Baner przedstawia fotografię panoramy współczesnego Londynu. Fotografia jest bardzo szeroka i mieści się na niej wiele budynków. Na dole znajdują się niższe budynki mieszkalne, a także hotele, kościoły, parkingi. Po lewej stronie znajduje się wiele bardzo wysokich biurowców, górujących nad innymi. Są one w dużej mierze przeszklone. Po prawej stronie przepływa rzeka, a nad nią są mosty. Po prawej stronie również jest wysoka, przeszklona budowla w kształcie stożka. Fotografia została zrobiona o wschodzie słońca, na tle jasnego nieba pokrytego chmurami.
Baner przedstawia fotografię panoramy współczesnego Londynu. Fotografia jest bardzo szeroka i mieści się na niej wiele budynków. Na dole znajdują się niższe budynki mieszkalne, a także hotele, kościoły, parkingi. Po lewej stronie znajduje się wiele bardzo wysokich biurowców, górujących nad innymi. Są one w dużej mierze przeszklone. Po prawej stronie przepływa rzeka, a nad nią są mosty. Po prawej stronie również jest wysoka, przeszklona budowla w kształcie stożka. Fotografia została zrobiona o wschodzie słońca, na tle jasnego nieba pokrytego chmurami.
Architekt
Panorama Londynu, Wielka Brytania, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Panorama Londynu, Fotografia, licencja: CC BY 3.0.
Wprowadzenie
Architektura tym różni się od malarstwa czy rzeźby, że podstawową jej funkcją jest użyteczność. Jako służąca człowiekowi musi być nie tylko estetyczna i funkcjonalna, lecz także bezpieczna. Dlatego jej projektowaniem muszą zajmować się wykształceni architekci, urbaniści, a jej wykonanie należy do wykwalifikowanych budowniczych. Współczesna architektura wymaga od architekta szczególnych umiejętności, ponieważ dzisiejsze budowle zaskakują wykorzystaniem technik i narzędzi multimedialnych - korespondują ze sztuką mediów, multimedialną reklamą wizualną.
Materiał zawiera podstawowe informacje o nurtach i trendach architektury współczesnej, różnicy pomiędzy budynkiem a budowlą. Dowiesz się, na czym polega praca architekta.
Nauczysz się
Określać, kim jest architekt i czym charakteryzuje się jego praca;
charakteryzować etapy pracy architekta;
wskazywać różne obiekty architektury;
wymieniać słynnych architektów i ich dzieła;
charakteryzować cechy twórczości architektów;
odczytywać analizować przykłady budowli współczesnych;
określać, w jaki sposób architektura koresponduje ze sztuką mediów i reklamą;
wskazywać wyjątkowość współczesnej architektury ze względu na wykorzystanie różnorodnych technik i narzędzi medialnych.
Architektura to jeden z działów plastyki, zajmuje się projektowaniem. Z języka greckiego „archi” znaczy „naczelny”, a „tekton” – „budowniczy”. Według encyklopedii PWN architektura to:
Encyklopedia PWN
Encyklopedia PWN
sztuka tworzenia ładu w otoczeniu w celu dostosowania go do zaspokojenia wielorakich fizycznych, materialnych i kulturowych potrzeb ludzi przez planową przemianę naturalnego środowiska oraz budowanie form i wydzielanie przestrzeni o różnym przeznaczeniu.
Architektura Źródło: dostępny w internecie: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/architektura;3870803.html [dostęp 12.05.2021].
Architektura powinna więc łączyć użyteczność z pięknem. Musi być funkcjonalna, zgodna z jej przeznaczeniem.
Poniżej znajdują się różne budynki. Przypatrz się różnym obiektom. Zwróć uwagę na różnice w ich konstrukcji ze względu na przeznaczenie.
RDTglLRFjLPcI
Fotografia przedstawia widok na osiedle mieszkaniowe „Skarpa”, które znajduje się w Toruniu. Na fotografii widoczne są różne bloki, po lewej stronie znajdują się wysokościowce (dziesięciopiętrowe), a po prawej zwykłe, czteropiętrowe. Są one w kolorach jasnoszarym oraz kremowym, widoczne są liczne balkony oraz okna. Bloki są w kształcie prostokątów. Obok bloków oraz naprzeciwko po lewej stronie widoczne są drogi dojazdowe oraz drzewa. W tle widać zazielenione drzewa, samochody – zaparkowane oraz znajdujące się na drodze, szare niebo oraz pobliskie budynki. Fotografia została wykonana w zachmurzony, deszczowy dzień.
Osiedle Skarpa w Toruniu, lata 70 XX wieku, Pko (fot.), wikimedia.org, CC BY‑SA 3.0
Źródło: Pko, Osiedle Skarpa w Toruniu, fotografia, dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Torun_osiedle_Skarpa_02.jpg [dostęp 26.02.2021], licencja: CC BY-SA 3.0.
RQEZAYth3utMN
Ilustracja przedstawia budynek Bord Gáis Energy Theatre w Dublinie. Teatr ma geometryczny, nieregularny kształt. Cała przednia ściana jest przeszklona, składa się z podłużnych kawałków szkła. Nie jest ona płaska, ale tworzy wypukłe wzory i przypomina harmonijkę. Obramowanie teatru z przodu tworzą czarne kafelki. Zaraz przed budynkiem, na zewnątrz znajdują się dwie murowane instalacje o kształcie ramp. Na jednej z nich są poustawiane cienkie czerwone słupki z czerwonym światłem na szczycie. Wewnątrz, przymocowane do szyb znajdują się białe kolumny, poprzecinane jedna drugą. Dalej znajdują się białe kondygnacje teatru, schody, drzwi do sal. Ze środka budynku dochodzi światło. Fotografia została zrobiona o zmierzchu lub brzasku, w słabym świetle.
Daniel Libeskind (architekt), Bord Gáis Energy Theatre, 2010 r., Dublin, Irlandia, lucent‑lighting.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Daniel Libeskind, Bord Gáis Energy Theatre, fotografia, dostępny w internecie: https://www.lucent-lighting.com/projects/grand-canal-theatre-dublin/ [dostęp 18.05.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
R1PN1gFq5UuOh
Fotografia przedstawia widok na Stadion Narodowy w Warszawie. Jest to duży budynek z biało‑czerwoną fasadą, na której przeplatające się prostokąty koloru czerwonego i białego przypominają swoją strukturą wiklinowy kosz. Ściana budynku jest zaokrąglona, u jego podstawy widoczne są duże szyby. Można również zauważyć biegnące od dołu do góry, a także do wewnętrznej strony budynku grube, srebrne belki, tworzące jego konstrukcję. Przed nim widoczne są schody, a także fragmenty zielonego terenu oraz ulicę przebiegającą obok. Fotografia została wykonana w lekko zachmurzony dzień.
JSK Architekci Sp. z o.o., Gerkan, Marg und Partner (projekt), Stadion Narodowy, 2012 r., Warszawa, Przemysław Jahr (fot.), wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Przemysław Jahr, Stadion Narodowy, fotografia, dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Stadion_Narodowy_w_Warszawie_20120422.jpg [dostęp 26.02.2021], domena publiczna.
R1ONSGtXsA0K2
Fotografia przedstawia widok na centrum handlowe Serenada w Krakowie. Budynek jest bardzo duży i posiada pomarańczową elewację, na której widoczne są szare fragmenty, a także liczne reklamy sklepów, które znajdują się w centrum. Widoczne są dwie ściany budynku. Swoją formą budynek przypomina rozległą, prostopadłościenną bryłę. Widoczne są podjazdy, a pomiędzy nimi znajdują się prostokątne trawniki, a także plac, na którym ustawiono trzy rzędy brązowych ławek. Wokół budynku znajdują się spacerujący ludzie. Fotografia została wykonana w lekko zachmurzony dzień.
WIZJA, Atelier.com (projekt), Centrum Handlowe Serenada, 2017 r., Kraków, Missdk90 (fot.), wikimedia.org, CC BY 4.0
Źródło: Missdk90, Centrum Handlowe Serenada, fotografia, dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Centrum_Serenada.jpg [dostęp 26.02.2021], licencja: CC BY 4.0.
RDofHUjwti7Oe
Fotografia przedstawia widok na dwa budynki na tle zachmurzonego, niebieskiego nieba. Pomiędzy oraz przed budynkami znajdują się zielone drzewa. Budynek przedstawiony z lewej strony jest symetryczny, wysoki. Jego część środkową stanowi bryła przypominająca czarny prostokąt, który podzielony jest na mniejsze prostokąty, na którego powierzchni widać jaśniejsze wzory. Po obu jego stronach są gładkie oraz nieco wyższe części budynku, przypominające szare kolumny o skośnych krawędziach górnych. Na dole widać duże wejście, a u góry – krzyż. Budynek po prawej stronie, widoczny bokiem, przypomina wieżyczkę o ozdobnym, ciemnoszarym dachu, na którego wierzchołku również umieszczono krzyż. Na ścianie widoczne są zasłonięte okna, a wejście podtrzymują cztery jasne kolumny. Budynek znajdujący się po lewej stronie to kościół, a budynek znajdujący się po prawej stronie to dzwonnica.
Ignacy Leopold Essmanowski (projekt), Kościół świętego Michała Archanioła, 2018 r., Warszawa, Adrian Grycuk (fot.), wikimedia.org, CC BY‑SA 4.0
Źródło: Adrian Grycuk, Kościół św. Michała Archanioła, Fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Micha%C5%82a_Archanio%C5%82a_na_Mokotowie_2018.jpg [dostęp 20.01.2022], licencja: CC BY-SA 4.0.
Projektowaniem architektury zajmują się architekci. Jednak zaprojektowane przez nich budynki znajdują się w określonej przestrzeni, na przykład w miasta, środowiska. Ich rozplanowaniem zajmują się urbaniści, którzy muszą posiadać szeroką wiedzę na temat nie tylko architektury, ale także infrastruktury, historii oraz ochrony środowiska naturalnego.
Budynek_a_budowla
Budynek a budowla
Architekci zajmują się nie tylko projektowaniem budynków, ale także budowliBudowlabudowli. Nazwy te, mimo podobieństwa, różnią się ze względu na rodzaj i przeznaczenie.
BudynkiBudynekBudynki to obiekty, które są powiązane z gruntem, czyli takie, których nie można składać i rozkładać, przemieszczać oraz posiadające fundamenty, dach, a także wydzielone wewnątrz przestrzenie. Ze względu na przeznaczenie mogą być nimi budynki zarówno mieszkalne jak i niemieszkalne – przemysłowe, handlowe, biurowe, związane z kulturą, religią, oświatą.
R1RoJebaIz5Rc
Fotografia przedstawia kościół o nietypowej konstrukcji na tle bezchmurnego, niebieskiego nieba. Budynek składa się z kilku elementów, z których największy, widoczny pośrodku, przypomina cztery połączone ze sobą wysokie bryły – walce. Najwyższy z nich, widoczny jako pierwszy, jest u góry otwarty – umieszczono w nim trzy srebrne dzwony. Po jego prawej stronie widać wysoki, srebrny krzyż – najwyższy punkt kościoła. Wzdłuż przedostatniego walca zwisa duży fragment materiału, złożony z pionowych pasów – żółtego oraz białego, z grafiką przedstawiającą złoty puchar oraz zieloną roślinę. Z lewej strony widoczna jest częściowo oszklona ściana budynku, której górną krawędź zbudowano pod skosem. Z prawej strony za elementami w kształcie walców znajduje się prostokątna ściana. Poniżej znajduje się wejście – oszklony niebieski front. Z prawej strony umieszczono wypukłą, ciemnoszarą zdobioną rzeźbę krzyża. Do budynku prowadzą szare schody z niebieskimi barierkami.
Romuald Loegler, Jacek Czekaj (projekt), Kościół świętej Jadwigi Królowej, 1979 r., Kraków, Zygmunt Put (fot.), wikimedia.org, CC BY 3.0
Źródło: Jacek Czekaj, Romuald Loegler, Zygmunt Put, Kościół św. Jadwigi Królowej, Fotografia, dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Church_of_St._Jadwiga_(Hedwig)_of_Poland,_1979_designed_by_Romuald_Loegler_and_Jacek_Czekaj,_60_Lokietka_street,_Krakow,_Poland.jpg [dostęp 20.01.2022], licencja: CC BY 3.0.
RiUhsZ4fAacYz
Fotografia przedstawia widok na wieżowiec – Burj Khalifa oraz okoliczne budynki na tle niebieskiego nieba. Na pierwszym planie znajduje się basen. Na drugim planie widoczny jest spiczasty budynek. Kształt budynku tworzą trzy ramiona wychodzące z centralnej konstrukcji podstawy budynku. Widoczne są niższe oraz wyższe fragmenty – im wyżej, tym budynek jest węższy. U podstawy budynku, jego ramion jest najwięcej, jest więc najszersza. Budynek zakończony jest cienką iglicą. Jego konstrukcja odbija światło, zdaje się być srebrna. Widocznych jest pięć punktów, na których długości ściana jest ciemniejsza. Punkty przypominają prążki, które okalają budynek. Budynek stoi wśród wieżowców, ale jest wielokrotnie od nich wyższy.
Adrian Smith (projekt), Wieżowiec Burj Khalifa, 2010 r, Dubaj, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Donaldytong (fot.), wikimedia.org, CC BY‑SA 3.0
Źródło: Donaldytong, Adrian Smith, Wieżowiec Burj Khalifa, Fotografia, dostępny w internecie: https://en.wikipedia.org/wiki/File:Burj_Khalifa.jpg [dostęp 20.01.2022], licencja: CC BY-SA 3.0.
Budowle są obiektami niezaliczanymi do budynkówBudynekbudynków ani małej architekturyMała architektura (obiekt małej architektury)małej architektury. Nie są więc powiązane fundamentem z podłożem, nie posiadają dachu i ścian. Między innymi są to lotniska, drogi, mosty, wiadukty, ale także otwarte obiekty sportowe, oczyszczalnie ścieków, fortyfikacje, mury, cmentarze.
RRp4KFHOTkpFR
Zdjęcie przedstawia Most Zubizuri (Biały most) w Hiszpanii projektu Santiago Calatrava. Most łączy dwa brzegi niezbyt szerokiej rzeki. Ma lekką konstrukcję. Powierzchnia mostu zdaje się wyginać w górę. Od tej powierzchni odchodzą cienkie białe pręty, które później łączą się z górnym zakończeniem w eliptycznym kształcie. Pręty schodzą się do środka tego zakończenia, skąd efekt wyginania się mostu. Bliżej na fotografii znajduje się biały statek turystyczny, płynący w stronę mostu. Na brzegach rzeki są balustrady i lampy. Dalej znajdują się niższe i wyższe budynki w różnych stylach i kolorach. Fotografia została zrobiona w słoneczny dzień, na prawie bezchmurnym niebie.
Santiago Calatrava (projekt), Most Zubizuri (Biały most), 1997 r., Bilbao, Hiszpania, Basotxerri (fot.), wikimedia.org, CC BY‑SA 4.0
Źródło: Basotxerri, Santiago Calatrava, Most Zubizuri (Biały most), fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bilbao_-_Zubizuri_08.jpg [dostęp 18.05.2022], licencja: CC BY-SA 4.0.
RrOM4naB4WYiR
Fotografia przedstawia widok na lotnisko międzynarodowe w Kent w Wielkiej Brytanii, została wykonana z lotu ptaka. Na pierwszym planie po prawej stronie widoczny jest duży samolot pasażerski – biały, z czerwonym logo oraz niebieskim pasem. Stoi na szarym fragmencie dzielącym dwa zielone obszary. Na dalszym planie widoczna jest po lewej stronie płyta lotniska. W oddali na środku znajdują się pawilony, a za nimi parking na którym stoją samochody. Obok parkingu znajdują się budynki mieszkalne. W tle za budynkami znajdują się pola i łąki.
Lotnisko Manston, 2008 r., Kent, Wielka Brytania, James Stewart (fot.), wikimedia.org, CC BY 2.0
Źródło: James Stewart, Lotnisko Manston, fotografia, dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Manston_Airport_aerial_view.jpg [dostęp 26.02.2021], licencja: CC BY 2.0.
RjVhvAg8eb9bp
Fotografia przedstawia widok na kompleks sportowy „Orlik” w miejscowości Dygowo. Po lewej stronie znajduje się boisko piłkarskie z trybunami. Na fotografii znajduje się kilka ogrodzonych boisk do gry w piłkę nożną, siatkówkę i koszykówkę ze sztuczną nawierzchnią. Na pierwszym planie widoczne jest wielofunkcyjne boisko do gry między innymi w koszykówkę oraz siatkówkę. Nawierzchnia jest pomarańczowa, a prostokąt wewnątrz – zielony. Widoczne są białe linie dzielące. Za boiskiem do koszykówki, na boisku do gry w piłkę nożną, przy jednej z bramek widać grupę grających. Nad boiskami górują lampy. Fotografia została wykonana w zachmurzony dzień, w tle widać drzewa oraz budynki.
Orlik, 2010 r., Dygowo, wikimedia.org, Radosław Drożdżewski (fot.), CC BY‑SA 3.0
Źródło: Radosław Drożdżewski, Orlik, fotografia, dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Dygowo_-_Orlik.jpg [dostęp 26.02.2021], licencja: CC BY-SA 3.0.
Osobną kategorię stanowi tak zwana mała architekturaMała architektura (obiekt małej architektury)mała architektura, czyli niewielkie obiekty, powstałe w celu zagospodarowania terenu miasta, osiedla, działki, zakładu pracy, parku, ogrodu i tym podobne. Znajdują się wśród nich przedmioty kultu religijnego, na przykład krzyż, figura, elementy architektury ogrodowej na przykład altany, ogrodzenia, oczka wodne, fontanny oraz obiekty o charakterze użytkowym takie jak huśtawki, ławki, piaskownice.
RwWrtSN59vNg1
Fotografia przestawia plac zabaw. Wśród atrakcji placu zabaw znajdują się niebieska drabinka, domek ze zjeżdżalnią oraz gra w kółko i krzyżyk. Wyposażenie placu zabaw zbudowane jest z kolorowych elementów. Powierzchnia placu zabaw pokryta jest piaskiem. W tle zdjęcia widoczny jest drewniany płot oraz drzewa.
Plac zabaw, (fotograf) Agnieszka, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Plac zabaw, fotografia, licencja: CC BY 3.0.
RVdAtWUhKzD4U
Fotografia przedstawia kapliczkę w Bronowicach Małych w bardzo nowoczesnym stylu. Konstrukcja jest wykonana z ciemnego drewna i ma prostopadłościenny kształt. Na górze jest w pełni zabudowana, a im niżej, tym więcej jest przestrzeni pomiędzy drewnianymi elementami. Elementy jak i przestrzenie między nimi mają kształt długich paneli. Z dwóch stron kapliczki znajdują się wysokie wejścia. W środku stoi wysoki świecący krzyż. Naprzeciwko niego znajduje się mała drewniana ławka. Przed wejściem do kapliczki, na kamiennym podłożu stoi tabliczka z podświetlanym napisem: "Od XIII wieku do lat 50. XX wieku ziemie Bronowic Małych stanowiły własność Parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny przy Rynku Głównym w Krakowie". Za kapliczką znajdują się drzewa i inna roślinność. Zdjęcie zrobiono o zmroku.
Medusa Group (projekt), Kapliczka w Bronowicach Małych, 2016 r., Kraków, newpolishdesign.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: newpolishdesign.pl, Kapliczka w Bronowicach Małych, fotografia, dostępny w internecie: https://newpolishdesign.pl/kapliczka-w-bronowicach/ [dostęp 18.05.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
Praca_architekta
Praca architekta
Architekt jest specjalistą od projektowania i wznoszenia obiektów budowlanych. Architekci zajmują się nie tylko projektami budynków, planują też ich otoczenie, wnętrza oraz koordynują całymi zespołami projektowymi. Pełnią także nadzór nad wykonawcą robót budowlanych.
Architekt, po ukończeniu odpowiednich studiów ma możliwość podjęcia pracy w biurze projektowym, na stanowisku projektanta planowania przestrzennego, w urzędach administracji architektoniczno‑budowlanej, ale także na budowie. Praca, która będzie wykonywał nie zawsze musi wiązać się z projektowaniem architektury i budownictwa. Kwalifikacje umożliwiają mu także wykonywać prace związane z projektowaniem krajobrazu, planowaniem przestrzennym, a także w działaniach powiązanych z zawodem designera i projektanta reklamy.
W filmie Jowita Wojciechowska przybliży, kim jest architekt. Dowiesz się na czym polega praca architekta oraz poznasz główne czynności pracy architekta. Zobaczysz także przedstawienie projektu w formie graficznej 3D.
Praca_architekta_film
R1Z0UJA4KfEro
Film przedstawia młodą kobietę – Jowitę Wojciechowską, która opowiada o pracy architekta, o tym czym się zajmuje, jak przebiega proces wizualizacji budynku. Na filmie prezentowany jest także podgląd na proponowaną przebudowę istniejącego budynku. Całości towarzyszy spokojna muzyka.
Film przedstawia młodą kobietę – Jowitę Wojciechowską, która opowiada o pracy architekta, o tym czym się zajmuje, jak przebiega proces wizualizacji budynku. Na filmie prezentowany jest także podgląd na proponowaną przebudowę istniejącego budynku. Całości towarzyszy spokojna muzyka.
Praca architekta, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Praca architekta, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 1
Odpowiedz na pytanie. Czym jest wizualizacja i w jakim celu architekt ją sporządza?
RCACf5H3oQxGg
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 2
Odpowiedz na pytanie. Jakie czynności poprzedzają wykonanie rysunku projektowego? Wymień przynajmniej cztery.
Rowwcf1QTFTpT
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 3
Odpowiedz na pytanie. Jakie umiejętności powinien posiadać architekt?
RV7EzlliIrPMs
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Trendy_wspolczesnosci
Trendy współczesności
W architekturze współczesnej pojawiło się wiele nazwisk, mających znaczący wpływ na jej kształt. Swoimi projektami wpisali się na trwałe jako artyści nowatorscy, zaskakujący.
Na uwagę zasługuje autor nowej koncepcji proporcji oraz pięciu zasad nowoczesnej architektury (uniesienie budynku ponad poziom terenu na słupach, wolny plan, niezależna od konstrukcji budynku fasada, wstęgowe okna, płaski dach lub ogród na dachu), domu bliźniaczego w Stuttgarcie, Le Corbusier.
Ważnym twórcą architektury nowoczesnej jest także Walter Gropius, który spopularyzował użycie w budownictwie szkła w Budynku Szkoły Bauhausu.
Orędownikiem szkła i żelaza, a także zwolennikiem minimalizmu w architekturze był Ludwik Van Der Rohe, autor tak zwanego Domu Farnswortha, czyli słynnego Pawilonu w Barcelonie.
Renzo Piano zaprojektował najwyższy wówczas wieżowiec w Europie – The Shard w Londynie.
Wielkim przełomem w architekturze był kierunek zwany dekonstruktywizmemDekonstruktywizmdekonstruktywizmem, którego przedstawicielem jest Frank Gehry, autor Muzeum Guggenheima w Bilbao.
Istotną rolę w projektach pełni kontekst.
Zapoznaj się z tekstem Bernarda Tschumi na temat architektury, jej kontekstu i koncepcji:
RaDqhqcinV1Sg
Bernard Tschumi, „Event-Cities 3: Concept vs. Context vs. Content” Nie ma architektury bez koncepcji – nadrzędnej idei, schematu, słusznie postawionego celu, które tworzą spójność i tożsamość budynku. (..) nie ma też architektury bez kontekstu (z wyjątkiem utopii). Dzieło architektury jest zawsze w miejscu, w geograficznie określonej lokalizacji albo w sytuacji – kontekście, otoczeniu. (…) Historia architektury obfituje w debaty między zwolennikami tabula rasa (koncepcja), agenius loc i (kontekst), albo pomiędzy charakterystycznymi koncepcjami i szczególnymi kontekstami. Odpowiedź może leżeć nie w triumfie jednej nad drugą, ale w odnajdywaniu skomplikowanych relacji między nimi. Jako punkt wyjścia, spójrzmy na trzy opcje, w których koncepcja i kontekst mogą mieć związek:
obojętność, w której idea i jej usytuowanie są doskonale od siebie niezależne – rodzaj niby przypadkowego kolażu, w którym oba współistnieją, ale nie wchodzą w interakcje. Z tego mogą wyniknąć albo poetyckie konfrontacje, albo nieodpowiedzialne impozycje.
obopólność, gdzie koncepcja architektoniczna i jej kontekst ściśle i komplementarnie współpracują ze sobą tak, że wydaje się, iż przechodzą płynnie w jeden ciągły podmiot, w jedność.
konflikt, w którym strategia koncepcji architektonicznej jest nastawiona na kolizję/starcie ze swoim przyszłym kontekstem. W walce przeciwieństw, w której obaj bohaterowie mogą być zmuszeni do wypracowania consensusu dla zachowania własnego przetrwania.
Bernard Tschumi, „Event-Cities 3: Concept vs. Context vs. Content” Nie ma architektury bez koncepcji – nadrzędnej idei, schematu, słusznie postawionego celu, które tworzą spójność i tożsamość budynku. (..) nie ma też architektury bez kontekstu (z wyjątkiem utopii). Dzieło architektury jest zawsze w miejscu, w geograficznie określonej lokalizacji albo w sytuacji – kontekście, otoczeniu. (…) Historia architektury obfituje w debaty między zwolennikami tabula rasa (koncepcja), agenius loc i (kontekst), albo pomiędzy charakterystycznymi koncepcjami i szczególnymi kontekstami. Odpowiedź może leżeć nie w triumfie jednej nad drugą, ale w odnajdywaniu skomplikowanych relacji między nimi. Jako punkt wyjścia, spójrzmy na trzy opcje, w których koncepcja i kontekst mogą mieć związek:
obojętność, w której idea i jej usytuowanie są doskonale od siebie niezależne – rodzaj niby przypadkowego kolażu, w którym oba współistnieją, ale nie wchodzą w interakcje. Z tego mogą wyniknąć albo poetyckie konfrontacje, albo nieodpowiedzialne impozycje.
obopólność, gdzie koncepcja architektoniczna i jej kontekst ściśle i komplementarnie współpracują ze sobą tak, że wydaje się, iż przechodzą płynnie w jeden ciągły podmiot, w jedność.
konflikt, w którym strategia koncepcji architektonicznej jest nastawiona na kolizję/starcie ze swoim przyszłym kontekstem. W walce przeciwieństw, w której obaj bohaterowie mogą być zmuszeni do wypracowania consensusu dla zachowania własnego przetrwania.
Bernard Tschumi, „Event‑Cities 3: Concept vs. Context vs. Content”
Źródło: Bernard Tschumi, Event-Cities 3: Concept vs. Context vs. Content, dostępny w internecie: http://teoriaarchitektury.blogspot.com/2013/08/bernard-tschumi-concept-context-content.html [dostęp 5.08.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
R1K9uTcbbQyYg
Ilustracja interaktywna przedstawia widok na budynek położony nad rzeką widoczną przed nim, na tle ciemniejącego nieba oraz innych budynków. Budynek wyglądem przypomina łódź. Ściana z wejściem do budynku po prawej stronie jest przeszkolona, a samo wejście podświetlone jest na zewnątrz w kolorze żółtym. Przed nim widać gruby, kremowy filar. Podtrzymuje on konstrukcję wysuniętego dachu, którego fragmenty przypominają srebrne kadłuby łodzi. Ściany również pozbawione są kątów prostych, a ich kształt także przywodzi na myśl długie łodzie. Przed budynkiem widoczny jest brukowany plac, na którym po lewej stronie umieszczono rzeźbę – dużego pająka na cienkich, wysokich nogach. Dodatkowo, na ilustracji umieszczono interaktywny punkt: 1. Muzeum Guggenheima Budynek wpisuje się w krajobraz – położony nad rzeką, niektórym kojarzy się z żaglowcem, gigantyczną rzeźbą współczesną o połyskującej powierzchni tytanu albo z ogromną rybą. Nie ma wątpliwości, że muzeum odegrało ogromną rolę kulturową w niewielkim baskijskim miasteczku, zapomnianym wcześniej z powodów terrorystycznych ataków.
