R1Tv3f2LRtjUx
Baner przedstawia fotografię panoramy współczesnego Londynu. Fotografia jest bardzo szeroka i mieści się na niej wiele budynków. Na dole znajdują się niższe budynki mieszkalne, a także hotele, kościoły, parkingi. Po lewej stronie znajduje się wiele bardzo wysokich biurowców, górujących nad innymi. Są one w dużej mierze przeszklone. Po prawej stronie przepływa rzeka, a nad nią są mosty. Po prawej stronie również jest wysoka, przeszklona budowla w kształcie stożka. Fotografia została zrobiona o wschodzie słońca, na tle jasnego nieba pokrytego chmurami.

Architekt

Panorama Londynu, Wielka Brytania, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Panorama Londynu, Fotografia, licencja: CC BY 3.0.

Wprowadzenie

Architektura tym różni się od malarstwa czy rzeźby, że podstawową jej funkcją jest użyteczność. Jako służąca człowiekowi musi być nie tylko estetyczna i funkcjonalna, lecz także bezpieczna. Dlatego jej projektowaniem muszą zajmować się wykształceni architekci, urbaniści, a jej wykonanie należy do wykwalifikowanych budowniczych. Współczesna architektura wymaga od architekta szczególnych umiejętności, ponieważ dzisiejsze budowle zaskakują wykorzystaniem technik i narzędzi multimedialnych - korespondują ze sztuką mediów, multimedialną reklamą wizualną.

Materiał zawiera podstawowe informacje o nurtach i trendach architektury współczesnej, różnicy pomiędzy budynkiem a budowlą. Dowiesz się, na czym polega praca architekta.

Nauczysz się
  • Określać, kim jest architekt i czym charakteryzuje się jego praca;

  • charakteryzować etapy pracy architekta;

  • wskazywać różne obiekty architektury;

  • wymieniać słynnych architektów i ich dzieła;

  • charakteryzować cechy twórczości architektów;

  • odczytywać analizować przykłady budowli współczesnych;

  • określać, w jaki sposób architektura koresponduje ze sztuką mediów i reklamą;

  • wskazywać wyjątkowość współczesnej architektury ze względu na wykorzystanie różnorodnych technik i narzędzi medialnych.

Architektura_Kto_i_co_projektuje

Architektura. Kto i co projektuje?

Architektura to jeden z działów plastyki, zajmuje się projektowaniem. Z języka greckiego „archi” znaczy „naczelny”, a „tekton” – „budowniczy”. Według encyklopedii PWN architektura to:

Encyklopedia PWN
Encyklopedia PWN

sztuka tworzenia ładu w otoczeniu w celu dostosowania go do zaspokojenia wielorakich fizycznych, materialnych i kulturowych potrzeb ludzi przez planową przemianę naturalnego środowiska oraz budowanie form i wydzielanie przestrzeni o różnym przeznaczeniu.

Architektura Źródło: dostępny w internecie: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/architektura;3870803.html [dostęp 12.05.2021].

Architektura powinna więc łączyć użyteczność z pięknem. Musi być funkcjonalna, zgodna z jej przeznaczeniem.

Poniżej znajdują się różne budynki. Przypatrz się różnym obiektom. Zwróć uwagę na różnice w ich konstrukcji ze względu na przeznaczenie.

Projektowaniem architektury zajmują się architekci. Jednak zaprojektowane przez nich budynki znajdują się w określonej przestrzeni, na przykład w miasta, środowiska. Ich rozplanowaniem zajmują się urbaniści, którzy muszą posiadać szeroką wiedzę na temat nie tylko architektury, ale także infrastruktury, historii oraz ochrony środowiska naturalnego.

Budynek_a_budowla

Budynek a budowla

Architekci zajmują się nie tylko projektowaniem budynków, ale także budowliBudowlabudowli. Nazwy te, mimo podobieństwa, różnią się ze względu na rodzaj i przeznaczenie.

