Argumentum: De Phidia

Uczeń wie, jak mogły wyglądać rzeźby w antyku i kim był Fidiasz; wie, jak należy tłumaczyć tekst De Phidia; wie, jak wielkie znaczenie dla Greków i Rzymian miała sztuka; rozumie takie pojęcia, jak: chryzelefantyna, amazonomachia.

Umiejętności

Uczeń umie samodzielnie tłumaczyć tekst; wskazywać i określać zdania podrzędne, konstrukcje, formy rzeczownikowe i czasownikowe; potrafi opowiedzieć o rzeźbie okresu klasycznego w Grecji.

Metoda i forma pracy

• Bezpośrednia: powitanie uczniów, zapisanie numeru lekcji i tematu na tablicy;

• Pośrednia: tłumaczenie tekstu;

• Metoda podająca – podaję uczniom nowe wiadomości dotyczące Fidiasza;

• Pogadanka: rozmawiam na temat dzieł Fidiasza, odbioru, wrażeń estetycznych uczniów.

Środki dydaktyczne

Anna Osipowicz, Lingua Latina. Lingua nostra, Warszawa 2003.

1. Czynności wstępne: Witam uczniów po łacinie: Salvete! Sedete! Zapisuję numer, temat lekcji na tablicy, sprawdzam listę obecności.

Faza realizacyjna

Wprowadzenie materiału oraz sprawdzenie i ćwiczenie wiadomości:

Krok I:

Podaję uczniom informacje dotyczące Fidiasza:

Fidiasz – V w. p.n.e. – rzeźbiarz grecki okresu klasycznego;

• Jego rzeźby znajdowały się w świątyniach na Akropolu w Atenach;

• Do najsłynniejszych należą: posąg Zeusa Olimpijskiego – stał w świątyni w Olimpii, wykonany techniką chryzelefantyny: kość słoniowa + złoto; zaliczany jest do siedmiu cudów świata; Proszę uczniów, by otworzyli książki na stronie 126 i przyjrzeli się ilustracji 52. Pytam się, co widzą? Jeden z uczniów omawia. Bóg siedzi na tronie, w lewej ręce trzyma złote berło, a w prawej posążek Nike;

• posąg Ateny Partenos (zwycięskiej) – w świątyni Partenon na Akropolu Atena Znów proszę uczniów, by przyjrzeli się ilustracji nr 51. Pytam się, co widzą? Atena stoi oparta o kolumienkę, na której jest wyrzeźbiony posążek Nike. Drugą rękę opiera
  o tarczę, Mówię uczniom, że na lekcji z tłumaczonego tekstu dowiedzą się, co zostało wyrzeźbione na tarczy.

Krok II:

Przechodzimy do tłumaczenia tekstu: De Phidia str. 126:

Phidian clarissimum esse per omnes gentes, quae Iovis Olympii famam intellegunt, nemo dubitat, sed ut laudari merito sciant etiam, qui opera eius non videre, proferemus argumenta parva et ingenii tantum.

Neque ad hoc Iovis Olympii pulchritudine utemur, non Minervae Athenis factae amplitudine, cum sit ea cubitorum viginti sex, (-} sed in scuto eius Amazonum proelium caelavit intumescente ambitu parmae, eiusdem concava parte deorum et Gigantum dimicationes, in soleis vero Lapitharum et Centaurorum, adeo momenta omnia capacia artis illi fuere.

Krok III:

Zwracam uwagę na zdania podrzędne, konstrukcje, formy czasownikowe i rzeczownikowe:

np. Phidiam claissimum esse – accusativus cum infinitivo

quae Iovis Olympii famam intellegunt – zdanie przydawkowe

pulchritudine – ablativus instrumenti

tantum ingenii – genetivus partitivus – por. nihil novi

fuere = fuerunt – 3.os. plur. ind. perf. act.

Pytam się również uczniów, co widzą na tarczy Ateny? Jakie wydarzenia mityczne?

Odpowiedź: amazonomachia – bitwa Greków z Amazonkami

Pytam się uczniów, czy wiedzą, kim byli Centaurzy i Lapitowie?

Proszę o opowiedzenie pokrótce mitów związanych z tymi postaciami.

c. Faza podsumowująca

1. Utrwalenie wiadomości: Pytam uczniów, czy mają jakieś wątpliwości, wszelkie wyjaśniam.

2. Zadanie pracy domowej: Jako pracę domową zadaję nauczyć się tłumaczonego na lekcji tekstu, a także wiedzieć trochę na temat Fidiasza, sztuki rzeźbiarskiej, postaci mitologicznych, o których jest mowa w tekście De Phidia.

Bibliografia

Anna Osipowicz, Lingua Latina. Lingua nostra, Warszawa 2003