Andrzej Krzycki jako prekursor baroku

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• zna ideał stylistyczny oraz tematykę poetów renesansu,

• nazywa cechy stylu barokowego stojące w sprzeczności z ideami estetycznymi renesansu,

• zna sylwetkę Andrzeja Krzyckiego,

• zna sylwetkę i tytuły niektórych utworów Jana Andrzeja Morsztyna,

• wie, na dworach których władców tworzyli obaj poeci.

b) Umiejętności

Uczeń:

• potrafi dostrzec odmienność poezji Andrzeja Krzyckiego wobec poezji nawiązującej dialog z tradycją antyku,

• udowadnia przynależność utworu twórcy renesansu do tradycji antycznej, ukazując czystość, jasność języka, harmonię, umiar w wyrażaniu uczuć,

• udowadnia przynależność utworu Andrzeja Krzyckiego do kolejnej epoki, analizując użyte środki stylistyczne i podejmowaną tematykę,

• potrafi porównać poezję A. Krzyckiego z poezją przedstawiciela baroku J. A. Morsztyna i ukazać ich cechy wspólne,

• na podstawie wyróżnionych cech potrafi przekonująco udowodnić, że Andrzeja Krzyckiego można nazwać prekursorem baroku.

2. Metoda i forma pracy

Metoda poszukująca: uczniowie wraz z nauczycielem charakteryzują cechy twórczości renesansowej oraz barokowej.

W formie notatki: nauczyciel przedstawia w skrócie biografię A. Krzyckiego oraz
J. A. Morsztyna.

W formie opowiadania: nauczyciel przybliża uczniom sylwetki królów, małżonek królewskich i atmosferę dworów ich otaczających.

Metoda praktyczna: uczniowie analizują twórczość poetów.

3. Środki dydaktyczne

1. Słownik terminów literackich.

2. Skopiowane wiersze A. Krzyckiego i J. A. Morsztyna.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Uczniowie wraz z nauczycielem przedstawiają cechy charakterystyczne stylu poetów renesansu, następnie przypominają sobie, co wyróżnia poezję baroku, jakimi środkami stylistycznymi poezja ta szczególnie lubiła się posługiwać.

b) Faza realizacyjna

Nauczyciel zarysowuje sylwetki Andrzeja Krzyckiego oraz Jana Andrzeja Morsztyna. Przedstawia atmosferę dworów królewskich, w których środowisku funkcjonowali obydwaj poeci.

Uczniowie analizują sonet O swej miłości A. Krzyckiego. Zwracają uwagę na wirtuozerię posługiwania się słowem, oryginalność, kwiecistość wyrażania przeżyć poprzez określone środki stylistyczne.

Uczniowie analizują sonet Do trupa J. A. Morsztyna. Zwracają uwagę na tematykę i użyte środki stylistyczne.

Uczniowie ukazują na zbieżności w ujmowaniu tematów, posługiwaniu się motywami oraz środkami stylistycznymi u obydwu poetów.

c) Faza podsumowująca

Uczniowie wraz z nauczycielem dostrzegają podobieństwa atmosfery panującej na dworach królewskich zarówno za czasów twórczości A. Krzyckiego, jak i J. A. Morsztyna. Dostrzegają również słabość do kobiet obydwu poetów oraz bogactwo ich wyobraźni. Na koniec uczniowie zauważają, że J. A. Morsztyn na tle swej epoki wyróżniał się talentem,
a A. Krzyckiego wyróżniał nie tylko talent, lecz również głęboka oryginalność, całkowita inność poezji wobec twórców renesansu.

5. Bibliografia

1. Barszcz L., Andrzej Krzycki – poeta, dyplomata, prymas, Wydawnictwo TUM, Gniezno 2005.

2. Hernas C., Literatura baroku, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.

3. Morsztyn J. A., Wybór poezji, oprac. W. Weintraub, wyd. 2, Ossolineum,
   Wrocław 1998, BN I 257.

4. Pisarze staropolscy. Sylwetki, pod red. S. Grzeszczuka, Wiedza Powszechna, Warszawa 1991.

5. www.staropolska.gimnazjum.com.pl/renesans/wczesny_humanizm/Andrzej_Krzycki.html

6. Załączniki

Zadanie domowe

Samodzielna pisemna analiza porównawcza wybranych wierszy Andrzeja Krzyckiego i Jana Andrzeja Morsztyna.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak