Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RiIcmEzG1bjYQ1
Ilustracja przedstawia surrealistyczny obraz Jacka Yerka (Jacek Kowalski) pod tytułem „Podróż przez sen do rzeczywistości”. Na kompozycję składają się dwa, odmienne plany rzeczywistości. Pierwszy plan stanowi plaża ze wzbijającą się z lewej strony błękitną falą, od której ulatują w niebo tumany groźnego, szarego dymu. Pośrodku plaży znajduje się otwór, z którego wypływa strumień wody do znajdującego się w oddali morza. Po prawej stronie idzie wyprostowany goryl, zostawiając na piasku ślady stóp. Postać zbliża się do krawędzi obrazu, jakby chciała wyjść poza jego kadr. W centrum kompozycji artysta namalował drugi, zupełnie odmienny w klimacie plan. Jest to świat małych kolorowych domków, równo zasianych, zielonych poletek, okrągłych krzewów i drzew, pośrodku którego błyszczy błękitem spokojne jeziorko. Idylliczna kraina utrzymuje się nad ziemią na cienkich palach wbitych w piach plaży. Pod nią, pomiędzy palami leży lew. Mały, uporządkowany, bezpieczny świat kontrastuje swoim spokojem z tajemniczą, dziką przestrzenią świata na zewnątrz, który jakby próbował zagrozić małym domkom i ich mieszkańcom. Do zielonego świata wiedzie kręty, pofalowany, drewniany pomost unoszący się na palach nad plażą. Tytuł lekcji: Artysta – człowiek z wyobraźnią czy odtwórca rzeczywistości?

Artysta – człowiek z wyobraźnią czy odtwórca rzeczywistości

Źródło: online-skills, licencja: CC0.

Ważne daty

1910 – powstaje akwarela Wassily'ego Kandinsky'ego nazywana Pierwszą abstrakcją,

1917 – Guillaume Apollinaire tworzy termin „surrealizm”,

1924 – André Breton tworzy Manifest surrealizmu – publikację zawierającą początkowe założenia surrealizmu.

1
1

Scenariusz lekcji dla nauczyciela:

Rqmjb33CfmfEN
Scenariusz zajęć do pobrania.

I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:

1. wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;

2. rozróżnia cechy i rodzaje kompozycji w naturze oraz w sztukach plastycznych (odnajduje je w dziełach mistrzów, a także w tworach i zjawiskach przyrody); tworzy różnorodne układy kompozycyjne na płaszczyźnie i w przestrzeni (kompozycje otwarte i zamknięte, rytmiczne, symetryczne, statyczne i dynamiczne); ustala właściwe proporcje poszczególnych elementów kompozycyjnych, umiejętnie równoważy kompozycję, wykorzystując kształt i kontrast form;4. charakteryzuje i rozróżnia sposoby uzyskania iluzji przestrzeni w kompozycjach płaskich;

6. rozróżnia gatunki i tematykę dzieł w sztukach plastycznych (portret, autoportret, pejzaż, martwa natura, sceny: rodzajowa, religijna, mitologiczna, historyczna i batalistyczna); niektóre z tych gatunków odnajduje w grafice i w rzeźbie; w rysunku rozpoznaje studium z natury, karykaturę, komiks, rozumie, czym jest w sztuce abstrakcja i fantastyka; podejmuje działania z wyobraźni i z natury w zakresie utrwalania i świadomości gatunków i tematów w sztuce, stosuje w tym zakresie różnorodne formy wypowiedzi (szkice rysunkowe, fotografie zaaranżowanych scen i motywów, fotomontaż).

