Opisz zmiany tragedii greckiej, wprowadzane przez poszczególnych tragików.
R1QvQDZj53NCA
Ajschylos wprowadził na scenę drugiego aktora, stawiał nacisk na dekoracje oraz ulepszone stroje. Początkowo tworzył tragedie wypełnione głównie pieśniami chóru, ale później ograniczył jego rolę, a bardziej rozwinął akcję. Sofokles wprowadził trzeciego aktora, jeszcze bardziej ograniczył rolę chóru. Eurypides bardziej skupił się na tworzeniu wyrazistych bohaterów. Ukazywał ludzi w sposób realistyczny.
Polecenie 9
Sporządź notatkę na temat innowacji, jakie wprowadził do tragedii greckiej Eurypides. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
RVthMZ3sJnE6o
Nowatorstwo twórczości Eurypidesa przejawiało się w formie dramatu, np. prolog, pieśni chóru i arie nie zawsze łączył z akcją sztuki; wprowadził „cudowne” rozwiązanie skomplikowanej akcji wprowadzając na scenę bogów (tzw. deus ex machina). Również treść sztuk Eurypidesa była, jak na owe czasy, bardzo nowoczesna. Eurypides m.in. propagował w swoich sztukach ideę równości wszystkich ludzi, czy też ukazywał w sposób jaskrawy emocje, zwłaszcza bohaterek.
Ćwiczenia
RHxvlfhK37Aj71
Ćwiczenie 1
1
R1JQOkspaT2hX1
Ćwiczenie 2
RvNEivnW0vdal1
Ćwiczenie 2
RlxKbE19qoCJM3
Ćwiczenie 3
Rq9KUxT0FEDdb1
Ćwiczenie 4
Rm7uUEiwD43hC3
Ćwiczenie 5
RsVpAjDdxdHxQ2
Ćwiczenie 6
2
Ćwiczenie 6
Ułóż puzzle, następnie uzupełnij podane informacje.
R1TxpVBUeuDMb
RSI32ErBXwV9p
ReHmU2Mp33NAK
3
Ćwiczenie 7
Zapoznaj się z cytatem ze sztuki Eurypidesa Trojanki, a następnie odpowiedz na zamieszczone poniżej pytania.
Eurypides
EurypidesTrojanki, wersy 95-97
Bo nierozumny człek, co niszczy miasta,
Świątynie, groby, święte miejsca zmarłych
Pustoszy. Za to musi później zginąć.
cyt1 Źródło: Trojanki, wersy 95-97, [w:] Eurypides, Tragedie, tłum. Jerzy Łanowski, Warszawa 1967.
Jakie uniwersalne przesłanie odnajdujemy w słowach Eurypidesa sprzed 2500 lat? Wyszukaj informacje na temat sztuki Trojanki i podaj przykłady na poparcie pacyfistycznych poglądów autora. Czy to przesłanie jest nadal aktualne w XXI wieku?
RZpyp1cZGihEd
Spróbuj znaleźć w dowolnych źródłach informację na ten temat przytoczonego fragmentu. Do czego odwołuje się Eurypides w swojej pracy?
Eurypides w przytoczonym fragmencie wskazuje, że żołnierze (w domyśle dowódcy) dokonujący zbrodni, niszczący obiekty cywilne oraz świątynne powinny ponieść karę - śmierć.
Eurypides w Trojankach wskazuje, że największe tragedie dzieją się u bliskich ofiar - matkach, żonach, dzieciach. To tutaj odbywają się osobiste dramaty, wskazuje że przez wojny cierpią przede wszystkim niewinni - kobiety tracące swoich bliskich.
Ćwiczenie 8
Wybierz mit, który według Ciebie byłby dobrym materiałem na fabułę tragedii greckiej. Którego tragika wybrałbyś/wybrałabyś do napisania tej sztuki?
RGgV1LrXYGOgl
Wybierz dowolny mit, spróbuj krótko wytłumaczyć dlaczego akurat ten mit wskazałeś i kto Twoim zdaniem nadawał by się stworzenia sztuki na podstawie tego mitu.
Moim wyborem jest Mit o stworzeniu wszechświata, który przedstawia tragedię Uranosa i Gai - uosobienie bogów Nieba (Uranos) i Ziemi (Gaia). W micie tym omówiono narodziny Uranosa, a w dalszej części stworzenie innych bogów - sturękich, cyklopów oraz tytanów. W kolejnych fragmentach mitów możemy spotkać się z obawami przed zemstą oraz detronizacją Uranosa.