Ilustracja interaktywna przedstawia widok na budynek położony nad rzeką widoczną przed nim, na tle ciemniejącego nieba oraz innych budynków. Budynek wyglądem przypomina łódź. Ściana z wejściem do budynku po prawej stronie jest przeszkolona, a samo wejście podświetlone jest na zewnątrz w kolorze żółtym. Przed nim widać gruby, kremowy filar. Podtrzymuje on konstrukcję wysuniętego dachu, którego fragmenty przypominają srebrne kadłuby łodzi. Ściany również pozbawione są kątów prostych, a ich kształt także przywodzi na myśl długie łodzie. Przed budynkiem widoczny jest brukowany plac, na którym po lewej stronie umieszczono rzeźbę – dużego pająka na cienkich, wysokich nogach. Dodatkowo, na ilustracji umieszczono interaktywny punkt: 1. Muzeum Guggenheima Budynek wpisuje się w krajobraz – położony nad rzeką, niektórym kojarzy się z żaglowcem, gigantyczną rzeźbą współczesną o połyskującej powierzchni tytanu albo z ogromną rybą. Nie ma wątpliwości, że muzeum odegrało ogromną rolę kulturową w niewielkim baskijskim miasteczku, zapomnianym wcześniej z powodów terrorystycznych ataków.
Frank Gehry (architekt), Muzeum Guggenheima, 1997 r., Bilbao, Hiszpania, PA (fot.), wikimedia.org, CC BY 4.0
Źródło: Frank Gehry, Muzeum Guggenheima, Fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bilbao_-_Guggenheim_aurore.jpg [dostęp 20.01.2022], licencja: CC BY 4.0.
RFLABh6b8H8N5
Ilustracja interaktywna przedstawia wieżowiec The Shard na tle budynków Londynu oraz jasnego nieba. Góruje on nad widoczną w kadrze architekturą miasta, znacznie przewyższając pozostałe budynki. Od podstawy aż po wierzchołek, wieżowiec zbudowany jest ze szkła. Tworzą go szyby, które odbijając światło, zdają się być niebieskie. Ściany składają się z połączonych ze sobą wielu mniejszych, prostokątnych szyb. W dolnych partiach wieżowca można zauważyć lustrzane odbicia stojących przed nim jasnych budynków. Im wyżej, tym wieżowiec jest węższy, a jego wierzchołek dzieli się na dwie części, przypominające ostro zakończone trójkąty.
Dodatkowo, na ilustracji umieszczono interaktywny punkt: 1.The Shard The Shard w Londynie jest został zaprojektowany w odniesieniu do zapotrzebowania lokalnych władz chcących skupić uwagę na największych węzłach komunikacyjnych. Dlatego monumentalna budowla jest widoczna ze wszystkich punktów obserwacyjnych Londynu, choć spotkała się także z krytyką za niedostosowanie do istniejącej architektury historycznej miasta.
Ilustracja interaktywna przedstawia wieżowiec The Shard na tle budynków Londynu oraz jasnego nieba. Góruje on nad widoczną w kadrze architekturą miasta, znacznie przewyższając pozostałe budynki. Od podstawy aż po wierzchołek, wieżowiec zbudowany jest ze szkła. Tworzą go szyby, które odbijając światło, zdają się być niebieskie. Ściany składają się z połączonych ze sobą wielu mniejszych, prostokątnych szyb. W dolnych partiach wieżowca można zauważyć lustrzane odbicia stojących przed nim jasnych budynków. Im wyżej, tym wieżowiec jest węższy, a jego wierzchołek dzieli się na dwie części, przypominające ostro zakończone trójkąty.
Dodatkowo, na ilustracji umieszczono interaktywny punkt: 1.The Shard The Shard w Londynie jest został zaprojektowany w odniesieniu do zapotrzebowania lokalnych władz chcących skupić uwagę na największych węzłach komunikacyjnych. Dlatego monumentalna budowla jest widoczna ze wszystkich punktów obserwacyjnych Londynu, choć spotkała się także z krytyką za niedostosowanie do istniejącej architektury historycznej miasta.
Renzo Piano (projekt), Wieżowiec The Shard, 2012 r., Londyn, Wielka Brytania, Colin (fot.), wikimedia.org, CC BY‑SA 4.0
Źródło: Colin, Renzo Piano, Wieżowiec The Shard, Fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Shard_from_the_Sky_Garden_2015.jpg [dostęp 20.10.2022], licencja: CC BY-SA 4.0.
Wspolczesna_architektura_a_sztuka_mediow
Współczesna architektura a sztuka mediów
Współczesna architektura znacznie wychodzi poza tradycyjne formy. Nowe technologie umożliwiają wykorzystanie w budynkach technik komputerowych i multimediów. W czasach intensywnej roli bilbordów, medialnych reklam fasady budynków stają się miejscami prezentacji sztuki mediów użytkowych.
RZvGQ0TIrTLyu
Fotografia przedstawia widok na ulicę miasta, na której widoczne są jadące samochody, budynki, a także billboardy i neonowe światła. Fotografię wykonano nocą, oświetlenie jest więc dobrze widoczne – reklamy sklepów oraz logo. Widać między innymi: po lewej stronie nazwę dużego budynku „golden nugget gambling hall”, po prawej stronie małe podświetlone logo „shell” w kształcie żółtej muszelki, a także na środku mały neon przedstawiający kowboja ubranego w jeansy, luźną koszulę oraz z kapeluszem na głowie.
Oświetlenie neonowe z bilbordami, na Fremont Street, 1952 r., Las Vegas, Stany Zjednoczone, Edward N. Edstorm(fot.), wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Edward N. Edstorm, Oświetlenie neonowe z bilbordami, Fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Fremont_Street_1952.JPG [dostęp 20.01.2022], domena publiczna.
RWOYAjzGk89p9
Fotografia przedstawia oświetlenie ledowe budynków na jednej z ulic w Las Vegas, w Stanach Zjednoczonych. Po obu stronach fotografii widoczny jest rząd sklepów, pomiędzy którymi biegnie szeroka ścieżka dla przechodniów. Obie strony połączone są łukowym zadaszeniem, a na zatłoczonym przejściu widoczne są dwa rzędy kremowych słupów podtrzymujących zadaszenie będące ekranem. Witryny są mocno oświetlone różnokolorowymi lampkami, a na zadaszeniu wyświetlane są kolorowe zdjęcia i teksty.
Jon Jerde (projekt), Oświetlenie ledowe budynków na Freemont Street, 2016 r., Las Vegas, Stany Zjednoczone, Pierre Andre (fot.), wikimedia.org, CC BY‑SA 4.0
Źródło: Pierre Andre, Oświetlenie ledowe budynków na Freemont Street, Fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Las_Vegas_Strip_en2016_Fremont_Street_(11).JPG [dostęp 20.01.2022], licencja: CC BY-SA 4.0.
RLDxbM1UqGcAx
Fotografia przedstawia budynek na tle nocnego nieba. Budynek ma czarno‑szarą fasadę, składa się z mniejszych prostokątnych fragmentów. Duża część przedniej ściany jest szklana. Budynek jest mocno oświetlony – widać gruby filar z podświetloną na niebiesko nazwą „Morgan Stanley”, żółte podświetlone napisy umieszczone w trzech rzędach wzdłuż budynku, a także żółto‑czerwone oświetlenie z boku. Przed budynkiem widać lampę uliczną, a za nim wieżowiec z umieszczonym wzdłuż jego elewacji plakatem z mężczyzną ubranego w strój sportowy.
Gwathmey Siegel & Associates Architects, Emery Roth & Sons (projekt), Oświetlenie fasady budynku Morgan Stanley, 2008 r., Nowy Jork, Stany Zjednoczone, official‑ly cool (fot.), wikimedia.org, CC BY‑SA 3.0
Źródło: official-ly cool, Oświetlenie fasady budynku Morgan Stanley, Fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Morgan_Stanley_Building_(WTM_by_official-ly_cool_112).jpg [dostęp 20.01.2022], licencja: CC BY-SA 3.0.
R14WZMKMUkPnn
Fotografia przedstawia oświetlony budynek z czerwono‑białym logotypem przypominającym trzy ułożone obok siebie kwiaty – czerwony, biały oraz czerwony, z napisem „INFINITUS” tuż pod nim. Pod spodem widać litery chińskie. Większa część budynku jest w kolorze zielonym, z jaśniejszymi logotypami budynku umieszczonymi w sześciu rzędach. Parter oraz pierwsze piętro posiadają przezroczyste szyby, a pomiędzy nimi również widać zieloną ścianę z logotypami. Konstrukcja oparta jest na grubych filarach. Przed budynkiem, a także w środku, widocznych jest wiele osób. Na barierkach znajdujących się przed budynkiem oddzielających przejście od drogi znajdującej się przed barierkami umieszczone są plakaty reklamowe z podobiznami mężczyzny oraz kobiety.
Zaha Hadid (architekt), Oświetlenie fasady Infinitus Plaza, 2015 r., Hong‑Kong, Malcolm Koo (fot.), wikimedia.org, CC BY‑SA 4.0
Źródło: Malcolm Koo, Oświetlenie fasady Infinitus Plaza, Fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Infinitus_Plaza_(Hong_Kong).jpg [dostęp 20.01.2022], licencja: CC BY-SA 4.0.
RiUhsZ4fAacYz
Fotografia przedstawia widok na wieżowiec – Burj Khalifa oraz okoliczne budynki na tle niebieskiego nieba. Na pierwszym planie znajduje się basen. Na drugim planie widoczny jest spiczasty budynek. Kształt budynku tworzą trzy ramiona wychodzące z centralnej konstrukcji podstawy budynku. Widoczne są niższe oraz wyższe fragmenty – im wyżej, tym budynek jest węższy. U podstawy budynku, jego ramion jest najwięcej, jest więc najszersza. Budynek zakończony jest cienką iglicą. Jego konstrukcja odbija światło, zdaje się być srebrna. Widocznych jest pięć punktów, na których długości ściana jest ciemniejsza. Punkty przypominają prążki, które okalają budynek. Budynek stoi wśród wieżowców, ale jest wielokrotnie od nich wyższy.