II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:

1. w zadaniach plastycznych interpretuje obserwowane przedmioty, motywy i zjawiska, stosując środki wyrazu zgodnie z własnym odczuciem; w wyższych klasach podejmuje również próby rysunkowego studium z natury;

2. wyraża w pracach plastycznych uczucia i emocje wobec rzeczywistości, a także płynące z inspiracji muzycznych czy literackich (impresja i ekspresja); rysuje, maluje, ilustruje zjawiska i wydarzenia realne i wyobrażone (także w korelacji z innymi przedmiotami);

III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:

1. zna dziedzictwo kulturowe najbliższego otoczenia, wymienia zabytki i dzieła architektury (historycznej i współczesnej);

8. zna i stosuje zasady prezentacji i upowszechniania dzieł zgodnie z prawem i etyką.

Nauczysz się

wymieniać sposoby przedstawiania rzeczywistości w sztukach plastycznych (przedstawienie abstrakcyjne, nierealistyczne, realistyczne, surrealistyczne);

definiować pojęcia abstrakcjonizm, martwa natura, nadrealizm/surrealizm;

wyjaśniać różnice między przedstawieniem realistycznym a nierealistycznym na podstawie podanych przykładów;

wskazywać dzieła, które odtwarzają rzeczywistość oraz dzieła, które przeobrażają rzeczywistość;

przyporządkowywać poszczególne rodzaje przedstawień (abstrakcyjne, realistyczne, surrealistyczne, nierealistyczne) do podanych dzieł;

tworzyć na płaszczyźnie ilustrację do wiersza Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego „Dlaczego Ogórek Nie Śpiewa”.

Wyobraźnia artysty

Wyobraźnia artystyczna w sztukach plastycznych odgrywa ważną rolę. Artysta musi posiadać zdolność wyobrażenia sobie tego, co chce przedstawić w dziele. Nie ma różnicy, czy stara się wiernie odtworzyć rzeczywistość w dziełach realistycznych, czy ją przeobraża w przedstawienia abstrakcyjneAbstrakcjonizmabstrakcyjne. W jednym i drugim przypadku wyobraźnia jest niezbędna.

Zapoznaj się z reprodukcjami wybranych obrazów malarskich i wysłuchaj audiobooka. Na przykładzie konkretnych dzieł wytłumaczono znaczenie wyobraźni artysty w tworzeniu przedstawień w różnych stylach.