Autorem tragedii opartej na tym micie mógłby być Sofokles, który napisał Antygonę, w której również porusza wątek niezgody w rodzinie, co prowadzi do śmierci wielu osób - w tym głównych bohaterów.
3
Ćwiczenie 9
R1RCfS0ZnZuIg
R9cuFP1tM1dW72
Ćwiczenie 10
Słownik pojęć
Agamemnon
Agamemnon
(z greckiego: Ἀγgammaαalfaμmuέμmuνnuωomegaνnu, Agamémnōn) bohater Iliady Homera, król Myken lub Argos. Naczelny wódz wyprawy trojańskiej. Ojciec Ifigenii, Elektry i Orestesa. Po powrocie do ojczyzny zamordowany w czasie uczty przez kochanka swej żony, Klitajmestry. Został pomszczony przez syna, Orestesa.
Ajas
Ajas
(z greckiego: Αalfaἴαalfaς, Aías) syn Telemona, król Salaminy, bohater „Iliady” Homera. Drugi po Achillesie pod względem dzielności wojownik achajski. Po przyznaniu Odyseuszowi zbroi po zmarłym Achillesie Ajas wpadł w szał i wymordował barany biorąc ich za Trojan. Zawstydzony swoim czynem odebrał sobie życie.
Andromacha
Andromacha
( z greckiego: Ἀνnuδdeltaρrhoοomicronμmuάχchiηeta, Andromáchē) postać z Iliady Homera, żona Hektora. Jest typem matki i żony cierpiącej jako ofiara wojny. Jej ojciec, siedmiu braci i mąż zostali zabici przez Achillesa. Po upadku Troi branka Neoptolemosa, syna Achillesa.
Rw0YYMPPgEh6X
Antygona
Antygona
córka Edypa i Jokasty, siostra Ismeny, Eteoklesa i Polinejkesa. Za pochowanie ciała Polinejkesa (poległego w bratobójczej walce podczas wyprawy siedmiu przeciw Tebom) wbrew woli króla Teb, KreonaKreonKreona, została zamurowana żywcem. Zmarła śmiercią samobójczą.
RP3wYibsSolt9
Danaidy
Danaidy
RogIM7JKQjghw1
(z greckiego: Δdeltaαalfaνnuαalfaίδdeltaεepsilonς, Danaídes) 50 córek Danaosa, brata Ajgyptosa, króla Egiptu. Za zgładzenie narzuconych im mężów skazane w Tartarze na napełnianie dziurawej beczki wodą noszoną w sitach, stąd beczka Danaid to symbol bezowocnego trudu.
R1SJuzhl9lCl1
Dionizje Wielkie
Dionizje Wielkie
inaczej znane jako miejskie. Obchodzone z okazji pełni Księżyca pięć, potem sześć dni na przełomie marca i kwietnia; poprzedzały je zimowe uroczystości Lenajów w na przełomie stycznia i lutego. W pierwszym dniu uroczystości procesja przenosiła posąg Dionizosa ze świątyni na stokach Akropolu do gaju herosa Akademosa, gdzie odbywało się nabożeństwo i uczta. W dni następne odbywały się pierwotnie występy chórów, później zaś przedstawienia tragedii i komedii w teatrze Dionizosa w Atenach.
Dramat satyrowy
Dramat satyrowy
w literaturze starożytnej Grecji odmiana dramatu, zachowująca w chórze postacie satyrów uczestniczących w obrzędach dionizyjskich.
Edyp
Edyp
Rr97cU5zwMXbd1
(z greckiego: Οomicronἰδdeltaίπpiοomicronυupsilonς, Oidipous) syn króla Teb, Lajosa, i Jokasty. Nieświadomy swego pochodzenia, zgodnie z wyrocznią, zabił swego ojca. Po uwolnieniu Teb od Sfinksa, obwołany królem, poślubił wdowę Jokastę (własną matkę). Z ich związku narodzili się Polinejkes, Eteokles, Antygona i Ismena. Odkrywszy swe pochodzenie sam się oślepił i udał na wygnanie.
R16IPtHinFaVq
Erynie
Erynie
(z greckiego: Ἐρrhoιiotaνnuύεepsilonς, Erinýes, Εepsilonὐμmuεepsilonνnuίδdeltaεepsilonς, Eumenídes, „życzliwe”) boginie mścicielki, ścigały wszelkie nieprawości. Według Hezjoda powstały ze spadłej na ziemię krwi okaleczonego Uranosa.