Adrian Smith (projekt), Wieżowiec Burj Khalifa, 2010 r, Dubaj, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Donaldytong (fot.), wikimedia.org, CC BY‑SA 3.0
Źródło: Donaldytong, Adrian Smith, Wieżowiec Burj Khalifa, Fotografia, dostępny w internecie: https://en.wikipedia.org/wiki/File:Burj_Khalifa.jpg [dostęp 20.01.2022], licencja: CC BY-SA 3.0.
Na rozwój multimedialnej architektury wpłynęła technologia LED. Oprócz formy reklamowej, multimedia fasad służą dekoracji. Często fasady zmieniają się w multimedialne ekrany lub całe ściany wyposażone w system zewnętrznego oświetlenia, tworzący niezwykle barwne efekty kolorystyczno‑luministyczne, zwłaszcza atrakcyjne o zmierzchu.
RwMa0aUNk8B9e
Fotografia przedstawia stadion sportowy uchwycony z zewnątrz, na tle nocnego nieba. Stadion ma podłużny kształt. Jego fasadę stanowi ściana składająca się z rombów podświetlonych na złoto. Od połowy ku dołowi przeplatają się ze sobą ciemnoniebieskie, turkusowe oraz zielone romby, tworząc kolorową mozaikę. Pod nimi widać jeszcze rząd złotych fragmentów. U góry budynku widać czarny prostokąt z logotypem przypominającym połowę piłki oraz z napisem „UEFA CHAMPIONS LEAGUE”.
Herzog & de Meuron Architects, ArupSport (projekt), Oświetlenie Stadionu Allianz Arena podczas Ligi Mistrzów UEFA w sezonie 2011/2012 r., Monachium, Niemcy, Christoph Anton Mitterer (fot.), wikimedia.org, CC BY‑SA 2.0
Źródło: Christoph Anton Mitterer, Oświetlenie Stadionu Allianz Arena podczas Ligii Mistrzów UEFA w sezonie 2011/2012 r., Fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Allianz_Arena_Illumination_UEFA_Champions_League_2011-2012_1.jpeg [dostęp 20.01.2022], licencja: CC BY-SA 2.0.
Rfnc2pbNtxTQo
Fotografia przedstawia zbliżenie na podświetlony budynek. Ściana budynku ma kształt półokrągły, składa się z oddzielonych od siebie rzędów prostokątów przypominających szkło. Są one podświetlone różnymi kolorami, tworząc symetryczne, geometryczne wzory – zielone z cienkimi liniami ukośnymi, pomarańczowe z jasnymi okręgami, a także różowe i niebieskie. Na budynku widoczny jest także cień, jak również oświetlenie lampy z lewej strony.
Peter Cook, Colin Fournier (projekt), Oświetlenie fasady budynku biurowego na Placu Poczdamskim 10, 2016 r., Berlin, Niemcy, Bernd Hiepe (fot.), architectmagazine.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Bernd Hiepe, Oświetlenie fasady budynku biurowego na Placu Poczdamskim 10, Fotografia, dostępny w internecie: https://www.architectmagazine.com/technology/lighting/media-facades_o [dostęp 20.01.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
R10YEOD2MSsrx
Fotografia przedstawia panoramę miasta. Na pierwszym planie widoczny jest zbiornik wodny z przepływającym, oświetlonym na niebiesko statkiem. Przy linii brzegowej widoczne są ciemne drzewa, a za nimi oświetlone budynki. W centrum nad nimi znajduje się budynek, którego konstrukcja składa się z dwóch dużych kul znajdujących się w dużej odległości od siebie, jedna nad drugą, podtrzymywanych przez grube filary zwieńczone iglicą. Jest podświetlony na różowo‑fioletowo. Inne widoczne budynki to między innymi: po prawej stronie znajdują się ciemne wieżowce oświetlone na złoto, po lewej stronie znajdują się masywny budynek z czerwonymi światłami oraz wysokie, jasne kolumny. Tło stanowi ciemne niebo.
Panorama Szanghaju, 2018 r., Peter K. Burian (fot.), wikimedia.org, CC BY‑SA 4.0
Źródło: Peter K. Burian, Panorama Szanghaju, Fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Shanghai_Skyline_from_a_tour_boat_(Pudong).jpg [dostęp 20.01.2022], licencja: CC BY-SA 4.0.
Podsumowanie
Podsumowanie
W odniesieniu do zaprezentowanych treści można wskazać cechy zawodu architekta jako niełatwego i wymagającego nie tylko zaangażowania. ale znajomości innych dziedzin gospodarki i życia. Architekt to nie tylko człowiek, który projektuje domy, ale przede wszystkim artysta, który swoimi projektami zachwyca, zyskuje odbiorców i dba o funkcjonalność i użyteczność budynków. Jednocześnie stale musi poszukiwać, zaskakiwać nowatorstwem i oryginalnością, aby wpisać się w poczet artystów kreatywnych, którzy są rozpoznawalni po dziełach, które tworzą.
Cwiczenia
Ćwiczenia
11
Ćwiczenie 1
R18D7Dsh2ne03
Możliwe odpowiedzi: 1. Tak, 2. Nie. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1RkCpFbwNubQ
Jakie jest przeznaczenie poniższych budynków lub ich zespołów? Pod zdjęciami wpisz odpowiednie nazwy.
Masz do wyboru: centrum handlowe, osiedle mieszkaniowe, teatr, stadion, centrum handlowe, kościół.
Jakie jest przeznaczenie poniższych budynków lub ich zespołów? Pod zdjęciami wpisz odpowiednie nazwy.
Masz do wyboru: centrum handlowe, osiedle mieszkaniowe, teatr, stadion, centrum handlowe, kościół.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 2
RmoUm6RvDhfIr
Wskaż, które z wymienionych to budynki. Możliwe odpowiedzi: 1. Orlik (kompleks sportowy), 2. Burj Khalifa, 3. Zamek Królewski w Warszawie, 4. Most Zubizuri
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Rl3Lk8uHTUNAC
Wskaż, które z załączonych zdjęć to budowle.
Wskaż, które z załączonych zdjęć to budowle.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 3
R1PgaJHQuyXL4
Możliwe odpowiedzi: 1. Budynek znajduje się w Londynie, 2. W budynku mieści się Muzeum Guggenheima, 3. Autorem budynku jest Ludwig Mies van der Rohe, 4. Budynek jest wieżowcem. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RBGtnvauSTfHi
Które zdania dotyczące poniższej budowli są prawdziwe?
Które zdania dotyczące poniższej budowli są prawdziwe?
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RWSePXUS9rKAI2
Ćwiczenie 4
Wskaż autora nowej koncepcji proporcji oraz pięciu zasad nowoczesnej architektury. Możliwe odpowiedzi: 1. Le Corbusier, 2. Walter Gropius, 3.Ludwig van der Rohe, 4. Renzo Piano, 5. Frank Gehry. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 4
Wybierz zdjęcie, które powstało później. Następnie nazwij technologię światła, która została wykorzystana w dekoracji miejsca. Wpisz jej nazwę drukowanymi literami.
RHXjX8cHtz7JF
Wybierz zdjęcie, które powstało później. Następnie nazwij technologię światła, która została wykorzystana w dekoracji miejsca. Wpisz jej nazwę drukowanymi literami.
Wybierz zdjęcie, które powstało później. Następnie nazwij technologię światła, która została wykorzystana w dekoracji miejsca. Wpisz jej nazwę drukowanymi literami.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RWO8qKmrnyfZP
Nazwa wykorzystanej technologii oświetlenia: Tu uzupełnij. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Nazwa wykorzystanej technologii oświetlenia: Tu uzupełnij. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RRIsoR4fd9wvT2
Ćwiczenie 5
Połącz obiekty z miastami, w których się znajdują. Infinitus Plaza Możliwe odpowiedzi: 1. Hong-Kong, 2. Nowy Jork, 3. Londyn Morgan Stanley Możliwe odpowiedzi: 1. Hong-Kong, 2. Nowy Jork, 3. Londyn The Shard Możliwe odpowiedzi: 1. Hong-Kong, 2. Nowy Jork, 3. Londyn
Połącz obiekty z miastami, w których się znajdują. Infinitus Plaza Możliwe odpowiedzi: 1. Hong-Kong, 2. Nowy Jork, 3. Londyn Morgan Stanley Możliwe odpowiedzi: 1. Hong-Kong, 2. Nowy Jork, 3. Londyn The Shard Możliwe odpowiedzi: 1. Hong-Kong, 2. Nowy Jork, 3. Londyn
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1HGB9JFtAcmM2
Ćwiczenie 5
Połącz obiekty z miastami, w których się znajdują.
Połącz obiekty z miastami, w których się znajdują.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R15WDO5iAvozr1
Ćwiczenie 6
Z pośród wymienionych, wskaż budynek znajdujący się w Lodnynie. Możliwe odpowiedzi: 1. Bord Gáis Energy Theatre, 2. Muzeum Guggenheima, 3. The Shard W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1OeyNUTdHYYm2
Ćwiczenie 6
Do każdego obiektu przyporządkuj funkcję, którą pełni. Wybierz tylko właściwe spośród poniższych:
ratusz, muzeum, obiekt sportowy, dzwonnica, wieża radiowo-telewizyjna, budynek mieszkaniowy, budynek sakralny
Do każdego obiektu przyporządkuj funkcję, którą pełni. Wybierz tylko właściwe spośród poniższych:
ratusz, muzeum, obiekt sportowy, dzwonnica, wieża radiowo-telewizyjna, budynek mieszkaniowy, budynek sakralny
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 7
Wyjaśnij, na czym polega praca urbanisty. W odpowiedzi uwzględnij czynności, jakimi się zajmuje.