RCrRG6KBmVotW
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz olejny „Martwa natura z ciastkiem”, autorstwa Raphaelle Peale. W centrum kompozycji znajduje się biały, ceramiczny talerz z dużymi kawałkami lukrowanego ciasta, zeschłym, czerwonym winogronem i zielonymi, soczystymi liśćmi. Po lewej stronie talerza stoi wysoki, szklany kielich ze złocistym płynem, pod nim leży zielona kiść winogronu. Martwa natura umieszczona jest na jasno-beżowym stole. Ciemne, prawie czarne tło rozjaśnia się w prawej części obrazu. Całość namalowana jest z dużą dbałością o szczegół. Artysta z pieczołowitością oddaje materię przedmiotów. Całość kompozycji utrzymana jest w beżowej tonacji z akcentami zieleni liści i winogron. Na ilustracji umieszczone są kolejno ponumerowane aktywne punkty, po wybraniu których wyświetlą się dodatkowe informacje: 1. Malarz wiernie oddał wszystkie elementy martwej natury., 2. Na uwagę zasługuje kieliszek z winem, w którym odbija się światło – białe refleksy na szkle są bardzo realistyczne., 3. Ciasto i winogrona wyglądają jak prawdziwe., 4. Autor obrazu uzyskał nawet efekt uschniętych owoców winorośli, które wyglądają jak rodzynki.
R1FRRoyHJ2whb
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz olejny „Kobiety trojańskie idące podpalić swoje okręty” autorstwa Claude Lorraina. Realistyczna kompozycja ukazuje skaliste wybrzeże z przycumowanymi okrętami. Na pierwszym planie znajdują się postacie ubranych w różnobarwne tuniki kobiet, idących w kierunku statku. Jedynie para postaci po prawej stronie oddala się z miejsca akcji. Na dalszym planie artysta z dużą dbałością o szczegół namalował okręty unoszące się na falach morza z wysokimi masztami z powiewającymi chorągwiami i zwiniętymi żaglami. W oddali, znad horyzontu wyłaniają się zarysy gór. Błękitne niebo zasnute jest ciężkimi, szarymi chmury. Na ilustracji umieszczone są kolejno ponumerowane aktywne punkty, po wybraniu których wyświetlą się dodatkowe informacje: 1. Malarz odzwierciedlił pejzaż nadmorski – morze, chmury i ląd ze wzgórzami wyglądają bardzo realistycznie., 2. Dużo uwagi poświęcił także statkom, w których z wielką wnikliwością oddał skomplikowane detale., 3. Nawet ludzie na brzegu zachowują się naturalnie – ich realistyczne zachowanie potwierdzają gesty.
RUmC5bT3D9yEv
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz olejny „Drzewa i domy nieopodal Jas de Bouffan”, autorstwa Paula Cézannea. Artysta, przy pomocy szerokich pociągnięć pędzla namalował pejzaż z drzewami na pierwszym planie i małym, ukrytym wśród krzewów domkiem w tle. Malarz, przy pomocy ciepłej tonacji kolorów, oranżów, żółci, czerwieni i ciepłych zieleni ukazał oświetlone słońcem elementy krajobrazu: żółty dom z czerwonym dachem, pomarańczowe krzewy, żółto-zielona polana, pomarańczowa ziemia na pierwszym planie. Bezlistne drzewa, cienie i niebo zostały namalowane chłodnymi barwami. Artysta nie skupia się na wiernym odzwierciedleniu natury. Nie dba o detal. Obraz ma charakter notatki, gdzie twórca przy pomocy czystych kolorów i szybkich pociągnięć pędzla chce oddać swoje emocje w stosunku do zastanego pejzażu. Na ilustracji umieszczone są kolejno ponumerowane aktywne punkty, po wybraniu których wyświetlą się dodatkowe informacje: 1. Artysta, mimo że namalował pejzaż, w którym jesteśmy w stanie rozpoznać wszystkie elementy, zrezygnował z fotograficznej wierności., 2. Stosując szybkie, urywane pociągnięcia pędzla i szeroką plamę barwną, uzyskał efekt płaskości, zrezygnował z głębi., 3. Malarz nie dbał też o detale - pejzaż jest schematyczny, plamy obwiedzione są konturem.
RGi3EUoNzGwpO
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz olejny „Ogrody świątynne”, autorstwa Paula Klee. Artysta, przy pomocy figur geometrycznych malowanych płaskimi, wyrazistymi kolorami stworzył kompozycję abstrakcyjną, która w swej formie nawiązuje do pejzażu. Poziome faliste podziały przypominają pagórki. Prostokątne, trójkątne i łukowate kształty przywodzą na myśl architekturę. W środkowej części obrazu artysta namalował ciemne kształty, przypominające trawy czy liście – jest to jedyne wyraźne nawiązanie do natury w obrazie. Malowidło podzielone jest pionowymi liniami na trzy kwatery. Całość otacza beżowa ramka. Kompozycja utrzymana jest w ciepłej tonacji. Na obrazie dominują pomarańcze, żółcie, czerwienie, ciepłe brązy. Gdzieniegdzie, artysta użył błękit, granat, zbrudzoną zieleń. Na ilustracji umieszczone są kolejno ponumerowane aktywne punkty, po wybraniu których wyświetlą się dodatkowe informacje: 1. Pejzaż przedstawiony przez malarza jest abstrakcyjny., 2. Prawdziwe budynki i drzewa zostały zastąpione figurami geometrycznymi., 3. Nawet kolor odbiega od tego, który występuje w rzeczywistości, czyli malarz nie stosuje koloru lokalnego.

