ok. 1600 – rozpowszechnienie basso continuo (basu cyfrowanego)
ok. 1745 – pojawienie się basu Albertiego
1
Scenariusz dla nauczyciela
RDjsmqTviJ8ij1
Scenariusz zajęć do pobrania.
Scenariusz zajęć do pobrania.
Źródło: online-skills, cc0.
mfb3335d8c8e90cde_0000000000037
1
I. Muzyka w ujęciu historycznym – periodyzacja, język, właściwości i charakterystyka.
5. Barok. Uczeń:
6) zna pojęcia: system dur‑moll, polifonia imitacyjna, bas cyfrowany (basso continuo), kontrapunkt, forma ewolucyjna, orkiestra barokowa, improwizacja, forma wariacyjna, ostinato, system równomiernie temperowany, bel canto.
II. Analiza i interpretacja dzieł muzycznych. Uczeń:
1) zna podstawowe terminy i pojęcia właściwe dla opisu i zrozumienia wybranych dzieł muzycznych;
4) dokonuje analizy percepcyjnej, uwzględniając:
a) elementy muzyki,
c) cechy stylów muzycznych,
d) strukturę gatunków i form muzycznych, ich zmiany i rozwój,
5. rozpoznaje cechy stylistyczne utworu reprezentującego określoną epokę muzyczną.
III. Tworzenie wypowiedzi związanych z historią i kulturą muzyczną. Uczeń:
3. interpretuje i odczytuje w kontekście dokonań epoki wybrane dzieła muzyczne.
mfb3335d8c8e90cde_0000000000043
Nauczysz się
wykazywać różnice w poszczególnych typach akompaniamentu;
opowiadać o kształtowaniu się akompaniamentu i jego rodzajów w historii;
charakteryzować zwiększający się poziom trudności technicznej partii instrumentalnych towarzyszących soliście;
wykazywać rolę akompaniatora i jego funkcji w procesie wykonawczym.
mfb3335d8c8e90cde_0000000000059
Akompaniament
AkompaniamentAkompaniamentAkompaniament to partia towarzysząca głównej linii melodycznej, która może uzupełniać ją o czynnik rytmiczny, harmoniczny i inne. Jako taki akompaniament podlega linii głównej, choć może czerpać z niej motywyMotywmotywy rytmiczne i melodyczne. Występuje w różnej fakturze.
Niemal od samego początku muzyki funkcjonować zaczynają różne sposoby towarzyszenia głównej partii i choć u zarania będzie ona najczęściej wokalna, nie jest to jedyna możliwość.
RajcYI4kalEt91
Fotografia przedstawia figurkę Apolla grającego na lirze. Postać siedzi, jest ubrana w bordową szatę. Na głowie ma wianek z liści laurowych. Apollo w mitologii greckiej syn Zeusa i Leto, bliźniaczy brat Artemidy; według wielu badaczy najbardziej helleński spośród bogów greckich, opiekun młodzieży w okresie wychowywania przez muzykę i taniec, źródło ładu we wspólnocie, pan oczyszczeń i lecznictwa oraz sztuki wieszczej.
Apollo grający na lirze, kolekcja w Neapolu, Włochy, Wikipedia, domena publiczna
Spekulując nad początkami kultury muzycznej przypuszcza się, że prymat wiodły następujące rodzaje muzycznego towarzyszenia:
Akompaniament rytmiczny — najczęściej wykonywany na instrumentach perkusyjnych, do dziś można odnaleźć go w wielu miejscach świata w muzyce ludowej.
Akompaniament burdonowyBurdon, dźwięk burdonowyburdonowy — powtarzanie jednego dźwięku, niekiedy może wynikać z konstrukcji instrumentu (np. dudy).
Akompaniament harmoniczny — wykonywany na instrumencie strunowym lub grupie instrumentów, używany do dzisiaj i mający na celu uzupełnienie głównej linii melodycznej o czynnik harmoniczny.