RNAlKs2nUhcWh
Fedra
Fedra
(z greckiego: Φphiαalfaίδdeltaρrhoαalfa, Phaídra) córka Minosa i Pasifae, siostra Ariadny, druga żona TezeuszaTezeuszTezeusza. Zakochała się w swoim pasierbie Hippolycie, nie zdołała jednak pozyskać jego miłości. Wówczas oskarżyła go przed Tezeuszem, że nastawał na jej cześć. Rozgniewany Tezeusz prosił Posejdona o ukaranie winowajcy. Bóg zesłał straszliwego byka morskiego, który spłoszył konie Hippolyta i doprowadził do jego śmierci.
R1Ld3TiQJVFMr
Filoktet
Filoktet
R1Q8SZaHYkbob1
(z greckiego: Φphiιiotaλlambdaοomicronκkappaτtauήτtauηetaς, Philoktḗtēs) przyjaciel Heraklesa, od którego otrzymał łuk i zatrute strzały z nakazem ich zakopania. Wiódł 7 okrętów przeciw Troi, w drodze został ukąszony przez węża, a rana wydawała tak odrażający zapach, że przyjaciele zostawili go na wyspie Lemnos. Gdy jednak wyrocznia orzekła, że Troja nie może być zdobyta bez łuku Filokteta, Odyseusz i Diomedes sprowadzili chorego pod Troję, gdzie został wyleczony. Od strzały Filokteta zginął Parys, wówczas Troja została zdobyta, a Filoktet wrócił do ojczyzny.
R1e4Q5zgU9m8a
Hekabe
Hekabe
(z greckiego: Ἑκkappaάβbetaηeta, Hekábē) żona ostatniego króla Troi, Priama. Po zburzeniu Troi i stracie wszystkich swych dzieci zamieniona przez bogów w sukę, rzuciła się z rozpaczy do morza.
R7EnouOPSkswB
Hippolytos
Hippolytos
(z greckiego: Ἱπpiπpiόλlambdaυupsilonτtauοomicronς, Hippólytos) syn Tezeusza i królowej Amazonek, Hipolity. Zakochała się w nim Fedra, druga żona Tezeusza, lecz Hippolytos nie chciał ulec swej macosze, która z zemsty oskarżyła go przed ojcem, że nastawał na jej cześć. Rozgniewany Tezeusz wezwał na pomoc Posejdona, który spowodował śmierć Hippolyta spłoszywszy konie wiozące młodzieńca.
Ifigenia
Ifigenia
córka Agamemnona i Klitajmestry, siostra Elektry i Orestesa, złożona przez ojca w ofierze przed wyprawą do Troi. W ostatniej chwili została uratowana przez Artemidę i zabrana, jako kapłanka, na Taurydę (Krym).
Ion
Ion
(z greckiego: Ἴωomegaνnu, Íon) syn Apollina i Kreuzy. Po zwycięstwie nad Trakami został królem Aten.
Kasandra
Kasandra
(z greckiego: Κkappaαalfaσsigmaσsigmaάνnuδdeltaρrhoαalfa, Kassándra) córka Priama, króla Troi i Hekabe. Jako wieszczka przepowiedziała upadek Troi, ale za sprawą Apollina nikt nie wierzył w jej przepowiednie. Po zdobyciu Troi branka Agamemnona. Zginęła wraz z nim, zamordowana przez Klitajmestrę.
R1W2wYpuUnECi
Kolonos
Kolonos
dem w Attyce, w pobliżu Aten, ze świątynią Posejdona.
Kreon
Kreon
brat Jokasty, matki i żony Edypa. Sprawował w Tebach władzę po wygnaniu Edypa z miasta. Następstwem surowych zarządzeń Kreona była m.in. śmierć Antygony.
Kserkses I
Kserkses I
pochodził z dynastii Achemenidów, ok. 517 - 465 r. p.n.e., król perski od 486 r., syn Dariusza I Wielkiego. Dążąc do podboju Grecji zorganizował w 480 r. p.n.e. wyprawę, zakończoną klęską Persów pod Salaminą i Platejami.
R2hWDPk6v2RNU
Lenaje
Lenaje
(z greckiego: Λlambdaήνnuαalfaιiotaαalfa, Lḗnaia), obchodzone w miesiącu Gamelion (przełom stycznia i lutego), w związku z tłoczeniem wina; na program tych świąt składały się uczty, wesołe pochody po ulicach miasta, potem agony dramatyczne (wystawianie komedii i tragedii).
Maraton
Maraton
równina na wschodnim wybrzeżu Attyki, słynna z powodu zwycięstwa Greków nad Persami w 490 r. p.n.e.