Audiobook (czas trwania: 4:59)

RjKOlTBSBaDu3
Audiobook. Obraz „Martwa natura z ciastkiem” przedstawia martwą naturę, czyli gatunek sztuki, obejmujący kompozycję składającą się z nieożywionych przedmiotów, dobranych ze względów kompozycyjno‑estetycznych lub symbolicznych. Na tym obrazie wszystkie przedmioty wyglądają jak prawdziwe: winogrona są jak naturalne, kieliszek jest podobny do kieliszka, widać w nim nawet płyn. Autor obrazu, w sposób malarski przeniósł zaaranżowaną kompozycję na płótno, starając się wiernie odtworzyć rzeczywistość. Rola wyobraźni artystycznej sprowadza się w tym obrazie nie tylko do sprawności manualnej i umiejętności komponowania, ale także do nadawania przedmiotom nowych, ukrytych w symbolicznym przekazie znaczeń. Przykładowo zeschnięte winogrona i gałązka róży bez kwiatu mogą symbolizować przemijanie i utracone w życiu artysty szanse. Na obrazie „Kobiety trojańskie idące podpalić swoje okręty” widać pejzaż z okrętami żaglowymi. Autor odtworzył świat realistycznie, dlatego z łatwością można rozpoznać morskie fale, szczyty gór, zacumowane okręty. Ponieważ temat obrazu odnosi się do wydarzeń ze starożytności, przedstawione na obrazie kobiety mają strój typowy dla tamtych czasów. Jednak okręty nie przypominają tych antycznych, a takie, jakie znał artysta, czyli te z XVII wieku. Na obrazie artysta odtworzył swoje wyobrażenie o wydarzeniu opisanym w Eneidzie – rzymskim poemacie epickim napisanym przez Wergiliusza i wydanym w 17 r. p.n.e. Zilustrował, jak flota trojańska przybywa na Sycylię, a podróżujące kobiety, zniecierpliwione niekończącą się podróżą, chcą podpalić okręty. Chmury zbierające się na niebie stanowią zapowiedź następnych wydarzeń, już nieuwidocznionych na obrazie. Z poematu wiemy, że gdy okręty zaczęły się palić, Eneasz wezwał na pomoc Jowisza, który zesłał rzęsisty deszcz dla ugaszenia pożaru. Niewątpliwie artysta musiał użyć wyobraźni, aby do zilustrowania wybrać moment, który nie jest oczywisty i umiejętnie przedstawić zapowiedź tego, co dopiero nastąpi. Natomiast sposób artystycznej realizacji jest jak najbardziej oparty na środkach odtwarzających rzeczywistość. Taki obraz, podobnie jak poprzedni, nazywamy realistycznym. Natomiast obraz „Drzewa i domy nieopodal Jas de Bouffan” przedstawia drzewa, trawę, dom, a w oddali chmury. Na obrazie liście na drzewach nie są podobne do prawdziwych liści, to samo dotyczy trawy, kory na pniach drzew i chmur. Jednak wszystkie te elementy rozpoznajemy, choć w naturze wyglądają one inaczej. Artysta malujący pejzaż potrzebuje dużo czasu na jego wykonanie, a widok, który obserwuje ciągle się zmienia. Sztuką jest umiejętność oddania na jednym obrazie całej zmienności obserwowanego świata. Dlatego artysta nie kopiował natury, lecz przedstawił wrażenie, jakie ona na niego wywarła. Tworząc w ten sposób, musiał uwolnić się od schematycznego patrzenia na rzeczywistość i realistycznego sposobu malowania oraz użyć wyobraźni. Powstały tak obraz nazywamy nierealistycznym. Z kolei obraz „Ogrody świątynne” przedstawia kolorowe – czerwone, pomarańczowe, brązowe i niebieskie geometryczne kształty. Kluczem do rozszyfrowania tego obrazu jest palma – element, który można rozpoznać. Drzewo to przeważnie rośnie w egzotycznych krajach, stąd ciepła, ostra kolorystyka lądu