W początkach średniowiecza muzyczne towarzyszenie instrumentalne zanika w śpiewach religijnych niemal całkowicie. Wyjątek stanowi heterofoniaHeterofoniaheterofonia, czyli fakturaFakturafaktura wynikająca z nałożenia na siebie kilku wariantów tej samej linii melodycznej. Warianty te tworzą nieoczekiwane erupcje wielodźwiękowych dysonansów, czasem wręcz przypominających współczesne klasteryKlasterklastery. Z resztą to właśnie heterofonię wymienia się wśród innych czynników jako jedno ze źródeł średniowiecznej polifoniiPolifoniapolifonii.
R1K3ewMda7VUq1
Fotografia przedstawia organy w Katedrze Św. Szczepana w Passau (Niemcy). Przez długi czas pasawska katedra szczyciła się posiadaniem największych organów na świecie. Obecnie to największy instrument w Europie oraz piąty na świecie. Obecnie instrument posiada 17.754 piszczałki oraz 233 rejestry, z których wszystkie mogą być obsługiwane przez pięciomanuałową konsolę główną umiejscowioną na emporze. Katedra ma przepięknie zdobione sklepienie, ściany ozdobione freskami. W części głównej znajdują się organy, maja złoty kolor. Ściany zawierają typowe barokowe zdobienia w białym kolorze.
Organy w Katedrze Św. Szczepana w Passau (Niemcy), największe organy kościelne na świecie, Wikipedia, domena publiczna
mfb3335d8c8e90cde_0000000000060
Dalszy rozwój akompaniamentu
mfb3335d8c8e90cde_0000000000062
Wraz z pojawianiem się w kościołach organów, powstają nie tylko pierwsze zapisy muzyczne na te instrumenty (jak na przykład tabulaturaTabulaturatabulatura organowa z klasztoru Augustianów w Żaganiu, datowana na lata ok. 1420‑35), ale zaczyna się powoli wykształcać faktura akordowa.
Świecka monodiaMonodiamonodia średniowieczna wykonywana była często z towarzyszeniem lutni i akompaniamentem akordowym. Tego typu faktura przetrwa i rozwinie się za czasów renesansu, a zjednując się w pewnym stopniu z techniką cantus firmusCantus firmuscantus firmus, zsyntetyzuje się w twórczości kompozytorów przełomu renesansu i baroku w basso continuoBasso continuo/bas cyfrowanybasso continuo.
Kluczowym momentem będzie tu rok 1600, który definiuje nie tylko rozpoczęcie opery, ale także początki eksperymentów Claudio Monteverdiego z realizacją rozwijającego się basu cyfrowanego.
Praktyka wykonawcza baroku pełna jest rozmaitych połączeń instrumentów dętych, smyczkowych, szarpanych i klawiszowych pełniących odpowiednie role. Zasadniczo basso continuo wykonywali zazwyczaj muzycy najbardziej biegli w improwizacji.
W dużym uproszczeniu rzecz wyjaśniając, technika basso continuo polegała na zapisaniu linii basowej, powyżej lub poniżej której umieszczano cyfry oznaczające odpowiedni przewrót użytego akorduAkordakordu. Interpretujący cyfrowanie muzyk uzupełniał dany trójdźwięk lub czterodźwięk o pozostałe składniki, czasami dołączając także materiał dźwiękowy zaczerpnięty z innych głosów zapisanych w partyturzePartyturapartyturze.
RDKMc5A8XsFJ41
Fotografia przedstawia partyturę „Sonaty nr 5 e-moll” J.S. Bacha na flet i basso continuo BWV 1034. Jest to początek zapisu nutowego utworu.
Jan S. Bach, Początek „Sonaty nr 5 e-moll” na flet i basso continuo BWV 1034, ks.imslp.net, CC BY 3.0
RWsKr0z6LE2Ay1
Utwór muzyczny: J. S. Bach, początek „Sonaty e-moll BWV 1034”. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się spokojnym charakterem.
Utwór muzyczny: J. S. Bach, początek „Sonaty e-moll BWV 1034”. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się spokojnym charakterem.