Plateje
Plateje
miasto w Beocji, na granicy Attyki. Słynne ze zwycięstwa odniesionego przez Greków (Ateńczyków i Spartan) nad Persami w 479 r. p.n.e. Zniszczone na żądanie Tebańczyków przez Spartan w czasie wojny peloponeskiej oraz w 376 r. p.n.e. przez Tebańczyków. Odbudowane zostało za Aleksandra Wielkiego.
Polifem
Polifem
(z greckiego: Πpiοomicronλlambdaύφphiηetaμmuοomicronς, Polýphēmos) cyklop, dziki i okrutny syn Posejdona, oślepiony przez Odyseusza, ratującego swych towarzyszy przed pożarciem.
Polynejkes
Polynejkes
(z greckiego: Пοomicronλlambdaυupsilonνnuεepsilonίκkappaηetaς, Polyneíkēs) syn Edypa i Jokasy, brat Eteoklesa, Antygony i Ismeny. Wygnany z Teb, zorganizował przeciw nim wyprawę siedmiu wodzów (siedmiu przeciw Tebom), zginął w pojedynku z bratem.
RPJCfcW4RZ3HA
Prometeusz
Prometeusz
(z greckiego: Πpiρrhoοomicronμmuηetaθthetaεepsilonύς, Promētheús ,-i -”myślący w przód”) tytan, dobroczyńca ludzkości. Wykradł bogom ogień i nauczył ludzi z niego korzystać, dlatego uważany za twórcę rzemiosł i wszelkiego postępu. Za karę Prometeusz został przykuty do skały Kaukazu, a orzeł wydziobywał mu wątrobę. Uwolniony przez Heraklesa.
R17eujDAjX11X
Salamina
Salamina
wyspa grecka w Zatoce Sarońskiej (Morze Egejskie), na zachód od Aten. 480 r. p.n.e. - słynna bitwa morska, zwycięstwo Greków nad flotą perską.
Satyr
Satyr
(z greckiego: σsigmaάτtauυupsilonρrhoοomicronς, sátyros) dzika postać z orszaku Dionizosa. Wyobrażany jako istota mieszana - ludzkie ciało z koźlimi uszami i ogonem, niekiedy także z kopytami i sierścią.
R7KpS4yrEE1v2
Tezeusz
Tezeusz
(z greckiego: Θthetaηetaσsigmaεepsilonύς, Thēseús, -i) heros ateński, syn Egeusza, króla Aten, i Ajtry. Uwolnił Ateny od daniny na rzecz Minotaura. Uczestnik m.in. wyprawy Argonautów.
RJPiXX9lYmEyi
Notatki ucznia
RJIllxAYTsEvK
Galeria
R3dN5vFQyjYU6
R1URWzCz8Rmoo
Rcog5uN0zvYQB
R18da5javv6do
R1QzNiNeL3VoN
R1DS7SWUvX6Kz
R1D5IkG9ZLDxi
R1DHw0Bgpp8iE
R1ad1yPx9Fzw7
RHDYN7PI4xO6G
RirAZ0jsqjRr6
RttZGacmDAU1V
R4TzaCmSzfyVM
RwYOy48uxAQoA
Rx6LZvVUPRZka
RkVd3Tv5mjq17
R1ULELefPjrgp
R1EYpJyEetsOj
R1PhOTFYSYPnz
R1018HXRthCfU
RNKWEcOevERXY
R1XClvBAsGFuU
RuFlXmWcBptnP
RVhNIhOw649FI
R9II8GO3iAWqU
R1Q52FTsNMgot
R4bpEi7nJoca7
R5m9kmmzOT23N
RvtJ3gQJHhrWO
R1ZUQvUClf2e9
R1eGifrWxzTOb
RTLRsn5j72Thy
R16Y6yNGsToEk
R16IPtHinFaVq
RRQ8LaHO1nFSr
R1W2wYpuUnECi
RPJCfcW4RZ3HA
Rw0YYMPPgEh6X
RP3wYibsSolt9
R1SJuzhl9lCl1
RNAlKs2nUhcWh
R1Ld3TiQJVFMr
R1e4Q5zgU9m8a
R7EnouOPSkswB
R2hWDPk6v2RNU
R17eujDAjX11X
R7KpS4yrEE1v2
RJPiXX9lYmEyi
Bibliografia
Cytowska M., Szelest H., Historia literatury starożytnej, Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 2006 r.
Eurypides, Tragedie, tłum. Jerzy Łanowski, Warszawa 1967.
Mała Encyklopedia Kultury Antycznej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1990 r.
Oryginalna azetka. Encyklopedia PWN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 2016 r.
Stabryła S., Historia Literatury Starożytnej Grecji i Rzymu, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 2002 r.