i kontrastujący zimny kolor mocno niebieskiego nieba. Geometryczne formy mogą się kojarzyć z architekturą arabską i typową dla niej gęstą zabudową starych uliczek. Artysta przedstawił przeobrażoną rzeczywistość, oddając w ten sposób klimat otaczających go uliczek w tunezyjskim mieście, które odwiedził w 1914 roku. Później, w jego wyobraźni i snach, nakładały się na siebie różne fragmenty rzeczywistości. W umyśle rodziła się synteza wrażeń związanych z odbytą podróżą. Sprowadzała się ona do kilku znaczących elementów, które malarz postanowił połączyć w jednym obrazie. Poukładał je w wyobraźni i przedstawił w jednym obrazie. Stworzył artystyczne wyobrażenie egzotycznego, arabskiego kraju. Takie podejście do twórczości i taki sposób malowania rzeczywistości, który jej nie odwzorowuje, lecz jest od niej oderwany, nazywamy abstrakcją.
R1IxFBUTziQlP
Ćwiczenie 1
Co oznacza, że artysta w swoim dziele odtwarza rzeczywistość?
RlVnJZPx62oRW1
Źródło: online-skills, cc0.
R11lRZUGwKRbt
Ćwiczenie 2
Zapoznaj się z opisem obrazu „Portret mężczyzny z rękawiczkami”, a następnie uzupełnij tekst wybranymi hasłami. Tekst do uzupełnienia: Na obrazie „Portret mężczyzny z rękawiczkami” ukazany jest mężczyzna namalowany w „Tu uzupełnij” sposób. Wszystkie elementy są przedstawione „Tu uzupełnij” i wyglądają jak „Tu uzupełnij”. „Portret mężczyzny z rękawiczkami” Rembrandta to przykład 1„Tu uzupełnij” podejścia w malowaniu portretu. Możliwe odpowiedzi: 1. abstrakcyjny, 2. realistycznego, 3. realistyczny, 4. prawdziwe, 5. nierealistycznego, 6. naturalnie, 7. wymyślone, 8. nienaturalnie, 9. abstrakcyjnego.
m64c3287b4ac8ba82_0000000000064
RmwyyLr6WOeFQ1
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
R12ai6rvL6I15
Ćwiczenie 3
Zapoznaj się z opisem obrazu „Dziewczyna w marynarskiej bluzce”, a następnie uzupełnij tekst wybranymi hasłami. Tekst do uzupełnienia: Portret „Dziewczyna w marynarskiej bluzce” przedstawia młodą dziewczynę o nienaturalnie wydłużonych proporcjach. Przeważnie ludzie „Tu uzupełnij.” Jej twarz jest „Tu uzupełnij” namalowana, jednak wyraża głębokie emocje. Amedeo Modigliani w portrecie „Dziewczyna w marynarskiej bluzce” prezentuje „Tu uzupełnij” podejście do tematu portretowania. Możliwe odpowiedzi: 1. realistycznie, 2. abstrakcyjne, 3. tak wyglądają, 4. realistyczne, 5. tak nie wyglądają, 6. nierealistycznie, 7. abstrakcyjnego, 8. nierealistyczne.
m64c3287b4ac8ba82_0000000000080
RM4ZTck4IPle11
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
R12UapxGEMVso
Ćwiczenie 4
Zapoznaj się z opisem obrazu „Portret tego, który zrozumiał”, a następnie uzupełnij tekst wybranymi hasłami. „Portret tego, który zrozumiał” to „Tu uzupełnij”. Ku takiemu odczytaniu obrazu ukierunkowuje nas „Tu uzupełnij.” Odbieramy wtedy dwie czarne kropki jako „Tu uzupełnij”, a pionową załamaną kreskę jako nos. „Portret tego, który zrozumiał" Paula Klee to przykład „Tu uzupełnij” malarstwa portretowego. Możliwe odpowiedzi: 1. oczy, 2. dziurki w nosie, 3. abstrakcyjnego, 4. realizm, 5. realistycznego, 6. tytuł, 7. nierealistycznego, 8. abstrakcja, 9. miejsce powstania dzieła.
RsaceSiugEhN4
Ćwiczenie 5
Który artysta, dzięki użyciu wyobraźni do namalowania portretu, najmocniej pobudza wyobraźnię odbiorcy? Możliwe odpowiedzi: 1. Klee, 2. Rembrandt, 3. Modigliani.