BudynkiBudynekBudynki to obiekty, które są powiązane z gruntem, czyli takie, których nie można składać i rozkładać, przemieszczać oraz posiadające fundamenty, dach, a także wydzielone wewnątrz przestrzenie. Ze względu na przeznaczenie mogą być nimi budynki zarówno mieszkalne jak i niemieszkalne – przemysłowe, handlowe, biurowe, związane z kulturą, religią, oświatą.

Budowle są obiektami niezaliczanymi do budynkówBudynekbudynków ani małej architekturyMała architektura (obiekt małej architektury)małej architektury. Nie są więc powiązane fundamentem z podłożem, nie posiadają dachu i ścian. Między innymi są to lotniska, drogi, mosty, wiadukty, ale także otwarte obiekty sportowe, oczyszczalnie ścieków, fortyfikacje, mury, cmentarze.

Osobną kategorię stanowi tak zwana mała architekturaMała architektura (obiekt małej architektury)mała architektura, czyli niewielkie obiekty, powstałe w celu zagospodarowania terenu miasta, osiedla, działki, zakładu pracy, parku, ogrodu i tym podobne. Znajdują się wśród nich przedmioty kultu religijnego, na przykład krzyż, figura, elementy architektury ogrodowej na przykład altany, ogrodzenia, oczka wodne, fontanny oraz obiekty o charakterze użytkowym takie jak huśtawki, ławki, piaskownice.

Praca_architekta

Praca architekta

Architekt jest specjalistą od projektowania i wznoszenia obiektów budowlanych. Architekci zajmują się nie tylko projektami budynków, planują też ich otoczenie, wnętrza oraz koordynują całymi zespołami projektowymi. Pełnią także nadzór nad wykonawcą robót budowlanych.

Architekt, po ukończeniu odpowiednich studiów ma możliwość podjęcia pracy w biurze projektowym, na stanowisku projektanta planowania przestrzennego, w urzędach administracji architektoniczno‑budowlanej, ale także na budowie. Praca, która będzie wykonywał nie zawsze musi wiązać się z projektowaniem architektury i budownictwa. Kwalifikacje umożliwiają mu także wykonywać prace związane z projektowaniem krajobrazu, planowaniem przestrzennym, a także w działaniach powiązanych z zawodem designera i projektanta reklamy.

W filmie Jowita Wojciechowska przybliży, kim jest architekt. Dowiesz się na czym polega praca architekta oraz poznasz główne czynności pracy architekta. Zobaczysz także przedstawienie projektu w formie graficznej 3D.

Praca_architekta_film

R1Z0UJA4KfEro
Film przedstawia młodą kobietę – Jowitę Wojciechowską, która opowiada o pracy architekta, o tym czym się zajmuje, jak przebiega proces wizualizacji budynku. Na filmie prezentowany jest także podgląd na proponowaną przebudowę istniejącego budynku. Całości towarzyszy spokojna muzyka.
Polecenie 1

Odpowiedz na pytanie. Czym jest wizualizacja i w jakim celu architekt ją sporządza?

RCACf5H3oQxGg
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 2

Odpowiedz na pytanie. Jakie czynności poprzedzają wykonanie rysunku projektowego? Wymień przynajmniej cztery.

Rowwcf1QTFTpT
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 3

Odpowiedz na pytanie. Jakie umiejętności powinien posiadać architekt?

RV7EzlliIrPMs
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.

Trendy_wspolczesnosci

Trendy współczesności

W architekturze współczesnej pojawiło się wiele nazwisk, mających znaczący wpływ na jej kształt. Swoimi projektami wpisali się na trwałe jako artyści nowatorscy, zaskakujący.

Na uwagę zasługuje autor nowej koncepcji proporcji oraz pięciu zasad nowoczesnej architektury (uniesienie budynku ponad poziom terenu na słupach, wolny plan, niezależna od konstrukcji budynku fasada, wstęgowe okna, płaski dach lub ogród na dachu), domu bliźniaczego w Stuttgarcie, Le Corbusier.