J. S. Bach, początek „Sonaty e-moll BWV 1034”, AMFN, CC BY 3.0
J. S. Bach, początek „Sonaty e-moll BWV 1034”, AMFN, CC BY 3.0
Utwór muzyczny: J. S. Bach, początek „Sonaty e-moll BWV 1034”. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się spokojnym charakterem.
mfb3335d8c8e90cde_0000000000117
Rodzaje akompaniamentu
Rosnąca przewaga homofoniiHomofoniahomofonii oraz nowy, klasyczny obraz piękna doprowadzi w latach 1750‑1840 do kolejnej zmiany. Tak więc dość dowolna i wykonywana ad libitumAd libitumad libitum technika basu cyfrowanego stopniowo zanika, w jej miejsce zaś wprowadzona zostaje ścisła notacja, czyli obbligatoObbligatoobbligato, przybierająca różne formy.
R7f9dZoxS3M8l1
Zapis nutowy Bas Albertiego, W. A. Mozart, początek „Sonaty C-dur KV 545”. Ilustracja przedstawia dwie pięciolinie zapełnione nutami róznej wielkości.
Bas Albertiego, W. A. Mozart, początek „Sonaty C-dur KV 545”, Wikipedia, CC0
R4CJblaMaRiQz1
Utwór muzyczny: W. A. Mozart, „Sonata C-dur KV 545 t. 1-4”. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się dynamicznym charakterem.
Utwór muzyczny: W. A. Mozart, „Sonata C-dur KV 545 t. 1-4”. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się dynamicznym charakterem.
W. A. Mozart, „Sonata C-Dur KV 545 t. 1-4”, AMFN, CC BY 3.0
Utwór muzyczny: F. Chopin, „Życzenie”. Kompozycja posiada szybkie tempo. Cechuje się żywiołowym charakterem.
Akompaniament figuracyjny — towarzyszący linii melodycznej i realizujący określone akordy za pomocą konkretnej figuryFigura melodycznafigury, na przykład:
RDbWbgDegTA3V1
Zapis nutowy fragmentu „Wiosny” F. Chopina
F. Chopin, „Wiosna”, fragment, petrucci.mus.auth.gr, CC BY 3.0
Szczególną formą akompaniamentu figuracyjnego jest tzw. bas Albertiego (patrz grafika powyżej). Nazwa pochodzi od nazwiska kompozytora Domenico Albertiego, który regularnie go stosował w swoich sonatach klawesynowych.
Akompaniament ostinatowyOstinato/riffostinatowy — towarzysząca linii głównej struktura rytmiczna lub melodyczno rytmiczna się nie zmienia. Dzisiaj tego typu akompaniament, gdy wykonywany jest na gitarze elektrycznej lub podobnym instrumencie, nazywamy riffem.
R1MknFgwu9oO4
Utwór muzyczny: Riff z piosenki „Iron Man” zespołu Black Sabbath. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się tajemniczym charakterem.
Utwór muzyczny: Riff z piosenki „Iron Man” zespołu Black Sabbath. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się tajemniczym charakterem.
Riff z piosenki „Iron Man” zespołu Black Sabbath, online-skills, CC BY 3.0
Riff z piosenki „Iron Man” zespołu Black Sabbath, online-skills, CC BY 3.0
Utwór muzyczny: Riff z piosenki „Iron Man” zespołu Black Sabbath. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się tajemniczym charakterem.
mfb3335d8c8e90cde_0000000000142
Linia melodyczna
Współdziałanie głównej linii melodycznej z akompaniamentem może być bardzo różne. Na przykład obie mogą być wykonywane na tym samym instrumencie. Nie zawsze jednak jest to możliwe. Niektóre instrumenty muzyczne, jak wiadomo, nie są zdolne do gry wielogłosowej. Wówczas soliście akompaniować może jeden lub więcej instrumentów, a nawet cała orkiestra.