REk0eteEMM1kv
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Zapoznaj się ponownie z fragmentem materiału, w którym mowa jest o pracy urbanisty.
Urbanista zajmuje się planowaniem miast. Na planie nanosi ulice, budynki, strefy zieleni, trasy komunikacyjne, drogi. Dba o stronę wizualną oraz uwzględnia potrzeby mieszkańców, kierując się funkcjonalnością każdego osiedla i całego miasta.
2
Ćwiczenie 8
Na forum klasy opowiedz o osiedlu swoich marzeń. Nadaj także mu nazwę, postaraj się, by odzwierciedlała ona jego charakter. Opowiedz o planie swoich działań i określ, na co przede wszystkim zwróciłeś uwagę. Opowiedz o elementach małej architektury, jakie by się znalazły w Twoim planie.
Zwróć uwagę, aby osiedle zawierało ulice, trasy dla pieszych, ścieżki rowerowe, ważniejsze obiekty użytkowe (na przykład teatr, kino, centrum handlowe), a także rozkład budynków mieszkalnych.
Przykładowa odpowiedź powinna brzmieć: Mojemu wymarzonemu osiedlu nadałem nazwę... Składa się ono z...
2
Ćwiczenie 8
Na arkuszu A3 sporządź szkic niewielkiego osiedla. Nadaj także mu nazwę, postaraj się, by odzwierciedlała ona jego charakter. Poniżej wpisz plan swoich działań i określ, na co przede wszystkim zwróciłeś uwagę. Ćwiczenie można wykonać w parach lub w większych grupach. Ćwiczenie możesz wykonać w dowolnym programie graficznym.
RF9KW3RDFt4dz
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Zwróć uwagę, aby na planie znalazły się ulice, trasy dla pieszych, ścieżki rowerowe, ważniejsze obiekty użytkowe (na przykład: teatr, kino, centrum handlowe), a także rozkład budynków mieszkalnych.
Przykładowa odpowiedź powinna brzmieć: Osiedlu sporządzonemu na szkicu nadałem nazwę... Na planie przedstawiłem...
Slownik
Słownik pojęć
Budowla
Budowla
Nieruchome, trwale połączone z gruntem dzieło rąk ludzkich; budowle związane z gospodarką wodną i wyzyskaniem zasobów wodnych oraz z ochroną przed szkodami, wywołanymi przez żywioł wodny, nazywa się budowlami wodnymi, w przeciwieństwie do budowli o wszelkim innym przeznaczeniu, zwanych budowlami lądowymi. Zależnie od położenia w stosunku do powierzchni gruntu, budowle lądowe dzieli się na nadziemne (budynki, mosty, linie elektroenergetyczne, parkany i tym podobne), naziemne (drogi kołowe i kolejowe, ulice) i podziemne (tunele).
Każdy obiekt budowlany (na przykład most, zapora, droga, kanał) nie będący budynkiem lub obiektem małej architektury (definicja według polskiego prawa budowlanego — ustawa z 1994); do obiektów małej architektury są zaliczane na przykład: kapliczki, pomniki, fontanny.
Budynek
Budynek
obiekt budowlany nadziemny odgradzający od wpływów zewnętrznych, zwłaszcza atmosferycznych, określoną przestrzeń użytkowaną przez człowieka (lub przeznaczoną do chowu zwierząt) za pomocą przegród budowlanych (ściany, przekrycie).
Dekonstruktywizm
Dekonstruktywizm
nurt w architekturze współczesnej; swobodna gra formami i elementami zaczerpniętymi z różnych tradycji, które w nowej konstrukcji zmieniają swoje poprzednie znaczenia i funkcje.
Mała architektura (obiekt małej architektury)
Mała architektura (obiekt małej architektury)
(obiekt małej architektury) – zespół niewielkich obiektów budowlanych, wznoszonych w celu zagospodarowania terenu (działki budowlanej pod budownictwo jednorodzinne, wielorodzinne, miast, osiedli, zakładów pracy, parków, ogrodów i tym podobne).
Słownik pojęć został opracowany na podstawie:
Encyklopedia PWN – wydanie internetowe; https://encyklopedia.pwn.pl/
Słownik Języka Polskiego – wydanie internetowe; https://sjp.pwn.pl/
Notatki ucznia
R1DFGMSpzJmo9
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Galeria
Galeria
RQEZAYth3utMN
Ilustracja przedstawia budynek Bord Gáis Energy Theatre w Dublinie. Teatr ma geometryczny, nieregularny kształt. Cała przednia ściana jest przeszklona, składa się z podłużnych kawałków szkła. Nie jest ona płaska, ale tworzy wypukłe wzory i przypomina harmonijkę. Obramowanie teatru z przodu tworzą czarne kafelki. Zaraz przed budynkiem, na zewnątrz znajdują się dwie murowane instalacje o kształcie ramp. Na jednej z nich są poustawiane cienkie czerwone słupki z czerwonym światłem na szczycie. Wewnątrz, przymocowane do szyb znajdują się białe kolumny, poprzecinane jedna drugą. Dalej znajdują się białe kondygnacje teatru, schody, drzwi do sal. Ze środka budynku dochodzi światło. Fotografia została zrobiona o zmierzchu lub brzasku, w słabym świetle.
Daniel Libeskind (architekt), Bord Gáis Energy Theatre, 2010 r., Dublin, Irlandia, lucent‑lighting.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Daniel Libeskind, Bord Gáis Energy Theatre, fotografia, dostępny w internecie: https://www.lucent-lighting.com/projects/grand-canal-theatre-dublin/ [dostęp 18.05.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
R1PN1gFq5UuOh
Fotografia przedstawia widok na Stadion Narodowy w Warszawie. Jest to duży budynek z biało‑czerwoną fasadą, na której przeplatające się prostokąty koloru czerwonego i białego przypominają swoją strukturą wiklinowy kosz. Ściana budynku jest zaokrąglona, u jego podstawy widoczne są duże szyby. Można również zauważyć biegnące od dołu do góry, a także do wewnętrznej strony budynku grube, srebrne belki, tworzące jego konstrukcję. Przed nim widoczne są schody, a także fragmenty zielonego terenu oraz ulicę przebiegającą obok. Fotografia została wykonana w lekko zachmurzony dzień.
JSK Architekci Sp. z o.o., Gerkan, Marg und Partner (projekt), Stadion Narodowy, 2012 r., Warszawa, Przemysław Jahr (fot.), wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Przemysław Jahr, Stadion Narodowy, fotografia, dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Stadion_Narodowy_w_Warszawie_20120422.jpg [dostęp 26.02.2021], domena publiczna.
RDofHUjwti7Oe
Fotografia przedstawia widok na dwa budynki na tle zachmurzonego, niebieskiego nieba. Pomiędzy oraz przed budynkami znajdują się zielone drzewa. Budynek przedstawiony z lewej strony jest symetryczny, wysoki. Jego część środkową stanowi bryła przypominająca czarny prostokąt, który podzielony jest na mniejsze prostokąty, na którego powierzchni widać jaśniejsze wzory. Po obu jego stronach są gładkie oraz nieco wyższe części budynku, przypominające szare kolumny o skośnych krawędziach górnych. Na dole widać duże wejście, a u góry – krzyż. Budynek po prawej stronie, widoczny bokiem, przypomina wieżyczkę o ozdobnym, ciemnoszarym dachu, na którego wierzchołku również umieszczono krzyż. Na ścianie widoczne są zasłonięte okna, a wejście podtrzymują cztery jasne kolumny. Budynek znajdujący się po lewej stronie to kościół, a budynek znajdujący się po prawej stronie to dzwonnica.
Ignacy Leopold Essmanowski (projekt), Kościół świętego Michała Archanioła, 2018 r., Warszawa, Adrian Grycuk (fot.), wikimedia.org, CC BY‑SA 4.0
Źródło: Adrian Grycuk, Kościół św. Michała Archanioła, Fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Micha%C5%82a_Archanio%C5%82a_na_Mokotowie_2018.jpg [dostęp 20.01.2022], licencja: CC BY-SA 4.0.
R1ONSGtXsA0K2
Fotografia przedstawia widok na centrum handlowe Serenada w Krakowie. Budynek jest bardzo duży i posiada pomarańczową elewację, na której widoczne są szare fragmenty, a także liczne reklamy sklepów, które znajdują się w centrum. Widoczne są dwie ściany budynku. Swoją formą budynek przypomina rozległą, prostopadłościenną bryłę. Widoczne są podjazdy, a pomiędzy nimi znajdują się prostokątne trawniki, a także plac, na którym ustawiono trzy rzędy brązowych ławek. Wokół budynku znajdują się spacerujący ludzie. Fotografia została wykonana w lekko zachmurzony dzień.
WIZJA, Atelier.com (projekt), Centrum Handlowe Serenada, 2017 r., Kraków, Missdk90 (fot.), wikimedia.org, CC BY 4.0
Źródło: Missdk90, Centrum Handlowe Serenada, fotografia, dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Centrum_Serenada.jpg [dostęp 26.02.2021], licencja: CC BY 4.0.