Ważnym twórcą architektury nowoczesnej jest także Walter Gropius, który spopularyzował użycie w budownictwie szkła w Budynku Szkoły Bauhausu.

Orędownikiem szkła i żelaza, a także zwolennikiem minimalizmu w architekturze był Ludwik Van Der Rohe, autor tak zwanego Domu Farnswortha, czyli słynnego Pawilonu w Barcelonie.

Renzo Piano zaprojektował najwyższy wówczas wieżowiec w Europie – The Shard w Londynie.

Wielkim przełomem w architekturze był kierunek zwany dekonstruktywizmemDekonstruktywizmdekonstruktywizmem, którego przedstawicielem jest Frank Gehry, autor Muzeum Guggenheima w Bilbao.

Istotną rolę w projektach pełni kontekst.

Zapoznaj się z tekstem Bernarda Tschumi na temat architektury, jej kontekstu i koncepcji:

RaDqhqcinV1Sg
Bernard Tschumi, Event-Cities 3: Concept vs. Context vs. Content” Nie ma architektury bez koncepcji – nadrzędnej idei, schematu, słusznie postawionego celu, które tworzą spójność i tożsamość budynku. (..) nie ma też architektury bez kontekstu (z wyjątkiem utopii). Dzieło architektury jest zawsze w miejscu, w geograficznie określonej lokalizacji albo w sytuacji – kontekście, otoczeniu. (…) Historia architektury obfituje w debaty między zwolennikami tabula rasa (koncepcja), agenius loc i (kontekst), albo pomiędzy charakterystycznymi koncepcjami i szczególnymi kontekstami. Odpowiedź może leżeć nie w triumfie jednej nad drugą, ale w odnajdywaniu skomplikowanych relacji między nimi. Jako punkt wyjścia, spójrzmy na trzy opcje, w których koncepcja i kontekst mogą mieć związek:

obojętność, w której idea i jej usytuowanie są doskonale od siebie niezależne – rodzaj niby przypadkowego kolażu, w którym oba współistnieją, ale nie wchodzą w interakcje. Z tego mogą wyniknąć albo poetyckie konfrontacje, albo nieodpowiedzialne impozycje.

obopólność, gdzie koncepcja architektoniczna i jej kontekst ściśle i komplementarnie współpracują ze sobą tak, że wydaje się, iż przechodzą płynnie w jeden ciągły podmiot, w jedność.