Jak można zauważyć w zamieszczonych wcześniej przykładach, struktura akompaniamentu może być mniej lub bardziej złożona. Zwłaszcza w pieśniach dziewiętnasto- oraz dwudziestowiecznych fortepianowe towarzyszenie soliście wymaga od akompaniatoraAkompaniatorakompaniatora znacznych umiejętności technicznych, a co za tym idzie, rośnie znaczenie muzycznego towarzysza solisty. Przemianę tę widać chociażby w karierze Geralda Moore’a, którego niektóre osiągnięcia poznasz podczas wirtualnego spaceru poniżej.
R1DNhs1YPz0mb1
Ilustracja interaktywna przedstawia postać Dietrich Fischer-Dieskau. Mężczyzna w średnim wieku, z siwymi włosami. Ubrany jest elegancko w szarą koszulę i granatową marynarkę. Wyraz twarzy ma spokojny. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: Dietrich Fischer-Dieskau, baryton i dyrygent, z którym Gerald Moore współpracował wiele lat. Wspólne wykonania pieśni Schuberta po dziś dzień uznawane są za jedne z najlepszych wykonań XX wieku i młodym śpiewakom często dawane za wzór.
Ilustracja interaktywna przedstawia postać Dietrich Fischer-Dieskau. Mężczyzna w średnim wieku, z siwymi włosami. Ubrany jest elegancko w szarą koszulę i granatową marynarkę. Wyraz twarzy ma spokojny. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: Dietrich Fischer-Dieskau, baryton i dyrygent, z którym Gerald Moore współpracował wiele lat. Wspólne wykonania pieśni Schuberta po dziś dzień uznawane są za jedne z najlepszych wykonań XX wieku i młodym śpiewakom często dawane za wzór.
Dietrich Fischer-Dieskau, Wikipedia, domena publiczna
R1ArqceJD6RDi1
Ilustracja interaktywna przedstawia zapis nutowy utworu F. Schubert, cykl pieśni „Podróż zimowa”. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: Wykonywany przez Geralda Moore’a wielokrotnie i także nagrany, między innymi z solistą Dietrichem Fischerem-Diskau.
Ilustracja interaktywna przedstawia zapis nutowy utworu F. Schubert, cykl pieśni „Podróż zimowa”. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: Wykonywany przez Geralda Moore’a wielokrotnie i także nagrany, między innymi z solistą Dietrichem Fischerem-Diskau.
F. Schubert, cykl pieśni „Podróż zimowa”, imslp.info, CC BY 3.0
RYBVJcfQitYgO1
Ilustracja interaktywna przedstawia zapis nutowy utworu F. Schubert, „Do muzyki”. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: Aranżacją tego utworu, Do muzyki F. Schuberta, Gerald Moore zaszczycił publiczność podczas pożegnalnego koncertu, który odbył się w londyńskiej Royal Festival Hall w 1967 roku.
Ilustracja interaktywna przedstawia zapis nutowy utworu F. Schubert, „Do muzyki”. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: Aranżacją tego utworu, Do muzyki F. Schuberta, Gerald Moore zaszczycił publiczność podczas pożegnalnego koncertu, który odbył się w londyńskiej Royal Festival Hall w 1967 roku.
F. Schubert, „Do muzyki”, imslp.info, CC BY 3.0
RCcDun1KI1JVS1
Ilustracja interaktywna przedstawia okładkę książki Gerald Moore, „The unashamed accompanist”. Na okładce znajduje się otyły, starszy mężczyzna, który jest lekko uśmiechnięty. Siedzi przy fortepianie, ubrany w czarną koszulę. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: Pierwsza książka Geralda Moore’a.
Ilustracja interaktywna przedstawia okładkę książki Gerald Moore, „The unashamed accompanist”. Na okładce znajduje się otyły, starszy mężczyzna, który jest lekko uśmiechnięty. Siedzi przy fortepianie, ubrany w czarną koszulę. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: Pierwsza książka Geralda Moore’a.
