Apokalipsa św. Jana – wezwanie do rozpaczy czy do nadziei?

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń wie, czym jest Biblia i zna jej wpływ na kulturę i literaturę europejską. Zna biblijne gatunki literackie.

Uczeń wie, kim byli prorocy, zna postać św. Jana i Apokalipsę.

b) Umiejętności

Uczeń rozpoznaje biblijne gatunki literackie, identyfikuje ich cech charakterystycznych oraz utożsamia na ich podstawie konkretne fragmentów z danym gatunkiem literackim. Analizuje Apokalipsę św. Jana i Piosenkę o końcu świata Cz. Miłosza. Odnajduje i objaśnia symbole zawarte w tekstach literackich.

2. Metoda i forma pracy

Metoda podająca: wybrany uczeń prezentuje przygotowane wcześniej informacje na temat postaci św. Jana.
W ramach metod podającej i poszukującej przypominamy wiadomości dotyczące Biblii
i biblijnych gatunków literackich.
W ramach pracy indywidualnej i grupowej uczniowie na bazie fragmentów Apokalipsy św. Jana badają znaczenie symboli i obrazów zamieszczonych w tekście oraz analizują wiersz
Cz. Miłosza.

3. Środki dydaktyczne

1. Słownik terminów literackich.

2. Słownik symboli.

3. Kopia fragmentów Apokalipsy św. Jana.

4. Kopia wiersza Miłosza Piosenka o końcu świata.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Wprowadzenie do lekcji powinno dać nauczycielowi informacje o poziomie wiedzy uczniów na temat tekstów z Pisma Świętego. W zależności od poziomu tejże wiedzy, albo w formie podającej, albo w formie swobodnej wymiany wiadomości, poruszamy problematykę związaną z pojęciem ewangelia: Czym są ewangelie kanoniczne, co to są teksty apokryficzne, kim byli autorzy ewangelii?

b) Faza realizacyjna

Powtórzenie wiadomości o Biblii.

1. Historia powstania Biblii.

2. Religijny i świecki charakter Biblii (źródło wiedzy historycznej, psychologicznej, jako źródło wiedzy o człowieku).

3. Kulturotwórcza rola Biblii.

4. Biblijne gatunki literackie, charakterystyczne cechy stylu biblijnego, środki stylistyczne.

5. Pojęcia: eschatologia, księgi prorockie.

Apokalipsa św. Jana.

1. Postać św. Jana.

2. Etymologia słowa apokalipsa.

3. Okoliczności objawienia św. Jana.

4. Głośna lektura Apokalipsy św. Jana.

5. Jakie wydarzenia, wg św. Jana, będą miały miejsce u kresu dziejów?

6. Odnajdywanie i wyjaśnianie symboli.

7. Czy dziś chrześcijanie z nadzieją i niecierpliwością oczekują powtórnego przyjścia Chrystusa?

8. Jak chrześcijanie czasów apostolskich oczekiwali końca świata?

9. Apokalipsa jako wezwanie do nadziei, a nie do rozpaczy.

Czesław Miłosz, Piosenka o końcu świata: głośna lektura i analiza wiersza.

c) Faza podsumowująca

W nawiązaniu do głównego wątku lekcji – Apokalipsy św. Jana – uczniowie w formie swobodnej wypowiedzi ustosunkowują się do pytania: Co oznacza dla mnie fraza „to już prawdziwy koniec świata”? Kiedy używamy takiego zwrotu? Jak wyobrażamy sobie biblijny koniec świata?

5. Bibliografia

1. Kopaliński W., Słownik symboli, wyd. 2, Warszawa, Wiedza Powszechna 1991.

2. Miłosz Cz., Poezje, Warszawa, Czytelnik 1981.

3. Pismo Święte Nowego Testamentu, przekł. z jęz. grec. oprac. zespół pod red.
   ks. M. Wolniewicza, wyd. 4, Poznań, Księgarnia Świętego Wojciecha 1988.

4. Słownik terminów literackich, pod red. J. Sławińskiego, Wrocław, Ossolineum 2000.

6. Załączniki

a) Zadanie domowe

Napisz krótkie (maksymalnie 1500 znaków) opowiadanie zakończone lub poprzedzone frazą: To już jest koniec świata!

7. Czas trwania lekcji

90 minut

8. Uwagi do scenariusza

Scenariusz jest przewidziany na dwie godziny lekcyjne. Pierwsza lekcja dotyczyć będzie problematyki biblijnej w ujęciu ogólnym, druga natomiast poświęcona będzie analizie konkretnych tekstów (Apokalipsa św. Jana i Piosenka o końcu świata Cz. Miłosza).

Pismo Święte jest nie tylko najważniejszą księgą chrześcijan, będącą źródłem przykazań i wzorców zachowań, ale jest także jednym z tych dzieł, które miały i mają wielki wpływ na literaturę i kulturę naszej cywilizacji. Waga i uniwersalizm jego wymowy karzą widzieć
w znajomości zawartych w nim tekstów jeden z podstawowych elementów w procesie kształtowania świadomości ucznia w zakresie postrzegania i rozumienia otaczającej go rzeczywistości (nie tylko na płaszczyźnie literatury, ale w ogóle, szeroko pojętej kultury).