Surrealizm

Rola, jaką odgrywa wyobraźnia artystyczna w sztukach plastycznych, jest uzależniona od indywidualnego wyboru artysty oraz od rodzaju twórczości. W sztuce istnieje także nurt, nazywany surrealizmemSurrealizmsurrealizmem (nadrealizmem), który polega na realistycznym przedstawianiu obiektów, ale zestawianych ze sobą w sposób zaprzeczający logice, wszelkim normom estetycznym i moralnym. Do najsłynniejszych artystów tego nurtu zaliczamy hiszpańskiego twórcę Salvadora Dali'ego (1904‑1989) oraz belgijskiego malarza René Magritte’a (1898–1967).

Obejrzyj dwie reprodukcje wymienionych artystów.

Ro9cSJRTjUJNQ
Ilustracja interaktywna przedstawia surrealistyczny obraz „Portret Paula Eluarda”, autorstwa Salvadora Dali. W centrum kompozycji znajduje się popiersie mężczyzny, unoszące się na tle nieba nad pustą płaszczyzną szaro-brązowej ziemi. Portret namalowany jest z dużą dbałością o wierne oddanie charakterystycznych cech postaci. Ten realistyczny wizerunek miesza się z elementami odrealnionymi. Mężczyzna pozbawiony jest rąk i dolnej partii tułowia. Postać oblepiona jest wyobrażeniami, jakby nie z tego świata. Z czoła wyłania się biała dłoń. Do lewego policzka przytula się smutna głowa, z której szyi spływają odnogi w formie powłóczystych liści. Na ramieniu wyrasta bajkowy las. Z prawego ramienia wyrasta czerwono-żółta głowa ryby. Zza kołnierza wychyla się kolejna dłoń. Witające się dłonie umieszczone są również pod popiersiem – w ich uścisk zaplątał się kosmyk leżących na ziemi włosów. W górnym prawym rogu artysta umieścił dwie maszkary: zielona o twarzy lwa wyłania się z głowy mężczyzny, biała wychyla się zza kadru malowidła, uśmiechnięta spogląda na postać. Na prawym krańcu ziemi pod unoszącym się popiersiem znajduje się podłużny biały kształt, obok którego artysta namalował małe postacie ludzi. Na ilustracji umieszczone są kolejno ponumerowane aktywne punkty, po wybraniu których wyświetlą się dodatkowe informacje: 1. Malarz namalował Paula Eluarda dość wiernie odzwierciedlając jego twarz – można rozpoznać postać, wskazać charakterystyczne jej elementy, jednak wprowadził także detale niezwiązane z prawdziwym wizerunkiem mężczyzny., 2. Na czole mężczyzny pojawia się dłoń, różne elementy zostały zamieszczone także na jego ubraniu., 3. Wokół postaci dzieją się nierealistyczne rzeczy i pojawiają się dziwaczne stwory., 4. Malarz połączył więc realistyczny portret z wymyślonymi elementami i dzięki temu uzyskał efekt surrealistyczny.
Re1wyQ57op5zI
Ilustracja interaktywna przedstawia surrealistyczny obraz „Syn człowieczy”, autorstwa René Magritte. W centrum kompozycji znajduje się postać eleganckiego mężczyzny w meloniku. Postać ubrana jest w długi ciemno-szary płaszcz, białą koszulę i czerwony krawat. Wyprostowany mężczyzna ustawiony jest na tle niskiego murku, za którym rozpościera się syntetycznie potraktowany pejzaż z taflą spokojnego morza i wiszącymi nad nim ciemno-szarymi, skłębionymi chmurami. Realistycznie potraktowane przedstawienie zaburza jednak jeden element – jest to zasłaniające twarz postaci, zielone jabłko, które bezwładnie zwisa przed jego głową. Zabieg ten zupełnie zmienia postrzeganie obrazu. Odbiorca nie może spojrzeć w twarz namalowanej postaci. Obcy element w nieoczekiwanym miejscu wprowadza niepokój, a zarazem zaciekawia, zmusza do zadawania pytań i snucia interpretacji. Na ilustracji umieszczone są kolejno ponumerowane aktywne punkty, po wybraniu których wyświetlą się dodatkowe informacje: 1. Magritte namalował mężczyznę, ale nie możemy mówić o portrecie, ponieważ nie widać jego twarzy., 2. Jabłko, które zasłania twarz powoduje, że postać nie jest rozpoznawalna, a owoc wyrastający z twarzy dodaje nowych znaczeń, które są trudne, a nawet niemożliwe do zinterpretowania., 3. Nierealistyczny jest także światłocień – jedna z dłoni jest nienaturalnie ciemniejsza od drugiej – w porównaniu ze światłem padającym na inne części obrazu - jest to zabieg nieuzasadniony.
Polecenie 1