Gerald Moore, „The unashamed accompanist”, amazon.com, CC BY 3.0
R13UjslfpxtxA1
Ilustracja interaktywna przedstawia okładkę ostatniej płyty z udziałem Geralda Moora. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: Ostatnia płyta nagrana z Udziałem Geralda Moore’a, wydana w 2003 nakładem EMI, remasterowana.
Ilustracja interaktywna przedstawia okładkę ostatniej płyty z udziałem Geralda Moora. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: Ostatnia płyta nagrana z Udziałem Geralda Moore’a, wydana w 2003 nakładem EMI, remasterowana.
Okładka ostatniej płyty z udziałem Geralda Moora, amazon.com, CC BY 3.0
RzyurIleJp4XB1
Ilustracja przedstawia order of the British Empire. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: Most Excellent Order of the British Empire, odznaczenie nadane akompaniatorowi w 1954 roku za zasługi dla sztuki. Order zbudowany jest na planie krzyża z charakterystycznymi zakończeniami. Zakończenia mają kolor niebieski ze złotym brzegiem. W środku znajduje się czerwony okrąg i napis: For Good and the Empire i dwie głowy w koronach. Order umocowany jest na szerokiej bordowej taśmie ze złotym mocowaniem.
Ilustracja przedstawia order of the British Empire. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: Most Excellent Order of the British Empire, odznaczenie nadane akompaniatorowi w 1954 roku za zasługi dla sztuki. Order zbudowany jest na planie krzyża z charakterystycznymi zakończeniami. Zakończenia mają kolor niebieski ze złotym brzegiem. W środku znajduje się czerwony okrąg i napis: For Good and the Empire i dwie głowy w koronach. Order umocowany jest na szerokiej bordowej taśmie ze złotym mocowaniem.
Order of the British Empire, Wikipedia, CC BY-SA 4.0
RfsUjKlKTsDXD1
Ilustracja interaktywna przedstawia Elizabeth Schwarzkopf i Geralda Moora z producentem podczas nagrań. Na zdjęciu znajduje się kobieta w sukience, w kolorowe kwiaty oraz trzech, starszych mężczyzn w okularach, którzy ubrani są w garnitury. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: Elizabeth Schwarzkopf (sopran), Gerald Moore i ich producent podczas nagrania.
Ilustracja interaktywna przedstawia Elizabeth Schwarzkopf i Geralda Moora z producentem podczas nagrań. Na zdjęciu znajduje się kobieta w sukience, w kolorowe kwiaty oraz trzech, starszych mężczyzn w okularach, którzy ubrani są w garnitury. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: Elizabeth Schwarzkopf (sopran), Gerald Moore i ich producent podczas nagrania.
Elizabeth Schwarzkopf i Geralda Moora z producentem podczas nagrań, theguardian.com, CC BY 3.0
Bycie akompaniatorem to dzisiaj często zajęcie etatowe. Pianiści pełniący tę funkcję asystują w pracach chóru, zespołu operowego, solisty lub baletu. Nie zawsze jednak towarzyszom muzykom lub tancerzom podczas koncertu, ponieważ zastępuje ich orkiestra. Jednak ich wkład w wykonanie dzieła jest znaczny, choć praca czasami bywa cicha i zakulisowa.
mfb3335d8c8e90cde_0000000000246
Zadania
RGKQkldsRYycT
Ćwiczenie 1
Wskaż wszystkie pasujące cechy basso continuo. Możliwe odpowiedzi: 1. Dokładnie zapisana linia basowa, 2. Nie zawiera rytmu, 3. Cyfrowanie informuje, jakich akordów należy użyć, 4. Realizacja harmoniczna odbywa się w ramach opisanego cyfrowania, ale jest improwizowana
Wskaż wszystkie pasujące cechy basso continuo. Możliwe odpowiedzi: 1. Dokładnie zapisana linia basowa, 2. Nie zawiera rytmu, 3. Cyfrowanie informuje, jakich akordów należy użyć, 4. Realizacja harmoniczna odbywa się w ramach opisanego cyfrowania, ale jest improwizowana
Zaznacz wszystkie pasujące cechy basso continuo.