RDTglLRFjLPcI
Fotografia przedstawia widok na osiedle mieszkaniowe „Skarpa”, które znajduje się w Toruniu. Na fotografii widoczne są różne bloki, po lewej stronie znajdują się wysokościowce (dziesięciopiętrowe), a po prawej zwykłe, czteropiętrowe. Są one w kolorach jasnoszarym oraz kremowym, widoczne są liczne balkony oraz okna. Bloki są w kształcie prostokątów. Obok bloków oraz naprzeciwko po lewej stronie widoczne są drogi dojazdowe oraz drzewa. W tle widać zazielenione drzewa, samochody – zaparkowane oraz znajdujące się na drodze, szare niebo oraz pobliskie budynki. Fotografia została wykonana w zachmurzony, deszczowy dzień.
Osiedle Skarpa w Toruniu, lata 70 XX wieku, Pko (fot.), wikimedia.org, CC BY‑SA 3.0
Źródło: Pko, Osiedle Skarpa w Toruniu, fotografia, dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Torun_osiedle_Skarpa_02.jpg [dostęp 26.02.2021], licencja: CC BY-SA 3.0.
R1RoJebaIz5Rc
Fotografia przedstawia kościół o nietypowej konstrukcji na tle bezchmurnego, niebieskiego nieba. Budynek składa się z kilku elementów, z których największy, widoczny pośrodku, przypomina cztery połączone ze sobą wysokie bryły – walce. Najwyższy z nich, widoczny jako pierwszy, jest u góry otwarty – umieszczono w nim trzy srebrne dzwony. Po jego prawej stronie widać wysoki, srebrny krzyż – najwyższy punkt kościoła. Wzdłuż przedostatniego walca zwisa duży fragment materiału, złożony z pionowych pasów – żółtego oraz białego, z grafiką przedstawiającą złoty puchar oraz zieloną roślinę. Z lewej strony widoczna jest częściowo oszklona ściana budynku, której górną krawędź zbudowano pod skosem. Z prawej strony za elementami w kształcie walców znajduje się prostokątna ściana. Poniżej znajduje się wejście – oszklony niebieski front. Z prawej strony umieszczono wypukłą, ciemnoszarą zdobioną rzeźbę krzyża. Do budynku prowadzą szare schody z niebieskimi barierkami.
Romuald Loegler, Jacek Czekaj (projekt), Kościół świętej Jadwigi Królowej, 1979 r., Kraków, Zygmunt Put (fot.), wikimedia.org, CC BY 3.0
Źródło: Jacek Czekaj, Romuald Loegler, Zygmunt Put, Kościół św. Jadwigi Królowej, Fotografia, dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Church_of_St._Jadwiga_(Hedwig)_of_Poland,_1979_designed_by_Romuald_Loegler_and_Jacek_Czekaj,_60_Lokietka_street,_Krakow,_Poland.jpg [dostęp 20.01.2022], licencja: CC BY 3.0.
RiUhsZ4fAacYz
Fotografia przedstawia widok na wieżowiec – Burj Khalifa oraz okoliczne budynki na tle niebieskiego nieba. Na pierwszym planie znajduje się basen. Na drugim planie widoczny jest spiczasty budynek. Kształt budynku tworzą trzy ramiona wychodzące z centralnej konstrukcji podstawy budynku. Widoczne są niższe oraz wyższe fragmenty – im wyżej, tym budynek jest węższy. U podstawy budynku, jego ramion jest najwięcej, jest więc najszersza. Budynek zakończony jest cienką iglicą. Jego konstrukcja odbija światło, zdaje się być srebrna. Widocznych jest pięć punktów, na których długości ściana jest ciemniejsza. Punkty przypominają prążki, które okalają budynek. Budynek stoi wśród wieżowców, ale jest wielokrotnie od nich wyższy.
Adrian Smith (projekt), Wieżowiec Burj Khalifa, 2010 r, Dubaj, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Donaldytong (fot.), wikimedia.org, CC BY‑SA 3.0
Źródło: Donaldytong, Adrian Smith, Wieżowiec Burj Khalifa, Fotografia, dostępny w internecie: https://en.wikipedia.org/wiki/File:Burj_Khalifa.jpg [dostęp 20.01.2022], licencja: CC BY-SA 3.0.
RrOM4naB4WYiR
Fotografia przedstawia widok na lotnisko międzynarodowe w Kent w Wielkiej Brytanii, została wykonana z lotu ptaka. Na pierwszym planie po prawej stronie widoczny jest duży samolot pasażerski – biały, z czerwonym logo oraz niebieskim pasem. Stoi na szarym fragmencie dzielącym dwa zielone obszary. Na dalszym planie widoczna jest po lewej stronie płyta lotniska. W oddali na środku znajdują się pawilony, a za nimi parking na którym stoją samochody. Obok parkingu znajdują się budynki mieszkalne. W tle za budynkami znajdują się pola i łąki.
Lotnisko Manston, 2008 r., Kent, Wielka Brytania, James Stewart (fot.), wikimedia.org, CC BY 2.0
Źródło: James Stewart, Lotnisko Manston, fotografia, dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Manston_Airport_aerial_view.jpg [dostęp 26.02.2021], licencja: CC BY 2.0.
RRp4KFHOTkpFR
Zdjęcie przedstawia Most Zubizuri (Biały most) w Hiszpanii projektu Santiago Calatrava. Most łączy dwa brzegi niezbyt szerokiej rzeki. Ma lekką konstrukcję. Powierzchnia mostu zdaje się wyginać w górę. Od tej powierzchni odchodzą cienkie białe pręty, które później łączą się z górnym zakończeniem w eliptycznym kształcie. Pręty schodzą się do środka tego zakończenia, skąd efekt wyginania się mostu. Bliżej na fotografii znajduje się biały statek turystyczny, płynący w stronę mostu. Na brzegach rzeki są balustrady i lampy. Dalej znajdują się niższe i wyższe budynki w różnych stylach i kolorach. Fotografia została zrobiona w słoneczny dzień, na prawie bezchmurnym niebie.
Santiago Calatrava (projekt), Most Zubizuri (Biały most), 1997 r., Bilbao, Hiszpania, Basotxerri (fot.), wikimedia.org, CC BY‑SA 4.0
Źródło: Basotxerri, Santiago Calatrava, Most Zubizuri (Biały most), fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bilbao_-_Zubizuri_08.jpg [dostęp 18.05.2022], licencja: CC BY-SA 4.0.
RjVhvAg8eb9bp
Fotografia przedstawia widok na kompleks sportowy „Orlik” w miejscowości Dygowo. Po lewej stronie znajduje się boisko piłkarskie z trybunami. Na fotografii znajduje się kilka ogrodzonych boisk do gry w piłkę nożną, siatkówkę i koszykówkę ze sztuczną nawierzchnią. Na pierwszym planie widoczne jest wielofunkcyjne boisko do gry między innymi w koszykówkę oraz siatkówkę. Nawierzchnia jest pomarańczowa, a prostokąt wewnątrz – zielony. Widoczne są białe linie dzielące. Za boiskiem do koszykówki, na boisku do gry w piłkę nożną, przy jednej z bramek widać grupę grających. Nad boiskami górują lampy. Fotografia została wykonana w zachmurzony dzień, w tle widać drzewa oraz budynki.
Orlik, 2010 r., Dygowo, wikimedia.org, Radosław Drożdżewski (fot.), CC BY‑SA 3.0
Źródło: Radosław Drożdżewski, Orlik, fotografia, dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Dygowo_-_Orlik.jpg [dostęp 26.02.2021], licencja: CC BY-SA 3.0.
RfkvYalk7AqD2
Fotografia przedstawia konstrukcję na placu zabaw na poznańskim osiedlu - pociąg stojący na stacji. Przedstawiony jest fragment przypominający szary przód lokomotywy – otwarta bryła walca na betonowej podstawie z elementami przypominającymi koła oraz jasnoróżowa ściana z dwoma otworami przypominającymi oczy. Następnie znajduje się kilka niskich murków w kolorze jasnoróżowym oraz turkusowym, z wychodzącymi od nich czerwonymi oraz niebieskimi belkami, łączące je z zadaszeniem. Podłoże przypomina jasne, kamienne płyty. Obok placu zabaw po lewej stronie widoczny jest trawnik, a za nim – drzewa o zielonych liściach, szary blok, niebieskie niebo, a także zielony kontener po prawej stronie.
Plac zabaw na osiedlu Hetmańskim, 2012 r. (rok wykonania fotografii), Poznań, MOs810 (fot.), wikimedia.org, CC BY‑SA 3.0
Źródło: MOs810, Plac zabaw na osiedlu Hetmańskim, Fotografia, dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Playground_Hetmanskie_Poznan_(3).jpg [dostęp 20.01.2022], licencja: CC BY-SA 3.0.
RVdAtWUhKzD4U
Fotografia przedstawia kapliczkę w Bronowicach Małych w bardzo nowoczesnym stylu. Konstrukcja jest wykonana z ciemnego drewna i ma prostopadłościenny kształt. Na górze jest w pełni zabudowana, a im niżej, tym więcej jest przestrzeni pomiędzy drewnianymi elementami. Elementy jak i przestrzenie między nimi mają kształt długich paneli. Z dwóch stron kapliczki znajdują się wysokie wejścia. W środku stoi wysoki świecący krzyż. Naprzeciwko niego znajduje się mała drewniana ławka. Przed wejściem do kapliczki, na kamiennym podłożu stoi tabliczka z podświetlanym napisem: "Od XIII wieku do lat 50. XX wieku ziemie Bronowic Małych stanowiły własność Parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny przy Rynku Głównym w Krakowie". Za kapliczką znajdują się drzewa i inna roślinność. Zdjęcie zrobiono o zmroku.
Medusa Group (projekt), Kapliczka w Bronowicach Małych, 2016 r., Kraków, newpolishdesign.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: newpolishdesign.pl, Kapliczka w Bronowicach Małych, fotografia, dostępny w internecie: https://newpolishdesign.pl/kapliczka-w-bronowicach/ [dostęp 18.05.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
RmhjWu2QWK9YD
Ilustracja interaktywna przedstawia widok na budynek położony nad rzeką widoczną przed nim, na tle ciemniejącego nieba oraz innych budynków. Budynek wyglądem przypomina łódź. Ściana z wejściem do budynku po prawej stronie jest przeszkolona, a samo wejście podświetlone jest na zewnątrz w kolorze żółtym. Przed nim widać gruby, kremowy filar. Podtrzymuje on konstrukcję wysuniętego dachu, którego fragmenty przypominają srebrne kadłuby łodzi. Ściany również pozbawione są kątów prostych, a ich kształt także przywodzi na myśl długie łodzie. Przed budynkiem widoczny jest brukowany plac, na którym po lewej stronie umieszczono rzeźbę – dużego pająka na cienkich, wysokich nogach.
Frank Gehry (architekt), Muzeum Guggenheima, 1997 r., Bilbao, Hiszpania, PA (fot.), wikimedia.org, CC BY 4.0
Źródło: PA, Frank Gehry, Muzeum Guggenheima, fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bilbao_-_Guggenheim_aurore.jpg [dostęp 26.02.2021], licencja: CC BY-SA 4.0.
RZvGQ0TIrTLyu
Fotografia przedstawia widok na ulicę miasta, na której widoczne są jadące samochody, budynki, a także billboardy i neonowe światła. Fotografię wykonano nocą, oświetlenie jest więc dobrze widoczne – reklamy sklepów oraz logo. Widać między innymi: po lewej stronie nazwę dużego budynku „golden nugget gambling hall”, po prawej stronie małe podświetlone logo „shell” w kształcie żółtej muszelki, a także na środku mały neon przedstawiający kowboja ubranego w jeansy, luźną koszulę oraz z kapeluszem na głowie.
Oświetlenie neonowe z bilbordami, na Fremont Street, 1952 r., Las Vegas, Stany Zjednoczone, Edward N. Edstorm(fot.), wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Edward N. Edstorm, Oświetlenie neonowe z bilbordami, Fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Fremont_Street_1952.JPG [dostęp 20.01.2022], domena publiczna.
RWOYAjzGk89p9
Fotografia przedstawia oświetlenie ledowe budynków na jednej z ulic w Las Vegas, w Stanach Zjednoczonych. Po obu stronach fotografii widoczny jest rząd sklepów, pomiędzy którymi biegnie szeroka ścieżka dla przechodniów. Obie strony połączone są łukowym zadaszeniem, a na zatłoczonym przejściu widoczne są dwa rzędy kremowych słupów podtrzymujących zadaszenie będące ekranem. Witryny są mocno oświetlone różnokolorowymi lampkami, a na zadaszeniu wyświetlane są kolorowe zdjęcia i teksty.
Jon Jerde (projekt), Oświetlenie ledowe budynków na Freemont Street, 2016 r., Las Vegas, Stany Zjednoczone, Pierre Andre (fot.), wikimedia.org, CC BY‑SA 4.0
Źródło: Pierre Andre, Oświetlenie ledowe budynków na Freemont Street, Fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Las_Vegas_Strip_en2016_Fremont_Street_(11).JPG [dostęp 20.01.2022], licencja: CC BY-SA 4.0.
R14WZMKMUkPnn
Fotografia przedstawia oświetlony budynek z czerwono‑białym logotypem przypominającym trzy ułożone obok siebie kwiaty – czerwony, biały oraz czerwony, z napisem „INFINITUS” tuż pod nim. Pod spodem widać litery chińskie. Większa część budynku jest w kolorze zielonym, z jaśniejszymi logotypami budynku umieszczonymi w sześciu rzędach. Parter oraz pierwsze piętro posiadają przezroczyste szyby, a pomiędzy nimi również widać zieloną ścianę z logotypami. Konstrukcja oparta jest na grubych filarach. Przed budynkiem, a także w środku, widocznych jest wiele osób. Na barierkach znajdujących się przed budynkiem oddzielających przejście od drogi znajdującej się przed barierkami umieszczone są plakaty reklamowe z podobiznami mężczyzny oraz kobiety.
Zaha Hadid (architekt), Oświetlenie fasady Infinitus Plaza, 2015 r., Hong‑Kong, Malcolm Koo (fot.), wikimedia.org, CC BY‑SA 4.0
Źródło: Malcolm Koo, Oświetlenie fasady Infinitus Plaza, Fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Infinitus_Plaza_(Hong_Kong).jpg [dostęp 20.01.2022], licencja: CC BY-SA 4.0.
RLDxbM1UqGcAx
Fotografia przedstawia budynek na tle nocnego nieba. Budynek ma czarno‑szarą fasadę, składa się z mniejszych prostokątnych fragmentów. Duża część przedniej ściany jest szklana. Budynek jest mocno oświetlony – widać gruby filar z podświetloną na niebiesko nazwą „Morgan Stanley”, żółte podświetlone napisy umieszczone w trzech rzędach wzdłuż budynku, a także żółto‑czerwone oświetlenie z boku. Przed budynkiem widać lampę uliczną, a za nim wieżowiec z umieszczonym wzdłuż jego elewacji plakatem z mężczyzną ubranego w strój sportowy.
Gwathmey Siegel & Associates Architects, Emery Roth & Sons (projekt), Oświetlenie fasady budynku Morgan Stanley, 2008 r., Nowy Jork, Stany Zjednoczone, official‑ly cool (fot.), wikimedia.org, CC BY‑SA 3.0
Źródło: official-ly cool, Oświetlenie fasady budynku Morgan Stanley, Fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Morgan_Stanley_Building_(WTM_by_official-ly_cool_112).jpg [dostęp 20.01.2022], licencja: CC BY-SA 3.0.
Rfnc2pbNtxTQo
Fotografia przedstawia zbliżenie na podświetlony budynek. Ściana budynku ma kształt półokrągły, składa się z oddzielonych od siebie rzędów prostokątów przypominających szkło. Są one podświetlone różnymi kolorami, tworząc symetryczne, geometryczne wzory – zielone z cienkimi liniami ukośnymi, pomarańczowe z jasnymi okręgami, a także różowe i niebieskie. Na budynku widoczny jest także cień, jak również oświetlenie lampy z lewej strony.
Peter Cook, Colin Fournier (projekt), Oświetlenie fasady budynku biurowego na Placu Poczdamskim 10, 2016 r., Berlin, Niemcy, Bernd Hiepe (fot.), architectmagazine.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Bernd Hiepe, Oświetlenie fasady budynku biurowego na Placu Poczdamskim 10, Fotografia, dostępny w internecie: https://www.architectmagazine.com/technology/lighting/media-facades_o [dostęp 20.01.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
R10YEOD2MSsrx
Fotografia przedstawia panoramę miasta. Na pierwszym planie widoczny jest zbiornik wodny z przepływającym, oświetlonym na niebiesko statkiem. Przy linii brzegowej widoczne są ciemne drzewa, a za nimi oświetlone budynki. W centrum nad nimi znajduje się budynek, którego konstrukcja składa się z dwóch dużych kul znajdujących się w dużej odległości od siebie, jedna nad drugą, podtrzymywanych przez grube filary zwieńczone iglicą. Jest podświetlony na różowo‑fioletowo. Inne widoczne budynki to między innymi: po prawej stronie znajdują się ciemne wieżowce oświetlone na złoto, po lewej stronie znajdują się masywny budynek z czerwonymi światłami oraz wysokie, jasne kolumny. Tło stanowi ciemne niebo.
Panorama Szanghaju, 2018 r., Peter K. Burian (fot.), wikimedia.org, CC BY‑SA 4.0
Źródło: Peter K. Burian, Panorama Szanghaju, Fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Shanghai_Skyline_from_a_tour_boat_(Pudong).jpg [dostęp 20.01.2022], licencja: CC BY-SA 4.0.
RwMa0aUNk8B9e
Fotografia przedstawia stadion sportowy uchwycony z zewnątrz, na tle nocnego nieba. Stadion ma podłużny kształt. Jego fasadę stanowi ściana składająca się z rombów podświetlonych na złoto. Od połowy ku dołowi przeplatają się ze sobą ciemnoniebieskie, turkusowe oraz zielone romby, tworząc kolorową mozaikę. Pod nimi widać jeszcze rząd złotych fragmentów. U góry budynku widać czarny prostokąt z logotypem przypominającym połowę piłki oraz z napisem „UEFA CHAMPIONS LEAGUE”.
Herzog & de Meuron Architects, ArupSport (projekt), Oświetlenie Stadionu Allianz Arena podczas Ligi Mistrzów UEFA w sezonie 2011/2012 r., Monachium, Niemcy, Christoph Anton Mitterer (fot.), wikimedia.org, CC BY‑SA 2.0
Źródło: Christoph Anton Mitterer, Oświetlenie Stadionu Allianz Arena podczas Ligii Mistrzów UEFA w sezonie 2011/2012 r., Fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Allianz_Arena_Illumination_UEFA_Champions_League_2011-2012_1.jpeg [dostęp 20.01.2022], licencja: CC BY-SA 2.0.
Bibliografia
Źródła pisane
Ilustrowany leksykon architektoniczno‑budowlany pod red. Wojciecha Skowrońskiego, Arkady, Warszawa 2008.