Przeczytaj wiersz Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego i zastanów się, jak mógłbyś zobrazować akcję dziejącą się w utworze. Jeśli potrafisz, stwórz do niego jedną lub kilka ilustracji.

Do wykonania ilustracji będziesz potrzebować: czystą kartkę A4, ołówek, kolorowe kredki (opcjonalne).

Dlaczego ogórek nie śpiewa?

Pytanie to, w tytule
postawione tak śmiało,
choćby z największym bólem
rozwiązać by należało.

Jeśli ogórek nie śpiewa,
i to o żadnej porze,
to widać z woli nieba
prawdopodobnie nie może.

Lecz jeśli pragnie? Gorąco!
Jak dotąd nikt. Jak skowronek.
Jeżeli w słoju nocą
łzy przelewa zielone?

Mijają lata i zimy,
raz słoneczko, raz chmurka;
a my obojętnie przechodzimy
koło niejednego ogórka.

m64c3287b4ac8ba82_0000000000123
R3kwWmjv1QOF3
Ćwiczenie 6
Jak określa się malarza, który wiernie odtwarza rzeczywistość?
Zaznacz właściwą odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. abstrakcjonista, 2. surrealista, 3. realista.
R17l0Sr0KHUB1
Ćwiczenie 7
Co oznacza, że dzieło jest surrealistyczne?
m64c3287b4ac8ba82_0000000000133
Ważne!

Poznaliśmy rolę wyobraźni w sztuce. Wyobraźnia artystyczna jest specjalnym rodzajem wyobraźni, stanowiącej podstawę twórczości. Umożliwia ona odtwarzanie świata realnego, jak i tego wymyślonego.

Słownik pojęć

Abstrakcjonizm
Abstrakcjonizm

sztuka abstrakcyjna, nieprzedstawiająca, niefiguratywna, bezprzedmiotowa. Komponowanie elementów plastycznych (układów linii, form, kształtów, barw, światła, ruchu, faktury i relacji przestrzennych), które nie obrazuje rzeczywistości, lecz eksponuje różne środki wyrazu zastosowane przez artystę.

Surrealizm
Surrealizm

(zwany także nadrealizmem) ruch artystyczny, którego przedstawiciele najczęściej tworzą obrazy figuratywne przedstawiające świat sprzeczny z logicznym porządkiem rzeczywistości. Są to przedstawienia na pograniczu snu i podświadomości, wynikające z nieskrępowanej wyobraźni artysty, powstałe poprzez dokonywanie swobodnych skojarzeń.

Słownik pojęć został opracowany na podstawie:

encyklopedia.pwn.pl

m64c3287b4ac8ba82_0000000000162

Galeria dzieł sztuki

m64c3287b4ac8ba82_0000000000166

Bibliografia

Edmund Swinglehurst, Surrealiści, Muza, Warszawa 1997.

Jan Kortas, Dziennik geniusza, Salvador Dali, L&L, Gdańsk 2000.

Tadeusz Kubiak, Wiersze i obrazy, Arkady, Warszawa 1973.