konflikt, w którym strategia koncepcji architektonicznej jest nastawiona na kolizję/starcie ze swoim przyszłym kontekstem. W walce przeciwieństw, w której obaj bohaterowie mogą być zmuszeni do wypracowania consensusu dla zachowania własnego przetrwania.
Bernard Tschumi, „Event‑Cities 3: Concept vs. Context vs. Content”
Źródło: Bernard Tschumi, Event-Cities 3: Concept vs. Context vs. Content, dostępny w internecie: http://teoriaarchitektury.blogspot.com/2013/08/bernard-tschumi-concept-context-content.html [dostęp 5.08.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
R1K9uTcbbQyYg
Ilustracja interaktywna przedstawia widok na budynek położony nad rzeką widoczną przed nim, na tle ciemniejącego nieba oraz innych budynków. Budynek wyglądem przypomina łódź. Ściana z wejściem do budynku po prawej stronie jest przeszkolona, a samo wejście podświetlone jest na zewnątrz w kolorze żółtym. Przed nim widać gruby, kremowy filar. Podtrzymuje on konstrukcję wysuniętego dachu, którego fragmenty przypominają srebrne kadłuby łodzi. Ściany również pozbawione są kątów prostych, a ich kształt także przywodzi na myśl długie łodzie. Przed budynkiem widoczny jest brukowany plac, na którym po lewej stronie umieszczono rzeźbę – dużego pająka na cienkich, wysokich nogach. Dodatkowo, na ilustracji umieszczono interaktywny punkt: 1. Muzeum Guggenheima Budynek wpisuje się w krajobraz – położony nad rzeką, niektórym kojarzy się z żaglowcem, gigantyczną rzeźbą współczesną o połyskującej powierzchni tytanu albo z ogromną rybą. Nie ma wątpliwości, że muzeum odegrało ogromną rolę kulturową w niewielkim baskijskim miasteczku, zapomnianym wcześniej z powodów terrorystycznych ataków.
Frank Gehry (architekt), Muzeum Guggenheima, 1997 r., Bilbao, Hiszpania, PA (fot.), wikimedia.org, CC BY 4.0
Źródło: Frank Gehry, Muzeum Guggenheima, Fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bilbao_-_Guggenheim_aurore.jpg [dostęp 20.01.2022], licencja: CC BY 4.0.
RFLABh6b8H8N5
Ilustracja interaktywna przedstawia wieżowiec The Shard na tle budynków Londynu oraz jasnego nieba. Góruje on nad widoczną w kadrze architekturą miasta, znacznie przewyższając pozostałe budynki. Od podstawy aż po wierzchołek, wieżowiec zbudowany jest ze szkła. Tworzą go szyby, które odbijając światło, zdają się być niebieskie. Ściany składają się z połączonych ze sobą wielu mniejszych, prostokątnych szyb. W dolnych partiach wieżowca można zauważyć lustrzane odbicia stojących przed nim jasnych budynków. Im wyżej, tym wieżowiec jest węższy, a jego wierzchołek dzieli się na dwie części, przypominające ostro zakończone trójkąty. Dodatkowo, na ilustracji umieszczono interaktywny punkt: 1.The Shard The Shard w Londynie jest został zaprojektowany w odniesieniu do zapotrzebowania lokalnych władz chcących skupić uwagę na największych węzłach komunikacyjnych. Dlatego monumentalna budowla jest widoczna ze wszystkich punktów obserwacyjnych Londynu, choć spotkała się także z krytyką za niedostosowanie do istniejącej architektury historycznej miasta.
Renzo Piano (projekt), Wieżowiec The Shard, 2012 r., Londyn, Wielka Brytania, Colin (fot.), wikimedia.org, CC BY‑SA 4.0
Źródło: Colin, Renzo Piano, Wieżowiec The Shard, Fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Shard_from_the_Sky_Garden_2015.jpg [dostęp 20.10.2022], licencja: CC BY-SA 4.0.

Wspolczesna_architektura_a_sztuka_mediow

Współczesna architektura a sztuka mediów

Współczesna architektura znacznie wychodzi poza tradycyjne formy. Nowe technologie umożliwiają wykorzystanie w budynkach technik komputerowych i multimediów. W czasach intensywnej roli bilbordów, medialnych reklam fasady budynków stają się miejscami prezentacji sztuki mediów użytkowych.

Na rozwój multimedialnej architektury wpłynęła technologia LED. Oprócz formy reklamowej, multimedia fasad służą dekoracji. Często fasady zmieniają się w multimedialne ekrany lub całe ściany wyposażone w system zewnętrznego oświetlenia, tworzący niezwykle barwne efekty kolorystyczno‑luministyczne, zwłaszcza atrakcyjne o zmierzchu.

Podsumowanie

Podsumowanie

W odniesieniu do zaprezentowanych treści można wskazać cechy zawodu architekta jako niełatwego i wymagającego nie tylko zaangażowania. ale znajomości innych dziedzin gospodarki i życia. Architekt to nie tylko człowiek, który projektuje domy, ale przede wszystkim artysta, który swoimi projektami zachwyca, zyskuje odbiorców i dba o funkcjonalność i użyteczność budynków. Jednocześnie stale musi poszukiwać, zaskakiwać nowatorstwem i oryginalnością, aby wpisać się w poczet artystów kreatywnych, którzy są rozpoznawalni po dziełach, które tworzą.