Dokładnie zapisana linia basowa
Nie zawiera rytmu
Cyfrowanie informuje, jakich akordów należy użyć
Realizacja harmoniczna odbywa się w ramach opisanego cyfrowania, ale jest improwizowana
RcQBlOkQrAYXt1
Zapis nutowy 1
Źródło: online skills, cc0.
R2PZavvTwu9jo1
Zapis nutowy 2
Źródło: online skills, cc0.
R1KJR7Ou7mo6o
Ćwiczenie 2
Scharakteryzuj Bas Albertiego.
Scharakteryzuj Bas Albertiego.
R1JkGTbUmbqWG
Ćwiczenie 3
Wskaż wszystkie pasujące cechy akompaniamentu. Możliwe odpowiedzi: 1. zazwyczaj podporządkowany głównej linii melodycznej, 2. wykonywany przez jedną lub więcej osób, 3. harmoniczno-rytmiczny lub tylko rytmiczny, 4. zawsze dopełnia harmonicznie
Wskaż wszystkie pasujące cechy akompaniamentu. Możliwe odpowiedzi: 1. zazwyczaj podporządkowany głównej linii melodycznej, 2. wykonywany przez jedną lub więcej osób, 3. harmoniczno-rytmiczny lub tylko rytmiczny, 4. zawsze dopełnia harmonicznie
Zaznacz wszystkie pasujące cechy akompaniamentu.
zazwyczaj podporządkowany głównej linii melodycznej
wykonywany przez jedną lub więcej osób
harmoniczno-rytmiczny lub tylko rytmiczny
zawsze dopełnia harmonicznie
RH1g4EC8nKXk91
Utwór muzyczny: F. Chopin, „Życzenie”. Kompozycja posiada szybkie tempo. Cechuje się żywiołowym charakterem.
Utwór muzyczny: F. Chopin, „Życzenie”. Kompozycja posiada szybkie tempo. Cechuje się żywiołowym charakterem.
Utwór muzyczny: F. Chopin, „Życzenie”. Kompozycja posiada szybkie tempo. Cechuje się żywiołowym charakterem.
RjE3EXGHlGIyf
Ćwiczenie 4
Wybierz instrument, który może akompaniamować soliście. Możliwe odpowiedzi: 1. fortepian, 2. kwartet smyczkowy, 3. trio jazzowe
Wybierz instrument, który może akompaniamować soliście. Możliwe odpowiedzi: 1. fortepian, 2. kwartet smyczkowy, 3. trio jazzowe
Na podstawie usłyszanego fragmentu nagrania, określ instrument akompaniujący soliście.
fortepian
kwartet smyczkowy
trio jazzowe
Ra8Njzmoqm1tf
Ćwiczenie 5
Połącz definicje z ich wyjaśnieniami. akompaniator Możliwe odpowiedzi: 1. partia akompaniamentu grana obowiązkowo, dokładnie według zapisu, 2. osoba towarzysząca soliście, 3. powtarzający się wzorzec melodyczno-rytmiczny obbligato Możliwe odpowiedzi: 1. partia akompaniamentu grana obowiązkowo, dokładnie według zapisu, 2. osoba towarzysząca soliście, 3. powtarzający się wzorzec melodyczno-rytmiczny ostinato/riff. Możliwe odpowiedzi: 1. partia akompaniamentu grana obowiązkowo, dokładnie według zapisu, 2. osoba towarzysząca soliście, 3. powtarzający się wzorzec melodyczno-rytmiczny
Połącz definicje z ich wyjaśnieniami. akompaniator Możliwe odpowiedzi: 1. partia akompaniamentu grana obowiązkowo, dokładnie według zapisu, 2. osoba towarzysząca soliście, 3. powtarzający się wzorzec melodyczno-rytmiczny obbligato Możliwe odpowiedzi: 1. partia akompaniamentu grana obowiązkowo, dokładnie według zapisu, 2. osoba towarzysząca soliście, 3. powtarzający się wzorzec melodyczno-rytmiczny ostinato/riff. Możliwe odpowiedzi: 1. partia akompaniamentu grana obowiązkowo, dokładnie według zapisu, 2. osoba towarzysząca soliście, 3. powtarzający się wzorzec melodyczno-rytmiczny
Połącz definicje z ich wyjaśnieniami.
osoba towarzysząca soliście, partia akompaniamentu grana obowiązkowo, dokładnie według zapisu, powtarzający się wzorzec melodyczno-rytmiczny
akompaniator
obbligato
ostinato/riff
ReqWQTnKIgIB9
Fragment nagrania do ćwiczenia 6
Fragment nagrania do ćwiczenia 6
Fragment nagrania do ćwiczenia 6, online-skills, CC BY 3.0
Fragment nagrania do ćwiczenia 6, online-skills, CC BY 3.0
Fragment nagrania do ćwiczenia 6
Rx6VPvKtsTzp3
Ćwiczenie 6
Wskaż możliwe typy akompaniamentów. Możliwe odpowiedzi: 1. akompaniament harmoniczny, 2. akompaniament burdonowy, 3. akompaniament rytmiczny.
Wskaż możliwe typy akompaniamentów. Możliwe odpowiedzi: 1. akompaniament harmoniczny, 2. akompaniament burdonowy, 3. akompaniament rytmiczny.
Na podstawie usłyszanego fragmentu nagrania, wskaż, jaki to typ akompaniamentu.
akompaniament rytmiczny
akompaniament burdonowy
akompaniament harmoniczny
R1SailvMWatxV
Ćwiczenie 7
Na jakim instrumencie akompaniuje sobie grecki bóg Apollo?
Na jakim instrumencie akompaniuje sobie grecki bóg Apollo?
Przyjrzyj się poniższemu obrazowi. Na jakim instrumencie akompaniuje sobie grecki bóg Apollo?
na gitarze
na lirze
na harfie
mfb3335d8c8e90cde_0000000000337
Słownik pojęć
Ad libitum
Ad libitum
dowolnie, zazwyczaj improwizacja wykorzystująca niewiele dostępnych danych.
Akompaniament
Akompaniament
partia towarzysząca głównej linii melodycznej, która może uzupełniać ją o czynnik rytmiczny, harmoniczny i inne.
Akompaniator
Akompaniator
instrumentalista akompaniujący soliście lub zespołowi.
Akord
Akord
współbrzmienie co najmniej trzech różnych dźwięków; dźwięki mogą być jeden nad drugim lub obok siebie.
Bas Albertiego
Bas Albertiego
figura melodyczna, w której występuje charakterystyczne ułożenie dźwięków: na przykład dla trójdźwięku c‑e-g zostanie najpierw zagrany dźwięk c, następnie wyżej g, potem nieco niżej e, by wrócić do g.
Basso continuo/bas cyfrowany
Basso continuo/bas cyfrowany
technika, w której do linii basowej, nad lub pod którą występują cyfry lub inne znaki muzyczne, improwizuje się pozostałą część akordu.
Burdon, dźwięk burdonowy
Burdon, dźwięk burdonowy
ciągle powtarzający się dźwięk, interwał lub akord.
Cantus firmus
Cantus firmus
technika średniowieczna, w której całość konstrukcji polifonicznej podporządkowana jest głosowi tenorowemu zaczerpniętemu najczęściej z chorału gregoriańskiego; pozostałe głosy dopisuje się według zasad średniowiecznego kontrapunktu obowiązujących w danym ośrodku.
Faktura
Faktura
sposób komponowania na określony instrument, zespół, głos ludzki.
Figura melodyczna
Figura melodyczna
charakterystyczny układ dźwięków, na przykład schemat rozłożenia akordu w określonym rytmie.
Heterofonia
Heterofonia
wykonywanie kilku wariantów tej samej melodii jednocześnie, często prowadzące do wystąpienia nieoczekiwanych współbrzmień.
Homofonia
Homofonia
rodzaj faktury, w której głosy podporządkowane są głównej linii melodycznej; ruchem podrzędnych głosów sterują zasady harmonii.