Cwiczenia

Ćwiczenia

11
Ćwiczenie 1
R18D7Dsh2ne03
Możliwe odpowiedzi: 1. Tak, 2. Nie. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1RkCpFbwNubQ
Jakie jest przeznaczenie poniższych budynków lub ich zespołów? Pod zdjęciami wpisz odpowiednie nazwy.

Masz do wyboru: centrum handlowe, osiedle mieszkaniowe, teatr, stadion, centrum handlowe, kościół.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 2
RmoUm6RvDhfIr
Wskaż, które z wymienionych to budynki. Możliwe odpowiedzi: 1. Orlik (kompleks sportowy), 2. Burj Khalifa, 3. Zamek Królewski w Warszawie, 4. Most Zubizuri
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Rl3Lk8uHTUNAC
Wskaż, które z załączonych zdjęć to budowle.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 3
R1PgaJHQuyXL4
Możliwe odpowiedzi: 1. Budynek znajduje się w Londynie, 2. W budynku mieści się Muzeum Guggenheima, 3. Autorem budynku jest Ludwig Mies van der Rohe, 4. Budynek jest wieżowcem. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RBGtnvauSTfHi
Które zdania dotyczące poniższej budowli są prawdziwe?
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RWSePXUS9rKAI2
Ćwiczenie 4
Wskaż autora nowej koncepcji proporcji oraz pięciu zasad nowoczesnej architektury. Możliwe odpowiedzi: 1. Le Corbusier, 2. Walter Gropius, 3.Ludwig van der Rohe, 4. Renzo Piano, 5. Frank Gehry. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 4

Wybierz zdjęcie, które powstało później. Następnie nazwij technologię światła, która została wykorzystana w dekoracji miejsca. Wpisz jej nazwę drukowanymi literami.

RHXjX8cHtz7JF
Wybierz zdjęcie, które powstało później. Następnie nazwij technologię światła, która została wykorzystana w dekoracji miejsca. Wpisz jej nazwę drukowanymi literami.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RWO8qKmrnyfZP
Nazwa wykorzystanej technologii oświetlenia: Tu uzupełnij. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RRIsoR4fd9wvT2
Ćwiczenie 5
Połącz obiekty z miastami, w których się znajdują. Infinitus Plaza Możliwe odpowiedzi: 1. Hong-Kong, 2. Nowy Jork, 3. Londyn Morgan Stanley Możliwe odpowiedzi: 1. Hong-Kong, 2. Nowy Jork, 3. Londyn The Shard Możliwe odpowiedzi: 1. Hong-Kong, 2. Nowy Jork, 3. Londyn
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1HGB9JFtAcmM2
Ćwiczenie 5
Połącz obiekty z miastami, w których się znajdują.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R15WDO5iAvozr1
Ćwiczenie 6
Z pośród wymienionych, wskaż budynek znajdujący się w Lodnynie. Możliwe odpowiedzi: 1. Bord Gáis Energy Theatre, 2. Muzeum Guggenheima, 3. The Shard W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1OeyNUTdHYYm2
Ćwiczenie 6
Do każdego obiektu przyporządkuj funkcję, którą pełni. Wybierz tylko właściwe spośród poniższych:

ratusz, muzeum, obiekt sportowy, dzwonnica, wieża radiowo-telewizyjna, budynek mieszkaniowy, budynek sakralny
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 7

Wyjaśnij, na czym polega praca urbanisty. W odpowiedzi uwzględnij czynności, jakimi się zajmuje.

REk0eteEMM1kv
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 8

Na forum klasy opowiedz o osiedlu swoich marzeń. Nadaj także mu nazwę, postaraj się, by odzwierciedlała ona jego charakter. Opowiedz o planie swoich działań i określ, na co przede wszystkim zwróciłeś uwagę. Opowiedz o elementach małej architektury, jakie by się znalazły w Twoim planie.