Interwał
Interwał
odległość pomiędzy dźwiękami, liczona w stopniach; może dotyczyć dźwięków występujących bezpośrednio obok siebie lub jeden nad drugim.
Klaster
Klaster
zespół kilku dźwięków odległych o półton, które ze względu na bliskość położenia trudno od siebie odróżnić; współbrzmienie zazwyczaj dość mocno dysonujące.
Monodia
Monodia
faktura, w której występuje jedna kluczowa linia melodyczna, której w istotnych momentach rytmicznych może towarzyszyć akompaniament.
Motyw
Motyw
złożony z 2‑3 dźwięków fragment rytmiczny lub melorytmiczny, w którym kluczową rolę ma układ akcentów.
Obbligato
Obbligato
partia wykonywana obowiązkowo, zazwyczaj dokładnie według zapisu.
Ostinato/riff
Ostinato/riff
powtarzający się wzorzec rytmiczny lub melodyczno‑rytmiczny.
Partytura
Partytura
graficzna reprezentacja utworu muzycznego zawierająca wszystkie występujące w nim instrumenty oraz części; uporządkowana jest według określonych zasad.
Polifonia
Polifonia
rodzaj faktury, w której głosy są równoprawne i wszystkie w tym samym stopniu podporządkowane zasadom harmonii oraz kontrapunktu.
Przewrót akordu
Przewrót akordu
sposób rozłożenia akordu definiowany przez składnik występujący w najniższym głosie.
Tabulatura
Tabulatura
graficzna forma zapisu podporządkowana wymogom konkretnego instrumentu, na przykład gitary, lutni, organów itp; od tradycyjnej notacji różni się stosowanymi symbolami oraz liczbą linii (więcej lub mniej niż na tradycyjnej pięciolinii).
Źródło:
encyklopedia.pwn.pl
mfb3335d8c8e90cde_0000000000344
Galeria dzieł sztuki
RajcYI4kalEt91
Fotografia przedstawia figurkę Apolla grającego na lirze. Postać siedzi, jest ubrana w bordową szatę. Na głowie ma wianek z liści laurowych. Apollo w mitologii greckiej syn Zeusa i Leto, bliźniaczy brat Artemidy; według wielu badaczy najbardziej helleński spośród bogów greckich, opiekun młodzieży w okresie wychowywania przez muzykę i taniec, źródło ładu we wspólnocie, pan oczyszczeń i lecznictwa oraz sztuki wieszczej.
Apollo grający na lirze, kolekcja w Neapolu, Włochy, Wikipedia, domena publiczna
R1QfIDprg3pSb1
Ilustracja przedstawia dzieło Jean-Honoré Fragonard pt. „Domenico Alberti”. Obraz przedstawia mężczyznę odwróconego plecami, który patrzy na widza przez ramię. Kolory obrazu są ciepłe. Mężczyzna ubrany jest w białą koszulę z żabotem oraz jasne szaty.
Jean-Honoré Fragonard, „Domenico Alberti” 1710-1746, Luwr, Paryż, Francja, imslp.org, CC BY 3.0
mfb3335d8c8e90cde_0000000000360
Biblioteka muzyczna
RWsKr0z6LE2Ay1
Utwór muzyczny: J. S. Bach, początek „Sonaty e-moll BWV 1034”. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się spokojnym charakterem.
R4CJblaMaRiQz1
Utwór muzyczny: W. A. Mozart, „Sonata C-dur KV 545 t. 1-4”. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się dynamicznym charakterem.
RpQsb1OghhxOv1
Utwór: F. Chopin, „Preludium e-moll op 28 nr 4”. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się spokojnym charakterem.
RH1g4EC8nKXk91
Utwór muzyczny: F. Chopin, „Życzenie”. Kompozycja posiada szybkie tempo. Cechuje się żywiołowym charakterem.
R1MknFgwu9oO4
Utwór muzyczny: Riff z piosenki „Iron Man” zespołu Black Sabbath. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się tajemniczym charakterem.