2
Ćwiczenie 8

Na arkuszu A3 sporządź szkic niewielkiego osiedla. Nadaj także mu nazwę, postaraj się, by odzwierciedlała ona jego charakter. Poniżej wpisz plan swoich działań i określ, na co przede wszystkim zwróciłeś uwagę. Ćwiczenie można wykonać w parach lub w większych grupach. Ćwiczenie możesz wykonać w dowolnym programie graficznym.

RF9KW3RDFt4dz
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.

Slownik

Słownik pojęć

Budowla
Budowla
  1. Nieruchome, trwale połączone z gruntem dzieło rąk ludzkich; budowle związane z gospodarką wodną i wyzyskaniem zasobów wodnych oraz z ochroną przed szkodami, wywołanymi przez żywioł wodny, nazywa się budowlami wodnymi, w przeciwieństwie do budowli o wszelkim innym przeznaczeniu, zwanych budowlami lądowymi. Zależnie od położenia w stosunku do powierzchni gruntu, budowle lądowe dzieli się na nadziemne (budynki, mosty, linie elektroenergetyczne, parkany i tym podobne), naziemne (drogi kołowe i kolejowe, ulice) i podziemne (tunele).

  2. Każdy obiekt budowlany (na przykład most, zapora, droga, kanał) nie będący budynkiem lub obiektem małej architektury (definicja według polskiego prawa budowlanego — ustawa z 1994); do obiektów małej architektury są zaliczane na przykład: kapliczki, pomniki, fontanny.

Budynek
Budynek

obiekt budowlany nadziemny odgradzający od wpływów zewnętrznych, zwłaszcza atmosferycznych, określoną przestrzeń użytkowaną przez człowieka (lub przeznaczoną do chowu zwierząt) za pomocą przegród budowlanych (ściany, przekrycie).

Dekonstruktywizm
Dekonstruktywizm

nurt w architekturze współczesnej; swobodna gra formami i elementami zaczerpniętymi z różnych tradycji, które w nowej konstrukcji zmieniają swoje poprzednie znaczenia i funkcje.

Mała architektura (obiekt małej architektury)
Mała architektura (obiekt małej architektury)

(obiekt małej architektury) – zespół niewielkich obiektów budowlanych, wznoszonych w celu zagospodarowania terenu (działki budowlanej pod budownictwo jednorodzinne, wielorodzinne, miast, osiedli, zakładów pracy, parków, ogrodów i tym podobne).

Słownik pojęć został opracowany na podstawie:

  • Encyklopedia PWN – wydanie internetowe; https://encyklopedia.pwn.pl/

  • Słownik Języka Polskiego – wydanie internetowe; https://sjp.pwn.pl/

Notatki ucznia

R1DFGMSpzJmo9
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.

Galeria

Galeria

Bibliografia

Źródła pisane

  • Ilustrowany leksykon architektoniczno‑budowlany pod red. Wojciecha Skowrońskiego, Arkady, Warszawa 2008.

  • Melvin J., Architektura. Kierunki, mistrzowie, arcydzieła, Elipsa, Poznań 2007.

  • Philip W., Architektura. 50 idei, które powinieneś znać, PWN, Warszawa 2019.

Źródła internetowe

  • http://slk.piib.org.pl/pliki/aktualnosci/deregulacja-01-architekt%20a%20inz.%20budownictwa.pdf

  • https://www.ekologia.pl/wiedza/slowniki/leksykon-ekologii-i-ochrony-srodowiska/budowla

  • https://www.infor.pl/prawo/encyklopedia-prawa/b/272947,Budowla.html

  • https://www.muratorplus.pl/biznes/prawo/budynek-obiekt-budowlany-budowla-czym-sie-roznia-aa-JGkA-JAFh-vRJt.html

  • https://www.warsztatarchitekta.pl/klient/poradnik-inwestora